Zamów on-line!

Recepta on-line 24h/7 w 5 minut

Szukaj leku
FAQ

Naraya

Naraya


1/22
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO
Naraya, 3 mg + 0,02 mg, tabletki powlekane
2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY
Każda tabletka powlekana zawiera 0,02 mg etynyloestradiolu i 3 mg drospirenonu.
Substancja pomocnicza:
Laktoza jednowodna 44 mg
Pełny wykaz substancji pomocniczych, patrz punkt 6.1.
3. POSTAĆ FARMACEUTYCZNA
Tabletka powlekana
Różowe, okrągłe tabletki powlekane.
4. SZCZEGÓŁOWE DANE KLINICZNE
4.1 Wskazania do stosowania
Antykoncepcja doustna.
Decyzja o przepisaniu produktu leczniczego Naraya powinna zostać podjęta na podstawie indywidualnej
oceny czynników ryzyka u kobiety, zwłaszcza ryzyka żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej oraz ryzyka
żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej związanego ze stosowaniem produktu Naraya, w odniesieniu do
innych złożonych hormonalnych środków antykoncepcyjnych (patrz punkty 4.3 oraz 4.4).
4.2 Dawkowanie i sposób podawania
Droga podania: podanie doustne.
Jak stosować produkt Naraya
Tabletki należy przyjmować codziennie, mniej więcej o tej samej porze, popijając w razie potrzeby
niewielką ilością płynu, w kolejności pokazanej na blistrze. Należy przyjmować jedną tabletkę na dobę
przez 21 kolejnych dni. Każde kolejne opakowanie rozpoczyna się po 7-dniowej przerwie, podczas której
występuje zazwyczaj krwawienie z odstawienia. Krwawienie rozpoczyna się zazwyczaj 2. lub 3. dnia po
przyjęciu ostatniej tabletki i może nie skończyć się przed rozpoczęciem kolejnego opakowania.
Jak rozpocząć stosowanie produktu Naraya
 Jeżeli w ostatnim czasie nie stosowano hormonalnych środków antykoncepcyjnych (w ostatnim
miesiącu)
Przyjmowanie tabletek należy rozpocząć w 1. dniu cyklu miesiączkowego (tzn. w pierwszym dniu
wystąpienia krwawienia miesiączkowego).
2/22
 Zmiana z innego złożonego środka antykoncepcyjnego (doustnego złożonego środka
antykoncepcyjnego (COC), systemu terapeutycznego dopochwowego lub systemu transdermalnego)
Pacjentka powinna rozpocząć przyjmowanie produktu Naraya następnego dnia po przyjęciu ostatniej
aktywnej tabletki (ostatniej tabletki zawierającej substancje czynne) dotychczas stosowanego COC, ale
nie później niż następnego dnia po zakończeniu przerwy lub po przyjęciu tabletek placebo poprzedniego
COC. W przypadku stosowania przez pacjentkę terapeutycznego systemu dopochwowego lub systemu
transdermalnego pacjentka powinna rozpocząć stosowanie produktu Naraya najlepiej w dniu ich
usunięcia, ale najpóźniej w chwili, gdy miały być one ponownie założone.
 Zmiana z metody antykoncepcyjnej opartej jedynie na stosowaniu progestagenu (tabletki,
wstrzyknięcie, implant) lub systemu domacicznego uwalniającego progestagen (IUS)
Kobiety mogą zmienić metodę antykoncepcji z tabletki zawierającej tylko progestagen w dowolnym dniu
cyklu (z implantu lub systemu domacicznego – w dniu ich usunięcia, ze środka podawanego we
wstrzyknięciu – w dniu, w którym miało być wykonane kolejne wstrzyknięcie), ale w każdym z tych
przypadków należy zalecić stosowanie dodatkowo metody barierowej przez pierwsze 7 dni przyjmowania
tabletek.
 Po poronieniu w pierwszym trymestrze ciąży
Pacjentka może natychmiast rozpocząć przyjmowanie produktu. W takim przypadku nie ma potrzeby
stosowania innych metod antykoncepcyjnych.
 Po porodzie lub po poronieniu w drugim trymestrze ciąży
Należy zalecić rozpoczęcie przyjmowania produktu między 21. a 28. dniem po porodzie lub po poronieniu
w drugim trymestrze ciąży. W przypadku późniejszego rozpoczęcia stosowania produktu należy zalecić
dodatkowe stosowanie metody barierowej przez pierwsze 7 dni. Jeśli jednak wcześniej doszło do stosunku
płciowego, przed rozpoczęciem stosowania COC należy wykluczyć ciążę lub poczekać do pierwszej
miesiączki.
Kobiety karmiące piersią, patrz punkt 4.6.
Postępowanie w przypadku pominięcia tabletek
Jeśli minęło mniej niż 12 godzin od pominięcia tabletki, ochrona antykoncepcyjna nie jest zmniejszona.
Pacjentka powinna przyjąć tabletkę tak szybko, jak sobie przypomni o pominięciu dawki, a kolejne
tabletki przyjmować o zwykłej porze.
Jeśli minęło więcej niż 12 godzin od pominięcia tabletki, ochrona antykoncepcyjna może być
zmniejszona. Postępowanie w przypadku pominięcia tabletek może przebiegać według dwóch
podstawowych zasad:
1. przyjmowanie tabletek nie może być nigdy przerwane na dłużej niż 7 kolejnych dni
2. 7-dniowy nieprzerwany okres przyjmowania tabletek jest konieczny do dostatecznego zahamowania osi
podwzgórze-przysadka-jajniki.
W przypadku pominięcia tabletek należy postępować według następujących zaleceń:
1/22
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO
Naraya, 3 mg + 0,02 mg, tabletki powlekane
2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY
Każda tabletka powlekana zawiera 0,02 mg etynyloestradiolu i 3 mg drospirenonu.
Substancja pomocnicza:
Laktoza jednowodna 44 mg
Pełny wykaz substancji pomocniczych, patrz punkt 6.1.
3. POSTAĆ FARMACEUTYCZNA
Tabletka powlekana
Różowe, okrągłe tabletki powlekane.
4. SZCZEGÓŁOWE DANE KLINICZNE
4.1 Wskazania do stosowania
Antykoncepcja doustna.
Decyzja o przepisaniu produktu leczniczego Naraya powinna zostać podjęta na podstawie indywidualnej
oceny czynników ryzyka u kobiety, zwłaszcza ryzyka żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej oraz ryzyka
żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej związanego ze stosowaniem produktu Naraya, w odniesieniu do
innych złożonych hormonalnych środków antykoncepcyjnych (patrz punkty 4.3 oraz 4.4).
4.2 Dawkowanie i sposób podawania
Droga podania: podanie doustne.
Jak stosować produkt Naraya
Tabletki należy przyjmować codziennie, mniej więcej o tej samej porze, popijając w razie potrzeby
niewielką ilością płynu, w kolejności pokazanej na blistrze. Należy przyjmować jedną tabletkę na dobę
przez 21 kolejnych dni. Każde kolejne opakowanie rozpoczyna się po 7-dniowej przerwie, podczas której
występuje zazwyczaj krwawienie z odstawienia. Krwawienie rozpoczyna się zazwyczaj 2. lub 3. dnia po
przyjęciu ostatniej tabletki i może nie skończyć się przed rozpoczęciem kolejnego opakowania.
Jak rozpocząć stosowanie produktu Naraya
 Jeżeli w ostatnim czasie nie stosowano hormonalnych środków antykoncepcyjnych (w ostatnim
miesiącu)
Przyjmowanie tabletek należy rozpocząć w 1. dniu cyklu miesiączkowego (tzn. w pierwszym dniu
wystąpienia krwawienia miesiączkowego).
2/22
 Zmiana z innego złożonego środka antykoncepcyjnego (doustnego złożonego środka
antykoncepcyjnego (COC), systemu terapeutycznego dopochwowego lub systemu transdermalnego)
Pacjentka powinna rozpocząć przyjmowanie produktu Naraya następnego dnia po przyjęciu ostatniej
aktywnej tabletki (ostatniej tabletki zawierającej substancje czynne) dotychczas stosowanego COC, ale
nie później niż następnego dnia po zakończeniu przerwy lub po przyjęciu tabletek placebo poprzedniego
COC. W przypadku stosowania przez pacjentkę terapeutycznego systemu dopochwowego lub systemu
transdermalnego pacjentka powinna rozpocząć stosowanie produktu Naraya najlepiej w dniu ich
usunięcia, ale najpóźniej w chwili, gdy miały być one ponownie założone.
 Zmiana z metody antykoncepcyjnej opartej jedynie na stosowaniu progestagenu (tabletki,
wstrzyknięcie, implant) lub systemu domacicznego uwalniającego progestagen (IUS)
Kobiety mogą zmienić metodę antykoncepcji z tabletki zawierającej tylko progestagen w dowolnym dniu
cyklu (z implantu lub systemu domacicznego – w dniu ich usunięcia, ze środka podawanego we
wstrzyknięciu – w dniu, w którym miało być wykonane kolejne wstrzyknięcie), ale w każdym z tych
przypadków należy zalecić stosowanie dodatkowo metody barierowej przez pierwsze 7 dni przyjmowania
tabletek.
 Po poronieniu w pierwszym trymestrze ciąży
Pacjentka może natychmiast rozpocząć przyjmowanie produktu. W takim przypadku nie ma potrzeby
stosowania innych metod antykoncepcyjnych.
 Po porodzie lub po poronieniu w drugim trymestrze ciąży
Należy zalecić rozpoczęcie przyjmowania produktu między 21. a 28. dniem po porodzie lub po poronieniu
w drugim trymestrze ciąży. W przypadku późniejszego rozpoczęcia stosowania produktu należy zalecić
dodatkowe stosowanie metody barierowej przez pierwsze 7 dni. Jeśli jednak wcześniej doszło do stosunku
płciowego, przed rozpoczęciem stosowania COC należy wykluczyć ciążę lub poczekać do pierwszej
miesiączki.
Kobiety karmiące piersią, patrz punkt 4.6.
Postępowanie w przypadku pominięcia tabletek
Jeśli minęło mniej niż 12 godzin od pominięcia tabletki, ochrona antykoncepcyjna nie jest zmniejszona.
Pacjentka powinna przyjąć tabletkę tak szybko, jak sobie przypomni o pominięciu dawki, a kolejne
tabletki przyjmować o zwykłej porze.
Jeśli minęło więcej niż 12 godzin od pominięcia tabletki, ochrona antykoncepcyjna może być
zmniejszona. Postępowanie w przypadku pominięcia tabletek może przebiegać według dwóch
podstawowych zasad:
1. przyjmowanie tabletek nie może być nigdy przerwane na dłużej niż 7 kolejnych dni
2. 7-dniowy nieprzerwany okres przyjmowania tabletek jest konieczny do dostatecznego zahamowania osi
podwzgórze-przysadka-jajniki.
W przypadku pominięcia tabletek należy postępować według następujących zaleceń:
3/22
 Tydzień 1
Należy przyjąć ostatnią pominiętą tabletkę natychmiast po przypomnieniu sobie o pominięciu dawki,
nawet jeśli oznacza to przyjęcie dwóch tabletek na raz. Następnie kontynuuje się przyjmowanie tabletek o
zwykłej porze. Ponadto przez kolejne 7 dni należy stosować dodatkowo barierową metodę antykoncepcji
np. prezerwatywę. Jeżeli w ciągu minionych 7 dni doszło do stosunku płciowego, należy wziąć pod uwagę
możliwość ciąży. Ryzyko ciąży jest tym większe, im więcej tabletek pominięto i im mniej czasu pozostało
do normalnej przerwy w stosowaniu tabletek.
 Tydzień 2
Należy przyjąć ostatnią pominiętą tabletkę natychmiast po przypomnieniu sobie o pominięciu dawki,
nawet jeśli oznacza to przyjęcie dwóch tabletek na raz. Następnie kontynuuje się przyjmowanie tabletek o
zwykłej porze. Jeżeli w ciągu 7 dni poprzedzających pominięcie tabletki, produkt był stosowany
prawidłowo, nie ma konieczności stosowania dodatkowych środków antykoncepcyjnych. Jeżeli natomiast
pominięto więcej niż 1 tabletkę, należy zalecić stosowanie dodatkowych środków antykoncepcyjnych
przez 7 dni.
 Tydzień 3
Ryzyko zmniejszenia skuteczności preparatu antykoncepcyjnego jest duże z powodu zbliżającej się 7-
dniowej przerwy w przyjmowaniu tabletek. Można jednak nadal zapobiec zmniejszeniu ochrony
antykoncepcyjnej poprzez odpowiednie dostosowanie schematu przyjmowania tabletek. Postępowanie
według jednej z dwóch poniższych opcji wyklucza konieczność stosowania dodatkowej antykoncepcji, o
ile wszystkie tabletki były przyjmowane prawidłowo w ciągu 7 dni poprzedzających pominięcie przyjęcia
tabletki po raz pierwszy. W przeciwnym razie należy zastosować się do opcji pierwszej, a ponadto przez
kolejne 7 dni stosować dodatkowe zabezpieczenia.
1. Należy przyjąć ostatnią pominiętą tabletkę natychmiast po przypomnieniu sobie o pominięciu
dawki, nawet jeśli oznacza to przyjęcie dwóch tabletek na raz. Kolejne tabletki należy przyjmować
o zwykłej porze. Przyjmowanie tabletek z następnego opakowania należy rozpocząć od razu po
skończeniu aktualnie stosowanego opakowania, czyli bez przerwy między opakowaniami. Do czasu
zakończenia przyjmowania tabletek zawierających substancje czynne z drugiego opakowania nie
powinno wystąpić krwawienie z odstawienia, jednak w czasie przyjmowania tabletek może
wystąpić plamienie lub krwawienie międzymiesiączkowe.
2. Można również zalecić pacjentce odstawienie tabletek z aktualnie stosowanego opakowania.
Powinna wówczas zrobić 7-dniową lub krótszą przerwę w przyjmowaniu tabletek, uwzględniając
dni, w których pominięto tabletki, a następnie kontynuować przyjmowanie tabletek z następnego
opakowania.
Jeżeli pacjentka zapomniała o zażyciu tabletek i nie wystąpiło krwawienie z odstawienia w czasie
pierwszej przerwy w ich przyjmowaniu, należy wziąć pod uwagę możliwość ciąży.
Zalecenia w przypadku zaburzeń żołądkowo-jelitowych
W przypadku ciężkich zaburzeń żołądkowo-jelitowych (np. wymioty lub ciężka biegunka), wchłanianie
może być niepełne i należy stosować dodatkowe metody antykoncepcyjne. Jeśli wymioty wystąpiły w
ciągu 3-4 godzin po przyjęciu tabletki, należy jak najszybciej przyjąć nową tabletkę. Jeśli to możliwe
nową tabletkę należy przyjąć w ciągu 12 godzin od zwykłej pory przyjmowania leku. Jeżeli upłynęło
więcej niż 12 godzin należy postępować zgodnie z zaleceniami dotyczącymi pominięcia tabletek,
podanymi w punkcie 4.2. „Postępowanie w przypadku pominięcia tabletek”. Jeżeli pacjentka nie chce
4/22
zmieniać ustalonego schematu dawkowania, powinna przyjąć dodatkową tabletkę (tabletki) z innego
opakowania.
W jaki sposób opóźnić wystąpienie krwawienia z odstawienia
Aby opóźnić wystąpienie krwawienia, po dokończeniu aktualnego opakowania należy bez zachowania
przerwy rozpocząć przyjmowanie tabletek z następnego blistra produktu Naraya. Tabletki mogą być
przyjmowane tak długo jak chce tego pacjentka nawet do wyczerpania drugiego opakowania. W tym
czasie może wystąpić krwawienie lub plamienie. Kolejne regularne przyjmowanie produktu Naraya
należy rozpocząć po 7-dniowej przerwie.
Aby przesunąć termin wystąpienia krwawienia na inny dzień tygodnia, niż wynikający z obecnego
schematu przyjmowania preparatu, należy zalecić skrócenie kolejnej przerwy w przyjmowaniu tabletek o
tyle dni, o ile zamierza się przesunąć termin wystąpienia krwawienia. Im krótsza przerwa w
przyjmowaniu tabletek tym większe prawdopodobieństwo, że krwawienie z odstawienia nie wystąpi, a
podczas przyjmowania tabletek z następnego opakowania może wystąpić plamienie lub krwawienie
międzymiesiączkowe (tak jak w przypadku opóźnienia krwawienia).
4.3 Przeciwwskazania
Nie należy stosować złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych (COC), jeżeli występuje
którykolwiek ze stanów wymienionych poniżej. Jeżeli którykolwiek z nich wystąpi po raz pierwszy
podczas stosowania COC, należy je natychmiast odstawić.
 Występowanie lub ryzyko żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej (ang. venous
thromboembolism, VTE)
o Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa - czynna (leczona przeciwzakrzepowymi produktami
leczniczymi) lub przebyta żylna choroba zakrzepowo-zatorowa, np. zakrzepica żył głębokich
(ang. deep venous thrombosis, DVT), zatorowość płucna (ang. pulmonary embolism, PE).
o Znana dziedziczna lub nabyta predyspozycja do występowania żylnej choroby zakrzepowo-
zatorowej np. oporność na aktywne białko C (ang. activated protein C, APC) (w tym czynnik
V Leiden) niedobór antytrombiny III, niedobór białka C, niedobór białka S
o Rozległy zabieg operacyjny związany z długotrwałym unieruchomieniem (patrz punkt 4.4)
o Wysokie ryzyko żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej wskutek występowania wielu
czynników ryzyka (patrz punkt 4.4).
 Występowanie lub ryzyko tętniczych zaburzeń zakrzepowo-zatorowych (ang. arterial
thromboembolism, ATE)
o Tętnicze zaburzenia zakrzepowo-zatorowe - czynne (np. zawał mięśnia sercowego) lub
objawy prodromalne (np. dławica piersiowa)
o Choroby naczyń mózgowych - czynny udar, przebyty udar lub objawy prodromalne w
wywiadzie (np. przemijający napad niedokrwienny, ang. transient ischaemic attack, TIA)
o Stwierdzona dziedziczna lub nabyta skłonność do występowania tętniczych zaburzeń
zakrzepowo-zatorowych np. hiperhomocysteinemia i obecność przeciwciał
antyfosfolipidowych (przeciwciała antykardiolipinowe, antykoagulant toczniowy)
o Migrena z ogniskowymi objawami neurologicznymi w wywiadzie
o Wysokie ryzyko zaburzeń zakrzepowo-zatorowych tętnic z powodu występowania wielu
czynników ryzyka (patrz punkt 4.4) lub występowania jednego z poważnych czynników
ryzyka, takich jak:
• cukrzyca z powikłaniami naczyniowymi
• ciężkie nadciśnienie tętnicze
• ciężka dyslipoproteinemia
1/22
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO
Naraya, 3 mg + 0,02 mg, tabletki powlekane
2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY
Każda tabletka powlekana zawiera 0,02 mg etynyloestradiolu i 3 mg drospirenonu.
Substancja pomocnicza:
Laktoza jednowodna 44 mg
Pełny wykaz substancji pomocniczych, patrz punkt 6.1.
3. POSTAĆ FARMACEUTYCZNA
Tabletka powlekana
Różowe, okrągłe tabletki powlekane.
4. SZCZEGÓŁOWE DANE KLINICZNE
4.1 Wskazania do stosowania
Antykoncepcja doustna.
Decyzja o przepisaniu produktu leczniczego Naraya powinna zostać podjęta na podstawie indywidualnej
oceny czynników ryzyka u kobiety, zwłaszcza ryzyka żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej oraz ryzyka
żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej związanego ze stosowaniem produktu Naraya, w odniesieniu do
innych złożonych hormonalnych środków antykoncepcyjnych (patrz punkty 4.3 oraz 4.4).
4.2 Dawkowanie i sposób podawania
Droga podania: podanie doustne.
Jak stosować produkt Naraya
Tabletki należy przyjmować codziennie, mniej więcej o tej samej porze, popijając w razie potrzeby
niewielką ilością płynu, w kolejności pokazanej na blistrze. Należy przyjmować jedną tabletkę na dobę
przez 21 kolejnych dni. Każde kolejne opakowanie rozpoczyna się po 7-dniowej przerwie, podczas której
występuje zazwyczaj krwawienie z odstawienia. Krwawienie rozpoczyna się zazwyczaj 2. lub 3. dnia po
przyjęciu ostatniej tabletki i może nie skończyć się przed rozpoczęciem kolejnego opakowania.
Jak rozpocząć stosowanie produktu Naraya
 Jeżeli w ostatnim czasie nie stosowano hormonalnych środków antykoncepcyjnych (w ostatnim
miesiącu)
Przyjmowanie tabletek należy rozpocząć w 1. dniu cyklu miesiączkowego (tzn. w pierwszym dniu
wystąpienia krwawienia miesiączkowego).
2/22
 Zmiana z innego złożonego środka antykoncepcyjnego (doustnego złożonego środka
antykoncepcyjnego (COC), systemu terapeutycznego dopochwowego lub systemu transdermalnego)
Pacjentka powinna rozpocząć przyjmowanie produktu Naraya następnego dnia po przyjęciu ostatniej
aktywnej tabletki (ostatniej tabletki zawierającej substancje czynne) dotychczas stosowanego COC, ale
nie później niż następnego dnia po zakończeniu przerwy lub po przyjęciu tabletek placebo poprzedniego
COC. W przypadku stosowania przez pacjentkę terapeutycznego systemu dopochwowego lub systemu
transdermalnego pacjentka powinna rozpocząć stosowanie produktu Naraya najlepiej w dniu ich
usunięcia, ale najpóźniej w chwili, gdy miały być one ponownie założone.
 Zmiana z metody antykoncepcyjnej opartej jedynie na stosowaniu progestagenu (tabletki,
wstrzyknięcie, implant) lub systemu domacicznego uwalniającego progestagen (IUS)
Kobiety mogą zmienić metodę antykoncepcji z tabletki zawierającej tylko progestagen w dowolnym dniu
cyklu (z implantu lub systemu domacicznego – w dniu ich usunięcia, ze środka podawanego we
wstrzyknięciu – w dniu, w którym miało być wykonane kolejne wstrzyknięcie), ale w każdym z tych
przypadków należy zalecić stosowanie dodatkowo metody barierowej przez pierwsze 7 dni przyjmowania
tabletek.
 Po poronieniu w pierwszym trymestrze ciąży
Pacjentka może natychmiast rozpocząć przyjmowanie produktu. W takim przypadku nie ma potrzeby
stosowania innych metod antykoncepcyjnych.
 Po porodzie lub po poronieniu w drugim trymestrze ciąży
Należy zalecić rozpoczęcie przyjmowania produktu między 21. a 28. dniem po porodzie lub po poronieniu
w drugim trymestrze ciąży. W przypadku późniejszego rozpoczęcia stosowania produktu należy zalecić
dodatkowe stosowanie metody barierowej przez pierwsze 7 dni. Jeśli jednak wcześniej doszło do stosunku
płciowego, przed rozpoczęciem stosowania COC należy wykluczyć ciążę lub poczekać do pierwszej
miesiączki.
Kobiety karmiące piersią, patrz punkt 4.6.
Postępowanie w przypadku pominięcia tabletek
Jeśli minęło mniej niż 12 godzin od pominięcia tabletki, ochrona antykoncepcyjna nie jest zmniejszona.
Pacjentka powinna przyjąć tabletkę tak szybko, jak sobie przypomni o pominięciu dawki, a kolejne
tabletki przyjmować o zwykłej porze.
Jeśli minęło więcej niż 12 godzin od pominięcia tabletki, ochrona antykoncepcyjna może być
zmniejszona. Postępowanie w przypadku pominięcia tabletek może przebiegać według dwóch
podstawowych zasad:
1. przyjmowanie tabletek nie może być nigdy przerwane na dłużej niż 7 kolejnych dni
2. 7-dniowy nieprzerwany okres przyjmowania tabletek jest konieczny do dostatecznego zahamowania osi
podwzgórze-przysadka-jajniki.
W przypadku pominięcia tabletek należy postępować według następujących zaleceń:
3/22
 Tydzień 1
Należy przyjąć ostatnią pominiętą tabletkę natychmiast po przypomnieniu sobie o pominięciu dawki,
nawet jeśli oznacza to przyjęcie dwóch tabletek na raz. Następnie kontynuuje się przyjmowanie tabletek o
zwykłej porze. Ponadto przez kolejne 7 dni należy stosować dodatkowo barierową metodę antykoncepcji
np. prezerwatywę. Jeżeli w ciągu minionych 7 dni doszło do stosunku płciowego, należy wziąć pod uwagę
możliwość ciąży. Ryzyko ciąży jest tym większe, im więcej tabletek pominięto i im mniej czasu pozostało
do normalnej przerwy w stosowaniu tabletek.
 Tydzień 2
Należy przyjąć ostatnią pominiętą tabletkę natychmiast po przypomnieniu sobie o pominięciu dawki,
nawet jeśli oznacza to przyjęcie dwóch tabletek na raz. Następnie kontynuuje się przyjmowanie tabletek o
zwykłej porze. Jeżeli w ciągu 7 dni poprzedzających pominięcie tabletki, produkt był stosowany
prawidłowo, nie ma konieczności stosowania dodatkowych środków antykoncepcyjnych. Jeżeli natomiast
pominięto więcej niż 1 tabletkę, należy zalecić stosowanie dodatkowych środków antykoncepcyjnych
przez 7 dni.
 Tydzień 3
Ryzyko zmniejszenia skuteczności preparatu antykoncepcyjnego jest duże z powodu zbliżającej się 7-
dniowej przerwy w przyjmowaniu tabletek. Można jednak nadal zapobiec zmniejszeniu ochrony
antykoncepcyjnej poprzez odpowiednie dostosowanie schematu przyjmowania tabletek. Postępowanie
według jednej z dwóch poniższych opcji wyklucza konieczność stosowania dodatkowej antykoncepcji, o
ile wszystkie tabletki były przyjmowane prawidłowo w ciągu 7 dni poprzedzających pominięcie przyjęcia
tabletki po raz pierwszy. W przeciwnym razie należy zastosować się do opcji pierwszej, a ponadto przez
kolejne 7 dni stosować dodatkowe zabezpieczenia.
1. Należy przyjąć ostatnią pominiętą tabletkę natychmiast po przypomnieniu sobie o pominięciu
dawki, nawet jeśli oznacza to przyjęcie dwóch tabletek na raz. Kolejne tabletki należy przyjmować
o zwykłej porze. Przyjmowanie tabletek z następnego opakowania należy rozpocząć od razu po
skończeniu aktualnie stosowanego opakowania, czyli bez przerwy między opakowaniami. Do czasu
zakończenia przyjmowania tabletek zawierających substancje czynne z drugiego opakowania nie
powinno wystąpić krwawienie z odstawienia, jednak w czasie przyjmowania tabletek może
wystąpić plamienie lub krwawienie międzymiesiączkowe.
2. Można również zalecić pacjentce odstawienie tabletek z aktualnie stosowanego opakowania.
Powinna wówczas zrobić 7-dniową lub krótszą przerwę w przyjmowaniu tabletek, uwzględniając
dni, w których pominięto tabletki, a następnie kontynuować przyjmowanie tabletek z następnego
opakowania.
Jeżeli pacjentka zapomniała o zażyciu tabletek i nie wystąpiło krwawienie z odstawienia w czasie
pierwszej przerwy w ich przyjmowaniu, należy wziąć pod uwagę możliwość ciąży.
Zalecenia w przypadku zaburzeń żołądkowo-jelitowych
W przypadku ciężkich zaburzeń żołądkowo-jelitowych (np. wymioty lub ciężka biegunka), wchłanianie
może być niepełne i należy stosować dodatkowe metody antykoncepcyjne. Jeśli wymioty wystąpiły w
ciągu 3-4 godzin po przyjęciu tabletki, należy jak najszybciej przyjąć nową tabletkę. Jeśli to możliwe
nową tabletkę należy przyjąć w ciągu 12 godzin od zwykłej pory przyjmowania leku. Jeżeli upłynęło
więcej niż 12 godzin należy postępować zgodnie z zaleceniami dotyczącymi pominięcia tabletek,
podanymi w punkcie 4.2. „Postępowanie w przypadku pominięcia tabletek”. Jeżeli pacjentka nie chce
4/22
zmieniać ustalonego schematu dawkowania, powinna przyjąć dodatkową tabletkę (tabletki) z innego
opakowania.
W jaki sposób opóźnić wystąpienie krwawienia z odstawienia
Aby opóźnić wystąpienie krwawienia, po dokończeniu aktualnego opakowania należy bez zachowania
przerwy rozpocząć przyjmowanie tabletek z następnego blistra produktu Naraya. Tabletki mogą być
przyjmowane tak długo jak chce tego pacjentka nawet do wyczerpania drugiego opakowania. W tym
czasie może wystąpić krwawienie lub plamienie. Kolejne regularne przyjmowanie produktu Naraya
należy rozpocząć po 7-dniowej przerwie.
Aby przesunąć termin wystąpienia krwawienia na inny dzień tygodnia, niż wynikający z obecnego
schematu przyjmowania preparatu, należy zalecić skrócenie kolejnej przerwy w przyjmowaniu tabletek o
tyle dni, o ile zamierza się przesunąć termin wystąpienia krwawienia. Im krótsza przerwa w
przyjmowaniu tabletek tym większe prawdopodobieństwo, że krwawienie z odstawienia nie wystąpi, a
podczas przyjmowania tabletek z następnego opakowania może wystąpić plamienie lub krwawienie
międzymiesiączkowe (tak jak w przypadku opóźnienia krwawienia).
4.3 Przeciwwskazania
Nie należy stosować złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych (COC), jeżeli występuje
którykolwiek ze stanów wymienionych poniżej. Jeżeli którykolwiek z nich wystąpi po raz pierwszy
podczas stosowania COC, należy je natychmiast odstawić.
 Występowanie lub ryzyko żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej (ang. venous
thromboembolism, VTE)
o Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa - czynna (leczona przeciwzakrzepowymi produktami
leczniczymi) lub przebyta żylna choroba zakrzepowo-zatorowa, np. zakrzepica żył głębokich
(ang. deep venous thrombosis, DVT), zatorowość płucna (ang. pulmonary embolism, PE).
o Znana dziedziczna lub nabyta predyspozycja do występowania żylnej choroby zakrzepowo-
zatorowej np. oporność na aktywne białko C (ang. activated protein C, APC) (w tym czynnik
V Leiden) niedobór antytrombiny III, niedobór białka C, niedobór białka S
o Rozległy zabieg operacyjny związany z długotrwałym unieruchomieniem (patrz punkt 4.4)
o Wysokie ryzyko żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej wskutek występowania wielu
czynników ryzyka (patrz punkt 4.4).
 Występowanie lub ryzyko tętniczych zaburzeń zakrzepowo-zatorowych (ang. arterial
thromboembolism, ATE)
o Tętnicze zaburzenia zakrzepowo-zatorowe - czynne (np. zawał mięśnia sercowego) lub
objawy prodromalne (np. dławica piersiowa)
o Choroby naczyń mózgowych - czynny udar, przebyty udar lub objawy prodromalne w
wywiadzie (np. przemijający napad niedokrwienny, ang. transient ischaemic attack, TIA)
o Stwierdzona dziedziczna lub nabyta skłonność do występowania tętniczych zaburzeń
zakrzepowo-zatorowych np. hiperhomocysteinemia i obecność przeciwciał
antyfosfolipidowych (przeciwciała antykardiolipinowe, antykoagulant toczniowy)
o Migrena z ogniskowymi objawami neurologicznymi w wywiadzie
o Wysokie ryzyko zaburzeń zakrzepowo-zatorowych tętnic z powodu występowania wielu
czynników ryzyka (patrz punkt 4.4) lub występowania jednego z poważnych czynników
ryzyka, takich jak:
• cukrzyca z powikłaniami naczyniowymi
• ciężkie nadciśnienie tętnicze
• ciężka dyslipoproteinemia
5/22
 Incydent naczyniowo-mózgowy występujący obecnie lub w przeszłości
 Zapalenie trzustki lub jej występowanie w przeszłości jeśli jest powiązane z występowaniem
ostrej hipertriglicerydemii
 Występująca obecnie lub w przeszłości ostra niewydolność wątroby, do czasu powrotu
parametrów czynności wątroby do normy
 Ciężka lub ostra niewydolność nerek
 Stwierdzony obecnie lub w wywiadzie guz wątroby (łagodny lub złośliwy)
 Rozpoznane lub podejrzewane nowotwory złośliwe (np. narządów rodnych lub piersi) zależne
od wpływu hormonów płciowych
 Krwawienie z dróg rodnych o nieustalonej etiologii
 Nadwrażliwość na substancje czynne lub na którąkolwiek substancję pomocniczą produktu
Naraya w postaci tabletek powlekanych.
4.4 Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania
Ostrzeżenia
Jeśli występuje którykolwiek z poniższych stanów lub czynników ryzyka, należy omówić z pacjentką
zasadność stosowania produktu leczniczego Naraya.
W razie pogorszenia lub wystąpienia po raz pierwszy któregokolwiek z wymienionych stanów lub
czynników ryzyka kobieta powinna zgłosić się do lekarza prowadzącego, który zadecyduje, czy konieczne
jest przerwanie stosowania produktu leczniczego Naraya.
 Zaburzenia układu krążenia
Ryzyko żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej
Stosowanie jakichkolwiek złożonych hormonalnych środków antykoncepcyjnych wiąże się ze
zwiększonym ryzykiem żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej w porównaniu do sytuacji, gdy terapia nie
jest stosowana. Stosowanie produktów zawierających lewonorgestrel, norgestimat lub noretisteron
jest związane z najmniejszym ryzykiem żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej. Stosowanie innych
produktów, takich jak produkt leczniczy Naraya może być związane z dwukrotnie większym
ryzykiem. Decyzja o zastosowaniu produktu spoza grupy najmniejszego ryzyka żylnej choroby
zakrzepowo-zatorowej powinna zostać podjęta wyłącznie po rozmowie z pacjentką, w celu
zapewnienia, że rozumie ona ryzyko żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej związane z produktem
leczniczym Naraya, jak obecne czynniki ryzyka wpływają na to ryzyko oraz, że ryzyko żylnej
choroby zakrzepowo-zatorowej jest największe w pierwszym roku stosowania. Istnieją pewne
dowody, świadczące, że ryzyko zwiększa się, gdy złożone hormonalne środki antykoncepcyjne są
przyjmowane ponownie po przerwie w stosowaniu wynoszącej 4 tygodnie lub więcej.
U około 2 na 10 000 kobiet, które nie stosują złożonych hormonalnych środków antykoncepcyjnych i nie
są w ciąży, w okresie roku rozwinie się żylna choroba zakrzepowo-zatorowa. Jakkolwiek, ryzyko to może
być znacznie wyższe, w zależności od czynników ryzyka występujących u danej pacjentki (patrz poniżej).
Szacuje się1 , że spośród 10 000 kobiet, które stosują złożone hormonalne środki antykoncepcyjne
zawierające drospirenon, u około 9 do 12 kobiet w okresie roku rozwinie się żylna choroba zakrzepowo-
zatorowa, w porównaniu do około 6 2 kobiet stosujących złożone hormonalne środki antykoncepcyjne
zawierające lewonorgestrel.
W obydwu sytuacjach, liczba przypadków żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej przypadających na okres
roku jest mniejsza niż oczekiwana liczba przypadków u kobiet w ciąży lub w okresie poporodowym.
1 Częstość została oszacowana na podstawie wszystkich dostępnych danych epidemiologicznych, z wykorzystaniem relatywnego ryzyka dla
różnych produktów leczniczych w porównaniu do złożonych hormonalnych środków antykoncepcyjnych zawierających lewonorgestrel.
2 Punkt środkowy z zakresu od 5 do 7 na 10 000 kobiet w okresie roku, w oparciu o relatywne ryzyko wynoszące około 2,3 do 3,6 dla
złożonych hormonalnych środków antykoncepcyjnych zawierających lewonorgestrel w porównaniu do sytuacji, gdy terapia nie jest
stosowana.
6/22
Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa może być śmiertelna w 1-2% przypadków.
Liczba przypadków żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej przypadających na 10 000 kobiet w
okresie roku
Badania epidemiologiczne wykazały, że ryzyko ŻChZZ dla doustnych produktów antykoncepcyjnych (ang.
oral contraceptive, OC) zawierających drospirenon jest większe niż dla OC zawierających lewonorgestrel
(tzw. produktów antykoncepcyjnych drugiej generacji) i może być podobne do ryzyka dla OC
zawierających dezogestrel/gestoden (tzw. produktów antykoncepcyjnych trzeciej generacji).
Ponadto badania epidemiologiczne powiązały stosowanie złożonych doustnych środków
antykoncepcyjnych ze zwiększonym ryzykiem tętniczej choroby zakrzepowo-zatorowej (zawał mięśnia
sercowego, przemijający atak niedokrwienny).
U pacjentek stosujących złożone hormonalne środki antykoncepcyjne niezwykle rzadko zgłaszano
przypadki zakrzepicy w innych naczyniach krwionośnych, np. wątrobowych, krezkowych, nerkowych lub
w żyłach i tętnicach siatkówki.
Czynniki ryzyka żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej
Ryzyko żylnych powikłań zakrzepowo-zatorowych u pacjentek stosujących złożone hormonalne środki
antykoncepcyjne może znacząco wzrosnąć w przypadku występowania dodatkowych czynników ryzyka,
szczególnie, jeśli występuje kilka czynników ryzyka jednocześnie (patrz tabela).
Stosowanie produktu leczniczego Naraya jest przeciwwskazane, jeśli u pacjentki występuje jednocześnie
kilka czynników ryzyka, zwiększających ryzyko zakrzepicy żylnej (patrz punkt 4.3). Jeśli u kobiety
wstępuje więcej niż jeden czynnik ryzyka, możliwe jest, że zwiększenie ryzyka jest większe niż suma
pojedynczych czynników – w tym przypadku należy ocenić całkowite ryzyko żylnej choroby zakrzepowo-
1/22
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO
Naraya, 3 mg + 0,02 mg, tabletki powlekane
2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY
Każda tabletka powlekana zawiera 0,02 mg etynyloestradiolu i 3 mg drospirenonu.
Substancja pomocnicza:
Laktoza jednowodna 44 mg
Pełny wykaz substancji pomocniczych, patrz punkt 6.1.
3. POSTAĆ FARMACEUTYCZNA
Tabletka powlekana
Różowe, okrągłe tabletki powlekane.
4. SZCZEGÓŁOWE DANE KLINICZNE
4.1 Wskazania do stosowania
Antykoncepcja doustna.
Decyzja o przepisaniu produktu leczniczego Naraya powinna zostać podjęta na podstawie indywidualnej
oceny czynników ryzyka u kobiety, zwłaszcza ryzyka żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej oraz ryzyka
żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej związanego ze stosowaniem produktu Naraya, w odniesieniu do
innych złożonych hormonalnych środków antykoncepcyjnych (patrz punkty 4.3 oraz 4.4).
4.2 Dawkowanie i sposób podawania
Droga podania: podanie doustne.
Jak stosować produkt Naraya
Tabletki należy przyjmować codziennie, mniej więcej o tej samej porze, popijając w razie potrzeby
niewielką ilością płynu, w kolejności pokazanej na blistrze. Należy przyjmować jedną tabletkę na dobę
przez 21 kolejnych dni. Każde kolejne opakowanie rozpoczyna się po 7-dniowej przerwie, podczas której
występuje zazwyczaj krwawienie z odstawienia. Krwawienie rozpoczyna się zazwyczaj 2. lub 3. dnia po
przyjęciu ostatniej tabletki i może nie skończyć się przed rozpoczęciem kolejnego opakowania.
Jak rozpocząć stosowanie produktu Naraya
 Jeżeli w ostatnim czasie nie stosowano hormonalnych środków antykoncepcyjnych (w ostatnim
miesiącu)
Przyjmowanie tabletek należy rozpocząć w 1. dniu cyklu miesiączkowego (tzn. w pierwszym dniu
wystąpienia krwawienia miesiączkowego).
2/22
 Zmiana z innego złożonego środka antykoncepcyjnego (doustnego złożonego środka
antykoncepcyjnego (COC), systemu terapeutycznego dopochwowego lub systemu transdermalnego)
Pacjentka powinna rozpocząć przyjmowanie produktu Naraya następnego dnia po przyjęciu ostatniej
aktywnej tabletki (ostatniej tabletki zawierającej substancje czynne) dotychczas stosowanego COC, ale
nie później niż następnego dnia po zakończeniu przerwy lub po przyjęciu tabletek placebo poprzedniego
COC. W przypadku stosowania przez pacjentkę terapeutycznego systemu dopochwowego lub systemu
transdermalnego pacjentka powinna rozpocząć stosowanie produktu Naraya najlepiej w dniu ich
usunięcia, ale najpóźniej w chwili, gdy miały być one ponownie założone.
 Zmiana z metody antykoncepcyjnej opartej jedynie na stosowaniu progestagenu (tabletki,
wstrzyknięcie, implant) lub systemu domacicznego uwalniającego progestagen (IUS)
Kobiety mogą zmienić metodę antykoncepcji z tabletki zawierającej tylko progestagen w dowolnym dniu
cyklu (z implantu lub systemu domacicznego – w dniu ich usunięcia, ze środka podawanego we
wstrzyknięciu – w dniu, w którym miało być wykonane kolejne wstrzyknięcie), ale w każdym z tych
przypadków należy zalecić stosowanie dodatkowo metody barierowej przez pierwsze 7 dni przyjmowania
tabletek.
 Po poronieniu w pierwszym trymestrze ciąży
Pacjentka może natychmiast rozpocząć przyjmowanie produktu. W takim przypadku nie ma potrzeby
stosowania innych metod antykoncepcyjnych.
 Po porodzie lub po poronieniu w drugim trymestrze ciąży
Należy zalecić rozpoczęcie przyjmowania produktu między 21. a 28. dniem po porodzie lub po poronieniu
w drugim trymestrze ciąży. W przypadku późniejszego rozpoczęcia stosowania produktu należy zalecić
dodatkowe stosowanie metody barierowej przez pierwsze 7 dni. Jeśli jednak wcześniej doszło do stosunku
płciowego, przed rozpoczęciem stosowania COC należy wykluczyć ciążę lub poczekać do pierwszej
miesiączki.
Kobiety karmiące piersią, patrz punkt 4.6.
Postępowanie w przypadku pominięcia tabletek
Jeśli minęło mniej niż 12 godzin od pominięcia tabletki, ochrona antykoncepcyjna nie jest zmniejszona.
Pacjentka powinna przyjąć tabletkę tak szybko, jak sobie przypomni o pominięciu dawki, a kolejne
tabletki przyjmować o zwykłej porze.
Jeśli minęło więcej niż 12 godzin od pominięcia tabletki, ochrona antykoncepcyjna może być
zmniejszona. Postępowanie w przypadku pominięcia tabletek może przebiegać według dwóch
podstawowych zasad:
1. przyjmowanie tabletek nie może być nigdy przerwane na dłużej niż 7 kolejnych dni
2. 7-dniowy nieprzerwany okres przyjmowania tabletek jest konieczny do dostatecznego zahamowania osi
podwzgórze-przysadka-jajniki.
W przypadku pominięcia tabletek należy postępować według następujących zaleceń:
3/22
 Tydzień 1
Należy przyjąć ostatnią pominiętą tabletkę natychmiast po przypomnieniu sobie o pominięciu dawki,
nawet jeśli oznacza to przyjęcie dwóch tabletek na raz. Następnie kontynuuje się przyjmowanie tabletek o
zwykłej porze. Ponadto przez kolejne 7 dni należy stosować dodatkowo barierową metodę antykoncepcji
np. prezerwatywę. Jeżeli w ciągu minionych 7 dni doszło do stosunku płciowego, należy wziąć pod uwagę
możliwość ciąży. Ryzyko ciąży jest tym większe, im więcej tabletek pominięto i im mniej czasu pozostało
do normalnej przerwy w stosowaniu tabletek.
 Tydzień 2
Należy przyjąć ostatnią pominiętą tabletkę natychmiast po przypomnieniu sobie o pominięciu dawki,
nawet jeśli oznacza to przyjęcie dwóch tabletek na raz. Następnie kontynuuje się przyjmowanie tabletek o
zwykłej porze. Jeżeli w ciągu 7 dni poprzedzających pominięcie tabletki, produkt był stosowany
prawidłowo, nie ma konieczności stosowania dodatkowych środków antykoncepcyjnych. Jeżeli natomiast
pominięto więcej niż 1 tabletkę, należy zalecić stosowanie dodatkowych środków antykoncepcyjnych
przez 7 dni.
 Tydzień 3
Ryzyko zmniejszenia skuteczności preparatu antykoncepcyjnego jest duże z powodu zbliżającej się 7-
dniowej przerwy w przyjmowaniu tabletek. Można jednak nadal zapobiec zmniejszeniu ochrony
antykoncepcyjnej poprzez odpowiednie dostosowanie schematu przyjmowania tabletek. Postępowanie
według jednej z dwóch poniższych opcji wyklucza konieczność stosowania dodatkowej antykoncepcji, o
ile wszystkie tabletki były przyjmowane prawidłowo w ciągu 7 dni poprzedzających pominięcie przyjęcia
tabletki po raz pierwszy. W przeciwnym razie należy zastosować się do opcji pierwszej, a ponadto przez
kolejne 7 dni stosować dodatkowe zabezpieczenia.
1. Należy przyjąć ostatnią pominiętą tabletkę natychmiast po przypomnieniu sobie o pominięciu
dawki, nawet jeśli oznacza to przyjęcie dwóch tabletek na raz. Kolejne tabletki należy przyjmować
o zwykłej porze. Przyjmowanie tabletek z następnego opakowania należy rozpocząć od razu po
skończeniu aktualnie stosowanego opakowania, czyli bez przerwy między opakowaniami. Do czasu
zakończenia przyjmowania tabletek zawierających substancje czynne z drugiego opakowania nie
powinno wystąpić krwawienie z odstawienia, jednak w czasie przyjmowania tabletek może
wystąpić plamienie lub krwawienie międzymiesiączkowe.
2. Można również zalecić pacjentce odstawienie tabletek z aktualnie stosowanego opakowania.
Powinna wówczas zrobić 7-dniową lub krótszą przerwę w przyjmowaniu tabletek, uwzględniając
dni, w których pominięto tabletki, a następnie kontynuować przyjmowanie tabletek z następnego
opakowania.
Jeżeli pacjentka zapomniała o zażyciu tabletek i nie wystąpiło krwawienie z odstawienia w czasie
pierwszej przerwy w ich przyjmowaniu, należy wziąć pod uwagę możliwość ciąży.
Zalecenia w przypadku zaburzeń żołądkowo-jelitowych
W przypadku ciężkich zaburzeń żołądkowo-jelitowych (np. wymioty lub ciężka biegunka), wchłanianie
może być niepełne i należy stosować dodatkowe metody antykoncepcyjne. Jeśli wymioty wystąpiły w
ciągu 3-4 godzin po przyjęciu tabletki, należy jak najszybciej przyjąć nową tabletkę. Jeśli to możliwe
nową tabletkę należy przyjąć w ciągu 12 godzin od zwykłej pory przyjmowania leku. Jeżeli upłynęło
więcej niż 12 godzin należy postępować zgodnie z zaleceniami dotyczącymi pominięcia tabletek,
podanymi w punkcie 4.2. „Postępowanie w przypadku pominięcia tabletek”. Jeżeli pacjentka nie chce
4/22
zmieniać ustalonego schematu dawkowania, powinna przyjąć dodatkową tabletkę (tabletki) z innego
opakowania.
W jaki sposób opóźnić wystąpienie krwawienia z odstawienia
Aby opóźnić wystąpienie krwawienia, po dokończeniu aktualnego opakowania należy bez zachowania
przerwy rozpocząć przyjmowanie tabletek z następnego blistra produktu Naraya. Tabletki mogą być
przyjmowane tak długo jak chce tego pacjentka nawet do wyczerpania drugiego opakowania. W tym
czasie może wystąpić krwawienie lub plamienie. Kolejne regularne przyjmowanie produktu Naraya
należy rozpocząć po 7-dniowej przerwie.
Aby przesunąć termin wystąpienia krwawienia na inny dzień tygodnia, niż wynikający z obecnego
schematu przyjmowania preparatu, należy zalecić skrócenie kolejnej przerwy w przyjmowaniu tabletek o
tyle dni, o ile zamierza się przesunąć termin wystąpienia krwawienia. Im krótsza przerwa w
przyjmowaniu tabletek tym większe prawdopodobieństwo, że krwawienie z odstawienia nie wystąpi, a
podczas przyjmowania tabletek z następnego opakowania może wystąpić plamienie lub krwawienie
międzymiesiączkowe (tak jak w przypadku opóźnienia krwawienia).
4.3 Przeciwwskazania
Nie należy stosować złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych (COC), jeżeli występuje
którykolwiek ze stanów wymienionych poniżej. Jeżeli którykolwiek z nich wystąpi po raz pierwszy
podczas stosowania COC, należy je natychmiast odstawić.
 Występowanie lub ryzyko żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej (ang. venous
thromboembolism, VTE)
o Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa - czynna (leczona przeciwzakrzepowymi produktami
leczniczymi) lub przebyta żylna choroba zakrzepowo-zatorowa, np. zakrzepica żył głębokich
(ang. deep venous thrombosis, DVT), zatorowość płucna (ang. pulmonary embolism, PE).
o Znana dziedziczna lub nabyta predyspozycja do występowania żylnej choroby zakrzepowo-
zatorowej np. oporność na aktywne białko C (ang. activated protein C, APC) (w tym czynnik
V Leiden) niedobór antytrombiny III, niedobór białka C, niedobór białka S
o Rozległy zabieg operacyjny związany z długotrwałym unieruchomieniem (patrz punkt 4.4)
o Wysokie ryzyko żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej wskutek występowania wielu
czynników ryzyka (patrz punkt 4.4).
 Występowanie lub ryzyko tętniczych zaburzeń zakrzepowo-zatorowych (ang. arterial
thromboembolism, ATE)
o Tętnicze zaburzenia zakrzepowo-zatorowe - czynne (np. zawał mięśnia sercowego) lub
objawy prodromalne (np. dławica piersiowa)
o Choroby naczyń mózgowych - czynny udar, przebyty udar lub objawy prodromalne w
wywiadzie (np. przemijający napad niedokrwienny, ang. transient ischaemic attack, TIA)
o Stwierdzona dziedziczna lub nabyta skłonność do występowania tętniczych zaburzeń
zakrzepowo-zatorowych np. hiperhomocysteinemia i obecność przeciwciał
antyfosfolipidowych (przeciwciała antykardiolipinowe, antykoagulant toczniowy)
o Migrena z ogniskowymi objawami neurologicznymi w wywiadzie
o Wysokie ryzyko zaburzeń zakrzepowo-zatorowych tętnic z powodu występowania wielu
czynników ryzyka (patrz punkt 4.4) lub występowania jednego z poważnych czynników
ryzyka, takich jak:
• cukrzyca z powikłaniami naczyniowymi
• ciężkie nadciśnienie tętnicze
• ciężka dyslipoproteinemia
5/22
 Incydent naczyniowo-mózgowy występujący obecnie lub w przeszłości
 Zapalenie trzustki lub jej występowanie w przeszłości jeśli jest powiązane z występowaniem
ostrej hipertriglicerydemii
 Występująca obecnie lub w przeszłości ostra niewydolność wątroby, do czasu powrotu
parametrów czynności wątroby do normy
 Ciężka lub ostra niewydolność nerek
 Stwierdzony obecnie lub w wywiadzie guz wątroby (łagodny lub złośliwy)
 Rozpoznane lub podejrzewane nowotwory złośliwe (np. narządów rodnych lub piersi) zależne
od wpływu hormonów płciowych
 Krwawienie z dróg rodnych o nieustalonej etiologii
 Nadwrażliwość na substancje czynne lub na którąkolwiek substancję pomocniczą produktu
Naraya w postaci tabletek powlekanych.
4.4 Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania
Ostrzeżenia
Jeśli występuje którykolwiek z poniższych stanów lub czynników ryzyka, należy omówić z pacjentką
zasadność stosowania produktu leczniczego Naraya.
W razie pogorszenia lub wystąpienia po raz pierwszy któregokolwiek z wymienionych stanów lub
czynników ryzyka kobieta powinna zgłosić się do lekarza prowadzącego, który zadecyduje, czy konieczne
jest przerwanie stosowania produktu leczniczego Naraya.
 Zaburzenia układu krążenia
Ryzyko żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej
Stosowanie jakichkolwiek złożonych hormonalnych środków antykoncepcyjnych wiąże się ze
zwiększonym ryzykiem żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej w porównaniu do sytuacji, gdy terapia nie
jest stosowana. Stosowanie produktów zawierających lewonorgestrel, norgestimat lub noretisteron
jest związane z najmniejszym ryzykiem żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej. Stosowanie innych
produktów, takich jak produkt leczniczy Naraya może być związane z dwukrotnie większym
ryzykiem. Decyzja o zastosowaniu produktu spoza grupy najmniejszego ryzyka żylnej choroby
zakrzepowo-zatorowej powinna zostać podjęta wyłącznie po rozmowie z pacjentką, w celu
zapewnienia, że rozumie ona ryzyko żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej związane z produktem
leczniczym Naraya, jak obecne czynniki ryzyka wpływają na to ryzyko oraz, że ryzyko żylnej
choroby zakrzepowo-zatorowej jest największe w pierwszym roku stosowania. Istnieją pewne
dowody, świadczące, że ryzyko zwiększa się, gdy złożone hormonalne środki antykoncepcyjne są
przyjmowane ponownie po przerwie w stosowaniu wynoszącej 4 tygodnie lub więcej.
U około 2 na 10 000 kobiet, które nie stosują złożonych hormonalnych środków antykoncepcyjnych i nie
są w ciąży, w okresie roku rozwinie się żylna choroba zakrzepowo-zatorowa. Jakkolwiek, ryzyko to może
być znacznie wyższe, w zależności od czynników ryzyka występujących u danej pacjentki (patrz poniżej).
Szacuje się1 , że spośród 10 000 kobiet, które stosują złożone hormonalne środki antykoncepcyjne
zawierające drospirenon, u około 9 do 12 kobiet w okresie roku rozwinie się żylna choroba zakrzepowo-
zatorowa, w porównaniu do około 6 2 kobiet stosujących złożone hormonalne środki antykoncepcyjne
zawierające lewonorgestrel.
W obydwu sytuacjach, liczba przypadków żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej przypadających na okres
roku jest mniejsza niż oczekiwana liczba przypadków u kobiet w ciąży lub w okresie poporodowym.
1 Częstość została oszacowana na podstawie wszystkich dostępnych danych epidemiologicznych, z wykorzystaniem relatywnego ryzyka dla
różnych produktów leczniczych w porównaniu do złożonych hormonalnych środków antykoncepcyjnych zawierających lewonorgestrel.
2 Punkt środkowy z zakresu od 5 do 7 na 10 000 kobiet w okresie roku, w oparciu o relatywne ryzyko wynoszące około 2,3 do 3,6 dla
złożonych hormonalnych środków antykoncepcyjnych zawierających lewonorgestrel w porównaniu do sytuacji, gdy terapia nie jest
stosowana.
6/22
Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa może być śmiertelna w 1-2% przypadków.
Liczba przypadków żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej przypadających na 10 000 kobiet w
okresie roku
Badania epidemiologiczne wykazały, że ryzyko ŻChZZ dla doustnych produktów antykoncepcyjnych (ang.
oral contraceptive, OC) zawierających drospirenon jest większe niż dla OC zawierających lewonorgestrel
(tzw. produktów antykoncepcyjnych drugiej generacji) i może być podobne do ryzyka dla OC
zawierających dezogestrel/gestoden (tzw. produktów antykoncepcyjnych trzeciej generacji).
Ponadto badania epidemiologiczne powiązały stosowanie złożonych doustnych środków
antykoncepcyjnych ze zwiększonym ryzykiem tętniczej choroby zakrzepowo-zatorowej (zawał mięśnia
sercowego, przemijający atak niedokrwienny).
U pacjentek stosujących złożone hormonalne środki antykoncepcyjne niezwykle rzadko zgłaszano
przypadki zakrzepicy w innych naczyniach krwionośnych, np. wątrobowych, krezkowych, nerkowych lub
w żyłach i tętnicach siatkówki.
Czynniki ryzyka żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej
Ryzyko żylnych powikłań zakrzepowo-zatorowych u pacjentek stosujących złożone hormonalne środki
antykoncepcyjne może znacząco wzrosnąć w przypadku występowania dodatkowych czynników ryzyka,
szczególnie, jeśli występuje kilka czynników ryzyka jednocześnie (patrz tabela).
Stosowanie produktu leczniczego Naraya jest przeciwwskazane, jeśli u pacjentki występuje jednocześnie
kilka czynników ryzyka, zwiększających ryzyko zakrzepicy żylnej (patrz punkt 4.3). Jeśli u kobiety
wstępuje więcej niż jeden czynnik ryzyka, możliwe jest, że zwiększenie ryzyka jest większe niż suma
pojedynczych czynników – w tym przypadku należy ocenić całkowite ryzyko żylnej choroby zakrzepowo-
7/22
zatorowej. Jeśli ocena stosunku korzyści do ryzyka jest negatywna, nie należy przepisywać złożonych
hormonalnych środków antykoncepcyjnych (patrz punkt 4.3).
Tabela: Czynniki ryzyka żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej
Czynnik ryzyka Uwagi
Otyłość (wskaźnik masy ciała (BMI)
powyżej 30 kg/m2)
Ryzyko istotnie zwiększa się ze wzrostem BMI.
Jest to szczególnie istotne do oceny, jeśli występują również
inne czynniki ryzyka.
Długotrwałe unieruchomienie,
rozległy zabieg operacyjny,
jakikolwiek zabieg operacyjny w
obrębie kończyn dolnych lub
miednicy, zabieg neurochirurgiczny
lub poważny uraz
Uwaga: tymczasowe
unieruchomienie, w tym podróż
samolotem >4 godzin może również
stanowić czynnik ryzyka żylnej
choroby zakrzepowo-zatorowej,
szczególnie u kobiet ze
współistniejącymi innymi
czynnikami ryzyka.
W powyższych sytuacjach zaleca się przerwanie stosowania
plastrów/tabletek/systemu dopochwowego na co najmniej 4
tygodnie przed planowanym zabiegiem chirurgicznym i nie
wznawianie stosowania produktu przed upływem dwóch
tygodni od czasu powrotu do sprawności ruchowej. Należy
stosować inną metodę antykoncepcji, aby uniknąć
niezamierzonego zajścia w ciążę.
Należy rozważyć leczenie przeciwzakrzepowe, jeśli
stosowania produktu leczniczego Naraya nie przerwano
odpowiednio wcześnie.
Dodatni wywiad rodzinny
(występowanie żylnych zaburzeń
zakrzepowo-zatorowych u
rodzeństwa bądź rodziców,
szczególnie w stosunkowo młodym
wieku, np. przed 50 rokiem życia).
Jeśli podejrzewa się predyspozycję genetyczną, przed
podjęciem decyzji o stosowaniu złożonego hormonalnego
środka antykoncepcyjnego kobieta powinna zostać
skierowana na konsultację u specjalisty
Inne schorzenia związane z żylną
chorobą zakrzepowo-zatorową
Nowotwór, toczeń rumieniowaty układowy, zespół
hemolityczno-mocznicowy, przewlekłe zapalne choroby jelit
(np. choroba Crohna lub wrzodziejące zapalenie jelita
grubego) oraz niedokrwistość sierpowata
Wiek Szczególnie w wieku powyżej 35 lat
Nie osiągnięto konsensusu, co do możliwej roli żylaków oraz zakrzepowego zapalenia żył
powierzchniowych na wystąpienie lub progresję żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej.
Należy uwzględnić zwiększone ryzyko wystąpienia choroby zakrzepowo-zatorowej w ciąży oraz w
szczególności w 6-tygodniowym okresie poporodowym („Ciąża i laktacja” patrz punkt 4.6).
8/22
Objawy żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej (zakrzepicy żył głębokich oraz zatorowości płucnej)
Należy poinformować pacjentkę, że w razie wystąpienia następujących objawów należy natychmiast
zgłosić się do lekarza i powiedzieć personelowi medycznemu, że stosuje się złożone hormonalne środki
antykoncepcyjne.
Objawy zakrzepicy żył głębokich (ang. deep vein thrombosis, DVT) mogą obejmować:
- obrzęk nogi i/lub stopy lub obrzęk wzdłuż żyły w nodze;
- ból lub tkliwość w nodze, które mogą być odczuwane wyłącznie w czasie stania lub chodzenia;
- zwiększona temperatura w zmienionej chorobowo nodze; czerwona lub przebarwiona skóra nogi.
Objawy zatorowości płucnej (ang. pulmonary embolism, PE) mogą obejmować:
- nagły napad niewyjaśnionego spłycenia oddechu lub przyspieszenia oddechu;
- nagły napad kaszlu, który może być połączony z krwiopluciem;
- ostry ból w klatce piersiowej;
- ciężkie zamroczenie lub zawroty głowy;
- przyspieszone lub nieregularne bicie serca.
Niektóre z tych objawów (np. „spłycenie oddechu”, „kaszel”) są niespecyficzne i mogą być niepoprawnie
zinterpretowane jako występujące częściej lub mniej poważne stany (np. zakażenia układu oddechowego).
Inne objawy zamknięcia naczyń mogą obejmować: nagły ból, obrzęk oraz lekko niebieskie przebarwienie
kończyn.
Jeżeli zamkniecie naczynia wystąpi w oku, objawy mogą obejmować bezbolesne zaburzenia widzenia,
które mogą przekształcić się w utratę widzenia. W niektórych przypadkach utrata widzenia może nastąpić
niemal natychmiast.
Ryzyko tętniczych zaburzeń zakrzepowo-zatorowych
Badania epidemiologiczne wykazały związek pomiędzy stosowaniem hormonalnych środków
antykoncepcyjnych a zwiększonym ryzykiem tętniczych zaburzeń zakrzepowo-zatorowych (zawału
mięśnia sercowego) lub incydentów naczyniowo-mózgowych (np. przemijającego napadu
niedokrwiennego, udaru). Przypadki tętniczych zaburzeń zakrzepowo-zatorowych mogą być śmiertelne.
Czynniki ryzyka tętniczych zaburzeń zakrzepowo-zatorowych
Ryzyko wystąpienia tętniczych powikłań zakrzepowo-zatorowych lub napadów naczyniowo-mózgowych
u pacjentek stosujących złożone hormonalne środki antykoncepcyjne jest zwiększone u kobiet, u których
występują czynniki ryzyka (patrz tabela). Stosowanie produktu leczniczego Naraya jest przeciwwskazane,
jeżeli u pacjentki występuje jeden poważny lub jednocześnie kilka czynników ryzyka tętniczych zaburzeń
zakrzepowo-zatorowych, które stawiają pacjentkę w grupie wysokiego ryzyka zakrzepicy tętniczej (patrz
punkt 4.3). Jeśli u kobiety wstępuje więcej niż jeden czynnik ryzyka, możliwe jest, że zwiększenie ryzyka
jest większe niż suma pojedynczych czynników – w tym przypadku należy ocenić całkowite ryzyko. Jeśli
ocena stosunku korzyści do ryzyka jest negatywna, nie należy przepisywać złożonych hormonalnych
środków antykoncepcyjnych (patrz punkt 4.3).

1/22
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO
Naraya, 3 mg + 0,02 mg, tabletki powlekane
2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY
Każda tabletka powlekana zawiera 0,02 mg etynyloestradiolu i 3 mg drospirenonu.
Substancja pomocnicza:
Laktoza jednowodna 44 mg
Pełny wykaz substancji pomocniczych, patrz punkt 6.1.
3. POSTAĆ FARMACEUTYCZNA
Tabletka powlekana
Różowe, okrągłe tabletki powlekane.
4. SZCZEGÓŁOWE DANE KLINICZNE
4.1 Wskazania do stosowania
Antykoncepcja doustna.
Decyzja o przepisaniu produktu leczniczego Naraya powinna zostać podjęta na podstawie indywidualnej
oceny czynników ryzyka u kobiety, zwłaszcza ryzyka żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej oraz ryzyka
żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej związanego ze stosowaniem produktu Naraya, w odniesieniu do
innych złożonych hormonalnych środków antykoncepcyjnych (patrz punkty 4.3 oraz 4.4).
4.2 Dawkowanie i sposób podawania
Droga podania: podanie doustne.
Jak stosować produkt Naraya
Tabletki należy przyjmować codziennie, mniej więcej o tej samej porze, popijając w razie potrzeby
niewielką ilością płynu, w kolejności pokazanej na blistrze. Należy przyjmować jedną tabletkę na dobę
przez 21 kolejnych dni. Każde kolejne opakowanie rozpoczyna się po 7-dniowej przerwie, podczas której
występuje zazwyczaj krwawienie z odstawienia. Krwawienie rozpoczyna się zazwyczaj 2. lub 3. dnia po
przyjęciu ostatniej tabletki i może nie skończyć się przed rozpoczęciem kolejnego opakowania.
Jak rozpocząć stosowanie produktu Naraya
 Jeżeli w ostatnim czasie nie stosowano hormonalnych środków antykoncepcyjnych (w ostatnim
miesiącu)
Przyjmowanie tabletek należy rozpocząć w 1. dniu cyklu miesiączkowego (tzn. w pierwszym dniu
wystąpienia krwawienia miesiączkowego).
2/22
 Zmiana z innego złożonego środka antykoncepcyjnego (doustnego złożonego środka
antykoncepcyjnego (COC), systemu terapeutycznego dopochwowego lub systemu transdermalnego)
Pacjentka powinna rozpocząć przyjmowanie produktu Naraya następnego dnia po przyjęciu ostatniej
aktywnej tabletki (ostatniej tabletki zawierającej substancje czynne) dotychczas stosowanego COC, ale
nie później niż następnego dnia po zakończeniu przerwy lub po przyjęciu tabletek placebo poprzedniego
COC. W przypadku stosowania przez pacjentkę terapeutycznego systemu dopochwowego lub systemu
transdermalnego pacjentka powinna rozpocząć stosowanie produktu Naraya najlepiej w dniu ich
usunięcia, ale najpóźniej w chwili, gdy miały być one ponownie założone.
 Zmiana z metody antykoncepcyjnej opartej jedynie na stosowaniu progestagenu (tabletki,
wstrzyknięcie, implant) lub systemu domacicznego uwalniającego progestagen (IUS)
Kobiety mogą zmienić metodę antykoncepcji z tabletki zawierającej tylko progestagen w dowolnym dniu
cyklu (z implantu lub systemu domacicznego – w dniu ich usunięcia, ze środka podawanego we
wstrzyknięciu – w dniu, w którym miało być wykonane kolejne wstrzyknięcie), ale w każdym z tych
przypadków należy zalecić stosowanie dodatkowo metody barierowej przez pierwsze 7 dni przyjmowania
tabletek.
 Po poronieniu w pierwszym trymestrze ciąży
Pacjentka może natychmiast rozpocząć przyjmowanie produktu. W takim przypadku nie ma potrzeby
stosowania innych metod antykoncepcyjnych.
 Po porodzie lub po poronieniu w drugim trymestrze ciąży
Należy zalecić rozpoczęcie przyjmowania produktu między 21. a 28. dniem po porodzie lub po poronieniu
w drugim trymestrze ciąży. W przypadku późniejszego rozpoczęcia stosowania produktu należy zalecić
dodatkowe stosowanie metody barierowej przez pierwsze 7 dni. Jeśli jednak wcześniej doszło do stosunku
płciowego, przed rozpoczęciem stosowania COC należy wykluczyć ciążę lub poczekać do pierwszej
miesiączki.
Kobiety karmiące piersią, patrz punkt 4.6.
Postępowanie w przypadku pominięcia tabletek
Jeśli minęło mniej niż 12 godzin od pominięcia tabletki, ochrona antykoncepcyjna nie jest zmniejszona.
Pacjentka powinna przyjąć tabletkę tak szybko, jak sobie przypomni o pominięciu dawki, a kolejne
tabletki przyjmować o zwykłej porze.
Jeśli minęło więcej niż 12 godzin od pominięcia tabletki, ochrona antykoncepcyjna może być
zmniejszona. Postępowanie w przypadku pominięcia tabletek może przebiegać według dwóch
podstawowych zasad:
1. przyjmowanie tabletek nie może być nigdy przerwane na dłużej niż 7 kolejnych dni
2. 7-dniowy nieprzerwany okres przyjmowania tabletek jest konieczny do dostatecznego zahamowania osi
podwzgórze-przysadka-jajniki.
W przypadku pominięcia tabletek należy postępować według następujących zaleceń:
3/22
 Tydzień 1
Należy przyjąć ostatnią pominiętą tabletkę natychmiast po przypomnieniu sobie o pominięciu dawki,
nawet jeśli oznacza to przyjęcie dwóch tabletek na raz. Następnie kontynuuje się przyjmowanie tabletek o
zwykłej porze. Ponadto przez kolejne 7 dni należy stosować dodatkowo barierową metodę antykoncepcji
np. prezerwatywę. Jeżeli w ciągu minionych 7 dni doszło do stosunku płciowego, należy wziąć pod uwagę
możliwość ciąży. Ryzyko ciąży jest tym większe, im więcej tabletek pominięto i im mniej czasu pozostało
do normalnej przerwy w stosowaniu tabletek.
 Tydzień 2
Należy przyjąć ostatnią pominiętą tabletkę natychmiast po przypomnieniu sobie o pominięciu dawki,
nawet jeśli oznacza to przyjęcie dwóch tabletek na raz. Następnie kontynuuje się przyjmowanie tabletek o
zwykłej porze. Jeżeli w ciągu 7 dni poprzedzających pominięcie tabletki, produkt był stosowany
prawidłowo, nie ma konieczności stosowania dodatkowych środków antykoncepcyjnych. Jeżeli natomiast
pominięto więcej niż 1 tabletkę, należy zalecić stosowanie dodatkowych środków antykoncepcyjnych
przez 7 dni.
 Tydzień 3
Ryzyko zmniejszenia skuteczności preparatu antykoncepcyjnego jest duże z powodu zbliżającej się 7-
dniowej przerwy w przyjmowaniu tabletek. Można jednak nadal zapobiec zmniejszeniu ochrony
antykoncepcyjnej poprzez odpowiednie dostosowanie schematu przyjmowania tabletek. Postępowanie
według jednej z dwóch poniższych opcji wyklucza konieczność stosowania dodatkowej antykoncepcji, o
ile wszystkie tabletki były przyjmowane prawidłowo w ciągu 7 dni poprzedzających pominięcie przyjęcia
tabletki po raz pierwszy. W przeciwnym razie należy zastosować się do opcji pierwszej, a ponadto przez
kolejne 7 dni stosować dodatkowe zabezpieczenia.
1. Należy przyjąć ostatnią pominiętą tabletkę natychmiast po przypomnieniu sobie o pominięciu
dawki, nawet jeśli oznacza to przyjęcie dwóch tabletek na raz. Kolejne tabletki należy przyjmować
o zwykłej porze. Przyjmowanie tabletek z następnego opakowania należy rozpocząć od razu po
skończeniu aktualnie stosowanego opakowania, czyli bez przerwy między opakowaniami. Do czasu
zakończenia przyjmowania tabletek zawierających substancje czynne z drugiego opakowania nie
powinno wystąpić krwawienie z odstawienia, jednak w czasie przyjmowania tabletek może
wystąpić plamienie lub krwawienie międzymiesiączkowe.
2. Można również zalecić pacjentce odstawienie tabletek z aktualnie stosowanego opakowania.
Powinna wówczas zrobić 7-dniową lub krótszą przerwę w przyjmowaniu tabletek, uwzględniając
dni, w których pominięto tabletki, a następnie kontynuować przyjmowanie tabletek z następnego
opakowania.
Jeżeli pacjentka zapomniała o zażyciu tabletek i nie wystąpiło krwawienie z odstawienia w czasie
pierwszej przerwy w ich przyjmowaniu, należy wziąć pod uwagę możliwość ciąży.
Zalecenia w przypadku zaburzeń żołądkowo-jelitowych
W przypadku ciężkich zaburzeń żołądkowo-jelitowych (np. wymioty lub ciężka biegunka), wchłanianie
może być niepełne i należy stosować dodatkowe metody antykoncepcyjne. Jeśli wymioty wystąpiły w
ciągu 3-4 godzin po przyjęciu tabletki, należy jak najszybciej przyjąć nową tabletkę. Jeśli to możliwe
nową tabletkę należy przyjąć w ciągu 12 godzin od zwykłej pory przyjmowania leku. Jeżeli upłynęło
więcej niż 12 godzin należy postępować zgodnie z zaleceniami dotyczącymi pominięcia tabletek,
podanymi w punkcie 4.2. „Postępowanie w przypadku pominięcia tabletek”. Jeżeli pacjentka nie chce
4/22
zmieniać ustalonego schematu dawkowania, powinna przyjąć dodatkową tabletkę (tabletki) z innego
opakowania.
W jaki sposób opóźnić wystąpienie krwawienia z odstawienia
Aby opóźnić wystąpienie krwawienia, po dokończeniu aktualnego opakowania należy bez zachowania
przerwy rozpocząć przyjmowanie tabletek z następnego blistra produktu Naraya. Tabletki mogą być
przyjmowane tak długo jak chce tego pacjentka nawet do wyczerpania drugiego opakowania. W tym
czasie może wystąpić krwawienie lub plamienie. Kolejne regularne przyjmowanie produktu Naraya
należy rozpocząć po 7-dniowej przerwie.
Aby przesunąć termin wystąpienia krwawienia na inny dzień tygodnia, niż wynikający z obecnego
schematu przyjmowania preparatu, należy zalecić skrócenie kolejnej przerwy w przyjmowaniu tabletek o
tyle dni, o ile zamierza się przesunąć termin wystąpienia krwawienia. Im krótsza przerwa w
przyjmowaniu tabletek tym większe prawdopodobieństwo, że krwawienie z odstawienia nie wystąpi, a
podczas przyjmowania tabletek z następnego opakowania może wystąpić plamienie lub krwawienie
międzymiesiączkowe (tak jak w przypadku opóźnienia krwawienia).
4.3 Przeciwwskazania
Nie należy stosować złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych (COC), jeżeli występuje
którykolwiek ze stanów wymienionych poniżej. Jeżeli którykolwiek z nich wystąpi po raz pierwszy
podczas stosowania COC, należy je natychmiast odstawić.
 Występowanie lub ryzyko żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej (ang. venous
thromboembolism, VTE)
o Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa - czynna (leczona przeciwzakrzepowymi produktami
leczniczymi) lub przebyta żylna choroba zakrzepowo-zatorowa, np. zakrzepica żył głębokich
(ang. deep venous thrombosis, DVT), zatorowość płucna (ang. pulmonary embolism, PE).
o Znana dziedziczna lub nabyta predyspozycja do występowania żylnej choroby zakrzepowo-
zatorowej np. oporność na aktywne białko C (ang. activated protein C, APC) (w tym czynnik
V Leiden) niedobór antytrombiny III, niedobór białka C, niedobór białka S
o Rozległy zabieg operacyjny związany z długotrwałym unieruchomieniem (patrz punkt 4.4)
o Wysokie ryzyko żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej wskutek występowania wielu
czynników ryzyka (patrz punkt 4.4).
 Występowanie lub ryzyko tętniczych zaburzeń zakrzepowo-zatorowych (ang. arterial
thromboembolism, ATE)
o Tętnicze zaburzenia zakrzepowo-zatorowe - czynne (np. zawał mięśnia sercowego) lub
objawy prodromalne (np. dławica piersiowa)
o Choroby naczyń mózgowych - czynny udar, przebyty udar lub objawy prodromalne w
wywiadzie (np. przemijający napad niedokrwienny, ang. transient ischaemic attack, TIA)
o Stwierdzona dziedziczna lub nabyta skłonność do występowania tętniczych zaburzeń
zakrzepowo-zatorowych np. hiperhomocysteinemia i obecność przeciwciał
antyfosfolipidowych (przeciwciała antykardiolipinowe, antykoagulant toczniowy)
o Migrena z ogniskowymi objawami neurologicznymi w wywiadzie
o Wysokie ryzyko zaburzeń zakrzepowo-zatorowych tętnic z powodu występowania wielu
czynników ryzyka (patrz punkt 4.4) lub występowania jednego z poważnych czynników
ryzyka, takich jak:
• cukrzyca z powikłaniami naczyniowymi
• ciężkie nadciśnienie tętnicze
• ciężka dyslipoproteinemia
5/22
 Incydent naczyniowo-mózgowy występujący obecnie lub w przeszłości
 Zapalenie trzustki lub jej występowanie w przeszłości jeśli jest powiązane z występowaniem
ostrej hipertriglicerydemii
 Występująca obecnie lub w przeszłości ostra niewydolność wątroby, do czasu powrotu
parametrów czynności wątroby do normy
 Ciężka lub ostra niewydolność nerek
 Stwierdzony obecnie lub w wywiadzie guz wątroby (łagodny lub złośliwy)
 Rozpoznane lub podejrzewane nowotwory złośliwe (np. narządów rodnych lub piersi) zależne
od wpływu hormonów płciowych
 Krwawienie z dróg rodnych o nieustalonej etiologii
 Nadwrażliwość na substancje czynne lub na którąkolwiek substancję pomocniczą produktu
Naraya w postaci tabletek powlekanych.
4.4 Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania
Ostrzeżenia
Jeśli występuje którykolwiek z poniższych stanów lub czynników ryzyka, należy omówić z pacjentką
zasadność stosowania produktu leczniczego Naraya.
W razie pogorszenia lub wystąpienia po raz pierwszy któregokolwiek z wymienionych stanów lub
czynników ryzyka kobieta powinna zgłosić się do lekarza prowadzącego, który zadecyduje, czy konieczne
jest przerwanie stosowania produktu leczniczego Naraya.
 Zaburzenia układu krążenia
Ryzyko żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej
Stosowanie jakichkolwiek złożonych hormonalnych środków antykoncepcyjnych wiąże się ze
zwiększonym ryzykiem żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej w porównaniu do sytuacji, gdy terapia nie
jest stosowana. Stosowanie produktów zawierających lewonorgestrel, norgestimat lub noretisteron
jest związane z najmniejszym ryzykiem żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej. Stosowanie innych
produktów, takich jak produkt leczniczy Naraya może być związane z dwukrotnie większym
ryzykiem. Decyzja o zastosowaniu produktu spoza grupy najmniejszego ryzyka żylnej choroby
zakrzepowo-zatorowej powinna zostać podjęta wyłącznie po rozmowie z pacjentką, w celu
zapewnienia, że rozumie ona ryzyko żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej związane z produktem
leczniczym Naraya, jak obecne czynniki ryzyka wpływają na to ryzyko oraz, że ryzyko żylnej
choroby zakrzepowo-zatorowej jest największe w pierwszym roku stosowania. Istnieją pewne
dowody, świadczące, że ryzyko zwiększa się, gdy złożone hormonalne środki antykoncepcyjne są
przyjmowane ponownie po przerwie w stosowaniu wynoszącej 4 tygodnie lub więcej.
U około 2 na 10 000 kobiet, które nie stosują złożonych hormonalnych środków antykoncepcyjnych i nie
są w ciąży, w okresie roku rozwinie się żylna choroba zakrzepowo-zatorowa. Jakkolwiek, ryzyko to może
być znacznie wyższe, w zależności od czynników ryzyka występujących u danej pacjentki (patrz poniżej).
Szacuje się1 , że spośród 10 000 kobiet, które stosują złożone hormonalne środki antykoncepcyjne
zawierające drospirenon, u około 9 do 12 kobiet w okresie roku rozwinie się żylna choroba zakrzepowo-
zatorowa, w porównaniu do około 6 2 kobiet stosujących złożone hormonalne środki antykoncepcyjne
zawierające lewonorgestrel.
W obydwu sytuacjach, liczba przypadków żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej przypadających na okres
roku jest mniejsza niż oczekiwana liczba przypadków u kobiet w ciąży lub w okresie poporodowym.
1 Częstość została oszacowana na podstawie wszystkich dostępnych danych epidemiologicznych, z wykorzystaniem relatywnego ryzyka dla
różnych produktów leczniczych w porównaniu do złożonych hormonalnych środków antykoncepcyjnych zawierających lewonorgestrel.
2 Punkt środkowy z zakresu od 5 do 7 na 10 000 kobiet w okresie roku, w oparciu o relatywne ryzyko wynoszące około 2,3 do 3,6 dla
złożonych hormonalnych środków antykoncepcyjnych zawierających lewonorgestrel w porównaniu do sytuacji, gdy terapia nie jest
stosowana.
6/22
Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa może być śmiertelna w 1-2% przypadków.
Liczba przypadków żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej przypadających na 10 000 kobiet w
okresie roku
Badania epidemiologiczne wykazały, że ryzyko ŻChZZ dla doustnych produktów antykoncepcyjnych (ang.
oral contraceptive, OC) zawierających drospirenon jest większe niż dla OC zawierających lewonorgestrel
(tzw. produktów antykoncepcyjnych drugiej generacji) i może być podobne do ryzyka dla OC
zawierających dezogestrel/gestoden (tzw. produktów antykoncepcyjnych trzeciej generacji).
Ponadto badania epidemiologiczne powiązały stosowanie złożonych doustnych środków
antykoncepcyjnych ze zwiększonym ryzykiem tętniczej choroby zakrzepowo-zatorowej (zawał mięśnia
sercowego, przemijający atak niedokrwienny).
U pacjentek stosujących złożone hormonalne środki antykoncepcyjne niezwykle rzadko zgłaszano
przypadki zakrzepicy w innych naczyniach krwionośnych, np. wątrobowych, krezkowych, nerkowych lub
w żyłach i tętnicach siatkówki.
Czynniki ryzyka żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej
Ryzyko żylnych powikłań zakrzepowo-zatorowych u pacjentek stosujących złożone hormonalne środki
antykoncepcyjne może znacząco wzrosnąć w przypadku występowania dodatkowych czynników ryzyka,
szczególnie, jeśli występuje kilka czynników ryzyka jednocześnie (patrz tabela).
Stosowanie produktu leczniczego Naraya jest przeciwwskazane, jeśli u pacjentki występuje jednocześnie
kilka czynników ryzyka, zwiększających ryzyko zakrzepicy żylnej (patrz punkt 4.3). Jeśli u kobiety
wstępuje więcej niż jeden czynnik ryzyka, możliwe jest, że zwiększenie ryzyka jest większe niż suma
pojedynczych czynników – w tym przypadku należy ocenić całkowite ryzyko żylnej choroby zakrzepowo-
7/22
zatorowej. Jeśli ocena stosunku korzyści do ryzyka jest negatywna, nie należy przepisywać złożonych
hormonalnych środków antykoncepcyjnych (patrz punkt 4.3).
Tabela: Czynniki ryzyka żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej
Czynnik ryzyka Uwagi
Otyłość (wskaźnik masy ciała (BMI)
powyżej 30 kg/m2)
Ryzyko istotnie zwiększa się ze wzrostem BMI.
Jest to szczególnie istotne do oceny, jeśli występują również
inne czynniki ryzyka.
Długotrwałe unieruchomienie,
rozległy zabieg operacyjny,
jakikolwiek zabieg operacyjny w
obrębie kończyn dolnych lub
miednicy, zabieg neurochirurgiczny
lub poważny uraz
Uwaga: tymczasowe
unieruchomienie, w tym podróż
samolotem >4 godzin może również
stanowić czynnik ryzyka żylnej
choroby zakrzepowo-zatorowej,
szczególnie u kobiet ze
współistniejącymi innymi
czynnikami ryzyka.
W powyższych sytuacjach zaleca się przerwanie stosowania
plastrów/tabletek/systemu dopochwowego na co najmniej 4
tygodnie przed planowanym zabiegiem chirurgicznym i nie
wznawianie stosowania produktu przed upływem dwóch
tygodni od czasu powrotu do sprawności ruchowej. Należy
stosować inną metodę antykoncepcji, aby uniknąć
niezamierzonego zajścia w ciążę.
Należy rozważyć leczenie przeciwzakrzepowe, jeśli
stosowania produktu leczniczego Naraya nie przerwano
odpowiednio wcześnie.
Dodatni wywiad rodzinny
(występowanie żylnych zaburzeń
zakrzepowo-zatorowych u
rodzeństwa bądź rodziców,
szczególnie w stosunkowo młodym
wieku, np. przed 50 rokiem życia).
Jeśli podejrzewa się predyspozycję genetyczną, przed
podjęciem decyzji o stosowaniu złożonego hormonalnego
środka antykoncepcyjnego kobieta powinna zostać
skierowana na konsultację u specjalisty
Inne schorzenia związane z żylną
chorobą zakrzepowo-zatorową
Nowotwór, toczeń rumieniowaty układowy, zespół
hemolityczno-mocznicowy, przewlekłe zapalne choroby jelit
(np. choroba Crohna lub wrzodziejące zapalenie jelita
grubego) oraz niedokrwistość sierpowata
Wiek Szczególnie w wieku powyżej 35 lat
Nie osiągnięto konsensusu, co do możliwej roli żylaków oraz zakrzepowego zapalenia żył
powierzchniowych na wystąpienie lub progresję żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej.
Należy uwzględnić zwiększone ryzyko wystąpienia choroby zakrzepowo-zatorowej w ciąży oraz w
szczególności w 6-tygodniowym okresie poporodowym („Ciąża i laktacja” patrz punkt 4.6).
8/22
Objawy żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej (zakrzepicy żył głębokich oraz zatorowości płucnej)
Należy poinformować pacjentkę, że w razie wystąpienia następujących objawów należy natychmiast
zgłosić się do lekarza i powiedzieć personelowi medycznemu, że stosuje się złożone hormonalne środki
antykoncepcyjne.
Objawy zakrzepicy żył głębokich (ang. deep vein thrombosis, DVT) mogą obejmować:
- obrzęk nogi i/lub stopy lub obrzęk wzdłuż żyły w nodze;
- ból lub tkliwość w nodze, które mogą być odczuwane wyłącznie w czasie stania lub chodzenia;
- zwiększona temperatura w zmienionej chorobowo nodze; czerwona lub przebarwiona skóra nogi.
Objawy zatorowości płucnej (ang. pulmonary embolism, PE) mogą obejmować:
- nagły napad niewyjaśnionego spłycenia oddechu lub przyspieszenia oddechu;
- nagły napad kaszlu, który może być połączony z krwiopluciem;
- ostry ból w klatce piersiowej;
- ciężkie zamroczenie lub zawroty głowy;
- przyspieszone lub nieregularne bicie serca.
Niektóre z tych objawów (np. „spłycenie oddechu”, „kaszel”) są niespecyficzne i mogą być niepoprawnie
zinterpretowane jako występujące częściej lub mniej poważne stany (np. zakażenia układu oddechowego).
Inne objawy zamknięcia naczyń mogą obejmować: nagły ból, obrzęk oraz lekko niebieskie przebarwienie
kończyn.
Jeżeli zamkniecie naczynia wystąpi w oku, objawy mogą obejmować bezbolesne zaburzenia widzenia,
które mogą przekształcić się w utratę widzenia. W niektórych przypadkach utrata widzenia może nastąpić
niemal natychmiast.
Ryzyko tętniczych zaburzeń zakrzepowo-zatorowych
Badania epidemiologiczne wykazały związek pomiędzy stosowaniem hormonalnych środków
antykoncepcyjnych a zwiększonym ryzykiem tętniczych zaburzeń zakrzepowo-zatorowych (zawału
mięśnia sercowego) lub incydentów naczyniowo-mózgowych (np. przemijającego napadu
niedokrwiennego, udaru). Przypadki tętniczych zaburzeń zakrzepowo-zatorowych mogą być śmiertelne.
Czynniki ryzyka tętniczych zaburzeń zakrzepowo-zatorowych
Ryzyko wystąpienia tętniczych powikłań zakrzepowo-zatorowych lub napadów naczyniowo-mózgowych
u pacjentek stosujących złożone hormonalne środki antykoncepcyjne jest zwiększone u kobiet, u których
występują czynniki ryzyka (patrz tabela). Stosowanie produktu leczniczego Naraya jest przeciwwskazane,
jeżeli u pacjentki występuje jeden poważny lub jednocześnie kilka czynników ryzyka tętniczych zaburzeń
zakrzepowo-zatorowych, które stawiają pacjentkę w grupie wysokiego ryzyka zakrzepicy tętniczej (patrz
punkt 4.3). Jeśli u kobiety wstępuje więcej niż jeden czynnik ryzyka, możliwe jest, że zwiększenie ryzyka
jest większe niż suma pojedynczych czynników – w tym przypadku należy ocenić całkowite ryzyko. Jeśli
ocena stosunku korzyści do ryzyka jest negatywna, nie należy przepisywać złożonych hormonalnych
środków antykoncepcyjnych (patrz punkt 4.3).
9/22
Tabela: Czynniki ryzyka tętniczych zaburzeń zakrzepowo-zatorowych
Czynnik ryzyka Uwagi
Wiek Szczególnie w wieku powyżej 35 lat
Palenie Należy dokładnie pouczyć kobiety, aby nie paliły, jeśli
zamierzają stosować złożone hormonalne środki
antykoncepcyjne. Kobiety w wieku powyżej 35 lat, które nie
zaprzestały palenia, należy dokładnie pouczyć, aby stosowały
inną metodę antykoncepcji.
Nadciśnienie tętnicze
Otyłość (wskaźnik masy ciała (BMI)
powyżej 30 kg/m2);
Ryzyko istotnie wzrasta wraz ze wzrostem BMI.
Jest to szczególnie ważne dla kobiet, u których występują
również inne czynniki ryzyka
Dodatni wywiad rodzinny
(występowanie tętniczych zaburzeń
zakrzepowo-zatorowych u
rodzeństwa bądź rodziców,
szczególnie w stosunkowo młodym
wieku, np. przed 50 rokiem życia).
Jeśli podejrzewa się predyspozycję genetyczną, przed
podjęciem decyzji o stosowaniu złożonego hormonalnego
środka antykoncepcyjnego kobieta powinna zostać
skierowana na konsultację u specjalisty
Migrena Zwiększenie częstości występowania lub nasilenia migreny w
trakcie stosowania złożonych hormonalnych środków
antykoncepcyjnych (która może zapowiadać wystąpienie
incydentu naczyniowo-mózgowego) może być powodem do
natychmiastowego przerwania stosowania
Inne schorzenia związane ze
zdarzeniami niepożądanymi w
obrębie naczyń
Cukrzyca, hiperhomocysteinemia, wady zastawkowe serca,
migotanie przedsionków, dyslipoproteinemia oraz toczeń
rumieniowaty układowy.
Objawy tętniczych zaburzeń zakrzepowo-zatorowych
Należy poinformować pacjentkę, że w razie wystąpienia następujących objawów należy natychmiast
zgłosić się do lekarza i powiedzieć personelowi medycznemu, że stosuje się złożone hormonalne środki
antykoncepcyjne.
Objawy napadu naczyniowo-mózgowego mogą obejmować:
- nagłe zdrętwienie lub osłabienie twarzy, rąk lub nóg, szczególnie po jednej stronie ciała;
- nagłe trudności z chodzeniem, zawroty głowy, utratę równowagi lub koordynacji;
- nagłe splątanie, trudności z mówieniem lub rozumieniem;
- nagłe zaburzenia widzenia w jednym oku lub obydwu oczach;
- nagłe, ciężkie lub długotrwałe bóle głowy bez przyczyny;
- utratę przytomności lub omdlenie z drgawkami lub bez drgawek.
Przejściowe objawy sugerujące, że zdarzenie jest przemijającym napadem niedokrwiennym (ang. transient
ischaemic attack, TIA).
10/22
Objawy zawału serca (ang. myocardial infarction, MI) mogą być następujące:
- ból, uczucie dyskomfortu, ociężałość, uczucie ściskania lub pełności w klatce piersiowej,
ramieniu lub poniżej mostka;
- uczucie dyskomfortu promieniujące do pleców, szczęki, gardła, ramienia, żołądka;
- uczucie pełności, niestrawności lub zadławienia;
- pocenie się, mdłości, wymioty lub zawroty głowy;
- skrajne osłabienie, niepokój lub spłycenie oddechu;
- przyspieszone lub nieregularne bicie serca.
Obecność jednego poważnego, lub kilku czynników ryzyka chorób naczyń żylnych lub tętniczych,
odpowiednio, może również stanowić kolejne przeciwwskazanie. W takich przypadkach należy rozważyć
zastosowanie leczenia przeciwzakrzepowego. Kobiety stosujące złożone doustne środki antykoncepcyjne
należy pouczyć o konieczności skontaktowania się z lekarzem prowadzącym w przypadku pojawienia się
jakichkolwiek objawów mogących wskazywać na zakrzepicę. W przypadku podejrzenia lub rozpoznania
zakrzepicy należy przerwać stosowanie złożonego doustnego środka antykoncepcyjnego. Należy stosować
inne skuteczne metody antykoncepcyjne ze względu na działanie teratogenne leków
przeciwzakrzepowych (pochodnych kumaryny).
Należy wziąć pod uwagę zwiększone ryzyko wystąpienia choroby zakrzepowo-zatorowej w okresie
połogu (więcej informacji na temat „Ciąży i laktacji” patrz punkt 4.6).
Do innych schorzeń, mogących prowadzić do zaburzeń krążenia krwi zalicza się cukrzycę, toczeń
rumieniowaty układowy, zespół hemolityczno-mocznicowy, przewlekłe nieswoiste zapalenie jelit
(choroba Leśniowskiego-Crohna lub wrzodziejące zapalenie jelita grubego) oraz niedokrwistość
sierpowatokrwinkową.
Zwiększenie częstości występowania lub nasilenia bólów migrenowych podczas stosowania złożonych
doustnych środków antykoncepcyjnych (które mogą stanowić prodromalny objaw udaru niedokrwiennego
mózgu) może być powodem do natychmiastowego odstawienia złożonych doustnych środków
antykoncepcyjnych.
 Nowotwory
Niektóre badania epidemiologiczne wykazały, że w czasie długotrwałego stosowania złożonych
doustnych środków antykoncepcyjnych (> 5 lat) istnieje zwiększone ryzyko wystąpienia raka szyjki
macicy. Jednak pozostaje nadal kwestią sporną, czy nie wynika to z określonych zachowań seksualnych
oraz innych czynników takich jak zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV).
W metaanalizie 54 badań epidemiologicznych odnotowano stosunkowo niewielkie zwiększenie ryzyka
względnego (ang. Relative Risk, RR = 1,24) zdiagnozowania raka piersi u kobiet obecnie stosujących
złożone doustne środki antykoncepcyjne. Ryzyko to zmniejsza się stopniowo w ciągu 10 lat po
odstawieniu złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych. Ponieważ u kobiet poniżej 40 lat rak
piersi występuje rzadko, wzrost liczby rozpoznań raka piersi u kobiet obecnie lub niedawno stosujących
złożone doustne środki antykoncepcyjne jest niewielki w stosunku do całkowitego ryzyka wystąpienia
tego nowotworu. Badania te nie dostarczają dowodów na istnienie związku przyczynowo-skutkowego.
Zaobserwowany zespół czynników zwiększonego ryzyka może wynikać z wcześniejszego wykrywania
raka piersi u kobiet stosujących złożone doustne środki antykoncepcyjne, z działania biologicznego tych
środków lub ze współdziałania obu tych czynników. U kobiet, które stosowały złożone doustne środki
antykoncepcyjne częściej rozpoznaje się raka piersi o mniejszym zaawansowaniu klinicznym, niż u
kobiet, które nigdy nie stosowały tego typu środków.
3/22
 Tydzień 1
Należy przyjąć ostatnią pominiętą tabletkę natychmiast po przypomnieniu sobie o pominięciu dawki,
nawet jeśli oznacza to przyjęcie dwóch tabletek na raz. Następnie kontynuuje się przyjmowanie tabletek o
zwykłej porze. Ponadto przez kolejne 7 dni należy stosować dodatkowo barierową metodę antykoncepcji
np. prezerwatywę. Jeżeli w ciągu minionych 7 dni doszło do stosunku płciowego, należy wziąć pod uwagę
możliwość ciąży. Ryzyko ciąży jest tym większe, im więcej tabletek pominięto i im mniej czasu pozostało
do normalnej przerwy w stosowaniu tabletek.
 Tydzień 2
Należy przyjąć ostatnią pominiętą tabletkę natychmiast po przypomnieniu sobie o pominięciu dawki,
nawet jeśli oznacza to przyjęcie dwóch tabletek na raz. Następnie kontynuuje się przyjmowanie tabletek o
zwykłej porze. Jeżeli w ciągu 7 dni poprzedzających pominięcie tabletki, produkt był stosowany
prawidłowo, nie ma konieczności stosowania dodatkowych środków antykoncepcyjnych. Jeżeli natomiast
pominięto więcej niż 1 tabletkę, należy zalecić stosowanie dodatkowych środków antykoncepcyjnych
przez 7 dni.
 Tydzień 3
Ryzyko zmniejszenia skuteczności preparatu antykoncepcyjnego jest duże z powodu zbliżającej się 7-
dniowej przerwy w przyjmowaniu tabletek. Można jednak nadal zapobiec zmniejszeniu ochrony
antykoncepcyjnej poprzez odpowiednie dostosowanie schematu przyjmowania tabletek. Postępowanie
według jednej z dwóch poniższych opcji wyklucza konieczność stosowania dodatkowej antykoncepcji, o
ile wszystkie tabletki były przyjmowane prawidłowo w ciągu 7 dni poprzedzających pominięcie przyjęcia
tabletki po raz pierwszy. W przeciwnym razie należy zastosować się do opcji pierwszej, a ponadto przez
kolejne 7 dni stosować dodatkowe zabezpieczenia.
1. Należy przyjąć ostatnią pominiętą tabletkę natychmiast po przypomnieniu sobie o pominięciu
dawki, nawet jeśli oznacza to przyjęcie dwóch tabletek na raz. Kolejne tabletki należy przyjmować
o zwykłej porze. Przyjmowanie tabletek z następnego opakowania należy rozpocząć od razu po
skończeniu aktualnie stosowanego opakowania, czyli bez przerwy między opakowaniami. Do czasu
zakończenia przyjmowania tabletek zawierających substancje czynne z drugiego opakowania nie
powinno wystąpić krwawienie z odstawienia, jednak w czasie przyjmowania tabletek może
wystąpić plamienie lub krwawienie międzymiesiączkowe.
2. Można również zalecić pacjentce odstawienie tabletek z aktualnie stosowanego opakowania.
Powinna wówczas zrobić 7-dniową lub krótszą przerwę w przyjmowaniu tabletek, uwzględniając
dni, w których pominięto tabletki, a następnie kontynuować przyjmowanie tabletek z następnego
opakowania.
Jeżeli pacjentka zapomniała o zażyciu tabletek i nie wystąpiło krwawienie z odstawienia w czasie
pierwszej przerwy w ich przyjmowaniu, należy wziąć pod uwagę możliwość ciąży.
Zalecenia w przypadku zaburzeń żołądkowo-jelitowych
W przypadku ciężkich zaburzeń żołądkowo-jelitowych (np. wymioty lub ciężka biegunka), wchłanianie
może być niepełne i należy stosować dodatkowe metody antykoncepcyjne. Jeśli wymioty wystąpiły w
ciągu 3-4 godzin po przyjęciu tabletki, należy jak najszybciej przyjąć nową tabletkę. Jeśli to możliwe
nową tabletkę należy przyjąć w ciągu 12 godzin od zwykłej pory przyjmowania leku. Jeżeli upłynęło
więcej niż 12 godzin należy postępować zgodnie z zaleceniami dotyczącymi pominięcia tabletek,
podanymi w punkcie 4.2. „Postępowanie w przypadku pominięcia tabletek”. Jeżeli pacjentka nie chce
4/22
zmieniać ustalonego schematu dawkowania, powinna przyjąć dodatkową tabletkę (tabletki) z innego
opakowania.
W jaki sposób opóźnić wystąpienie krwawienia z odstawienia
Aby opóźnić wystąpienie krwawienia, po dokończeniu aktualnego opakowania należy bez zachowania
przerwy rozpocząć przyjmowanie tabletek z następnego blistra produktu Naraya. Tabletki mogą być
przyjmowane tak długo jak chce tego pacjentka nawet do wyczerpania drugiego opakowania. W tym
czasie może wystąpić krwawienie lub plamienie. Kolejne regularne przyjmowanie produktu Naraya
należy rozpocząć po 7-dniowej przerwie.
Aby przesunąć termin wystąpienia krwawienia na inny dzień tygodnia, niż wynikający z obecnego
schematu przyjmowania preparatu, należy zalecić skrócenie kolejnej przerwy w przyjmowaniu tabletek o
tyle dni, o ile zamierza się przesunąć termin wystąpienia krwawienia. Im krótsza przerwa w
przyjmowaniu tabletek tym większe prawdopodobieństwo, że krwawienie z odstawienia nie wystąpi, a
podczas przyjmowania tabletek z następnego opakowania może wystąpić plamienie lub krwawienie
międzymiesiączkowe (tak jak w przypadku opóźnienia krwawienia).
4.3 Przeciwwskazania
Nie należy stosować złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych (COC), jeżeli występuje
którykolwiek ze stanów wymienionych poniżej. Jeżeli którykolwiek z nich wystąpi po raz pierwszy
podczas stosowania COC, należy je natychmiast odstawić.
 Występowanie lub ryzyko żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej (ang. venous
thromboembolism, VTE)
o Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa - czynna (leczona przeciwzakrzepowymi produktami
leczniczymi) lub przebyta żylna choroba zakrzepowo-zatorowa, np. zakrzepica żył głębokich
(ang. deep venous thrombosis, DVT), zatorowość płucna (ang. pulmonary embolism, PE).
o Znana dziedziczna lub nabyta predyspozycja do występowania żylnej choroby zakrzepowo-
zatorowej np. oporność na aktywne białko C (ang. activated protein C, APC) (w tym czynnik
V Leiden) niedobór antytrombiny III, niedobór białka C, niedobór białka S
o Rozległy zabieg operacyjny związany z długotrwałym unieruchomieniem (patrz punkt 4.4)
o Wysokie ryzyko żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej wskutek występowania wielu
czynników ryzyka (patrz punkt 4.4).
 Występowanie lub ryzyko tętniczych zaburzeń zakrzepowo-zatorowych (ang. arterial
thromboembolism, ATE)
o Tętnicze zaburzenia zakrzepowo-zatorowe - czynne (np. zawał mięśnia sercowego) lub
objawy prodromalne (np. dławica piersiowa)
o Choroby naczyń mózgowych - czynny udar, przebyty udar lub objawy prodromalne w
wywiadzie (np. przemijający napad niedokrwienny, ang. transient ischaemic attack, TIA)
o Stwierdzona dziedziczna lub nabyta skłonność do występowania tętniczych zaburzeń
zakrzepowo-zatorowych np. hiperhomocysteinemia i obecność przeciwciał
antyfosfolipidowych (przeciwciała antykardiolipinowe, antykoagulant toczniowy)
o Migrena z ogniskowymi objawami neurologicznymi w wywiadzie
o Wysokie ryzyko zaburzeń zakrzepowo-zatorowych tętnic z powodu występowania wielu
czynników ryzyka (patrz punkt 4.4) lub występowania jednego z poważnych czynników
ryzyka, takich jak:
• cukrzyca z powikłaniami naczyniowymi
• ciężkie nadciśnienie tętnicze
• ciężka dyslipoproteinemia
5/22
 Incydent naczyniowo-mózgowy występujący obecnie lub w przeszłości
 Zapalenie trzustki lub jej występowanie w przeszłości jeśli jest powiązane z występowaniem
ostrej hipertriglicerydemii
 Występująca obecnie lub w przeszłości ostra niewydolność wątroby, do czasu powrotu
parametrów czynności wątroby do normy
 Ciężka lub ostra niewydolność nerek
 Stwierdzony obecnie lub w wywiadzie guz wątroby (łagodny lub złośliwy)
 Rozpoznane lub podejrzewane nowotwory złośliwe (np. narządów rodnych lub piersi) zależne
od wpływu hormonów płciowych
 Krwawienie z dróg rodnych o nieustalonej etiologii
 Nadwrażliwość na substancje czynne lub na którąkolwiek substancję pomocniczą produktu
Naraya w postaci tabletek powlekanych.
4.4 Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania
Ostrzeżenia
Jeśli występuje którykolwiek z poniższych stanów lub czynników ryzyka, należy omówić z pacjentką
zasadność stosowania produktu leczniczego Naraya.
W razie pogorszenia lub wystąpienia po raz pierwszy któregokolwiek z wymienionych stanów lub
czynników ryzyka kobieta powinna zgłosić się do lekarza prowadzącego, który zadecyduje, czy konieczne
jest przerwanie stosowania produktu leczniczego Naraya.
 Zaburzenia układu krążenia
Ryzyko żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej
Stosowanie jakichkolwiek złożonych hormonalnych środków antykoncepcyjnych wiąże się ze
zwiększonym ryzykiem żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej w porównaniu do sytuacji, gdy terapia nie
jest stosowana. Stosowanie produktów zawierających lewonorgestrel, norgestimat lub noretisteron
jest związane z najmniejszym ryzykiem żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej. Stosowanie innych
produktów, takich jak produkt leczniczy Naraya może być związane z dwukrotnie większym
ryzykiem. Decyzja o zastosowaniu produktu spoza grupy najmniejszego ryzyka żylnej choroby
zakrzepowo-zatorowej powinna zostać podjęta wyłącznie po rozmowie z pacjentką, w celu
zapewnienia, że rozumie ona ryzyko żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej związane z produktem
leczniczym Naraya, jak obecne czynniki ryzyka wpływają na to ryzyko oraz, że ryzyko żylnej
choroby zakrzepowo-zatorowej jest największe w pierwszym roku stosowania. Istnieją pewne
dowody, świadczące, że ryzyko zwiększa się, gdy złożone hormonalne środki antykoncepcyjne są
przyjmowane ponownie po przerwie w stosowaniu wynoszącej 4 tygodnie lub więcej.
U około 2 na 10 000 kobiet, które nie stosują złożonych hormonalnych środków antykoncepcyjnych i nie
są w ciąży, w okresie roku rozwinie się żylna choroba zakrzepowo-zatorowa. Jakkolwiek, ryzyko to może
być znacznie wyższe, w zależności od czynników ryzyka występujących u danej pacjentki (patrz poniżej).
Szacuje się1 , że spośród 10 000 kobiet, które stosują złożone hormonalne środki antykoncepcyjne
zawierające drospirenon, u około 9 do 12 kobiet w okresie roku rozwinie się żylna choroba zakrzepowo-
zatorowa, w porównaniu do około 6 2 kobiet stosujących złożone hormonalne środki antykoncepcyjne
zawierające lewonorgestrel.
W obydwu sytuacjach, liczba przypadków żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej przypadających na okres
roku jest mniejsza niż oczekiwana liczba przypadków u kobiet w ciąży lub w okresie poporodowym.
1 Częstość została oszacowana na podstawie wszystkich dostępnych danych epidemiologicznych, z wykorzystaniem relatywnego ryzyka dla
różnych produktów leczniczych w porównaniu do złożonych hormonalnych środków antykoncepcyjnych zawierających lewonorgestrel.
2 Punkt środkowy z zakresu od 5 do 7 na 10 000 kobiet w okresie roku, w oparciu o relatywne ryzyko wynoszące około 2,3 do 3,6 dla
złożonych hormonalnych środków antykoncepcyjnych zawierających lewonorgestrel w porównaniu do sytuacji, gdy terapia nie jest
stosowana.
6/22
Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa może być śmiertelna w 1-2% przypadków.
Liczba przypadków żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej przypadających na 10 000 kobiet w
okresie roku
Badania epidemiologiczne wykazały, że ryzyko ŻChZZ dla doustnych produktów antykoncepcyjnych (ang.
oral contraceptive, OC) zawierających drospirenon jest większe niż dla OC zawierających lewonorgestrel
(tzw. produktów antykoncepcyjnych drugiej generacji) i może być podobne do ryzyka dla OC
zawierających dezogestrel/gestoden (tzw. produktów antykoncepcyjnych trzeciej generacji).
Ponadto badania epidemiologiczne powiązały stosowanie złożonych doustnych środków
antykoncepcyjnych ze zwiększonym ryzykiem tętniczej choroby zakrzepowo-zatorowej (zawał mięśnia
sercowego, przemijający atak niedokrwienny).
U pacjentek stosujących złożone hormonalne środki antykoncepcyjne niezwykle rzadko zgłaszano
przypadki zakrzepicy w innych naczyniach krwionośnych, np. wątrobowych, krezkowych, nerkowych lub
w żyłach i tętnicach siatkówki.
Czynniki ryzyka żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej
Ryzyko żylnych powikłań zakrzepowo-zatorowych u pacjentek stosujących złożone hormonalne środki
antykoncepcyjne może znacząco wzrosnąć w przypadku występowania dodatkowych czynników ryzyka,
szczególnie, jeśli występuje kilka czynników ryzyka jednocześnie (patrz tabela).
Stosowanie produktu leczniczego Naraya jest przeciwwskazane, jeśli u pacjentki występuje jednocześnie
kilka czynników ryzyka, zwiększających ryzyko zakrzepicy żylnej (patrz punkt 4.3). Jeśli u kobiety
wstępuje więcej niż jeden czynnik ryzyka, możliwe jest, że zwiększenie ryzyka jest większe niż suma
pojedynczych czynników – w tym przypadku należy ocenić całkowite ryzyko żylnej choroby zakrzepowo-
7/22
zatorowej. Jeśli ocena stosunku korzyści do ryzyka jest negatywna, nie należy przepisywać złożonych
hormonalnych środków antykoncepcyjnych (patrz punkt 4.3).
Tabela: Czynniki ryzyka żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej
Czynnik ryzyka Uwagi
Otyłość (wskaźnik masy ciała (BMI)
powyżej 30 kg/m2)
Ryzyko istotnie zwiększa się ze wzrostem BMI.
Jest to szczególnie istotne do oceny, jeśli występują również
inne czynniki ryzyka.
Długotrwałe unieruchomienie,
rozległy zabieg operacyjny,
jakikolwiek zabieg operacyjny w
obrębie kończyn dolnych lub
miednicy, zabieg neurochirurgiczny
lub poważny uraz
Uwaga: tymczasowe
unieruchomienie, w tym podróż
samolotem >4 godzin może również
stanowić czynnik ryzyka żylnej
choroby zakrzepowo-zatorowej,
szczególnie u kobiet ze
współistniejącymi innymi
czynnikami ryzyka.
W powyższych sytuacjach zaleca się przerwanie stosowania
plastrów/tabletek/systemu dopochwowego na co najmniej 4
tygodnie przed planowanym zabiegiem chirurgicznym i nie
wznawianie stosowania produktu przed upływem dwóch
tygodni od czasu powrotu do sprawności ruchowej. Należy
stosować inną metodę antykoncepcji, aby uniknąć
niezamierzonego zajścia w ciążę.
Należy rozważyć leczenie przeciwzakrzepowe, jeśli
stosowania produktu leczniczego Naraya nie przerwano
odpowiednio wcześnie.
Dodatni wywiad rodzinny
(występowanie żylnych zaburzeń
zakrzepowo-zatorowych u
rodzeństwa bądź rodziców,
szczególnie w stosunkowo młodym
wieku, np. przed 50 rokiem życia).
Jeśli podejrzewa się predyspozycję genetyczną, przed
podjęciem decyzji o stosowaniu złożonego hormonalnego
środka antykoncepcyjnego kobieta powinna zostać
skierowana na konsultację u specjalisty
Inne schorzenia związane z żylną
chorobą zakrzepowo-zatorową
Nowotwór, toczeń rumieniowaty układowy, zespół
hemolityczno-mocznicowy, przewlekłe zapalne choroby jelit
(np. choroba Crohna lub wrzodziejące zapalenie jelita
grubego) oraz niedokrwistość sierpowata
Wiek Szczególnie w wieku powyżej 35 lat
Nie osiągnięto konsensusu, co do możliwej roli żylaków oraz zakrzepowego zapalenia żył
powierzchniowych na wystąpienie lub progresję żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej.
Należy uwzględnić zwiększone ryzyko wystąpienia choroby zakrzepowo-zatorowej w ciąży oraz w
szczególności w 6-tygodniowym okresie poporodowym („Ciąża i laktacja” patrz punkt 4.6).
8/22
Objawy żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej (zakrzepicy żył głębokich oraz zatorowości płucnej)
Należy poinformować pacjentkę, że w razie wystąpienia następujących objawów należy natychmiast
zgłosić się do lekarza i powiedzieć personelowi medycznemu, że stosuje się złożone hormonalne środki
antykoncepcyjne.
Objawy zakrzepicy żył głębokich (ang. deep vein thrombosis, DVT) mogą obejmować:
- obrzęk nogi i/lub stopy lub obrzęk wzdłuż żyły w nodze;
- ból lub tkliwość w nodze, które mogą być odczuwane wyłącznie w czasie stania lub chodzenia;
- zwiększona temperatura w zmienionej chorobowo nodze; czerwona lub przebarwiona skóra nogi.
Objawy zatorowości płucnej (ang. pulmonary embolism, PE) mogą obejmować:
- nagły napad niewyjaśnionego spłycenia oddechu lub przyspieszenia oddechu;
- nagły napad kaszlu, który może być połączony z krwiopluciem;
- ostry ból w klatce piersiowej;
- ciężkie zamroczenie lub zawroty głowy;
- przyspieszone lub nieregularne bicie serca.
Niektóre z tych objawów (np. „spłycenie oddechu”, „kaszel”) są niespecyficzne i mogą być niepoprawnie
zinterpretowane jako występujące częściej lub mniej poważne stany (np. zakażenia układu oddechowego).
Inne objawy zamknięcia naczyń mogą obejmować: nagły ból, obrzęk oraz lekko niebieskie przebarwienie
kończyn.
Jeżeli zamkniecie naczynia wystąpi w oku, objawy mogą obejmować bezbolesne zaburzenia widzenia,
które mogą przekształcić się w utratę widzenia. W niektórych przypadkach utrata widzenia może nastąpić
niemal natychmiast.
Ryzyko tętniczych zaburzeń zakrzepowo-zatorowych
Badania epidemiologiczne wykazały związek pomiędzy stosowaniem hormonalnych środków
antykoncepcyjnych a zwiększonym ryzykiem tętniczych zaburzeń zakrzepowo-zatorowych (zawału
mięśnia sercowego) lub incydentów naczyniowo-mózgowych (np. przemijającego napadu
niedokrwiennego, udaru). Przypadki tętniczych zaburzeń zakrzepowo-zatorowych mogą być śmiertelne.
Czynniki ryzyka tętniczych zaburzeń zakrzepowo-zatorowych
Ryzyko wystąpienia tętniczych powikłań zakrzepowo-zatorowych lub napadów naczyniowo-mózgowych
u pacjentek stosujących złożone hormonalne środki antykoncepcyjne jest zwiększone u kobiet, u których
występują czynniki ryzyka (patrz tabela). Stosowanie produktu leczniczego Naraya jest przeciwwskazane,
jeżeli u pacjentki występuje jeden poważny lub jednocześnie kilka czynników ryzyka tętniczych zaburzeń
zakrzepowo-zatorowych, które stawiają pacjentkę w grupie wysokiego ryzyka zakrzepicy tętniczej (patrz
punkt 4.3). Jeśli u kobiety wstępuje więcej niż jeden czynnik ryzyka, możliwe jest, że zwiększenie ryzyka
jest większe niż suma pojedynczych czynników – w tym przypadku należy ocenić całkowite ryzyko. Jeśli
ocena stosunku korzyści do ryzyka jest negatywna, nie należy przepisywać złożonych hormonalnych
środków antykoncepcyjnych (patrz punkt 4.3).
9/22
Tabela: Czynniki ryzyka tętniczych zaburzeń zakrzepowo-zatorowych
Czynnik ryzyka Uwagi
Wiek Szczególnie w wieku powyżej 35 lat
Palenie Należy dokładnie pouczyć kobiety, aby nie paliły, jeśli
zamierzają stosować złożone hormonalne środki
antykoncepcyjne. Kobiety w wieku powyżej 35 lat, które nie
zaprzestały palenia, należy dokładnie pouczyć, aby stosowały
inną metodę antykoncepcji.
Nadciśnienie tętnicze
Otyłość (wskaźnik masy ciała (BMI)
powyżej 30 kg/m2);
Ryzyko istotnie wzrasta wraz ze wzrostem BMI.
Jest to szczególnie ważne dla kobiet, u których występują
również inne czynniki ryzyka
Dodatni wywiad rodzinny
(występowanie tętniczych zaburzeń
zakrzepowo-zatorowych u
rodzeństwa bądź rodziców,
szczególnie w stosunkowo młodym
wieku, np. przed 50 rokiem życia).
Jeśli podejrzewa się predyspozycję genetyczną, przed
podjęciem decyzji o stosowaniu złożonego hormonalnego
środka antykoncepcyjnego kobieta powinna zostać
skierowana na konsultację u specjalisty
Migrena Zwiększenie częstości występowania lub nasilenia migreny w
trakcie stosowania złożonych hormonalnych środków
antykoncepcyjnych (która może zapowiadać wystąpienie
incydentu naczyniowo-mózgowego) może być powodem do
natychmiastowego przerwania stosowania
Inne schorzenia związane ze
zdarzeniami niepożądanymi w
obrębie naczyń
Cukrzyca, hiperhomocysteinemia, wady zastawkowe serca,
migotanie przedsionków, dyslipoproteinemia oraz toczeń
rumieniowaty układowy.
Objawy tętniczych zaburzeń zakrzepowo-zatorowych
Należy poinformować pacjentkę, że w razie wystąpienia następujących objawów należy natychmiast
zgłosić się do lekarza i powiedzieć personelowi medycznemu, że stosuje się złożone hormonalne środki
antykoncepcyjne.
Objawy napadu naczyniowo-mózgowego mogą obejmować:
- nagłe zdrętwienie lub osłabienie twarzy, rąk lub nóg, szczególnie po jednej stronie ciała;
- nagłe trudności z chodzeniem, zawroty głowy, utratę równowagi lub koordynacji;
- nagłe splątanie, trudności z mówieniem lub rozumieniem;
- nagłe zaburzenia widzenia w jednym oku lub obydwu oczach;
- nagłe, ciężkie lub długotrwałe bóle głowy bez przyczyny;
- utratę przytomności lub omdlenie z drgawkami lub bez drgawek.
Przejściowe objawy sugerujące, że zdarzenie jest przemijającym napadem niedokrwiennym (ang. transient
ischaemic attack, TIA).
10/22
Objawy zawału serca (ang. myocardial infarction, MI) mogą być następujące:
- ból, uczucie dyskomfortu, ociężałość, uczucie ściskania lub pełności w klatce piersiowej,
ramieniu lub poniżej mostka;
- uczucie dyskomfortu promieniujące do pleców, szczęki, gardła, ramienia, żołądka;
- uczucie pełności, niestrawności lub zadławienia;
- pocenie się, mdłości, wymioty lub zawroty głowy;
- skrajne osłabienie, niepokój lub spłycenie oddechu;
- przyspieszone lub nieregularne bicie serca.
Obecność jednego poważnego, lub kilku czynników ryzyka chorób naczyń żylnych lub tętniczych,
odpowiednio, może również stanowić kolejne przeciwwskazanie. W takich przypadkach należy rozważyć
zastosowanie leczenia przeciwzakrzepowego. Kobiety stosujące złożone doustne środki antykoncepcyjne
należy pouczyć o konieczności skontaktowania się z lekarzem prowadzącym w przypadku pojawienia się
jakichkolwiek objawów mogących wskazywać na zakrzepicę. W przypadku podejrzenia lub rozpoznania
zakrzepicy należy przerwać stosowanie złożonego doustnego środka antykoncepcyjnego. Należy stosować
inne skuteczne metody antykoncepcyjne ze względu na działanie teratogenne leków
przeciwzakrzepowych (pochodnych kumaryny).
Należy wziąć pod uwagę zwiększone ryzyko wystąpienia choroby zakrzepowo-zatorowej w okresie
połogu (więcej informacji na temat „Ciąży i laktacji” patrz punkt 4.6).
Do innych schorzeń, mogących prowadzić do zaburzeń krążenia krwi zalicza się cukrzycę, toczeń
rumieniowaty układowy, zespół hemolityczno-mocznicowy, przewlekłe nieswoiste zapalenie jelit
(choroba Leśniowskiego-Crohna lub wrzodziejące zapalenie jelita grubego) oraz niedokrwistość
sierpowatokrwinkową.
Zwiększenie częstości występowania lub nasilenia bólów migrenowych podczas stosowania złożonych
doustnych środków antykoncepcyjnych (które mogą stanowić prodromalny objaw udaru niedokrwiennego
mózgu) może być powodem do natychmiastowego odstawienia złożonych doustnych środków
antykoncepcyjnych.
 Nowotwory
Niektóre badania epidemiologiczne wykazały, że w czasie długotrwałego stosowania złożonych
doustnych środków antykoncepcyjnych (> 5 lat) istnieje zwiększone ryzyko wystąpienia raka szyjki
macicy. Jednak pozostaje nadal kwestią sporną, czy nie wynika to z określonych zachowań seksualnych
oraz innych czynników takich jak zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV).
W metaanalizie 54 badań epidemiologicznych odnotowano stosunkowo niewielkie zwiększenie ryzyka
względnego (ang. Relative Risk, RR = 1,24) zdiagnozowania raka piersi u kobiet obecnie stosujących
złożone doustne środki antykoncepcyjne. Ryzyko to zmniejsza się stopniowo w ciągu 10 lat po
odstawieniu złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych. Ponieważ u kobiet poniżej 40 lat rak
piersi występuje rzadko, wzrost liczby rozpoznań raka piersi u kobiet obecnie lub niedawno stosujących
złożone doustne środki antykoncepcyjne jest niewielki w stosunku do całkowitego ryzyka wystąpienia
tego nowotworu. Badania te nie dostarczają dowodów na istnienie związku przyczynowo-skutkowego.
Zaobserwowany zespół czynników zwiększonego ryzyka może wynikać z wcześniejszego wykrywania
raka piersi u kobiet stosujących złożone doustne środki antykoncepcyjne, z działania biologicznego tych
środków lub ze współdziałania obu tych czynników. U kobiet, które stosowały złożone doustne środki
antykoncepcyjne częściej rozpoznaje się raka piersi o mniejszym zaawansowaniu klinicznym, niż u
kobiet, które nigdy nie stosowały tego typu środków.
11/22
Istnieją doniesienia o rzadkich przypadkach łagodnych nowotworów wątroby i jeszcze rzadszych
przypadkach złośliwych nowotworów wątroby u kobiet stosujących COC. Sporadycznie nowotwory te
mogą prowadzić do zagrażających życiu krwotoków do jamy brzusznej. Nowotwór wątroby należy wziąć
pod uwagę w rozpoznaniu różnicowym silnego bólu w nadbrzuszu, hepatomegalii lub objawów krwotoku
do jamy brzusznej u kobiet stosujących złożone doustne środki antykoncepcyjne.
Podczas stosowania złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych zawierających większe dawki
hormonów (50 μg etynyloestradiolu) zmniejsza się ryzyko raka endometrium i raka jajnika. Nie
potwierdzono, czy dotyczy to również COC zawierających mniejsze dawki hormonów.
 Inne choroby
Progestagenny składnik produktu Naraya jest antagonistą aldosteronu o właściwościach oszczędzających
potas. W większości przypadków nie należy oczekiwać zwiększenia stężenia potasu. Jednak w badaniu
klinicznym u niektórych pacjentek z lekkimi lub umiarkowanymi zaburzeniami czynności nerek,
przyjmujących jednocześnie leki oszczędzające potas, stężenie potasu w surowicy zwiększało się
nieznacznie, choć w nieistotnym stopniu, podczas stosowania drospirenonu. Dlatego zaleca się
kontrolowanie stężenia potasu w surowicy w pierwszym cyklu leczenia u pacjentek z objawami
niewydolności nerek, u których stężenie potasu przed leczeniem znajdowało się w górnym zakresie normy,
w szczególności podczas jednoczesnego stosowania leków oszczędzających potas. Patrz też punkt 4.5.
U kobiet z hipertrójglicerydemią, lub dodatnim wywiadem rodzinnym w kierunku hipertrójglicerydemii,
może występować zwiększone ryzyko zapalenia trzustki podczas stosowania złożonych doustnych
środków antykoncepcyjnych.
Mimo że, u wielu kobiet stosujących złożone doustne środki antykoncepcyjne odnotowano niewielki
wzrost ciśnienia krwi, jednak w nielicznych przypadkach stwierdzono wzrost ciśnienia tętniczego, który
byłby klinicznie istotny. Tylko w tych nielicznych przypadkach odstawienie złożonych doustnych
środków antykoncepcyjnych jest uzasadnione. Jeśli, podczas stosowania złożonych doustnych środków
antykoncepcyjnych u kobiet z wcześniej stwierdzonym nadciśnieniem tętniczym, stwierdza się ciągły
wzrost ciśnienia tętniczego lub znaczne zwiększenie ciśnienia tętniczego nie reagujące na leczenie
przeciwnadciśnieniowe, konieczne jest odstawienie złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych. W
uzasadnionych przypadkach, jeśli podczas leczenia przeciwnadciśnieniowego wartość ciśnienia tętniczego
krwi została unormowana, można ponownie rozpocząć stosowanie złożonych doustnych środków
antykoncepcyjnych.
Odnotowano występowanie następujących stanów lub pogorszenie ich przebiegu zarówno podczas ciąży
oraz podczas stosowania złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych, jednak nie potwierdzono
związku ich występowania ze stosowaniem złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych: żółtaczka
i (lub) świąd związany z cholestazą; kamica żółciowa; porfiria; toczeń rumieniowaty układowy; zespół
hemolityczno-mocznicowy; pląsawica Sydenhama; opryszczka ciężarnych; utrata słuchu związana z
otosteklozą.
U kobiet z wodzonym obrzękiem naczynioworuchowym egzogenne estrogeny mogą wywoływać lub
nasilać objawy obrzęku naczynioworuchowego.
Ostre lub przewlekłe zaburzenia czynności wątroby mogą spowodować konieczność odstawienia
złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych do czasu, aż parametry czynności wątroby powrócą do
normy. Nawrót żółtaczki cholestatycznej i (lub) świądu związanego z cholestazą, które występowały
wcześniej podczas ciąży lub podczas wcześniejszego stosowania hormonów płciowych wymaga
odstawienia złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych.
12/22
Mimo, iż złożone doustne środki antykoncepcyjne mogą mieć wpływ na odporność na insulinę tkanek
obwodowych lub na tolerancję glukozy, nie ma dowodów na konieczność zmiany schematu terapii
leczenia cukrzycy u osób stosujących złożone doustne środki antykoncepcyjne zawierające małą dawkę
estrogenów (zawierające < 0,05 mg etynyloestradiolu). Jednakże, kobiety cierpiące na cukrzycę powinny
być pod stałą obserwacją, szczególnie w początkowym okresie stosowania złożonych doustnych środków
antykoncepcyjnych.
Podczas stosowania złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych odnotowano przypadki nasilenia
przebiegu depresji endogennej, padaczki, choroby Leśniowskiego-Crohna oraz wrzodziejącego zapalenia
jelita grubego.
Niekiedy może wystąpić ostuda, zwłaszcza u kobiet, u których w przeszłości wystąpiła ostuda ciążowa.
Kobiety z tendencją do ostudy powinny unikać ekspozycji na światło słoneczne lub promieniowanie
ultrafioletowe podczas stosowania złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych.
Produkt ten zawiera 44 mg laktozy. Pacjentki z rzadko występującą dziedziczną nietolerancją galaktozy,
niedoborem laktazy typu Lapp lub zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy nie powinny stosować
tego leku.
Badania lekarskie/konsultacje
Przed rozpoczęciem stosowania produktu Naraya lub przed ponownym zastosowaniem produktu Naraya
należy przeprowadzić pełny wywiad lekarski (w tym wywiad rodzinny) oraz wykluczyć ciążę. Należy
również zmierzyć ciśnienie krwi oraz przeprowadzić badanie przedmiotowe, w celu wykluczenia
przeciwwskazań (patrz punkt 4.3) oraz stanów wymagających szczególnej ostrożności (patrz punkt 4.4).
Ważne jest zwrócenie uwagi kobiety na informacje dotyczące zakrzepicy żył i tętnic, w tym na ryzyko
stosowania produktu leczniczego Naraya w porównaniu z innymi złożonymi hormonalnymi środkami
antykoncepcyjnymi, objawy żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej oraz zaburzeń zakrzepowo-
zatorowych tętnic, znane czynniki ryzyka oraz co należy robić w przypadku podejrzenia zakrzepicy.
Należy również polecić kobietom dokładne przeczytanie ulotki i stosowanie się do znajdujących się w niej
zaleceń. Częstość i rodzaj badań powinny zostać dobrane na podstawie przyjętych zaleceń praktyki i
dostosowane do każdej pacjentki.
Należy poinformować kobietę, że doustne środki antykoncepcyjne nie chronią przed zakażeniem wirusem
HIV (AIDS) oraz przed innymi chorobami przenoszonymi droga płciową.
Zmniejszenie skuteczności działania
Skuteczność działania złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych może być zmniejszona w
przypadku, np. pominięcia tabletki (patrz punkt 4.2), zaburzeń żołądkowo-jelitowych (patrz punkt 4.2) lub
jednoczesnego stosowania innych leków (patrz punkt 4.5).
Zaburzenia cyklu miesiączkowego
Podczas stosowania wszystkich złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych, może wystąpić
nieregularne krwawienie (plamienie lub krwawienie międzymiesiączkowe), zwłaszcza w pierwszych
miesiącach stosowania tabletek. Dlatego też prawidłowa ocena występowania nieregularnych krwawień
możliwa jest dopiero po upływie okresu adaptacyjnego, trwającego około trzy cykle.
Jeśli nieregularne krwawienia utrzymują się lub występują po uprzednich regularnych cyklach, należy
rozważyć przyczyny nie związane z działaniem hormonów i przeprowadzić odpowiednie badania
5/22
 Incydent naczyniowo-mózgowy występujący obecnie lub w przeszłości
 Zapalenie trzustki lub jej występowanie w przeszłości jeśli jest powiązane z występowaniem
ostrej hipertriglicerydemii
 Występująca obecnie lub w przeszłości ostra niewydolność wątroby, do czasu powrotu
parametrów czynności wątroby do normy
 Ciężka lub ostra niewydolność nerek
 Stwierdzony obecnie lub w wywiadzie guz wątroby (łagodny lub złośliwy)
 Rozpoznane lub podejrzewane nowotwory złośliwe (np. narządów rodnych lub piersi) zależne
od wpływu hormonów płciowych
 Krwawienie z dróg rodnych o nieustalonej etiologii
 Nadwrażliwość na substancje czynne lub na którąkolwiek substancję pomocniczą produktu
Naraya w postaci tabletek powlekanych.
4.4 Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania
Ostrzeżenia
Jeśli występuje którykolwiek z poniższych stanów lub czynników ryzyka, należy omówić z pacjentką
zasadność stosowania produktu leczniczego Naraya.
W razie pogorszenia lub wystąpienia po raz pierwszy któregokolwiek z wymienionych stanów lub
czynników ryzyka kobieta powinna zgłosić się do lekarza prowadzącego, który zadecyduje, czy konieczne
jest przerwanie stosowania produktu leczniczego Naraya.
 Zaburzenia układu krążenia
Ryzyko żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej
Stosowanie jakichkolwiek złożonych hormonalnych środków antykoncepcyjnych wiąże się ze
zwiększonym ryzykiem żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej w porównaniu do sytuacji, gdy terapia nie
jest stosowana. Stosowanie produktów zawierających lewonorgestrel, norgestimat lub noretisteron
jest związane z najmniejszym ryzykiem żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej. Stosowanie innych
produktów, takich jak produkt leczniczy Naraya może być związane z dwukrotnie większym
ryzykiem. Decyzja o zastosowaniu produktu spoza grupy najmniejszego ryzyka żylnej choroby
zakrzepowo-zatorowej powinna zostać podjęta wyłącznie po rozmowie z pacjentką, w celu
zapewnienia, że rozumie ona ryzyko żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej związane z produktem
leczniczym Naraya, jak obecne czynniki ryzyka wpływają na to ryzyko oraz, że ryzyko żylnej
choroby zakrzepowo-zatorowej jest największe w pierwszym roku stosowania. Istnieją pewne
dowody, świadczące, że ryzyko zwiększa się, gdy złożone hormonalne środki antykoncepcyjne są
przyjmowane ponownie po przerwie w stosowaniu wynoszącej 4 tygodnie lub więcej.
U około 2 na 10 000 kobiet, które nie stosują złożonych hormonalnych środków antykoncepcyjnych i nie
są w ciąży, w okresie roku rozwinie się żylna choroba zakrzepowo-zatorowa. Jakkolwiek, ryzyko to może
być znacznie wyższe, w zależności od czynników ryzyka występujących u danej pacjentki (patrz poniżej).
Szacuje się1 , że spośród 10 000 kobiet, które stosują złożone hormonalne środki antykoncepcyjne
zawierające drospirenon, u około 9 do 12 kobiet w okresie roku rozwinie się żylna choroba zakrzepowo-
zatorowa, w porównaniu do około 6 2 kobiet stosujących złożone hormonalne środki antykoncepcyjne
zawierające lewonorgestrel.
W obydwu sytuacjach, liczba przypadków żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej przypadających na okres
roku jest mniejsza niż oczekiwana liczba przypadków u kobiet w ciąży lub w okresie poporodowym.
1 Częstość została oszacowana na podstawie wszystkich dostępnych danych epidemiologicznych, z wykorzystaniem relatywnego ryzyka dla
różnych produktów leczniczych w porównaniu do złożonych hormonalnych środków antykoncepcyjnych zawierających lewonorgestrel.
2 Punkt środkowy z zakresu od 5 do 7 na 10 000 kobiet w okresie roku, w oparciu o relatywne ryzyko wynoszące około 2,3 do 3,6 dla
złożonych hormonalnych środków antykoncepcyjnych zawierających lewonorgestrel w porównaniu do sytuacji, gdy terapia nie jest
stosowana.
6/22
Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa może być śmiertelna w 1-2% przypadków.
Liczba przypadków żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej przypadających na 10 000 kobiet w
okresie roku
Badania epidemiologiczne wykazały, że ryzyko ŻChZZ dla doustnych produktów antykoncepcyjnych (ang.
oral contraceptive, OC) zawierających drospirenon jest większe niż dla OC zawierających lewonorgestrel
(tzw. produktów antykoncepcyjnych drugiej generacji) i może być podobne do ryzyka dla OC
zawierających dezogestrel/gestoden (tzw. produktów antykoncepcyjnych trzeciej generacji).
Ponadto badania epidemiologiczne powiązały stosowanie złożonych doustnych środków
antykoncepcyjnych ze zwiększonym ryzykiem tętniczej choroby zakrzepowo-zatorowej (zawał mięśnia
sercowego, przemijający atak niedokrwienny).
U pacjentek stosujących złożone hormonalne środki antykoncepcyjne niezwykle rzadko zgłaszano
przypadki zakrzepicy w innych naczyniach krwionośnych, np. wątrobowych, krezkowych, nerkowych lub
w żyłach i tętnicach siatkówki.
Czynniki ryzyka żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej
Ryzyko żylnych powikłań zakrzepowo-zatorowych u pacjentek stosujących złożone hormonalne środki
antykoncepcyjne może znacząco wzrosnąć w przypadku występowania dodatkowych czynników ryzyka,
szczególnie, jeśli występuje kilka czynników ryzyka jednocześnie (patrz tabela).
Stosowanie produktu leczniczego Naraya jest przeciwwskazane, jeśli u pacjentki występuje jednocześnie
kilka czynników ryzyka, zwiększających ryzyko zakrzepicy żylnej (patrz punkt 4.3). Jeśli u kobiety
wstępuje więcej niż jeden czynnik ryzyka, możliwe jest, że zwiększenie ryzyka jest większe niż suma
pojedynczych czynników – w tym przypadku należy ocenić całkowite ryzyko żylnej choroby zakrzepowo-
7/22
zatorowej. Jeśli ocena stosunku korzyści do ryzyka jest negatywna, nie należy przepisywać złożonych
hormonalnych środków antykoncepcyjnych (patrz punkt 4.3).
Tabela: Czynniki ryzyka żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej
Czynnik ryzyka Uwagi
Otyłość (wskaźnik masy ciała (BMI)
powyżej 30 kg/m2)
Ryzyko istotnie zwiększa się ze wzrostem BMI.
Jest to szczególnie istotne do oceny, jeśli występują również
inne czynniki ryzyka.
Długotrwałe unieruchomienie,
rozległy zabieg operacyjny,
jakikolwiek zabieg operacyjny w
obrębie kończyn dolnych lub
miednicy, zabieg neurochirurgiczny
lub poważny uraz
Uwaga: tymczasowe
unieruchomienie, w tym podróż
samolotem >4 godzin może również
stanowić czynnik ryzyka żylnej
choroby zakrzepowo-zatorowej,
szczególnie u kobiet ze
współistniejącymi innymi
czynnikami ryzyka.
W powyższych sytuacjach zaleca się przerwanie stosowania
plastrów/tabletek/systemu dopochwowego na co najmniej 4
tygodnie przed planowanym zabiegiem chirurgicznym i nie
wznawianie stosowania produktu przed upływem dwóch
tygodni od czasu powrotu do sprawności ruchowej. Należy
stosować inną metodę antykoncepcji, aby uniknąć
niezamierzonego zajścia w ciążę.
Należy rozważyć leczenie przeciwzakrzepowe, jeśli
stosowania produktu leczniczego Naraya nie przerwano
odpowiednio wcześnie.
Dodatni wywiad rodzinny
(występowanie żylnych zaburzeń
zakrzepowo-zatorowych u
rodzeństwa bądź rodziców,
szczególnie w stosunkowo młodym
wieku, np. przed 50 rokiem życia).
Jeśli podejrzewa się predyspozycję genetyczną, przed
podjęciem decyzji o stosowaniu złożonego hormonalnego
środka antykoncepcyjnego kobieta powinna zostać
skierowana na konsultację u specjalisty
Inne schorzenia związane z żylną
chorobą zakrzepowo-zatorową
Nowotwór, toczeń rumieniowaty układowy, zespół
hemolityczno-mocznicowy, przewlekłe zapalne choroby jelit
(np. choroba Crohna lub wrzodziejące zapalenie jelita
grubego) oraz niedokrwistość sierpowata
Wiek Szczególnie w wieku powyżej 35 lat
Nie osiągnięto konsensusu, co do możliwej roli żylaków oraz zakrzepowego zapalenia żył
powierzchniowych na wystąpienie lub progresję żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej.
Należy uwzględnić zwiększone ryzyko wystąpienia choroby zakrzepowo-zatorowej w ciąży oraz w
szczególności w 6-tygodniowym okresie poporodowym („Ciąża i laktacja” patrz punkt 4.6).
8/22
Objawy żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej (zakrzepicy żył głębokich oraz zatorowości płucnej)
Należy poinformować pacjentkę, że w razie wystąpienia następujących objawów należy natychmiast
zgłosić się do lekarza i powiedzieć personelowi medycznemu, że stosuje się złożone hormonalne środki
antykoncepcyjne.
Objawy zakrzepicy żył głębokich (ang. deep vein thrombosis, DVT) mogą obejmować:
- obrzęk nogi i/lub stopy lub obrzęk wzdłuż żyły w nodze;
- ból lub tkliwość w nodze, które mogą być odczuwane wyłącznie w czasie stania lub chodzenia;
- zwiększona temperatura w zmienionej chorobowo nodze; czerwona lub przebarwiona skóra nogi.
Objawy zatorowości płucnej (ang. pulmonary embolism, PE) mogą obejmować:
- nagły napad niewyjaśnionego spłycenia oddechu lub przyspieszenia oddechu;
- nagły napad kaszlu, który może być połączony z krwiopluciem;
- ostry ból w klatce piersiowej;
- ciężkie zamroczenie lub zawroty głowy;
- przyspieszone lub nieregularne bicie serca.
Niektóre z tych objawów (np. „spłycenie oddechu”, „kaszel”) są niespecyficzne i mogą być niepoprawnie
zinterpretowane jako występujące częściej lub mniej poważne stany (np. zakażenia układu oddechowego).
Inne objawy zamknięcia naczyń mogą obejmować: nagły ból, obrzęk oraz lekko niebieskie przebarwienie
kończyn.
Jeżeli zamkniecie naczynia wystąpi w oku, objawy mogą obejmować bezbolesne zaburzenia widzenia,
które mogą przekształcić się w utratę widzenia. W niektórych przypadkach utrata widzenia może nastąpić
niemal natychmiast.
Ryzyko tętniczych zaburzeń zakrzepowo-zatorowych
Badania epidemiologiczne wykazały związek pomiędzy stosowaniem hormonalnych środków
antykoncepcyjnych a zwiększonym ryzykiem tętniczych zaburzeń zakrzepowo-zatorowych (zawału
mięśnia sercowego) lub incydentów naczyniowo-mózgowych (np. przemijającego napadu
niedokrwiennego, udaru). Przypadki tętniczych zaburzeń zakrzepowo-zatorowych mogą być śmiertelne.
Czynniki ryzyka tętniczych zaburzeń zakrzepowo-zatorowych
Ryzyko wystąpienia tętniczych powikłań zakrzepowo-zatorowych lub napadów naczyniowo-mózgowych
u pacjentek stosujących złożone hormonalne środki antykoncepcyjne jest zwiększone u kobiet, u których
występują czynniki ryzyka (patrz tabela). Stosowanie produktu leczniczego Naraya jest przeciwwskazane,
jeżeli u pacjentki występuje jeden poważny lub jednocześnie kilka czynników ryzyka tętniczych zaburzeń
zakrzepowo-zatorowych, które stawiają pacjentkę w grupie wysokiego ryzyka zakrzepicy tętniczej (patrz
punkt 4.3). Jeśli u kobiety wstępuje więcej niż jeden czynnik ryzyka, możliwe jest, że zwiększenie ryzyka
jest większe niż suma pojedynczych czynników – w tym przypadku należy ocenić całkowite ryzyko. Jeśli
ocena stosunku korzyści do ryzyka jest negatywna, nie należy przepisywać złożonych hormonalnych
środków antykoncepcyjnych (patrz punkt 4.3).
9/22
Tabela: Czynniki ryzyka tętniczych zaburzeń zakrzepowo-zatorowych
Czynnik ryzyka Uwagi
Wiek Szczególnie w wieku powyżej 35 lat
Palenie Należy dokładnie pouczyć kobiety, aby nie paliły, jeśli
zamierzają stosować złożone hormonalne środki
antykoncepcyjne. Kobiety w wieku powyżej 35 lat, które nie
zaprzestały palenia, należy dokładnie pouczyć, aby stosowały
inną metodę antykoncepcji.
Nadciśnienie tętnicze
Otyłość (wskaźnik masy ciała (BMI)
powyżej 30 kg/m2);
Ryzyko istotnie wzrasta wraz ze wzrostem BMI.
Jest to szczególnie ważne dla kobiet, u których występują
również inne czynniki ryzyka
Dodatni wywiad rodzinny
(występowanie tętniczych zaburzeń
zakrzepowo-zatorowych u
rodzeństwa bądź rodziców,
szczególnie w stosunkowo młodym
wieku, np. przed 50 rokiem życia).
Jeśli podejrzewa się predyspozycję genetyczną, przed
podjęciem decyzji o stosowaniu złożonego hormonalnego
środka antykoncepcyjnego kobieta powinna zostać
skierowana na konsultację u specjalisty
Migrena Zwiększenie częstości występowania lub nasilenia migreny w
trakcie stosowania złożonych hormonalnych środków
antykoncepcyjnych (która może zapowiadać wystąpienie
incydentu naczyniowo-mózgowego) może być powodem do
natychmiastowego przerwania stosowania
Inne schorzenia związane ze
zdarzeniami niepożądanymi w
obrębie naczyń
Cukrzyca, hiperhomocysteinemia, wady zastawkowe serca,
migotanie przedsionków, dyslipoproteinemia oraz toczeń
rumieniowaty układowy.
Objawy tętniczych zaburzeń zakrzepowo-zatorowych
Należy poinformować pacjentkę, że w razie wystąpienia następujących objawów należy natychmiast
zgłosić się do lekarza i powiedzieć personelowi medycznemu, że stosuje się złożone hormonalne środki
antykoncepcyjne.
Objawy napadu naczyniowo-mózgowego mogą obejmować:
- nagłe zdrętwienie lub osłabienie twarzy, rąk lub nóg, szczególnie po jednej stronie ciała;
- nagłe trudności z chodzeniem, zawroty głowy, utratę równowagi lub koordynacji;
- nagłe splątanie, trudności z mówieniem lub rozumieniem;
- nagłe zaburzenia widzenia w jednym oku lub obydwu oczach;
- nagłe, ciężkie lub długotrwałe bóle głowy bez przyczyny;
- utratę przytomności lub omdlenie z drgawkami lub bez drgawek.
Przejściowe objawy sugerujące, że zdarzenie jest przemijającym napadem niedokrwiennym (ang. transient
ischaemic attack, TIA).
10/22
Objawy zawału serca (ang. myocardial infarction, MI) mogą być następujące:
- ból, uczucie dyskomfortu, ociężałość, uczucie ściskania lub pełności w klatce piersiowej,
ramieniu lub poniżej mostka;
- uczucie dyskomfortu promieniujące do pleców, szczęki, gardła, ramienia, żołądka;
- uczucie pełności, niestrawności lub zadławienia;
- pocenie się, mdłości, wymioty lub zawroty głowy;
- skrajne osłabienie, niepokój lub spłycenie oddechu;
- przyspieszone lub nieregularne bicie serca.
Obecność jednego poważnego, lub kilku czynników ryzyka chorób naczyń żylnych lub tętniczych,
odpowiednio, może również stanowić kolejne przeciwwskazanie. W takich przypadkach należy rozważyć
zastosowanie leczenia przeciwzakrzepowego. Kobiety stosujące złożone doustne środki antykoncepcyjne
należy pouczyć o konieczności skontaktowania się z lekarzem prowadzącym w przypadku pojawienia się
jakichkolwiek objawów mogących wskazywać na zakrzepicę. W przypadku podejrzenia lub rozpoznania
zakrzepicy należy przerwać stosowanie złożonego doustnego środka antykoncepcyjnego. Należy stosować
inne skuteczne metody antykoncepcyjne ze względu na działanie teratogenne leków
przeciwzakrzepowych (pochodnych kumaryny).
Należy wziąć pod uwagę zwiększone ryzyko wystąpienia choroby zakrzepowo-zatorowej w okresie
połogu (więcej informacji na temat „Ciąży i laktacji” patrz punkt 4.6).
Do innych schorzeń, mogących prowadzić do zaburzeń krążenia krwi zalicza się cukrzycę, toczeń
rumieniowaty układowy, zespół hemolityczno-mocznicowy, przewlekłe nieswoiste zapalenie jelit
(choroba Leśniowskiego-Crohna lub wrzodziejące zapalenie jelita grubego) oraz niedokrwistość
sierpowatokrwinkową.
Zwiększenie częstości występowania lub nasilenia bólów migrenowych podczas stosowania złożonych
doustnych środków antykoncepcyjnych (które mogą stanowić prodromalny objaw udaru niedokrwiennego
mózgu) może być powodem do natychmiastowego odstawienia złożonych doustnych środków
antykoncepcyjnych.
 Nowotwory
Niektóre badania epidemiologiczne wykazały, że w czasie długotrwałego stosowania złożonych
doustnych środków antykoncepcyjnych (> 5 lat) istnieje zwiększone ryzyko wystąpienia raka szyjki
macicy. Jednak pozostaje nadal kwestią sporną, czy nie wynika to z określonych zachowań seksualnych
oraz innych czynników takich jak zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV).
W metaanalizie 54 badań epidemiologicznych odnotowano stosunkowo niewielkie zwiększenie ryzyka
względnego (ang. Relative Risk, RR = 1,24) zdiagnozowania raka piersi u kobiet obecnie stosujących
złożone doustne środki antykoncepcyjne. Ryzyko to zmniejsza się stopniowo w ciągu 10 lat po
odstawieniu złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych. Ponieważ u kobiet poniżej 40 lat rak
piersi występuje rzadko, wzrost liczby rozpoznań raka piersi u kobiet obecnie lub niedawno stosujących
złożone doustne środki antykoncepcyjne jest niewielki w stosunku do całkowitego ryzyka wystąpienia
tego nowotworu. Badania te nie dostarczają dowodów na istnienie związku przyczynowo-skutkowego.
Zaobserwowany zespół czynników zwiększonego ryzyka może wynikać z wcześniejszego wykrywania
raka piersi u kobiet stosujących złożone doustne środki antykoncepcyjne, z działania biologicznego tych
środków lub ze współdziałania obu tych czynników. U kobiet, które stosowały złożone doustne środki
antykoncepcyjne częściej rozpoznaje się raka piersi o mniejszym zaawansowaniu klinicznym, niż u
kobiet, które nigdy nie stosowały tego typu środków.
11/22
Istnieją doniesienia o rzadkich przypadkach łagodnych nowotworów wątroby i jeszcze rzadszych
przypadkach złośliwych nowotworów wątroby u kobiet stosujących COC. Sporadycznie nowotwory te
mogą prowadzić do zagrażających życiu krwotoków do jamy brzusznej. Nowotwór wątroby należy wziąć
pod uwagę w rozpoznaniu różnicowym silnego bólu w nadbrzuszu, hepatomegalii lub objawów krwotoku
do jamy brzusznej u kobiet stosujących złożone doustne środki antykoncepcyjne.
Podczas stosowania złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych zawierających większe dawki
hormonów (50 μg etynyloestradiolu) zmniejsza się ryzyko raka endometrium i raka jajnika. Nie
potwierdzono, czy dotyczy to również COC zawierających mniejsze dawki hormonów.
 Inne choroby
Progestagenny składnik produktu Naraya jest antagonistą aldosteronu o właściwościach oszczędzających
potas. W większości przypadków nie należy oczekiwać zwiększenia stężenia potasu. Jednak w badaniu
klinicznym u niektórych pacjentek z lekkimi lub umiarkowanymi zaburzeniami czynności nerek,
przyjmujących jednocześnie leki oszczędzające potas, stężenie potasu w surowicy zwiększało się
nieznacznie, choć w nieistotnym stopniu, podczas stosowania drospirenonu. Dlatego zaleca się
kontrolowanie stężenia potasu w surowicy w pierwszym cyklu leczenia u pacjentek z objawami
niewydolności nerek, u których stężenie potasu przed leczeniem znajdowało się w górnym zakresie normy,
w szczególności podczas jednoczesnego stosowania leków oszczędzających potas. Patrz też punkt 4.5.
U kobiet z hipertrójglicerydemią, lub dodatnim wywiadem rodzinnym w kierunku hipertrójglicerydemii,
może występować zwiększone ryzyko zapalenia trzustki podczas stosowania złożonych doustnych
środków antykoncepcyjnych.
Mimo że, u wielu kobiet stosujących złożone doustne środki antykoncepcyjne odnotowano niewielki
wzrost ciśnienia krwi, jednak w nielicznych przypadkach stwierdzono wzrost ciśnienia tętniczego, który
byłby klinicznie istotny. Tylko w tych nielicznych przypadkach odstawienie złożonych doustnych
środków antykoncepcyjnych jest uzasadnione. Jeśli, podczas stosowania złożonych doustnych środków
antykoncepcyjnych u kobiet z wcześniej stwierdzonym nadciśnieniem tętniczym, stwierdza się ciągły
wzrost ciśnienia tętniczego lub znaczne zwiększenie ciśnienia tętniczego nie reagujące na leczenie
przeciwnadciśnieniowe, konieczne jest odstawienie złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych. W
uzasadnionych przypadkach, jeśli podczas leczenia przeciwnadciśnieniowego wartość ciśnienia tętniczego
krwi została unormowana, można ponownie rozpocząć stosowanie złożonych doustnych środków
antykoncepcyjnych.
Odnotowano występowanie następujących stanów lub pogorszenie ich przebiegu zarówno podczas ciąży
oraz podczas stosowania złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych, jednak nie potwierdzono
związku ich występowania ze stosowaniem złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych: żółtaczka
i (lub) świąd związany z cholestazą; kamica żółciowa; porfiria; toczeń rumieniowaty układowy; zespół
hemolityczno-mocznicowy; pląsawica Sydenhama; opryszczka ciężarnych; utrata słuchu związana z
otosteklozą.
U kobiet z wodzonym obrzękiem naczynioworuchowym egzogenne estrogeny mogą wywoływać lub
nasilać objawy obrzęku naczynioworuchowego.
Ostre lub przewlekłe zaburzenia czynności wątroby mogą spowodować konieczność odstawienia
złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych do czasu, aż parametry czynności wątroby powrócą do
normy. Nawrót żółtaczki cholestatycznej i (lub) świądu związanego z cholestazą, które występowały
wcześniej podczas ciąży lub podczas wcześniejszego stosowania hormonów płciowych wymaga
odstawienia złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych.
12/22
Mimo, iż złożone doustne środki antykoncepcyjne mogą mieć wpływ na odporność na insulinę tkanek
obwodowych lub na tolerancję glukozy, nie ma dowodów na konieczność zmiany schematu terapii
leczenia cukrzycy u osób stosujących złożone doustne środki antykoncepcyjne zawierające małą dawkę
estrogenów (zawierające < 0,05 mg etynyloestradiolu). Jednakże, kobiety cierpiące na cukrzycę powinny
być pod stałą obserwacją, szczególnie w początkowym okresie stosowania złożonych doustnych środków
antykoncepcyjnych.
Podczas stosowania złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych odnotowano przypadki nasilenia
przebiegu depresji endogennej, padaczki, choroby Leśniowskiego-Crohna oraz wrzodziejącego zapalenia
jelita grubego.
Niekiedy może wystąpić ostuda, zwłaszcza u kobiet, u których w przeszłości wystąpiła ostuda ciążowa.
Kobiety z tendencją do ostudy powinny unikać ekspozycji na światło słoneczne lub promieniowanie
ultrafioletowe podczas stosowania złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych.
Produkt ten zawiera 44 mg laktozy. Pacjentki z rzadko występującą dziedziczną nietolerancją galaktozy,
niedoborem laktazy typu Lapp lub zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy nie powinny stosować
tego leku.
Badania lekarskie/konsultacje
Przed rozpoczęciem stosowania produktu Naraya lub przed ponownym zastosowaniem produktu Naraya
należy przeprowadzić pełny wywiad lekarski (w tym wywiad rodzinny) oraz wykluczyć ciążę. Należy
również zmierzyć ciśnienie krwi oraz przeprowadzić badanie przedmiotowe, w celu wykluczenia
przeciwwskazań (patrz punkt 4.3) oraz stanów wymagających szczególnej ostrożności (patrz punkt 4.4).
Ważne jest zwrócenie uwagi kobiety na informacje dotyczące zakrzepicy żył i tętnic, w tym na ryzyko
stosowania produktu leczniczego Naraya w porównaniu z innymi złożonymi hormonalnymi środkami
antykoncepcyjnymi, objawy żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej oraz zaburzeń zakrzepowo-
zatorowych tętnic, znane czynniki ryzyka oraz co należy robić w przypadku podejrzenia zakrzepicy.
Należy również polecić kobietom dokładne przeczytanie ulotki i stosowanie się do znajdujących się w niej
zaleceń. Częstość i rodzaj badań powinny zostać dobrane na podstawie przyjętych zaleceń praktyki i
dostosowane do każdej pacjentki.
Należy poinformować kobietę, że doustne środki antykoncepcyjne nie chronią przed zakażeniem wirusem
HIV (AIDS) oraz przed innymi chorobami przenoszonymi droga płciową.
Zmniejszenie skuteczności działania
Skuteczność działania złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych może być zmniejszona w
przypadku, np. pominięcia tabletki (patrz punkt 4.2), zaburzeń żołądkowo-jelitowych (patrz punkt 4.2) lub
jednoczesnego stosowania innych leków (patrz punkt 4.5).
Zaburzenia cyklu miesiączkowego
Podczas stosowania wszystkich złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych, może wystąpić
nieregularne krwawienie (plamienie lub krwawienie międzymiesiączkowe), zwłaszcza w pierwszych
miesiącach stosowania tabletek. Dlatego też prawidłowa ocena występowania nieregularnych krwawień
możliwa jest dopiero po upływie okresu adaptacyjnego, trwającego około trzy cykle.
Jeśli nieregularne krwawienia utrzymują się lub występują po uprzednich regularnych cyklach, należy
rozważyć przyczyny nie związane z działaniem hormonów i przeprowadzić odpowiednie badania
13/22
diagnostyczne w celu wykluczenia nowotworów złośliwych lub ciąży. Badania te mogą obejmować
łyżeczkowanie jamy macicy.
U niektórych kobiet krwawienie z odstawienia może nie wystąpić podczas przerwy w stosowaniu tabletek
Naraya. Jeśli złożone doustne środki antykoncepcyjne były stosowane zgodnie z wskazówkami opisanymi
w punkcie 4.2, prawdopodobieństwo, że kobieta zaszła w ciążę jest niewielkie. Jednakże, jeśli stosowanie
złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych nie przebiegało zgodnie ze wskazówkami, a w
przerwie między przyjmowaniem tabletek nie wystąpiło krwawienie z odstawienia lub jeśli nie wystąpiły
dwa kolejne krwawienia z odstawienia, przed kontynuacją stosowania złożonego doustnego środka
antykoncepcyjnego należy wykluczyć ciążę.
4.5 Interakcje z innymi produktami leczniczymi i inne rodzaje interakcji
Uwaga: Należy zapoznać się z informacją o jednocześnie stosowanych lekach w celu sprawdzenia
możliwości wystąpienia interakcji.
 Wpływ innych leków na działanie produktu Naraya
Interakcje pomiędzy doustnymi środkami antykoncepcyjnymi a innymi produktami leczniczymi mogą
prowadzić do występowania krwawienia międzymięsiączkowego i (lub) zmniejszenia skuteczności
antykoncepcyjnej produktu. W literaturze opisywano następujące interakcje.
Metabolizm wątrobowy
Mogą wystąpić interakcje z produktami leczniczymi pobudzającymi aktywność enzymów wątrobowych, co
może zwiększyć klirens hormonów płciowych (np. z fenytoiną, barbituranami, prymidonem,
karbamazepiną, ryfampicyną, bozentanem, lekami stosowanymi w leczeniu zakażeń wirusem HIV
(tj. rytonawir, newirapina) i prawdopodobnie również z oksykarbazepiną, topiramatem, felbamatem,
rytonawirem, gryzeofulwiną i produktami leczniczymi zawierającymi ziele dziurawca (Hypericum
perforatum). Maksymalna indukcja enzymów jest zazwyczaj obserwowana w ciągu około 10 dni, lecz może
utrzymywać się przez co najmniej 4 tygodnie po zaprzestaniu podawania leku.
Zaburzenia krążenia jelitowo-wątrobowego
Istnieją doniesienia o nieskuteczności antykoncepcji podczas jednoczesnego stosowania antybiotyków,
takich jak penicyliny czy tetracykliny. Mechanizmy tych interakcji nie zostały wyjaśnione.
Postępowanie
Kobiety, które przez krótki czas stosowały którykolwiek produkt z grup wymienionych powyżej lub
pojedyncze substancje czynne (indukujące enzymy wątrobowe) oprócz ryfampicyny, powinny poza
stosowaniem złożonego doustnego środka antykoncepcyjnego przez pewien czas stosować dodatkowo
barierową metodę antykoncepcyjną w trakcie stosowania oraz przez 7 dni po jego zakończeniu.
W przypadku kobiet leczonych ryfampicyną należy stosować złożone doustne środki antykoncepcyjne
oraz dodatkowo barierową metodę antykoncepcyjną w trakcie oraz przez 28 dni po zakończeniu leczenia.
W przypadku kobiet długotrwale przyjmujących leki indukujące enzymy wątrobowe, zaleca się
stosowanie innej skutecznej, niehormonalnej metody zapobiegania ciąży.
Kobiety leczone antybiotykami (oprócz ryfampicyny, patrz wyżej) powinny stosować barierową metodę
antykoncepcyjną przez 7 dni po zakończeniu leczenia.
14/22
Jeśli jednocześnie stosowany produkt leczniczy przyjmowany jest dłużej niż do zakończenia
przyjmowania tabletek w blistrze COC, należy rozpocząć kolejny blister COC bez zachowania zwykłej
przerwy w zażywaniu tabletek.
Główne metabolity drospirenonu w ludzkim osoczu są wytwarzane bez układu enzymatycznego
cytochromu P450. Istnieje zatem niewielkie prawdopodobieństwo, że inhibitory tych enzymów wpływają
na metabolizm drospirenonu.
 Wpływ produktu Naraya na inne produkty lecznicze
Doustne środki antykoncepcyjne mogą wpływać na metabolizm innych substancji czynnych. Zatem,
stężenia osoczowe jak i tkankowe mogą zarówno zwiększać się (np. cyklosporyna) lub zmniejszać się (np.
lamotrygina).
Na podstawie badań inhibicji, przeprowadzonych in vitro oraz badań interakcji in vivo w grupie
ochotniczek przyjmujących omeprazol, symwastatynę oraz midazol jako substraty markerowe
stwierdzono, że ryzyko wpływu drospirenonu w dawce 3 mg na metabolizm innych substancji czynnych
jest niewielkie.
 Inne interakcje
U pacjentek bez niewydolności nerek, jednoczesne stosowanie drospirenonu oraz inhibitorów konwertazy
angiotensyny lub niesteroidowych leków zapalnych nie wykazało znaczącego wpływu na stężenie potasu
w surowicy. Nie prowadzono jednak badań nad wpływem jednoczesnego stosowania produktu Naraya z
antagonistami aldosteronu lub lekami moczopędnymi oszczędzającymi potas. W takim przypadku,
podczas pierwszego cyklu leczenia należy oznaczyć stężenie potasu w surowicy. Patrz również punkt 4.4.
 Badania laboratoryjne
Stosowanie steroidowych środków antykoncepcyjnych może wpływać na wyniki niektórych badań
laboratoryjnych, w tym na biochemiczne parametry czynności wątroby, tarczycy, nadnerczy i nerek,
stężenia osoczowe białek (nośnikowych), np. globuliny wiążącej kortykosteroidy oraz stężenia frakcji
lipidów/lipoprotein, parametry metabolizmu węglowodanów oraz wskaźniki krzepnięcia i fibrynolizy.
Zmienione wyniki badań laboratoryjnych zazwyczaj pozostają w granicach wartości prawidłowych.
Drospirenon powoduje zwiększenie aktywności reninowej osocza oraz stężenie aldosteronu w surowicy
dzięki łagodnemu działaniu przeciwmineralokortykosteroidowemu.
4.6 Wpływ na płodność, ciążę i laktację
Ciąża
Stosowanie produktu Naraya w czasie ciąży jest przeciwskazane.
Jeśli podczas stosowania produktu Naraya kobieta zajdzie w ciążę, należy natychmiast przerwać jego
stosowanie. Szerokie badania epidemiologiczne nie wykazały, ani zwiększonego ryzyka wystąpienia wad
wrodzonych u dzieci kobiet, które przed zajściem w ciążę stosowały złożone doustne środki
antykoncepcyjne, ani działania teratogennego, gdy środki te były stosowane we wczesnym okresie ciąży.
Badania na zwierzętach wykazały działania niepożądane podczas ciąży i karmienia piersią (patrz punkt
5.3). Na podstawie tych badań nie można wykluczyć działania niepożądanego związanego z
hormonalnym działaniem substancji czynnych. Jednakże, powszechne doświadczenie kliniczne dotyczące
stosowania złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych w czasie ciąży nie wskazuje na
występowanie rzeczywistych działań niepożądanych u ludzi.
7/22
zatorowej. Jeśli ocena stosunku korzyści do ryzyka jest negatywna, nie należy przepisywać złożonych
hormonalnych środków antykoncepcyjnych (patrz punkt 4.3).
Tabela: Czynniki ryzyka żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej
Czynnik ryzyka Uwagi
Otyłość (wskaźnik masy ciała (BMI)
powyżej 30 kg/m2)
Ryzyko istotnie zwiększa się ze wzrostem BMI.
Jest to szczególnie istotne do oceny, jeśli występują również
inne czynniki ryzyka.
Długotrwałe unieruchomienie,
rozległy zabieg operacyjny,
jakikolwiek zabieg operacyjny w
obrębie kończyn dolnych lub
miednicy, zabieg neurochirurgiczny
lub poważny uraz
Uwaga: tymczasowe
unieruchomienie, w tym podróż
samolotem >4 godzin może również
stanowić czynnik ryzyka żylnej
choroby zakrzepowo-zatorowej,
szczególnie u kobiet ze
współistniejącymi innymi
czynnikami ryzyka.
W powyższych sytuacjach zaleca się przerwanie stosowania
plastrów/tabletek/systemu dopochwowego na co najmniej 4
tygodnie przed planowanym zabiegiem chirurgicznym i nie
wznawianie stosowania produktu przed upływem dwóch
tygodni od czasu powrotu do sprawności ruchowej. Należy
stosować inną metodę antykoncepcji, aby uniknąć
niezamierzonego zajścia w ciążę.
Należy rozważyć leczenie przeciwzakrzepowe, jeśli
stosowania produktu leczniczego Naraya nie przerwano
odpowiednio wcześnie.
Dodatni wywiad rodzinny
(występowanie żylnych zaburzeń
zakrzepowo-zatorowych u
rodzeństwa bądź rodziców,
szczególnie w stosunkowo młodym
wieku, np. przed 50 rokiem życia).
Jeśli podejrzewa się predyspozycję genetyczną, przed
podjęciem decyzji o stosowaniu złożonego hormonalnego
środka antykoncepcyjnego kobieta powinna zostać
skierowana na konsultację u specjalisty
Inne schorzenia związane z żylną
chorobą zakrzepowo-zatorową
Nowotwór, toczeń rumieniowaty układowy, zespół
hemolityczno-mocznicowy, przewlekłe zapalne choroby jelit
(np. choroba Crohna lub wrzodziejące zapalenie jelita
grubego) oraz niedokrwistość sierpowata
Wiek Szczególnie w wieku powyżej 35 lat
Nie osiągnięto konsensusu, co do możliwej roli żylaków oraz zakrzepowego zapalenia żył
powierzchniowych na wystąpienie lub progresję żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej.
Należy uwzględnić zwiększone ryzyko wystąpienia choroby zakrzepowo-zatorowej w ciąży oraz w
szczególności w 6-tygodniowym okresie poporodowym („Ciąża i laktacja” patrz punkt 4.6).
8/22
Objawy żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej (zakrzepicy żył głębokich oraz zatorowości płucnej)
Należy poinformować pacjentkę, że w razie wystąpienia następujących objawów należy natychmiast
zgłosić się do lekarza i powiedzieć personelowi medycznemu, że stosuje się złożone hormonalne środki
antykoncepcyjne.
Objawy zakrzepicy żył głębokich (ang. deep vein thrombosis, DVT) mogą obejmować:
- obrzęk nogi i/lub stopy lub obrzęk wzdłuż żyły w nodze;
- ból lub tkliwość w nodze, które mogą być odczuwane wyłącznie w czasie stania lub chodzenia;
- zwiększona temperatura w zmienionej chorobowo nodze; czerwona lub przebarwiona skóra nogi.
Objawy zatorowości płucnej (ang. pulmonary embolism, PE) mogą obejmować:
- nagły napad niewyjaśnionego spłycenia oddechu lub przyspieszenia oddechu;
- nagły napad kaszlu, który może być połączony z krwiopluciem;
- ostry ból w klatce piersiowej;
- ciężkie zamroczenie lub zawroty głowy;
- przyspieszone lub nieregularne bicie serca.
Niektóre z tych objawów (np. „spłycenie oddechu”, „kaszel”) są niespecyficzne i mogą być niepoprawnie
zinterpretowane jako występujące częściej lub mniej poważne stany (np. zakażenia układu oddechowego).
Inne objawy zamknięcia naczyń mogą obejmować: nagły ból, obrzęk oraz lekko niebieskie przebarwienie
kończyn.
Jeżeli zamkniecie naczynia wystąpi w oku, objawy mogą obejmować bezbolesne zaburzenia widzenia,
które mogą przekształcić się w utratę widzenia. W niektórych przypadkach utrata widzenia może nastąpić
niemal natychmiast.
Ryzyko tętniczych zaburzeń zakrzepowo-zatorowych
Badania epidemiologiczne wykazały związek pomiędzy stosowaniem hormonalnych środków
antykoncepcyjnych a zwiększonym ryzykiem tętniczych zaburzeń zakrzepowo-zatorowych (zawału
mięśnia sercowego) lub incydentów naczyniowo-mózgowych (np. przemijającego napadu
niedokrwiennego, udaru). Przypadki tętniczych zaburzeń zakrzepowo-zatorowych mogą być śmiertelne.
Czynniki ryzyka tętniczych zaburzeń zakrzepowo-zatorowych
Ryzyko wystąpienia tętniczych powikłań zakrzepowo-zatorowych lub napadów naczyniowo-mózgowych
u pacjentek stosujących złożone hormonalne środki antykoncepcyjne jest zwiększone u kobiet, u których
występują czynniki ryzyka (patrz tabela). Stosowanie produktu leczniczego Naraya jest przeciwwskazane,
jeżeli u pacjentki występuje jeden poważny lub jednocześnie kilka czynników ryzyka tętniczych zaburzeń
zakrzepowo-zatorowych, które stawiają pacjentkę w grupie wysokiego ryzyka zakrzepicy tętniczej (patrz
punkt 4.3). Jeśli u kobiety wstępuje więcej niż jeden czynnik ryzyka, możliwe jest, że zwiększenie ryzyka
jest większe niż suma pojedynczych czynników – w tym przypadku należy ocenić całkowite ryzyko. Jeśli
ocena stosunku korzyści do ryzyka jest negatywna, nie należy przepisywać złożonych hormonalnych
środków antykoncepcyjnych (patrz punkt 4.3).
9/22
Tabela: Czynniki ryzyka tętniczych zaburzeń zakrzepowo-zatorowych
Czynnik ryzyka Uwagi
Wiek Szczególnie w wieku powyżej 35 lat
Palenie Należy dokładnie pouczyć kobiety, aby nie paliły, jeśli
zamierzają stosować złożone hormonalne środki
antykoncepcyjne. Kobiety w wieku powyżej 35 lat, które nie
zaprzestały palenia, należy dokładnie pouczyć, aby stosowały
inną metodę antykoncepcji.
Nadciśnienie tętnicze
Otyłość (wskaźnik masy ciała (BMI)
powyżej 30 kg/m2);
Ryzyko istotnie wzrasta wraz ze wzrostem BMI.
Jest to szczególnie ważne dla kobiet, u których występują
również inne czynniki ryzyka
Dodatni wywiad rodzinny
(występowanie tętniczych zaburzeń
zakrzepowo-zatorowych u
rodzeństwa bądź rodziców,
szczególnie w stosunkowo młodym
wieku, np. przed 50 rokiem życia).
Jeśli podejrzewa się predyspozycję genetyczną, przed
podjęciem decyzji o stosowaniu złożonego hormonalnego
środka antykoncepcyjnego kobieta powinna zostać
skierowana na konsultację u specjalisty
Migrena Zwiększenie częstości występowania lub nasilenia migreny w
trakcie stosowania złożonych hormonalnych środków
antykoncepcyjnych (która może zapowiadać wystąpienie
incydentu naczyniowo-mózgowego) może być powodem do
natychmiastowego przerwania stosowania
Inne schorzenia związane ze
zdarzeniami niepożądanymi w
obrębie naczyń
Cukrzyca, hiperhomocysteinemia, wady zastawkowe serca,
migotanie przedsionków, dyslipoproteinemia oraz toczeń
rumieniowaty układowy.
Objawy tętniczych zaburzeń zakrzepowo-zatorowych
Należy poinformować pacjentkę, że w razie wystąpienia następujących objawów należy natychmiast
zgłosić się do lekarza i powiedzieć personelowi medycznemu, że stosuje się złożone hormonalne środki
antykoncepcyjne.
Objawy napadu naczyniowo-mózgowego mogą obejmować:
- nagłe zdrętwienie lub osłabienie twarzy, rąk lub nóg, szczególnie po jednej stronie ciała;
- nagłe trudności z chodzeniem, zawroty głowy, utratę równowagi lub koordynacji;
- nagłe splątanie, trudności z mówieniem lub rozumieniem;
- nagłe zaburzenia widzenia w jednym oku lub obydwu oczach;
- nagłe, ciężkie lub długotrwałe bóle głowy bez przyczyny;
- utratę przytomności lub omdlenie z drgawkami lub bez drgawek.
Przejściowe objawy sugerujące, że zdarzenie jest przemijającym napadem niedokrwiennym (ang. transient
ischaemic attack, TIA).
10/22
Objawy zawału serca (ang. myocardial infarction, MI) mogą być następujące:
- ból, uczucie dyskomfortu, ociężałość, uczucie ściskania lub pełności w klatce piersiowej,
ramieniu lub poniżej mostka;
- uczucie dyskomfortu promieniujące do pleców, szczęki, gardła, ramienia, żołądka;
- uczucie pełności, niestrawności lub zadławienia;
- pocenie się, mdłości, wymioty lub zawroty głowy;
- skrajne osłabienie, niepokój lub spłycenie oddechu;
- przyspieszone lub nieregularne bicie serca.
Obecność jednego poważnego, lub kilku czynników ryzyka chorób naczyń żylnych lub tętniczych,
odpowiednio, może również stanowić kolejne przeciwwskazanie. W takich przypadkach należy rozważyć
zastosowanie leczenia przeciwzakrzepowego. Kobiety stosujące złożone doustne środki antykoncepcyjne
należy pouczyć o konieczności skontaktowania się z lekarzem prowadzącym w przypadku pojawienia się
jakichkolwiek objawów mogących wskazywać na zakrzepicę. W przypadku podejrzenia lub rozpoznania
zakrzepicy należy przerwać stosowanie złożonego doustnego środka antykoncepcyjnego. Należy stosować
inne skuteczne metody antykoncepcyjne ze względu na działanie teratogenne leków
przeciwzakrzepowych (pochodnych kumaryny).
Należy wziąć pod uwagę zwiększone ryzyko wystąpienia choroby zakrzepowo-zatorowej w okresie
połogu (więcej informacji na temat „Ciąży i laktacji” patrz punkt 4.6).
Do innych schorzeń, mogących prowadzić do zaburzeń krążenia krwi zalicza się cukrzycę, toczeń
rumieniowaty układowy, zespół hemolityczno-mocznicowy, przewlekłe nieswoiste zapalenie jelit
(choroba Leśniowskiego-Crohna lub wrzodziejące zapalenie jelita grubego) oraz niedokrwistość
sierpowatokrwinkową.
Zwiększenie częstości występowania lub nasilenia bólów migrenowych podczas stosowania złożonych
doustnych środków antykoncepcyjnych (które mogą stanowić prodromalny objaw udaru niedokrwiennego
mózgu) może być powodem do natychmiastowego odstawienia złożonych doustnych środków
antykoncepcyjnych.
 Nowotwory
Niektóre badania epidemiologiczne wykazały, że w czasie długotrwałego stosowania złożonych
doustnych środków antykoncepcyjnych (> 5 lat) istnieje zwiększone ryzyko wystąpienia raka szyjki
macicy. Jednak pozostaje nadal kwestią sporną, czy nie wynika to z określonych zachowań seksualnych
oraz innych czynników takich jak zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV).
W metaanalizie 54 badań epidemiologicznych odnotowano stosunkowo niewielkie zwiększenie ryzyka
względnego (ang. Relative Risk, RR = 1,24) zdiagnozowania raka piersi u kobiet obecnie stosujących
złożone doustne środki antykoncepcyjne. Ryzyko to zmniejsza się stopniowo w ciągu 10 lat po
odstawieniu złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych. Ponieważ u kobiet poniżej 40 lat rak
piersi występuje rzadko, wzrost liczby rozpoznań raka piersi u kobiet obecnie lub niedawno stosujących
złożone doustne środki antykoncepcyjne jest niewielki w stosunku do całkowitego ryzyka wystąpienia
tego nowotworu. Badania te nie dostarczają dowodów na istnienie związku przyczynowo-skutkowego.
Zaobserwowany zespół czynników zwiększonego ryzyka może wynikać z wcześniejszego wykrywania
raka piersi u kobiet stosujących złożone doustne środki antykoncepcyjne, z działania biologicznego tych
środków lub ze współdziałania obu tych czynników. U kobiet, które stosowały złożone doustne środki
antykoncepcyjne częściej rozpoznaje się raka piersi o mniejszym zaawansowaniu klinicznym, niż u
kobiet, które nigdy nie stosowały tego typu środków.
11/22
Istnieją doniesienia o rzadkich przypadkach łagodnych nowotworów wątroby i jeszcze rzadszych
przypadkach złośliwych nowotworów wątroby u kobiet stosujących COC. Sporadycznie nowotwory te
mogą prowadzić do zagrażających życiu krwotoków do jamy brzusznej. Nowotwór wątroby należy wziąć
pod uwagę w rozpoznaniu różnicowym silnego bólu w nadbrzuszu, hepatomegalii lub objawów krwotoku
do jamy brzusznej u kobiet stosujących złożone doustne środki antykoncepcyjne.
Podczas stosowania złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych zawierających większe dawki
hormonów (50 μg etynyloestradiolu) zmniejsza się ryzyko raka endometrium i raka jajnika. Nie
potwierdzono, czy dotyczy to również COC zawierających mniejsze dawki hormonów.
 Inne choroby
Progestagenny składnik produktu Naraya jest antagonistą aldosteronu o właściwościach oszczędzających
potas. W większości przypadków nie należy oczekiwać zwiększenia stężenia potasu. Jednak w badaniu
klinicznym u niektórych pacjentek z lekkimi lub umiarkowanymi zaburzeniami czynności nerek,
przyjmujących jednocześnie leki oszczędzające potas, stężenie potasu w surowicy zwiększało się
nieznacznie, choć w nieistotnym stopniu, podczas stosowania drospirenonu. Dlatego zaleca się
kontrolowanie stężenia potasu w surowicy w pierwszym cyklu leczenia u pacjentek z objawami
niewydolności nerek, u których stężenie potasu przed leczeniem znajdowało się w górnym zakresie normy,
w szczególności podczas jednoczesnego stosowania leków oszczędzających potas. Patrz też punkt 4.5.
U kobiet z hipertrójglicerydemią, lub dodatnim wywiadem rodzinnym w kierunku hipertrójglicerydemii,
może występować zwiększone ryzyko zapalenia trzustki podczas stosowania złożonych doustnych
środków antykoncepcyjnych.
Mimo że, u wielu kobiet stosujących złożone doustne środki antykoncepcyjne odnotowano niewielki
wzrost ciśnienia krwi, jednak w nielicznych przypadkach stwierdzono wzrost ciśnienia tętniczego, który
byłby klinicznie istotny. Tylko w tych nielicznych przypadkach odstawienie złożonych doustnych
środków antykoncepcyjnych jest uzasadnione. Jeśli, podczas stosowania złożonych doustnych środków
antykoncepcyjnych u kobiet z wcześniej stwierdzonym nadciśnieniem tętniczym, stwierdza się ciągły
wzrost ciśnienia tętniczego lub znaczne zwiększenie ciśnienia tętniczego nie reagujące na leczenie
przeciwnadciśnieniowe, konieczne jest odstawienie złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych. W
uzasadnionych przypadkach, jeśli podczas leczenia przeciwnadciśnieniowego wartość ciśnienia tętniczego
krwi została unormowana, można ponownie rozpocząć stosowanie złożonych doustnych środków
antykoncepcyjnych.
Odnotowano występowanie następujących stanów lub pogorszenie ich przebiegu zarówno podczas ciąży
oraz podczas stosowania złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych, jednak nie potwierdzono
związku ich występowania ze stosowaniem złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych: żółtaczka
i (lub) świąd związany z cholestazą; kamica żółciowa; porfiria; toczeń rumieniowaty układowy; zespół
hemolityczno-mocznicowy; pląsawica Sydenhama; opryszczka ciężarnych; utrata słuchu związana z
otosteklozą.
U kobiet z wodzonym obrzękiem naczynioworuchowym egzogenne estrogeny mogą wywoływać lub
nasilać objawy obrzęku naczynioworuchowego.
Ostre lub przewlekłe zaburzenia czynności wątroby mogą spowodować konieczność odstawienia
złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych do czasu, aż parametry czynności wątroby powrócą do
normy. Nawrót żółtaczki cholestatycznej i (lub) świądu związanego z cholestazą, które występowały
wcześniej podczas ciąży lub podczas wcześniejszego stosowania hormonów płciowych wymaga
odstawienia złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych.
12/22
Mimo, iż złożone doustne środki antykoncepcyjne mogą mieć wpływ na odporność na insulinę tkanek
obwodowych lub na tolerancję glukozy, nie ma dowodów na konieczność zmiany schematu terapii
leczenia cukrzycy u osób stosujących złożone doustne środki antykoncepcyjne zawierające małą dawkę
estrogenów (zawierające < 0,05 mg etynyloestradiolu). Jednakże, kobiety cierpiące na cukrzycę powinny
być pod stałą obserwacją, szczególnie w początkowym okresie stosowania złożonych doustnych środków
antykoncepcyjnych.
Podczas stosowania złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych odnotowano przypadki nasilenia
przebiegu depresji endogennej, padaczki, choroby Leśniowskiego-Crohna oraz wrzodziejącego zapalenia
jelita grubego.
Niekiedy może wystąpić ostuda, zwłaszcza u kobiet, u których w przeszłości wystąpiła ostuda ciążowa.
Kobiety z tendencją do ostudy powinny unikać ekspozycji na światło słoneczne lub promieniowanie
ultrafioletowe podczas stosowania złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych.
Produkt ten zawiera 44 mg laktozy. Pacjentki z rzadko występującą dziedziczną nietolerancją galaktozy,
niedoborem laktazy typu Lapp lub zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy nie powinny stosować
tego leku.
Badania lekarskie/konsultacje
Przed rozpoczęciem stosowania produktu Naraya lub przed ponownym zastosowaniem produktu Naraya
należy przeprowadzić pełny wywiad lekarski (w tym wywiad rodzinny) oraz wykluczyć ciążę. Należy
również zmierzyć ciśnienie krwi oraz przeprowadzić badanie przedmiotowe, w celu wykluczenia
przeciwwskazań (patrz punkt 4.3) oraz stanów wymagających szczególnej ostrożności (patrz punkt 4.4).
Ważne jest zwrócenie uwagi kobiety na informacje dotyczące zakrzepicy żył i tętnic, w tym na ryzyko
stosowania produktu leczniczego Naraya w porównaniu z innymi złożonymi hormonalnymi środkami
antykoncepcyjnymi, objawy żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej oraz zaburzeń zakrzepowo-
zatorowych tętnic, znane czynniki ryzyka oraz co należy robić w przypadku podejrzenia zakrzepicy.
Należy również polecić kobietom dokładne przeczytanie ulotki i stosowanie się do znajdujących się w niej
zaleceń. Częstość i rodzaj badań powinny zostać dobrane na podstawie przyjętych zaleceń praktyki i
dostosowane do każdej pacjentki.
Należy poinformować kobietę, że doustne środki antykoncepcyjne nie chronią przed zakażeniem wirusem
HIV (AIDS) oraz przed innymi chorobami przenoszonymi droga płciową.
Zmniejszenie skuteczności działania
Skuteczność działania złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych może być zmniejszona w
przypadku, np. pominięcia tabletki (patrz punkt 4.2), zaburzeń żołądkowo-jelitowych (patrz punkt 4.2) lub
jednoczesnego stosowania innych leków (patrz punkt 4.5).
Zaburzenia cyklu miesiączkowego
Podczas stosowania wszystkich złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych, może wystąpić
nieregularne krwawienie (plamienie lub krwawienie międzymiesiączkowe), zwłaszcza w pierwszych
miesiącach stosowania tabletek. Dlatego też prawidłowa ocena występowania nieregularnych krwawień
możliwa jest dopiero po upływie okresu adaptacyjnego, trwającego około trzy cykle.
Jeśli nieregularne krwawienia utrzymują się lub występują po uprzednich regularnych cyklach, należy
rozważyć przyczyny nie związane z działaniem hormonów i przeprowadzić odpowiednie badania
13/22
diagnostyczne w celu wykluczenia nowotworów złośliwych lub ciąży. Badania te mogą obejmować
łyżeczkowanie jamy macicy.
U niektórych kobiet krwawienie z odstawienia może nie wystąpić podczas przerwy w stosowaniu tabletek
Naraya. Jeśli złożone doustne środki antykoncepcyjne były stosowane zgodnie z wskazówkami opisanymi
w punkcie 4.2, prawdopodobieństwo, że kobieta zaszła w ciążę jest niewielkie. Jednakże, jeśli stosowanie
złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych nie przebiegało zgodnie ze wskazówkami, a w
przerwie między przyjmowaniem tabletek nie wystąpiło krwawienie z odstawienia lub jeśli nie wystąpiły
dwa kolejne krwawienia z odstawienia, przed kontynuacją stosowania złożonego doustnego środka
antykoncepcyjnego należy wykluczyć ciążę.
4.5 Interakcje z innymi produktami leczniczymi i inne rodzaje interakcji
Uwaga: Należy zapoznać się z informacją o jednocześnie stosowanych lekach w celu sprawdzenia
możliwości wystąpienia interakcji.
 Wpływ innych leków na działanie produktu Naraya
Interakcje pomiędzy doustnymi środkami antykoncepcyjnymi a innymi produktami leczniczymi mogą
prowadzić do występowania krwawienia międzymięsiączkowego i (lub) zmniejszenia skuteczności
antykoncepcyjnej produktu. W literaturze opisywano następujące interakcje.
Metabolizm wątrobowy
Mogą wystąpić interakcje z produktami leczniczymi pobudzającymi aktywność enzymów wątrobowych, co
może zwiększyć klirens hormonów płciowych (np. z fenytoiną, barbituranami, prymidonem,
karbamazepiną, ryfampicyną, bozentanem, lekami stosowanymi w leczeniu zakażeń wirusem HIV
(tj. rytonawir, newirapina) i prawdopodobnie również z oksykarbazepiną, topiramatem, felbamatem,
rytonawirem, gryzeofulwiną i produktami leczniczymi zawierającymi ziele dziurawca (Hypericum
perforatum). Maksymalna indukcja enzymów jest zazwyczaj obserwowana w ciągu około 10 dni, lecz może
utrzymywać się przez co najmniej 4 tygodnie po zaprzestaniu podawania leku.
Zaburzenia krążenia jelitowo-wątrobowego
Istnieją doniesienia o nieskuteczności antykoncepcji podczas jednoczesnego stosowania antybiotyków,
takich jak penicyliny czy tetracykliny. Mechanizmy tych interakcji nie zostały wyjaśnione.
Postępowanie
Kobiety, które przez krótki czas stosowały którykolwiek produkt z grup wymienionych powyżej lub
pojedyncze substancje czynne (indukujące enzymy wątrobowe) oprócz ryfampicyny, powinny poza
stosowaniem złożonego doustnego środka antykoncepcyjnego przez pewien czas stosować dodatkowo
barierową metodę antykoncepcyjną w trakcie stosowania oraz przez 7 dni po jego zakończeniu.
W przypadku kobiet leczonych ryfampicyną należy stosować złożone doustne środki antykoncepcyjne
oraz dodatkowo barierową metodę antykoncepcyjną w trakcie oraz przez 28 dni po zakończeniu leczenia.
W przypadku kobiet długotrwale przyjmujących leki indukujące enzymy wątrobowe, zaleca się
stosowanie innej skutecznej, niehormonalnej metody zapobiegania ciąży.
Kobiety leczone antybiotykami (oprócz ryfampicyny, patrz wyżej) powinny stosować barierową metodę
antykoncepcyjną przez 7 dni po zakończeniu leczenia.
14/22
Jeśli jednocześnie stosowany produkt leczniczy przyjmowany jest dłużej niż do zakończenia
przyjmowania tabletek w blistrze COC, należy rozpocząć kolejny blister COC bez zachowania zwykłej
przerwy w zażywaniu tabletek.
Główne metabolity drospirenonu w ludzkim osoczu są wytwarzane bez układu enzymatycznego
cytochromu P450. Istnieje zatem niewielkie prawdopodobieństwo, że inhibitory tych enzymów wpływają
na metabolizm drospirenonu.
 Wpływ produktu Naraya na inne produkty lecznicze
Doustne środki antykoncepcyjne mogą wpływać na metabolizm innych substancji czynnych. Zatem,
stężenia osoczowe jak i tkankowe mogą zarówno zwiększać się (np. cyklosporyna) lub zmniejszać się (np.
lamotrygina).
Na podstawie badań inhibicji, przeprowadzonych in vitro oraz badań interakcji in vivo w grupie
ochotniczek przyjmujących omeprazol, symwastatynę oraz midazol jako substraty markerowe
stwierdzono, że ryzyko wpływu drospirenonu w dawce 3 mg na metabolizm innych substancji czynnych
jest niewielkie.
 Inne interakcje
U pacjentek bez niewydolności nerek, jednoczesne stosowanie drospirenonu oraz inhibitorów konwertazy
angiotensyny lub niesteroidowych leków zapalnych nie wykazało znaczącego wpływu na stężenie potasu
w surowicy. Nie prowadzono jednak badań nad wpływem jednoczesnego stosowania produktu Naraya z
antagonistami aldosteronu lub lekami moczopędnymi oszczędzającymi potas. W takim przypadku,
podczas pierwszego cyklu leczenia należy oznaczyć stężenie potasu w surowicy. Patrz również punkt 4.4.
 Badania laboratoryjne
Stosowanie steroidowych środków antykoncepcyjnych może wpływać na wyniki niektórych badań
laboratoryjnych, w tym na biochemiczne parametry czynności wątroby, tarczycy, nadnerczy i nerek,
stężenia osoczowe białek (nośnikowych), np. globuliny wiążącej kortykosteroidy oraz stężenia frakcji
lipidów/lipoprotein, parametry metabolizmu węglowodanów oraz wskaźniki krzepnięcia i fibrynolizy.
Zmienione wyniki badań laboratoryjnych zazwyczaj pozostają w granicach wartości prawidłowych.
Drospirenon powoduje zwiększenie aktywności reninowej osocza oraz stężenie aldosteronu w surowicy
dzięki łagodnemu działaniu przeciwmineralokortykosteroidowemu.
4.6 Wpływ na płodność, ciążę i laktację
Ciąża
Stosowanie produktu Naraya w czasie ciąży jest przeciwskazane.
Jeśli podczas stosowania produktu Naraya kobieta zajdzie w ciążę, należy natychmiast przerwać jego
stosowanie. Szerokie badania epidemiologiczne nie wykazały, ani zwiększonego ryzyka wystąpienia wad
wrodzonych u dzieci kobiet, które przed zajściem w ciążę stosowały złożone doustne środki
antykoncepcyjne, ani działania teratogennego, gdy środki te były stosowane we wczesnym okresie ciąży.
Badania na zwierzętach wykazały działania niepożądane podczas ciąży i karmienia piersią (patrz punkt
5.3). Na podstawie tych badań nie można wykluczyć działania niepożądanego związanego z
hormonalnym działaniem substancji czynnych. Jednakże, powszechne doświadczenie kliniczne dotyczące
stosowania złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych w czasie ciąży nie wskazuje na
występowanie rzeczywistych działań niepożądanych u ludzi.
15/22
Dostępne dane dotyczące stosowania produktu Naraya w czasie ciąży są zbyt ograniczone aby móc
wyciągnąć wnioski dotyczące szkodliwego działania produktu Naraya na ciążę, stan zdrowia płodu lub
noworodka. Do chwili obecnej brak jest istotnych danych epidemiologicznych.
Podejmując decyzję o ponownym rozpoczęciu stosowania Naraya należy wziąć pod uwagę, zwiększone
ryzyko żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej u kobiet w okresie poporodowym (patrz punkty 4.2 i 4.4).
Karmienie piersią
Złożone doustne środki antykoncepcyjne mogą mieć wpływ na laktację, ponieważ mogą zmniejszać ilość
oraz modyfikować skład pokarmu. Dlatego też, nie zaleca się stosowania złożonych doustnych środków
antykoncepcyjnych do czasu zakończenia karmienia piersią. Niewielkie ilości steroidowych środków
antykoncepcyjnych i (lub) ich metabolitów mogą przenikać do mleka kobiet stosujących złożone doustne
środki antykoncepcyjne. Takie ilości mogą mieć wpływ na dziecko.
4.7 Wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn
Nie przeprowadzono badań nad wpływem produktu na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania
maszyn. U kobiet stosujących złożone doustne środki antykoncepcyjne nie zaobserwowano wpływu na
zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn.
4.8 Działania niepożądane
Ciężkie działania niepożądane występujące u kobiet stosujących COC, patrz punkt 4.4.
Opis wybranych działań niepożądanych
U kobiet stosujących złożone hormonalne środki antykoncepcyjne odnotowano zwiększone ryzyko
zakrzepicy żył i tętnic oraz zdarzeń zakrzepowo-zatorowych, w tym zawału serca, udaru, przemijającego
napadu niedokrwiennego, zakrzepicy żylnej oraz zatorowości płucnej, zostały one szerzej omówione w
punkcie 4.4.
Podczas stosowania drospirenonu z etynyloestradiolem zgłoszono następujące działania niepożądane.
W poniższej tabeli przedstawiono działania niepożądane zgodnie z klasyfikacją układów i narządów
MedDRA (ang. MedDRA SOCs – MedDRA System Organ Class). Częstości określono na podstawie
danych z badań klinicznych.
Klasyfikacja układów
i narządów
Częstość reakcji niepożądanych
Często
≥1/100 do <1/10
Niezbyt często
≥1/1000 do <1/100
Rzadko
≥1/10 000 do <1/1000
Zakażenia i zarażenia
pasożytnicze
Kandydoza
Opryszczka zwykła
Zaburzenia układu
immunologicznego
Reakcja alergiczna Astma oskrzelowa
Zaburzenia
metabolizmu i
odżywiania
Zwiększony apetyt
Zaburzenia
psychiczne
Chwiejność
emocjonalna
Depresja
Nerwowość
Zaburzenia snu
16/22
Zmniejszenie popędu
płciowego
Zaburzenia układu
nerwowego
Ból głowy Parestezje
Zawroty głowy
Zaburzenia ucha i
błędnika
Niedosłuch
Zaburzenia oka Zaburzenia widzenia
Zaburzenia serca Skurcze dodatkowe
Częstoskurcz
Zaburzenia
naczyniowe
Zatorowość płucna
Nadciśnienie tętnicze
Niedociśnienie tętnicze
Migrena
Żylaki
Żylna lub tętnicza
choroba zakrzepowo-
zatorowa
Zaburzenia układu
oddechowego, klatki
piersiowej i
śródpiersia
Zapalenie gardła
Zaburzenia żołądka i
jelit
Ból brzucha Nudności
Wymioty
Zapalenie żołądka i jelit
Biegunka
Zaparcie
Zaburzenia żołądka i
jelit
Zaburzenia skóry i
tkanki podskórnej
Trądzik Obrzęk
naczynioruchowy
Łysienie
Wyprysk
Świąd
Wysypka
Suchość skóry
Łojotok
Zaburzenia skórne
Rumień guzowaty
Rumień
wielopostaciowy
Zaburzenia
mięśniowo-szkieletowe
i tkanki łącznej
Ból karku
Ból kończyny
Kurcze mięśni
Zaburzenia nerek i
dróg moczowych
Zapalenie pęcherza
moczowego
Zaburzenia układu
rozrodczego i piersi
Ból piersi
Powiększenie piersi
Bolesne
miesiączkowanie
Krwotok maciczny
Nowotwór piersi
Zmiany włóknisto-
torbielowate piersi
Mlekotok
Torbiel jajnika
Uderzenia gorąca
Zaburzenie
miesiączkowania
Brak miesiączki
Krwotok miesiączkowy
Kandydoza pochwy
Zapalenie pochwy
Wydzielina z narządów
płciowych
9/22
Tabela: Czynniki ryzyka tętniczych zaburzeń zakrzepowo-zatorowych
Czynnik ryzyka Uwagi
Wiek Szczególnie w wieku powyżej 35 lat
Palenie Należy dokładnie pouczyć kobiety, aby nie paliły, jeśli
zamierzają stosować złożone hormonalne środki
antykoncepcyjne. Kobiety w wieku powyżej 35 lat, które nie
zaprzestały palenia, należy dokładnie pouczyć, aby stosowały
inną metodę antykoncepcji.
Nadciśnienie tętnicze
Otyłość (wskaźnik masy ciała (BMI)
powyżej 30 kg/m2);
Ryzyko istotnie wzrasta wraz ze wzrostem BMI.
Jest to szczególnie ważne dla kobiet, u których występują
również inne czynniki ryzyka
Dodatni wywiad rodzinny
(występowanie tętniczych zaburzeń
zakrzepowo-zatorowych u
rodzeństwa bądź rodziców,
szczególnie w stosunkowo młodym
wieku, np. przed 50 rokiem życia).
Jeśli podejrzewa się predyspozycję genetyczną, przed
podjęciem decyzji o stosowaniu złożonego hormonalnego
środka antykoncepcyjnego kobieta powinna zostać
skierowana na konsultację u specjalisty
Migrena Zwiększenie częstości występowania lub nasilenia migreny w
trakcie stosowania złożonych hormonalnych środków
antykoncepcyjnych (która może zapowiadać wystąpienie
incydentu naczyniowo-mózgowego) może być powodem do
natychmiastowego przerwania stosowania
Inne schorzenia związane ze
zdarzeniami niepożądanymi w
obrębie naczyń
Cukrzyca, hiperhomocysteinemia, wady zastawkowe serca,
migotanie przedsionków, dyslipoproteinemia oraz toczeń
rumieniowaty układowy.
Objawy tętniczych zaburzeń zakrzepowo-zatorowych
Należy poinformować pacjentkę, że w razie wystąpienia następujących objawów należy natychmiast
zgłosić się do lekarza i powiedzieć personelowi medycznemu, że stosuje się złożone hormonalne środki
antykoncepcyjne.
Objawy napadu naczyniowo-mózgowego mogą obejmować:
- nagłe zdrętwienie lub osłabienie twarzy, rąk lub nóg, szczególnie po jednej stronie ciała;
- nagłe trudności z chodzeniem, zawroty głowy, utratę równowagi lub koordynacji;
- nagłe splątanie, trudności z mówieniem lub rozumieniem;
- nagłe zaburzenia widzenia w jednym oku lub obydwu oczach;
- nagłe, ciężkie lub długotrwałe bóle głowy bez przyczyny;
- utratę przytomności lub omdlenie z drgawkami lub bez drgawek.
Przejściowe objawy sugerujące, że zdarzenie jest przemijającym napadem niedokrwiennym (ang. transient
ischaemic attack, TIA).
10/22
Objawy zawału serca (ang. myocardial infarction, MI) mogą być następujące:
- ból, uczucie dyskomfortu, ociężałość, uczucie ściskania lub pełności w klatce piersiowej,
ramieniu lub poniżej mostka;
- uczucie dyskomfortu promieniujące do pleców, szczęki, gardła, ramienia, żołądka;
- uczucie pełności, niestrawności lub zadławienia;
- pocenie się, mdłości, wymioty lub zawroty głowy;
- skrajne osłabienie, niepokój lub spłycenie oddechu;
- przyspieszone lub nieregularne bicie serca.
Obecność jednego poważnego, lub kilku czynników ryzyka chorób naczyń żylnych lub tętniczych,
odpowiednio, może również stanowić kolejne przeciwwskazanie. W takich przypadkach należy rozważyć
zastosowanie leczenia przeciwzakrzepowego. Kobiety stosujące złożone doustne środki antykoncepcyjne
należy pouczyć o konieczności skontaktowania się z lekarzem prowadzącym w przypadku pojawienia się
jakichkolwiek objawów mogących wskazywać na zakrzepicę. W przypadku podejrzenia lub rozpoznania
zakrzepicy należy przerwać stosowanie złożonego doustnego środka antykoncepcyjnego. Należy stosować
inne skuteczne metody antykoncepcyjne ze względu na działanie teratogenne leków
przeciwzakrzepowych (pochodnych kumaryny).
Należy wziąć pod uwagę zwiększone ryzyko wystąpienia choroby zakrzepowo-zatorowej w okresie
połogu (więcej informacji na temat „Ciąży i laktacji” patrz punkt 4.6).
Do innych schorzeń, mogących prowadzić do zaburzeń krążenia krwi zalicza się cukrzycę, toczeń
rumieniowaty układowy, zespół hemolityczno-mocznicowy, przewlekłe nieswoiste zapalenie jelit
(choroba Leśniowskiego-Crohna lub wrzodziejące zapalenie jelita grubego) oraz niedokrwistość
sierpowatokrwinkową.
Zwiększenie częstości występowania lub nasilenia bólów migrenowych podczas stosowania złożonych
doustnych środków antykoncepcyjnych (które mogą stanowić prodromalny objaw udaru niedokrwiennego
mózgu) może być powodem do natychmiastowego odstawienia złożonych doustnych środków
antykoncepcyjnych.
 Nowotwory
Niektóre badania epidemiologiczne wykazały, że w czasie długotrwałego stosowania złożonych
doustnych środków antykoncepcyjnych (> 5 lat) istnieje zwiększone ryzyko wystąpienia raka szyjki
macicy. Jednak pozostaje nadal kwestią sporną, czy nie wynika to z określonych zachowań seksualnych
oraz innych czynników takich jak zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV).
W metaanalizie 54 badań epidemiologicznych odnotowano stosunkowo niewielkie zwiększenie ryzyka
względnego (ang. Relative Risk, RR = 1,24) zdiagnozowania raka piersi u kobiet obecnie stosujących
złożone doustne środki antykoncepcyjne. Ryzyko to zmniejsza się stopniowo w ciągu 10 lat po
odstawieniu złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych. Ponieważ u kobiet poniżej 40 lat rak
piersi występuje rzadko, wzrost liczby rozpoznań raka piersi u kobiet obecnie lub niedawno stosujących
złożone doustne środki antykoncepcyjne jest niewielki w stosunku do całkowitego ryzyka wystąpienia
tego nowotworu. Badania te nie dostarczają dowodów na istnienie związku przyczynowo-skutkowego.
Zaobserwowany zespół czynników zwiększonego ryzyka może wynikać z wcześniejszego wykrywania
raka piersi u kobiet stosujących złożone doustne środki antykoncepcyjne, z działania biologicznego tych
środków lub ze współdziałania obu tych czynników. U kobiet, które stosowały złożone doustne środki
antykoncepcyjne częściej rozpoznaje się raka piersi o mniejszym zaawansowaniu klinicznym, niż u
kobiet, które nigdy nie stosowały tego typu środków.
11/22
Istnieją doniesienia o rzadkich przypadkach łagodnych nowotworów wątroby i jeszcze rzadszych
przypadkach złośliwych nowotworów wątroby u kobiet stosujących COC. Sporadycznie nowotwory te
mogą prowadzić do zagrażających życiu krwotoków do jamy brzusznej. Nowotwór wątroby należy wziąć
pod uwagę w rozpoznaniu różnicowym silnego bólu w nadbrzuszu, hepatomegalii lub objawów krwotoku
do jamy brzusznej u kobiet stosujących złożone doustne środki antykoncepcyjne.
Podczas stosowania złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych zawierających większe dawki
hormonów (50 μg etynyloestradiolu) zmniejsza się ryzyko raka endometrium i raka jajnika. Nie
potwierdzono, czy dotyczy to również COC zawierających mniejsze dawki hormonów.
 Inne choroby
Progestagenny składnik produktu Naraya jest antagonistą aldosteronu o właściwościach oszczędzających
potas. W większości przypadków nie należy oczekiwać zwiększenia stężenia potasu. Jednak w badaniu
klinicznym u niektórych pacjentek z lekkimi lub umiarkowanymi zaburzeniami czynności nerek,
przyjmujących jednocześnie leki oszczędzające potas, stężenie potasu w surowicy zwiększało się
nieznacznie, choć w nieistotnym stopniu, podczas stosowania drospirenonu. Dlatego zaleca się
kontrolowanie stężenia potasu w surowicy w pierwszym cyklu leczenia u pacjentek z objawami
niewydolności nerek, u których stężenie potasu przed leczeniem znajdowało się w górnym zakresie normy,
w szczególności podczas jednoczesnego stosowania leków oszczędzających potas. Patrz też punkt 4.5.
U kobiet z hipertrójglicerydemią, lub dodatnim wywiadem rodzinnym w kierunku hipertrójglicerydemii,
może występować zwiększone ryzyko zapalenia trzustki podczas stosowania złożonych doustnych
środków antykoncepcyjnych.
Mimo że, u wielu kobiet stosujących złożone doustne środki antykoncepcyjne odnotowano niewielki
wzrost ciśnienia krwi, jednak w nielicznych przypadkach stwierdzono wzrost ciśnienia tętniczego, który
byłby klinicznie istotny. Tylko w tych nielicznych przypadkach odstawienie złożonych doustnych
środków antykoncepcyjnych jest uzasadnione. Jeśli, podczas stosowania złożonych doustnych środków
antykoncepcyjnych u kobiet z wcześniej stwierdzonym nadciśnieniem tętniczym, stwierdza się ciągły
wzrost ciśnienia tętniczego lub znaczne zwiększenie ciśnienia tętniczego nie reagujące na leczenie
przeciwnadciśnieniowe, konieczne jest odstawienie złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych. W
uzasadnionych przypadkach, jeśli podczas leczenia przeciwnadciśnieniowego wartość ciśnienia tętniczego
krwi została unormowana, można ponownie rozpocząć stosowanie złożonych doustnych środków
antykoncepcyjnych.
Odnotowano występowanie następujących stanów lub pogorszenie ich przebiegu zarówno podczas ciąży
oraz podczas stosowania złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych, jednak nie potwierdzono
związku ich występowania ze stosowaniem złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych: żółtaczka
i (lub) świąd związany z cholestazą; kamica żółciowa; porfiria; toczeń rumieniowaty układowy; zespół
hemolityczno-mocznicowy; pląsawica Sydenhama; opryszczka ciężarnych; utrata słuchu związana z
otosteklozą.
U kobiet z wodzonym obrzękiem naczynioworuchowym egzogenne estrogeny mogą wywoływać lub
nasilać objawy obrzęku naczynioworuchowego.
Ostre lub przewlekłe zaburzenia czynności wątroby mogą spowodować konieczność odstawienia
złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych do czasu, aż parametry czynności wątroby powrócą do
normy. Nawrót żółtaczki cholestatycznej i (lub) świądu związanego z cholestazą, które występowały
wcześniej podczas ciąży lub podczas wcześniejszego stosowania hormonów płciowych wymaga
odstawienia złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych.
12/22
Mimo, iż złożone doustne środki antykoncepcyjne mogą mieć wpływ na odporność na insulinę tkanek
obwodowych lub na tolerancję glukozy, nie ma dowodów na konieczność zmiany schematu terapii
leczenia cukrzycy u osób stosujących złożone doustne środki antykoncepcyjne zawierające małą dawkę
estrogenów (zawierające < 0,05 mg etynyloestradiolu). Jednakże, kobiety cierpiące na cukrzycę powinny
być pod stałą obserwacją, szczególnie w początkowym okresie stosowania złożonych doustnych środków
antykoncepcyjnych.
Podczas stosowania złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych odnotowano przypadki nasilenia
przebiegu depresji endogennej, padaczki, choroby Leśniowskiego-Crohna oraz wrzodziejącego zapalenia
jelita grubego.
Niekiedy może wystąpić ostuda, zwłaszcza u kobiet, u których w przeszłości wystąpiła ostuda ciążowa.
Kobiety z tendencją do ostudy powinny unikać ekspozycji na światło słoneczne lub promieniowanie
ultrafioletowe podczas stosowania złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych.
Produkt ten zawiera 44 mg laktozy. Pacjentki z rzadko występującą dziedziczną nietolerancją galaktozy,
niedoborem laktazy typu Lapp lub zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy nie powinny stosować
tego leku.
Badania lekarskie/konsultacje
Przed rozpoczęciem stosowania produktu Naraya lub przed ponownym zastosowaniem produktu Naraya
należy przeprowadzić pełny wywiad lekarski (w tym wywiad rodzinny) oraz wykluczyć ciążę. Należy
również zmierzyć ciśnienie krwi oraz przeprowadzić badanie przedmiotowe, w celu wykluczenia
przeciwwskazań (patrz punkt 4.3) oraz stanów wymagających szczególnej ostrożności (patrz punkt 4.4).
Ważne jest zwrócenie uwagi kobiety na informacje dotyczące zakrzepicy żył i tętnic, w tym na ryzyko
stosowania produktu leczniczego Naraya w porównaniu z innymi złożonymi hormonalnymi środkami
antykoncepcyjnymi, objawy żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej oraz zaburzeń zakrzepowo-
zatorowych tętnic, znane czynniki ryzyka oraz co należy robić w przypadku podejrzenia zakrzepicy.
Należy również polecić kobietom dokładne przeczytanie ulotki i stosowanie się do znajdujących się w niej
zaleceń. Częstość i rodzaj badań powinny zostać dobrane na podstawie przyjętych zaleceń praktyki i
dostosowane do każdej pacjentki.
Należy poinformować kobietę, że doustne środki antykoncepcyjne nie chronią przed zakażeniem wirusem
HIV (AIDS) oraz przed innymi chorobami przenoszonymi droga płciową.
Zmniejszenie skuteczności działania
Skuteczność działania złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych może być zmniejszona w
przypadku, np. pominięcia tabletki (patrz punkt 4.2), zaburzeń żołądkowo-jelitowych (patrz punkt 4.2) lub
jednoczesnego stosowania innych leków (patrz punkt 4.5).
Zaburzenia cyklu miesiączkowego
Podczas stosowania wszystkich złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych, może wystąpić
nieregularne krwawienie (plamienie lub krwawienie międzymiesiączkowe), zwłaszcza w pierwszych
miesiącach stosowania tabletek. Dlatego też prawidłowa ocena występowania nieregularnych krwawień
możliwa jest dopiero po upływie okresu adaptacyjnego, trwającego około trzy cykle.
Jeśli nieregularne krwawienia utrzymują się lub występują po uprzednich regularnych cyklach, należy
rozważyć przyczyny nie związane z działaniem hormonów i przeprowadzić odpowiednie badania
13/22
diagnostyczne w celu wykluczenia nowotworów złośliwych lub ciąży. Badania te mogą obejmować
łyżeczkowanie jamy macicy.
U niektórych kobiet krwawienie z odstawienia może nie wystąpić podczas przerwy w stosowaniu tabletek
Naraya. Jeśli złożone doustne środki antykoncepcyjne były stosowane zgodnie z wskazówkami opisanymi
w punkcie 4.2, prawdopodobieństwo, że kobieta zaszła w ciążę jest niewielkie. Jednakże, jeśli stosowanie
złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych nie przebiegało zgodnie ze wskazówkami, a w
przerwie między przyjmowaniem tabletek nie wystąpiło krwawienie z odstawienia lub jeśli nie wystąpiły
dwa kolejne krwawienia z odstawienia, przed kontynuacją stosowania złożonego doustnego środka
antykoncepcyjnego należy wykluczyć ciążę.
4.5 Interakcje z innymi produktami leczniczymi i inne rodzaje interakcji
Uwaga: Należy zapoznać się z informacją o jednocześnie stosowanych lekach w celu sprawdzenia
możliwości wystąpienia interakcji.
 Wpływ innych leków na działanie produktu Naraya
Interakcje pomiędzy doustnymi środkami antykoncepcyjnymi a innymi produktami leczniczymi mogą
prowadzić do występowania krwawienia międzymięsiączkowego i (lub) zmniejszenia skuteczności
antykoncepcyjnej produktu. W literaturze opisywano następujące interakcje.
Metabolizm wątrobowy
Mogą wystąpić interakcje z produktami leczniczymi pobudzającymi aktywność enzymów wątrobowych, co
może zwiększyć klirens hormonów płciowych (np. z fenytoiną, barbituranami, prymidonem,
karbamazepiną, ryfampicyną, bozentanem, lekami stosowanymi w leczeniu zakażeń wirusem HIV
(tj. rytonawir, newirapina) i prawdopodobnie również z oksykarbazepiną, topiramatem, felbamatem,
rytonawirem, gryzeofulwiną i produktami leczniczymi zawierającymi ziele dziurawca (Hypericum
perforatum). Maksymalna indukcja enzymów jest zazwyczaj obserwowana w ciągu około 10 dni, lecz może
utrzymywać się przez co najmniej 4 tygodnie po zaprzestaniu podawania leku.
Zaburzenia krążenia jelitowo-wątrobowego
Istnieją doniesienia o nieskuteczności antykoncepcji podczas jednoczesnego stosowania antybiotyków,
takich jak penicyliny czy tetracykliny. Mechanizmy tych interakcji nie zostały wyjaśnione.
Postępowanie
Kobiety, które przez krótki czas stosowały którykolwiek produkt z grup wymienionych powyżej lub
pojedyncze substancje czynne (indukujące enzymy wątrobowe) oprócz ryfampicyny, powinny poza
stosowaniem złożonego doustnego środka antykoncepcyjnego przez pewien czas stosować dodatkowo
barierową metodę antykoncepcyjną w trakcie stosowania oraz przez 7 dni po jego zakończeniu.
W przypadku kobiet leczonych ryfampicyną należy stosować złożone doustne środki antykoncepcyjne
oraz dodatkowo barierową metodę antykoncepcyjną w trakcie oraz przez 28 dni po zakończeniu leczenia.
W przypadku kobiet długotrwale przyjmujących leki indukujące enzymy wątrobowe, zaleca się
stosowanie innej skutecznej, niehormonalnej metody zapobiegania ciąży.
Kobiety leczone antybiotykami (oprócz ryfampicyny, patrz wyżej) powinny stosować barierową metodę
antykoncepcyjną przez 7 dni po zakończeniu leczenia.
14/22
Jeśli jednocześnie stosowany produkt leczniczy przyjmowany jest dłużej niż do zakończenia
przyjmowania tabletek w blistrze COC, należy rozpocząć kolejny blister COC bez zachowania zwykłej
przerwy w zażywaniu tabletek.
Główne metabolity drospirenonu w ludzkim osoczu są wytwarzane bez układu enzymatycznego
cytochromu P450. Istnieje zatem niewielkie prawdopodobieństwo, że inhibitory tych enzymów wpływają
na metabolizm drospirenonu.
 Wpływ produktu Naraya na inne produkty lecznicze
Doustne środki antykoncepcyjne mogą wpływać na metabolizm innych substancji czynnych. Zatem,
stężenia osoczowe jak i tkankowe mogą zarówno zwiększać się (np. cyklosporyna) lub zmniejszać się (np.
lamotrygina).
Na podstawie badań inhibicji, przeprowadzonych in vitro oraz badań interakcji in vivo w grupie
ochotniczek przyjmujących omeprazol, symwastatynę oraz midazol jako substraty markerowe
stwierdzono, że ryzyko wpływu drospirenonu w dawce 3 mg na metabolizm innych substancji czynnych
jest niewielkie.
 Inne interakcje
U pacjentek bez niewydolności nerek, jednoczesne stosowanie drospirenonu oraz inhibitorów konwertazy
angiotensyny lub niesteroidowych leków zapalnych nie wykazało znaczącego wpływu na stężenie potasu
w surowicy. Nie prowadzono jednak badań nad wpływem jednoczesnego stosowania produktu Naraya z
antagonistami aldosteronu lub lekami moczopędnymi oszczędzającymi potas. W takim przypadku,
podczas pierwszego cyklu leczenia należy oznaczyć stężenie potasu w surowicy. Patrz również punkt 4.4.
 Badania laboratoryjne
Stosowanie steroidowych środków antykoncepcyjnych może wpływać na wyniki niektórych badań
laboratoryjnych, w tym na biochemiczne parametry czynności wątroby, tarczycy, nadnerczy i nerek,
stężenia osoczowe białek (nośnikowych), np. globuliny wiążącej kortykosteroidy oraz stężenia frakcji
lipidów/lipoprotein, parametry metabolizmu węglowodanów oraz wskaźniki krzepnięcia i fibrynolizy.
Zmienione wyniki badań laboratoryjnych zazwyczaj pozostają w granicach wartości prawidłowych.
Drospirenon powoduje zwiększenie aktywności reninowej osocza oraz stężenie aldosteronu w surowicy
dzięki łagodnemu działaniu przeciwmineralokortykosteroidowemu.
4.6 Wpływ na płodność, ciążę i laktację
Ciąża
Stosowanie produktu Naraya w czasie ciąży jest przeciwskazane.
Jeśli podczas stosowania produktu Naraya kobieta zajdzie w ciążę, należy natychmiast przerwać jego
stosowanie. Szerokie badania epidemiologiczne nie wykazały, ani zwiększonego ryzyka wystąpienia wad
wrodzonych u dzieci kobiet, które przed zajściem w ciążę stosowały złożone doustne środki
antykoncepcyjne, ani działania teratogennego, gdy środki te były stosowane we wczesnym okresie ciąży.
Badania na zwierzętach wykazały działania niepożądane podczas ciąży i karmienia piersią (patrz punkt
5.3). Na podstawie tych badań nie można wykluczyć działania niepożądanego związanego z
hormonalnym działaniem substancji czynnych. Jednakże, powszechne doświadczenie kliniczne dotyczące
stosowania złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych w czasie ciąży nie wskazuje na
występowanie rzeczywistych działań niepożądanych u ludzi.
15/22
Dostępne dane dotyczące stosowania produktu Naraya w czasie ciąży są zbyt ograniczone aby móc
wyciągnąć wnioski dotyczące szkodliwego działania produktu Naraya na ciążę, stan zdrowia płodu lub
noworodka. Do chwili obecnej brak jest istotnych danych epidemiologicznych.
Podejmując decyzję o ponownym rozpoczęciu stosowania Naraya należy wziąć pod uwagę, zwiększone
ryzyko żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej u kobiet w okresie poporodowym (patrz punkty 4.2 i 4.4).
Karmienie piersią
Złożone doustne środki antykoncepcyjne mogą mieć wpływ na laktację, ponieważ mogą zmniejszać ilość
oraz modyfikować skład pokarmu. Dlatego też, nie zaleca się stosowania złożonych doustnych środków
antykoncepcyjnych do czasu zakończenia karmienia piersią. Niewielkie ilości steroidowych środków
antykoncepcyjnych i (lub) ich metabolitów mogą przenikać do mleka kobiet stosujących złożone doustne
środki antykoncepcyjne. Takie ilości mogą mieć wpływ na dziecko.
4.7 Wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn
Nie przeprowadzono badań nad wpływem produktu na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania
maszyn. U kobiet stosujących złożone doustne środki antykoncepcyjne nie zaobserwowano wpływu na
zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn.
4.8 Działania niepożądane
Ciężkie działania niepożądane występujące u kobiet stosujących COC, patrz punkt 4.4.
Opis wybranych działań niepożądanych
U kobiet stosujących złożone hormonalne środki antykoncepcyjne odnotowano zwiększone ryzyko
zakrzepicy żył i tętnic oraz zdarzeń zakrzepowo-zatorowych, w tym zawału serca, udaru, przemijającego
napadu niedokrwiennego, zakrzepicy żylnej oraz zatorowości płucnej, zostały one szerzej omówione w
punkcie 4.4.
Podczas stosowania drospirenonu z etynyloestradiolem zgłoszono następujące działania niepożądane.
W poniższej tabeli przedstawiono działania niepożądane zgodnie z klasyfikacją układów i narządów
MedDRA (ang. MedDRA SOCs – MedDRA System Organ Class). Częstości określono na podstawie
danych z badań klinicznych.
Klasyfikacja układów
i narządów
Częstość reakcji niepożądanych
Często
≥1/100 do <1/10
Niezbyt często
≥1/1000 do <1/100
Rzadko
≥1/10 000 do <1/1000
Zakażenia i zarażenia
pasożytnicze
Kandydoza
Opryszczka zwykła
Zaburzenia układu
immunologicznego
Reakcja alergiczna Astma oskrzelowa
Zaburzenia
metabolizmu i
odżywiania
Zwiększony apetyt
Zaburzenia
psychiczne
Chwiejność
emocjonalna
Depresja
Nerwowość
Zaburzenia snu
16/22
Zmniejszenie popędu
płciowego
Zaburzenia układu
nerwowego
Ból głowy Parestezje
Zawroty głowy
Zaburzenia ucha i
błędnika
Niedosłuch
Zaburzenia oka Zaburzenia widzenia
Zaburzenia serca Skurcze dodatkowe
Częstoskurcz
Zaburzenia
naczyniowe
Zatorowość płucna
Nadciśnienie tętnicze
Niedociśnienie tętnicze
Migrena
Żylaki
Żylna lub tętnicza
choroba zakrzepowo-
zatorowa
Zaburzenia układu
oddechowego, klatki
piersiowej i
śródpiersia
Zapalenie gardła
Zaburzenia żołądka i
jelit
Ból brzucha Nudności
Wymioty
Zapalenie żołądka i jelit
Biegunka
Zaparcie
Zaburzenia żołądka i
jelit
Zaburzenia skóry i
tkanki podskórnej
Trądzik Obrzęk
naczynioruchowy
Łysienie
Wyprysk
Świąd
Wysypka
Suchość skóry
Łojotok
Zaburzenia skórne
Rumień guzowaty
Rumień
wielopostaciowy
Zaburzenia
mięśniowo-szkieletowe
i tkanki łącznej
Ból karku
Ból kończyny
Kurcze mięśni
Zaburzenia nerek i
dróg moczowych
Zapalenie pęcherza
moczowego
Zaburzenia układu
rozrodczego i piersi
Ból piersi
Powiększenie piersi
Bolesne
miesiączkowanie
Krwotok maciczny
Nowotwór piersi
Zmiany włóknisto-
torbielowate piersi
Mlekotok
Torbiel jajnika
Uderzenia gorąca
Zaburzenie
miesiączkowania
Brak miesiączki
Krwotok miesiączkowy
Kandydoza pochwy
Zapalenie pochwy
Wydzielina z narządów
płciowych
17/22
Zaburzenia sromu i
pochwy
Suchość pochwy
Ból miednicy
Podejrzenie
nieprawidłowości w
badaniu cytologicznym
rozmazu z szyjki
macicy
Zaburzenia ogólne i
stany w miejscu
podania
Obrzęk
Osłabienie
Ból
Nadmierne pragnienie
Wzmożone pocenie
Badania
diagnostyczne
Zwiększenie masy ciała Zmniejszenie masy
ciała
W celu opisania poszczególnych reakcji i ich synonimów oraz związanych z nimi stanów zastosowano
najbardziej odpowiednią terminologię MedDRA.
U kobiet stosujących COC zgłoszono wymienione niżej ciężkie zdarzenia niepożądane, omówione
w punkcie 4.4.
 Zaburzenia zakrzepowo-zatorowe żył.
 Zaburzenia zakrzepowo-zatorowe tętnic.
 Nadciśnienie tętnicze.
 Nowotwory wątroby.
 Występowanie lub nasilanie się stanów, których związek ze stosowaniem COC nie jest przesądzony:
choroba Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego, padaczka, migrena, mięśniak
macicy, porfiria, toczeń rumieniowaty układowy, opryszczka ciężarnych, pląsawica Sydenhama, zespół
hemolityczno-mocznicowy, żółtaczka cholestatyczna.
 Ostuda.
 Ostre lub przewlekłe zaburzenia czynności wątroby mogą wymagać odstawienia COC aż do
normalizacji parametrów czynności wątroby.
 U kobiet z dziedzicznym obrzękiem naczynioruchowym egzogenne estrogeny mogą prowokować lub
zaostrzać objawy obrzęku naczynioruchowego.
Częstość rozpoznawania raka piersi u kobiet stosujących COC jest nieznacznie zwiększona. Ponieważ rak
piersi występuje rzadko u kobiet w wieku poniżej 40 lat, nadmierna liczba takich rozpoznań jest mała
w porównaniu z ogólnym ryzykiem raka piersi. Związek przyczynowy ze stosowaniem COC jest nieznany.
W celu uzyskania dalszych informacji, patrz punkt 4.3 i 4.4.
Zgłaszanie podejrzewanych działań niepożądanych
Po dopuszczeniu produktu leczniczego do obrotu istotne jest zgłaszanie podejrzewanych działań
niepożądanych. Umożliwia to nieprzerwane monitorowanie stosunku korzyści do ryzyka stosowania produktu
leczniczego. Osoby należące do fachowego personelu medycznego powinny zgłaszać wszelkie podejrzewane
działania niepożądane za pośrednictwem Departamentu Monitorowania Niepożądanych Działań Produktów
Leczniczych Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów
Biobójczych, Al. Jerozolimskie 181C, 02-222 Warszawa, Tel.: + 48 22 49 21 301, Fax: + 48 22 49
21 309, e-mail: ndl@urpl.gov.pl.
18/22
4.9 Przedawkowanie
Nie zgłoszono żadnego przypadku przedawkowania produktu Naraya. Na podstawie ogólnych
doświadczeń dotyczących przedawkowania złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych, objawy,
jakie mogą wówczas wystąpić są następujące: nudności, wymioty oraz, u młodych dziewcząt, niewielkie
krwawienie z pochwy. Nie istnieje antidotum i należy zastosować leczenie objawowe.
5. WŁAŚCIWOŚCI FARMAKOLOGICZNE
5.1 Właściwości farmakodynamiczne
Grupa farmakoterapeutyczna (ATC): progestageny i estrogeny, produkt złożony
kod ATC: G03AA12
Index Pearl’a dla niepowodzenia metody: 0,11 (górna wartość obustronnej granicy ufności 95%: 0,60).
Całkowity wskaźnik Pearl’a (niepowodzenie metody + błąd pacjenta): 0,31 (górna wartość obustronnej
granicy ufności 95%: 0,91).
Działanie antykoncepcyjne produktu Naraya jest oparte na interakcji kilku czynników, z których
najważniejszym jest hamowanie owulacji oraz zmiany w endometrium.
Naraya jest złożonym doustnym środkiem antykoncepcyjnym zawierającym etynyloestradiol i
progestagen: drospirenon. W dawkach terapeutycznych drospirenon wykazuje również działanie
antyandrogenne oraz niewielkie działanie antymineralokortykosteroidowe. Nie ma właściwości
estrogennych, glikokortykosteroidowych oraz antyglikokortykosteroidowych. Dzięki tym właściwościom,
profil farmakologiczny drospirenonu jest bardzo zbliżony do naturalnego progesteronu.
Wyniki badań klinicznych wskazują, że niewielkie właściwości przeciwmineralokortykosteroidowe
produktu Naraya powodują lekkie działanie przeciwmineralokortykosteroidowe.
5.2 Właściwości farmakokinetyczne
Drospirenon
Wchłanianie
Po podaniu doustnym drospirenon jest szybko i prawie całkowicie wchłaniany. Po pojedynczym podaniu
maksymalne stężenie substancji aktywnej w surowicy krwi występuje po upływie 1-2 godzin i wynosi
około 38 ng/ml. Biodostępność wynosi 76-85 %. Jednoczesne spożycie pokarmu nie wpływa na
biodostępność drospirenonu.
Dystrybucja
Po podaniu doustnym, stężenie drospirenonu w surowicy krwi zmniejsza się a końcowy, okres półtrwania
wynosi 31 godzin.
Drospirenon wiąże się albuminami surowicy krwi, ale nie wiąże się z globulinami wiążącymi hormony
płciowe (ang. Sex Hormone Binding Globulin, SGHB) i globulinami wiążącymi kortykoidy (ang.
Corticoid Binding Globulin, CBG). Tylko od 3 % do 5 % całkowitego stężenia substancji czynnej w
surowicy występuje w stanie wolnym. Zwiększenie stężenia SHGB w surowicy krwi, spowodowane
działaniem etynyloestradiolu, nie wpływa na wiązanie drospirenonu z białkami. Średnia pozorna objętość
dystrybucji drospirenonu wynosi 3,7 ± 1,2 l/kg.

11/22
Istnieją doniesienia o rzadkich przypadkach łagodnych nowotworów wątroby i jeszcze rzadszych
przypadkach złośliwych nowotworów wątroby u kobiet stosujących COC. Sporadycznie nowotwory te
mogą prowadzić do zagrażających życiu krwotoków do jamy brzusznej. Nowotwór wątroby należy wziąć
pod uwagę w rozpoznaniu różnicowym silnego bólu w nadbrzuszu, hepatomegalii lub objawów krwotoku
do jamy brzusznej u kobiet stosujących złożone doustne środki antykoncepcyjne.
Podczas stosowania złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych zawierających większe dawki
hormonów (50 μg etynyloestradiolu) zmniejsza się ryzyko raka endometrium i raka jajnika. Nie
potwierdzono, czy dotyczy to również COC zawierających mniejsze dawki hormonów.
 Inne choroby
Progestagenny składnik produktu Naraya jest antagonistą aldosteronu o właściwościach oszczędzających
potas. W większości przypadków nie należy oczekiwać zwiększenia stężenia potasu. Jednak w badaniu
klinicznym u niektórych pacjentek z lekkimi lub umiarkowanymi zaburzeniami czynności nerek,
przyjmujących jednocześnie leki oszczędzające potas, stężenie potasu w surowicy zwiększało się
nieznacznie, choć w nieistotnym stopniu, podczas stosowania drospirenonu. Dlatego zaleca się
kontrolowanie stężenia potasu w surowicy w pierwszym cyklu leczenia u pacjentek z objawami
niewydolności nerek, u których stężenie potasu przed leczeniem znajdowało się w górnym zakresie normy,
w szczególności podczas jednoczesnego stosowania leków oszczędzających potas. Patrz też punkt 4.5.
U kobiet z hipertrójglicerydemią, lub dodatnim wywiadem rodzinnym w kierunku hipertrójglicerydemii,
może występować zwiększone ryzyko zapalenia trzustki podczas stosowania złożonych doustnych
środków antykoncepcyjnych.
Mimo że, u wielu kobiet stosujących złożone doustne środki antykoncepcyjne odnotowano niewielki
wzrost ciśnienia krwi, jednak w nielicznych przypadkach stwierdzono wzrost ciśnienia tętniczego, który
byłby klinicznie istotny. Tylko w tych nielicznych przypadkach odstawienie złożonych doustnych
środków antykoncepcyjnych jest uzasadnione. Jeśli, podczas stosowania złożonych doustnych środków
antykoncepcyjnych u kobiet z wcześniej stwierdzonym nadciśnieniem tętniczym, stwierdza się ciągły
wzrost ciśnienia tętniczego lub znaczne zwiększenie ciśnienia tętniczego nie reagujące na leczenie
przeciwnadciśnieniowe, konieczne jest odstawienie złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych. W
uzasadnionych przypadkach, jeśli podczas leczenia przeciwnadciśnieniowego wartość ciśnienia tętniczego
krwi została unormowana, można ponownie rozpocząć stosowanie złożonych doustnych środków
antykoncepcyjnych.
Odnotowano występowanie następujących stanów lub pogorszenie ich przebiegu zarówno podczas ciąży
oraz podczas stosowania złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych, jednak nie potwierdzono
związku ich występowania ze stosowaniem złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych: żółtaczka
i (lub) świąd związany z cholestazą; kamica żółciowa; porfiria; toczeń rumieniowaty układowy; zespół
hemolityczno-mocznicowy; pląsawica Sydenhama; opryszczka ciężarnych; utrata słuchu związana z
otosteklozą.
U kobiet z wodzonym obrzękiem naczynioworuchowym egzogenne estrogeny mogą wywoływać lub
nasilać objawy obrzęku naczynioworuchowego.
Ostre lub przewlekłe zaburzenia czynności wątroby mogą spowodować konieczność odstawienia
złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych do czasu, aż parametry czynności wątroby powrócą do
normy. Nawrót żółtaczki cholestatycznej i (lub) świądu związanego z cholestazą, które występowały
wcześniej podczas ciąży lub podczas wcześniejszego stosowania hormonów płciowych wymaga
odstawienia złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych.
12/22
Mimo, iż złożone doustne środki antykoncepcyjne mogą mieć wpływ na odporność na insulinę tkanek
obwodowych lub na tolerancję glukozy, nie ma dowodów na konieczność zmiany schematu terapii
leczenia cukrzycy u osób stosujących złożone doustne środki antykoncepcyjne zawierające małą dawkę
estrogenów (zawierające < 0,05 mg etynyloestradiolu). Jednakże, kobiety cierpiące na cukrzycę powinny
być pod stałą obserwacją, szczególnie w początkowym okresie stosowania złożonych doustnych środków
antykoncepcyjnych.
Podczas stosowania złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych odnotowano przypadki nasilenia
przebiegu depresji endogennej, padaczki, choroby Leśniowskiego-Crohna oraz wrzodziejącego zapalenia
jelita grubego.
Niekiedy może wystąpić ostuda, zwłaszcza u kobiet, u których w przeszłości wystąpiła ostuda ciążowa.
Kobiety z tendencją do ostudy powinny unikać ekspozycji na światło słoneczne lub promieniowanie
ultrafioletowe podczas stosowania złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych.
Produkt ten zawiera 44 mg laktozy. Pacjentki z rzadko występującą dziedziczną nietolerancją galaktozy,
niedoborem laktazy typu Lapp lub zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy nie powinny stosować
tego leku.
Badania lekarskie/konsultacje
Przed rozpoczęciem stosowania produktu Naraya lub przed ponownym zastosowaniem produktu Naraya
należy przeprowadzić pełny wywiad lekarski (w tym wywiad rodzinny) oraz wykluczyć ciążę. Należy
również zmierzyć ciśnienie krwi oraz przeprowadzić badanie przedmiotowe, w celu wykluczenia
przeciwwskazań (patrz punkt 4.3) oraz stanów wymagających szczególnej ostrożności (patrz punkt 4.4).
Ważne jest zwrócenie uwagi kobiety na informacje dotyczące zakrzepicy żył i tętnic, w tym na ryzyko
stosowania produktu leczniczego Naraya w porównaniu z innymi złożonymi hormonalnymi środkami
antykoncepcyjnymi, objawy żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej oraz zaburzeń zakrzepowo-
zatorowych tętnic, znane czynniki ryzyka oraz co należy robić w przypadku podejrzenia zakrzepicy.
Należy również polecić kobietom dokładne przeczytanie ulotki i stosowanie się do znajdujących się w niej
zaleceń. Częstość i rodzaj badań powinny zostać dobrane na podstawie przyjętych zaleceń praktyki i
dostosowane do każdej pacjentki.
Należy poinformować kobietę, że doustne środki antykoncepcyjne nie chronią przed zakażeniem wirusem
HIV (AIDS) oraz przed innymi chorobami przenoszonymi droga płciową.
Zmniejszenie skuteczności działania
Skuteczność działania złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych może być zmniejszona w
przypadku, np. pominięcia tabletki (patrz punkt 4.2), zaburzeń żołądkowo-jelitowych (patrz punkt 4.2) lub
jednoczesnego stosowania innych leków (patrz punkt 4.5).
Zaburzenia cyklu miesiączkowego
Podczas stosowania wszystkich złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych, może wystąpić
nieregularne krwawienie (plamienie lub krwawienie międzymiesiączkowe), zwłaszcza w pierwszych
miesiącach stosowania tabletek. Dlatego też prawidłowa ocena występowania nieregularnych krwawień
możliwa jest dopiero po upływie okresu adaptacyjnego, trwającego około trzy cykle.
Jeśli nieregularne krwawienia utrzymują się lub występują po uprzednich regularnych cyklach, należy
rozważyć przyczyny nie związane z działaniem hormonów i przeprowadzić odpowiednie badania
13/22
diagnostyczne w celu wykluczenia nowotworów złośliwych lub ciąży. Badania te mogą obejmować
łyżeczkowanie jamy macicy.
U niektórych kobiet krwawienie z odstawienia może nie wystąpić podczas przerwy w stosowaniu tabletek
Naraya. Jeśli złożone doustne środki antykoncepcyjne były stosowane zgodnie z wskazówkami opisanymi
w punkcie 4.2, prawdopodobieństwo, że kobieta zaszła w ciążę jest niewielkie. Jednakże, jeśli stosowanie
złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych nie przebiegało zgodnie ze wskazówkami, a w
przerwie między przyjmowaniem tabletek nie wystąpiło krwawienie z odstawienia lub jeśli nie wystąpiły
dwa kolejne krwawienia z odstawienia, przed kontynuacją stosowania złożonego doustnego środka
antykoncepcyjnego należy wykluczyć ciążę.
4.5 Interakcje z innymi produktami leczniczymi i inne rodzaje interakcji
Uwaga: Należy zapoznać się z informacją o jednocześnie stosowanych lekach w celu sprawdzenia
możliwości wystąpienia interakcji.
 Wpływ innych leków na działanie produktu Naraya
Interakcje pomiędzy doustnymi środkami antykoncepcyjnymi a innymi produktami leczniczymi mogą
prowadzić do występowania krwawienia międzymięsiączkowego i (lub) zmniejszenia skuteczności
antykoncepcyjnej produktu. W literaturze opisywano następujące interakcje.
Metabolizm wątrobowy
Mogą wystąpić interakcje z produktami leczniczymi pobudzającymi aktywność enzymów wątrobowych, co
może zwiększyć klirens hormonów płciowych (np. z fenytoiną, barbituranami, prymidonem,
karbamazepiną, ryfampicyną, bozentanem, lekami stosowanymi w leczeniu zakażeń wirusem HIV
(tj. rytonawir, newirapina) i prawdopodobnie również z oksykarbazepiną, topiramatem, felbamatem,
rytonawirem, gryzeofulwiną i produktami leczniczymi zawierającymi ziele dziurawca (Hypericum
perforatum). Maksymalna indukcja enzymów jest zazwyczaj obserwowana w ciągu około 10 dni, lecz może
utrzymywać się przez co najmniej 4 tygodnie po zaprzestaniu podawania leku.
Zaburzenia krążenia jelitowo-wątrobowego
Istnieją doniesienia o nieskuteczności antykoncepcji podczas jednoczesnego stosowania antybiotyków,
takich jak penicyliny czy tetracykliny. Mechanizmy tych interakcji nie zostały wyjaśnione.
Postępowanie
Kobiety, które przez krótki czas stosowały którykolwiek produkt z grup wymienionych powyżej lub
pojedyncze substancje czynne (indukujące enzymy wątrobowe) oprócz ryfampicyny, powinny poza
stosowaniem złożonego doustnego środka antykoncepcyjnego przez pewien czas stosować dodatkowo
barierową metodę antykoncepcyjną w trakcie stosowania oraz przez 7 dni po jego zakończeniu.
W przypadku kobiet leczonych ryfampicyną należy stosować złożone doustne środki antykoncepcyjne
oraz dodatkowo barierową metodę antykoncepcyjną w trakcie oraz przez 28 dni po zakończeniu leczenia.
W przypadku kobiet długotrwale przyjmujących leki indukujące enzymy wątrobowe, zaleca się
stosowanie innej skutecznej, niehormonalnej metody zapobiegania ciąży.
Kobiety leczone antybiotykami (oprócz ryfampicyny, patrz wyżej) powinny stosować barierową metodę
antykoncepcyjną przez 7 dni po zakończeniu leczenia.
14/22
Jeśli jednocześnie stosowany produkt leczniczy przyjmowany jest dłużej niż do zakończenia
przyjmowania tabletek w blistrze COC, należy rozpocząć kolejny blister COC bez zachowania zwykłej
przerwy w zażywaniu tabletek.
Główne metabolity drospirenonu w ludzkim osoczu są wytwarzane bez układu enzymatycznego
cytochromu P450. Istnieje zatem niewielkie prawdopodobieństwo, że inhibitory tych enzymów wpływają
na metabolizm drospirenonu.
 Wpływ produktu Naraya na inne produkty lecznicze
Doustne środki antykoncepcyjne mogą wpływać na metabolizm innych substancji czynnych. Zatem,
stężenia osoczowe jak i tkankowe mogą zarówno zwiększać się (np. cyklosporyna) lub zmniejszać się (np.
lamotrygina).
Na podstawie badań inhibicji, przeprowadzonych in vitro oraz badań interakcji in vivo w grupie
ochotniczek przyjmujących omeprazol, symwastatynę oraz midazol jako substraty markerowe
stwierdzono, że ryzyko wpływu drospirenonu w dawce 3 mg na metabolizm innych substancji czynnych
jest niewielkie.
 Inne interakcje
U pacjentek bez niewydolności nerek, jednoczesne stosowanie drospirenonu oraz inhibitorów konwertazy
angiotensyny lub niesteroidowych leków zapalnych nie wykazało znaczącego wpływu na stężenie potasu
w surowicy. Nie prowadzono jednak badań nad wpływem jednoczesnego stosowania produktu Naraya z
antagonistami aldosteronu lub lekami moczopędnymi oszczędzającymi potas. W takim przypadku,
podczas pierwszego cyklu leczenia należy oznaczyć stężenie potasu w surowicy. Patrz również punkt 4.4.
 Badania laboratoryjne
Stosowanie steroidowych środków antykoncepcyjnych może wpływać na wyniki niektórych badań
laboratoryjnych, w tym na biochemiczne parametry czynności wątroby, tarczycy, nadnerczy i nerek,
stężenia osoczowe białek (nośnikowych), np. globuliny wiążącej kortykosteroidy oraz stężenia frakcji
lipidów/lipoprotein, parametry metabolizmu węglowodanów oraz wskaźniki krzepnięcia i fibrynolizy.
Zmienione wyniki badań laboratoryjnych zazwyczaj pozostają w granicach wartości prawidłowych.
Drospirenon powoduje zwiększenie aktywności reninowej osocza oraz stężenie aldosteronu w surowicy
dzięki łagodnemu działaniu przeciwmineralokortykosteroidowemu.
4.6 Wpływ na płodność, ciążę i laktację
Ciąża
Stosowanie produktu Naraya w czasie ciąży jest przeciwskazane.
Jeśli podczas stosowania produktu Naraya kobieta zajdzie w ciążę, należy natychmiast przerwać jego
stosowanie. Szerokie badania epidemiologiczne nie wykazały, ani zwiększonego ryzyka wystąpienia wad
wrodzonych u dzieci kobiet, które przed zajściem w ciążę stosowały złożone doustne środki
antykoncepcyjne, ani działania teratogennego, gdy środki te były stosowane we wczesnym okresie ciąży.
Badania na zwierzętach wykazały działania niepożądane podczas ciąży i karmienia piersią (patrz punkt
5.3). Na podstawie tych badań nie można wykluczyć działania niepożądanego związanego z
hormonalnym działaniem substancji czynnych. Jednakże, powszechne doświadczenie kliniczne dotyczące
stosowania złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych w czasie ciąży nie wskazuje na
występowanie rzeczywistych działań niepożądanych u ludzi.
15/22
Dostępne dane dotyczące stosowania produktu Naraya w czasie ciąży są zbyt ograniczone aby móc
wyciągnąć wnioski dotyczące szkodliwego działania produktu Naraya na ciążę, stan zdrowia płodu lub
noworodka. Do chwili obecnej brak jest istotnych danych epidemiologicznych.
Podejmując decyzję o ponownym rozpoczęciu stosowania Naraya należy wziąć pod uwagę, zwiększone
ryzyko żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej u kobiet w okresie poporodowym (patrz punkty 4.2 i 4.4).
Karmienie piersią
Złożone doustne środki antykoncepcyjne mogą mieć wpływ na laktację, ponieważ mogą zmniejszać ilość
oraz modyfikować skład pokarmu. Dlatego też, nie zaleca się stosowania złożonych doustnych środków
antykoncepcyjnych do czasu zakończenia karmienia piersią. Niewielkie ilości steroidowych środków
antykoncepcyjnych i (lub) ich metabolitów mogą przenikać do mleka kobiet stosujących złożone doustne
środki antykoncepcyjne. Takie ilości mogą mieć wpływ na dziecko.
4.7 Wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn
Nie przeprowadzono badań nad wpływem produktu na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania
maszyn. U kobiet stosujących złożone doustne środki antykoncepcyjne nie zaobserwowano wpływu na
zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn.
4.8 Działania niepożądane
Ciężkie działania niepożądane występujące u kobiet stosujących COC, patrz punkt 4.4.
Opis wybranych działań niepożądanych
U kobiet stosujących złożone hormonalne środki antykoncepcyjne odnotowano zwiększone ryzyko
zakrzepicy żył i tętnic oraz zdarzeń zakrzepowo-zatorowych, w tym zawału serca, udaru, przemijającego
napadu niedokrwiennego, zakrzepicy żylnej oraz zatorowości płucnej, zostały one szerzej omówione w
punkcie 4.4.
Podczas stosowania drospirenonu z etynyloestradiolem zgłoszono następujące działania niepożądane.
W poniższej tabeli przedstawiono działania niepożądane zgodnie z klasyfikacją układów i narządów
MedDRA (ang. MedDRA SOCs – MedDRA System Organ Class). Częstości określono na podstawie
danych z badań klinicznych.
Klasyfikacja układów
i narządów
Częstość reakcji niepożądanych
Często
≥1/100 do <1/10
Niezbyt często
≥1/1000 do <1/100
Rzadko
≥1/10 000 do <1/1000
Zakażenia i zarażenia
pasożytnicze
Kandydoza
Opryszczka zwykła
Zaburzenia układu
immunologicznego
Reakcja alergiczna Astma oskrzelowa
Zaburzenia
metabolizmu i
odżywiania
Zwiększony apetyt
Zaburzenia
psychiczne
Chwiejność
emocjonalna
Depresja
Nerwowość
Zaburzenia snu
16/22
Zmniejszenie popędu
płciowego
Zaburzenia układu
nerwowego
Ból głowy Parestezje
Zawroty głowy
Zaburzenia ucha i
błędnika
Niedosłuch
Zaburzenia oka Zaburzenia widzenia
Zaburzenia serca Skurcze dodatkowe
Częstoskurcz
Zaburzenia
naczyniowe
Zatorowość płucna
Nadciśnienie tętnicze
Niedociśnienie tętnicze
Migrena
Żylaki
Żylna lub tętnicza
choroba zakrzepowo-
zatorowa
Zaburzenia układu
oddechowego, klatki
piersiowej i
śródpiersia
Zapalenie gardła
Zaburzenia żołądka i
jelit
Ból brzucha Nudności
Wymioty
Zapalenie żołądka i jelit
Biegunka
Zaparcie
Zaburzenia żołądka i
jelit
Zaburzenia skóry i
tkanki podskórnej
Trądzik Obrzęk
naczynioruchowy
Łysienie
Wyprysk
Świąd
Wysypka
Suchość skóry
Łojotok
Zaburzenia skórne
Rumień guzowaty
Rumień
wielopostaciowy
Zaburzenia
mięśniowo-szkieletowe
i tkanki łącznej
Ból karku
Ból kończyny
Kurcze mięśni
Zaburzenia nerek i
dróg moczowych
Zapalenie pęcherza
moczowego
Zaburzenia układu
rozrodczego i piersi
Ból piersi
Powiększenie piersi
Bolesne
miesiączkowanie
Krwotok maciczny
Nowotwór piersi
Zmiany włóknisto-
torbielowate piersi
Mlekotok
Torbiel jajnika
Uderzenia gorąca
Zaburzenie
miesiączkowania
Brak miesiączki
Krwotok miesiączkowy
Kandydoza pochwy
Zapalenie pochwy
Wydzielina z narządów
płciowych
17/22
Zaburzenia sromu i
pochwy
Suchość pochwy
Ból miednicy
Podejrzenie
nieprawidłowości w
badaniu cytologicznym
rozmazu z szyjki
macicy
Zaburzenia ogólne i
stany w miejscu
podania
Obrzęk
Osłabienie
Ból
Nadmierne pragnienie
Wzmożone pocenie
Badania
diagnostyczne
Zwiększenie masy ciała Zmniejszenie masy
ciała
W celu opisania poszczególnych reakcji i ich synonimów oraz związanych z nimi stanów zastosowano
najbardziej odpowiednią terminologię MedDRA.
U kobiet stosujących COC zgłoszono wymienione niżej ciężkie zdarzenia niepożądane, omówione
w punkcie 4.4.
 Zaburzenia zakrzepowo-zatorowe żył.
 Zaburzenia zakrzepowo-zatorowe tętnic.
 Nadciśnienie tętnicze.
 Nowotwory wątroby.
 Występowanie lub nasilanie się stanów, których związek ze stosowaniem COC nie jest przesądzony:
choroba Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego, padaczka, migrena, mięśniak
macicy, porfiria, toczeń rumieniowaty układowy, opryszczka ciężarnych, pląsawica Sydenhama, zespół
hemolityczno-mocznicowy, żółtaczka cholestatyczna.
 Ostuda.
 Ostre lub przewlekłe zaburzenia czynności wątroby mogą wymagać odstawienia COC aż do
normalizacji parametrów czynności wątroby.
 U kobiet z dziedzicznym obrzękiem naczynioruchowym egzogenne estrogeny mogą prowokować lub
zaostrzać objawy obrzęku naczynioruchowego.
Częstość rozpoznawania raka piersi u kobiet stosujących COC jest nieznacznie zwiększona. Ponieważ rak
piersi występuje rzadko u kobiet w wieku poniżej 40 lat, nadmierna liczba takich rozpoznań jest mała
w porównaniu z ogólnym ryzykiem raka piersi. Związek przyczynowy ze stosowaniem COC jest nieznany.
W celu uzyskania dalszych informacji, patrz punkt 4.3 i 4.4.
Zgłaszanie podejrzewanych działań niepożądanych
Po dopuszczeniu produktu leczniczego do obrotu istotne jest zgłaszanie podejrzewanych działań
niepożądanych. Umożliwia to nieprzerwane monitorowanie stosunku korzyści do ryzyka stosowania produktu
leczniczego. Osoby należące do fachowego personelu medycznego powinny zgłaszać wszelkie podejrzewane
działania niepożądane za pośrednictwem Departamentu Monitorowania Niepożądanych Działań Produktów
Leczniczych Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów
Biobójczych, Al. Jerozolimskie 181C, 02-222 Warszawa, Tel.: + 48 22 49 21 301, Fax: + 48 22 49
21 309, e-mail: ndl@urpl.gov.pl.
18/22
4.9 Przedawkowanie
Nie zgłoszono żadnego przypadku przedawkowania produktu Naraya. Na podstawie ogólnych
doświadczeń dotyczących przedawkowania złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych, objawy,
jakie mogą wówczas wystąpić są następujące: nudności, wymioty oraz, u młodych dziewcząt, niewielkie
krwawienie z pochwy. Nie istnieje antidotum i należy zastosować leczenie objawowe.
5. WŁAŚCIWOŚCI FARMAKOLOGICZNE
5.1 Właściwości farmakodynamiczne
Grupa farmakoterapeutyczna (ATC): progestageny i estrogeny, produkt złożony
kod ATC: G03AA12
Index Pearl’a dla niepowodzenia metody: 0,11 (górna wartość obustronnej granicy ufności 95%: 0,60).
Całkowity wskaźnik Pearl’a (niepowodzenie metody + błąd pacjenta): 0,31 (górna wartość obustronnej
granicy ufności 95%: 0,91).
Działanie antykoncepcyjne produktu Naraya jest oparte na interakcji kilku czynników, z których
najważniejszym jest hamowanie owulacji oraz zmiany w endometrium.
Naraya jest złożonym doustnym środkiem antykoncepcyjnym zawierającym etynyloestradiol i
progestagen: drospirenon. W dawkach terapeutycznych drospirenon wykazuje również działanie
antyandrogenne oraz niewielkie działanie antymineralokortykosteroidowe. Nie ma właściwości
estrogennych, glikokortykosteroidowych oraz antyglikokortykosteroidowych. Dzięki tym właściwościom,
profil farmakologiczny drospirenonu jest bardzo zbliżony do naturalnego progesteronu.
Wyniki badań klinicznych wskazują, że niewielkie właściwości przeciwmineralokortykosteroidowe
produktu Naraya powodują lekkie działanie przeciwmineralokortykosteroidowe.
5.2 Właściwości farmakokinetyczne
Drospirenon
Wchłanianie
Po podaniu doustnym drospirenon jest szybko i prawie całkowicie wchłaniany. Po pojedynczym podaniu
maksymalne stężenie substancji aktywnej w surowicy krwi występuje po upływie 1-2 godzin i wynosi
około 38 ng/ml. Biodostępność wynosi 76-85 %. Jednoczesne spożycie pokarmu nie wpływa na
biodostępność drospirenonu.
Dystrybucja
Po podaniu doustnym, stężenie drospirenonu w surowicy krwi zmniejsza się a końcowy, okres półtrwania
wynosi 31 godzin.
Drospirenon wiąże się albuminami surowicy krwi, ale nie wiąże się z globulinami wiążącymi hormony
płciowe (ang. Sex Hormone Binding Globulin, SGHB) i globulinami wiążącymi kortykoidy (ang.
Corticoid Binding Globulin, CBG). Tylko od 3 % do 5 % całkowitego stężenia substancji czynnej w
surowicy występuje w stanie wolnym. Zwiększenie stężenia SHGB w surowicy krwi, spowodowane
działaniem etynyloestradiolu, nie wpływa na wiązanie drospirenonu z białkami. Średnia pozorna objętość
dystrybucji drospirenonu wynosi 3,7 ± 1,2 l/kg.
19/22
Metabolizm
Po podaniu doustnym, drospirenon podlega szybkiemu metabolizmowi. Główne metabolity w osoczu krwi
to: postać kwasowa drospirenonu, powstająca na skutek otwarcia się pierścienia laktonowego i 3-siarczan
4,5-dihydro-drospirenonu; oba związki powstają bez udziału układu cytochromu P450. Drospirenon jest
w niewielkim stopniu metabolizowany przez cytochrom P450 3A4; w warunkach in vitro wykazano
zdolność drospirenonu do hamowania tego enzymu oraz następujących cytochromów: P450 1A1, P450
2C9 oraz P450 2C19.
Wydalanie
Klirens metaboliczny drospirenonu w surowicy wynosi 1,5 ± 0,2 ml/min/kg. Jedynie śladowe ilości
drospirenonu są wydalane w postaci niezmienionej. Metabolity drospirenonu są wydalane z kałem i
moczem w stosunku około 1,2 - 1,4. Okres półtrwania wydalania metabolitów z moczem i kałem wynosi
około 40 godzin.
Warunki stanu stacjonarnego
Podczas cyklu stosowania produktu, maksymalne stężenie drospirenonu w surowicy w stanie
stacjonarnym wynoszące około 70 ng/ml występuje po około 8 dniach od rozpoczęcia stosowania.
Stężenie drospirenonu w surowicy charakteryzuje się kumulacją przy współczynniku równym w
przybliżeniu 3 w wyniku końcowego okresu półtrwania i odstępu pomiędzy stosowaniem kolejnych
dawek.
Szczególne grupy pacjentów
Wpływ zaburzeń czynności nerek
W stanie stacjonarnym stężenie drospirenonu w surowicy u kobiet z łagodnymi zaburzeniami czynności
nerek (klirens kreatyniny CLcr, 50-80 mL/min) było porównywalne ze stężeniem u kobiet z prawidłową
czynnością nerek. Stężenie drospirenonu w surowicy było większe o około 37% u kobiet z
umiarkowanymi zaburzeniami czynności nerek (CLcr, 30 - 50 ml/min) niż u kobiet z prawidłową
czynnością nerek. Drospirenon był również dobrze tolerowany przez kobiety z łagodnymi lub
umiarkowanymi czynnościami nerek. Stosowanie drospirenonu nie wykazało żadnego wpływu na stężenie
potasu w surowicy.
Wpływ zaburzeń czynności wątroby
U ochotników z umiarkowanymi zaburzeniami czynności wątroby po jednorazowym podaniu doustnym
drospirenonu klirens został zmniejszony o 50 % w porównaniu z grupą osób z prawidłową czynnością
wątroby. Obserwowane zmniejszenie klirensu drospirenonu w grupie ochotników z umiarkowanymi
zaburzeniami czynności wątroby w porównaniu z grupą osób z prawidłową czynnością wątroby nie miało
wpływu na powstanie istotnych różnic w stężeniu potasu w surowicy. Również w przypadku występującej
jednocześnie cukrzycy oraz leczenia spironolaktonem (dwa czynniki zwiększające ryzyko hiperkaliemii)
nie zaobserwowano zwiększenia stężenia potasu w surowicy krwi ponad górną granicę normy.
Podsumowując, drospirenon jest dobrze tolerowany przez pacjentów z łagodnymi lub umiarkowanymi
zaburzeniami czynności wątroby (stopień B w skali Child-Pugh).
Grupy etniczne
Wykazano brak istotnych klinicznie różnic pod względem właściwości farmakokinetycznych
drospirenonu oraz etynyloestradiolu pomiędzy kobietami rasy kaukaskiej i pochodzącymi z Japonii.
20/22
Etynyloestradiol
Wchłanianie
Po podaniu doustnym etynyloestradiol jest szybko i całkowicie wchłaniany. Po podaniu pojedynczej
dawki, maksymalne stężenie leku w surowicy występuje po upływie 1-2 godzin od doustnego podania i
wynosi 33 pg/ml. Etynyloestradiol podlega efektowi pierwszego przejścia, który wykazuje dużą
zmienność indywidualną. Całkowita biodostępność wynosi około 60 %. U około 25 % badanych osób
wykazano, że równoczesne przyjęcie pokarmu zmniejsza biodostępność etynyloestradiolu.
Dystrybucja
Stężenie etynyloestradiolu w surowicy ulega zmniejszeniu w dwóch fazach; w fazie eliminacji okres
półtrwania wynosi około 24 godziny. Około 98,5% etynyloestradiolu podlega silnemu, nieswoistemu
wiązaniu przez albuminę i indukuje zwiększenie stężenia SHBG oraz CBG. Pozorna objętość dystrybucji
wynosi około 5 l/kg.
Metabolizm
Przed wniknięciem do krążenia ustrojowego etynyloestradiol ulega koniugacji w błonie śluzowej jelita
cienkiego i w wątrobie. Etynyloestradiol jest głównie metabolizowany na drodze hydroksylacji pierścienia
aromatycznego, jednak powstaje również wiele metabolitów hydroksylowanych i metylowanych,
występujących w postaci wolnej oraz związanej z kwasem glukuronowym i siarkowym. Klirens
etynyloestradiolu w surowicy wynosi około 5 ml/min/kg.
Wydalanie
Praktycznie nie stwierdza się wydalania etynyloestradiolu w postaci niezmienionej. Metabolity
etynyloestradiolu są wydalane z moczem i żółcią w stosunku 4:6. Okres półtrwania wydalania
metabolitów wynosi około 1 dzień.
Warunki stanu stacjonarnego
Stan równowagi dynamicznej ustala się w drugiej połowie cyklu stosowania produktu; kumulacja
etynyloestradiolu w surowicy charakteryzuje się współczynnikiem równym w przybliżeniu 2,0-2,3.
5.3 Przedkliniczne dane o bezpieczeństwie
W badaniach na zwierzętach laboratoryjnych stwierdzono, że działanie drospirenonu i etynyloestradiolu
nie wykraczało poza znane działania farmakologiczne. W szczególności, badania toksycznego wpływu na
reprodukcję wykazały embirotoksyczne i toksyczne działanie na płód, u zwierząt postrzeganych jako
gatunki swoiste. W przypadku zastosowania dawki drospirenonu przekraczającej dawkę stosowaną u osób
przyjmujących produkt Naraya odnotowano wpływ na różnicowanie płciowe płodów u szczurów
natomiast nie zaobserwowano tego działania u małp.
6. DANE FARMACEUTYCZNE
6.1 Wykaz substancji pomocniczych
13/22
diagnostyczne w celu wykluczenia nowotworów złośliwych lub ciąży. Badania te mogą obejmować
łyżeczkowanie jamy macicy.
U niektórych kobiet krwawienie z odstawienia może nie wystąpić podczas przerwy w stosowaniu tabletek
Naraya. Jeśli złożone doustne środki antykoncepcyjne były stosowane zgodnie z wskazówkami opisanymi
w punkcie 4.2, prawdopodobieństwo, że kobieta zaszła w ciążę jest niewielkie. Jednakże, jeśli stosowanie
złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych nie przebiegało zgodnie ze wskazówkami, a w
przerwie między przyjmowaniem tabletek nie wystąpiło krwawienie z odstawienia lub jeśli nie wystąpiły
dwa kolejne krwawienia z odstawienia, przed kontynuacją stosowania złożonego doustnego środka
antykoncepcyjnego należy wykluczyć ciążę.
4.5 Interakcje z innymi produktami leczniczymi i inne rodzaje interakcji
Uwaga: Należy zapoznać się z informacją o jednocześnie stosowanych lekach w celu sprawdzenia
możliwości wystąpienia interakcji.
 Wpływ innych leków na działanie produktu Naraya
Interakcje pomiędzy doustnymi środkami antykoncepcyjnymi a innymi produktami leczniczymi mogą
prowadzić do występowania krwawienia międzymięsiączkowego i (lub) zmniejszenia skuteczności
antykoncepcyjnej produktu. W literaturze opisywano następujące interakcje.
Metabolizm wątrobowy
Mogą wystąpić interakcje z produktami leczniczymi pobudzającymi aktywność enzymów wątrobowych, co
może zwiększyć klirens hormonów płciowych (np. z fenytoiną, barbituranami, prymidonem,
karbamazepiną, ryfampicyną, bozentanem, lekami stosowanymi w leczeniu zakażeń wirusem HIV
(tj. rytonawir, newirapina) i prawdopodobnie również z oksykarbazepiną, topiramatem, felbamatem,
rytonawirem, gryzeofulwiną i produktami leczniczymi zawierającymi ziele dziurawca (Hypericum
perforatum). Maksymalna indukcja enzymów jest zazwyczaj obserwowana w ciągu około 10 dni, lecz może
utrzymywać się przez co najmniej 4 tygodnie po zaprzestaniu podawania leku.
Zaburzenia krążenia jelitowo-wątrobowego
Istnieją doniesienia o nieskuteczności antykoncepcji podczas jednoczesnego stosowania antybiotyków,
takich jak penicyliny czy tetracykliny. Mechanizmy tych interakcji nie zostały wyjaśnione.
Postępowanie
Kobiety, które przez krótki czas stosowały którykolwiek produkt z grup wymienionych powyżej lub
pojedyncze substancje czynne (indukujące enzymy wątrobowe) oprócz ryfampicyny, powinny poza
stosowaniem złożonego doustnego środka antykoncepcyjnego przez pewien czas stosować dodatkowo
barierową metodę antykoncepcyjną w trakcie stosowania oraz przez 7 dni po jego zakończeniu.
W przypadku kobiet leczonych ryfampicyną należy stosować złożone doustne środki antykoncepcyjne
oraz dodatkowo barierową metodę antykoncepcyjną w trakcie oraz przez 28 dni po zakończeniu leczenia.
W przypadku kobiet długotrwale przyjmujących leki indukujące enzymy wątrobowe, zaleca się
stosowanie innej skutecznej, niehormonalnej metody zapobiegania ciąży.
Kobiety leczone antybiotykami (oprócz ryfampicyny, patrz wyżej) powinny stosować barierową metodę
antykoncepcyjną przez 7 dni po zakończeniu leczenia.
14/22
Jeśli jednocześnie stosowany produkt leczniczy przyjmowany jest dłużej niż do zakończenia
przyjmowania tabletek w blistrze COC, należy rozpocząć kolejny blister COC bez zachowania zwykłej
przerwy w zażywaniu tabletek.
Główne metabolity drospirenonu w ludzkim osoczu są wytwarzane bez układu enzymatycznego
cytochromu P450. Istnieje zatem niewielkie prawdopodobieństwo, że inhibitory tych enzymów wpływają
na metabolizm drospirenonu.
 Wpływ produktu Naraya na inne produkty lecznicze
Doustne środki antykoncepcyjne mogą wpływać na metabolizm innych substancji czynnych. Zatem,
stężenia osoczowe jak i tkankowe mogą zarówno zwiększać się (np. cyklosporyna) lub zmniejszać się (np.
lamotrygina).
Na podstawie badań inhibicji, przeprowadzonych in vitro oraz badań interakcji in vivo w grupie
ochotniczek przyjmujących omeprazol, symwastatynę oraz midazol jako substraty markerowe
stwierdzono, że ryzyko wpływu drospirenonu w dawce 3 mg na metabolizm innych substancji czynnych
jest niewielkie.
 Inne interakcje
U pacjentek bez niewydolności nerek, jednoczesne stosowanie drospirenonu oraz inhibitorów konwertazy
angiotensyny lub niesteroidowych leków zapalnych nie wykazało znaczącego wpływu na stężenie potasu
w surowicy. Nie prowadzono jednak badań nad wpływem jednoczesnego stosowania produktu Naraya z
antagonistami aldosteronu lub lekami moczopędnymi oszczędzającymi potas. W takim przypadku,
podczas pierwszego cyklu leczenia należy oznaczyć stężenie potasu w surowicy. Patrz również punkt 4.4.
 Badania laboratoryjne
Stosowanie steroidowych środków antykoncepcyjnych może wpływać na wyniki niektórych badań
laboratoryjnych, w tym na biochemiczne parametry czynności wątroby, tarczycy, nadnerczy i nerek,
stężenia osoczowe białek (nośnikowych), np. globuliny wiążącej kortykosteroidy oraz stężenia frakcji
lipidów/lipoprotein, parametry metabolizmu węglowodanów oraz wskaźniki krzepnięcia i fibrynolizy.
Zmienione wyniki badań laboratoryjnych zazwyczaj pozostają w granicach wartości prawidłowych.
Drospirenon powoduje zwiększenie aktywności reninowej osocza oraz stężenie aldosteronu w surowicy
dzięki łagodnemu działaniu przeciwmineralokortykosteroidowemu.
4.6 Wpływ na płodność, ciążę i laktację
Ciąża
Stosowanie produktu Naraya w czasie ciąży jest przeciwskazane.
Jeśli podczas stosowania produktu Naraya kobieta zajdzie w ciążę, należy natychmiast przerwać jego
stosowanie. Szerokie badania epidemiologiczne nie wykazały, ani zwiększonego ryzyka wystąpienia wad
wrodzonych u dzieci kobiet, które przed zajściem w ciążę stosowały złożone doustne środki
antykoncepcyjne, ani działania teratogennego, gdy środki te były stosowane we wczesnym okresie ciąży.
Badania na zwierzętach wykazały działania niepożądane podczas ciąży i karmienia piersią (patrz punkt
5.3). Na podstawie tych badań nie można wykluczyć działania niepożądanego związanego z
hormonalnym działaniem substancji czynnych. Jednakże, powszechne doświadczenie kliniczne dotyczące
stosowania złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych w czasie ciąży nie wskazuje na
występowanie rzeczywistych działań niepożądanych u ludzi.
15/22
Dostępne dane dotyczące stosowania produktu Naraya w czasie ciąży są zbyt ograniczone aby móc
wyciągnąć wnioski dotyczące szkodliwego działania produktu Naraya na ciążę, stan zdrowia płodu lub
noworodka. Do chwili obecnej brak jest istotnych danych epidemiologicznych.
Podejmując decyzję o ponownym rozpoczęciu stosowania Naraya należy wziąć pod uwagę, zwiększone
ryzyko żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej u kobiet w okresie poporodowym (patrz punkty 4.2 i 4.4).
Karmienie piersią
Złożone doustne środki antykoncepcyjne mogą mieć wpływ na laktację, ponieważ mogą zmniejszać ilość
oraz modyfikować skład pokarmu. Dlatego też, nie zaleca się stosowania złożonych doustnych środków
antykoncepcyjnych do czasu zakończenia karmienia piersią. Niewielkie ilości steroidowych środków
antykoncepcyjnych i (lub) ich metabolitów mogą przenikać do mleka kobiet stosujących złożone doustne
środki antykoncepcyjne. Takie ilości mogą mieć wpływ na dziecko.
4.7 Wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn
Nie przeprowadzono badań nad wpływem produktu na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania
maszyn. U kobiet stosujących złożone doustne środki antykoncepcyjne nie zaobserwowano wpływu na
zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn.
4.8 Działania niepożądane
Ciężkie działania niepożądane występujące u kobiet stosujących COC, patrz punkt 4.4.
Opis wybranych działań niepożądanych
U kobiet stosujących złożone hormonalne środki antykoncepcyjne odnotowano zwiększone ryzyko
zakrzepicy żył i tętnic oraz zdarzeń zakrzepowo-zatorowych, w tym zawału serca, udaru, przemijającego
napadu niedokrwiennego, zakrzepicy żylnej oraz zatorowości płucnej, zostały one szerzej omówione w
punkcie 4.4.
Podczas stosowania drospirenonu z etynyloestradiolem zgłoszono następujące działania niepożądane.
W poniższej tabeli przedstawiono działania niepożądane zgodnie z klasyfikacją układów i narządów
MedDRA (ang. MedDRA SOCs – MedDRA System Organ Class). Częstości określono na podstawie
danych z badań klinicznych.
Klasyfikacja układów
i narządów
Częstość reakcji niepożądanych
Często
≥1/100 do <1/10
Niezbyt często
≥1/1000 do <1/100
Rzadko
≥1/10 000 do <1/1000
Zakażenia i zarażenia
pasożytnicze
Kandydoza
Opryszczka zwykła
Zaburzenia układu
immunologicznego
Reakcja alergiczna Astma oskrzelowa
Zaburzenia
metabolizmu i
odżywiania
Zwiększony apetyt
Zaburzenia
psychiczne
Chwiejność
emocjonalna
Depresja
Nerwowość
Zaburzenia snu
16/22
Zmniejszenie popędu
płciowego
Zaburzenia układu
nerwowego
Ból głowy Parestezje
Zawroty głowy
Zaburzenia ucha i
błędnika
Niedosłuch
Zaburzenia oka Zaburzenia widzenia
Zaburzenia serca Skurcze dodatkowe
Częstoskurcz
Zaburzenia
naczyniowe
Zatorowość płucna
Nadciśnienie tętnicze
Niedociśnienie tętnicze
Migrena
Żylaki
Żylna lub tętnicza
choroba zakrzepowo-
zatorowa
Zaburzenia układu
oddechowego, klatki
piersiowej i
śródpiersia
Zapalenie gardła
Zaburzenia żołądka i
jelit
Ból brzucha Nudności
Wymioty
Zapalenie żołądka i jelit
Biegunka
Zaparcie
Zaburzenia żołądka i
jelit
Zaburzenia skóry i
tkanki podskórnej
Trądzik Obrzęk
naczynioruchowy
Łysienie
Wyprysk
Świąd
Wysypka
Suchość skóry
Łojotok
Zaburzenia skórne
Rumień guzowaty
Rumień
wielopostaciowy
Zaburzenia
mięśniowo-szkieletowe
i tkanki łącznej
Ból karku
Ból kończyny
Kurcze mięśni
Zaburzenia nerek i
dróg moczowych
Zapalenie pęcherza
moczowego
Zaburzenia układu
rozrodczego i piersi
Ból piersi
Powiększenie piersi
Bolesne
miesiączkowanie
Krwotok maciczny
Nowotwór piersi
Zmiany włóknisto-
torbielowate piersi
Mlekotok
Torbiel jajnika
Uderzenia gorąca
Zaburzenie
miesiączkowania
Brak miesiączki
Krwotok miesiączkowy
Kandydoza pochwy
Zapalenie pochwy
Wydzielina z narządów
płciowych
17/22
Zaburzenia sromu i
pochwy
Suchość pochwy
Ból miednicy
Podejrzenie
nieprawidłowości w
badaniu cytologicznym
rozmazu z szyjki
macicy
Zaburzenia ogólne i
stany w miejscu
podania
Obrzęk
Osłabienie
Ból
Nadmierne pragnienie
Wzmożone pocenie
Badania
diagnostyczne
Zwiększenie masy ciała Zmniejszenie masy
ciała
W celu opisania poszczególnych reakcji i ich synonimów oraz związanych z nimi stanów zastosowano
najbardziej odpowiednią terminologię MedDRA.
U kobiet stosujących COC zgłoszono wymienione niżej ciężkie zdarzenia niepożądane, omówione
w punkcie 4.4.
 Zaburzenia zakrzepowo-zatorowe żył.
 Zaburzenia zakrzepowo-zatorowe tętnic.
 Nadciśnienie tętnicze.
 Nowotwory wątroby.
 Występowanie lub nasilanie się stanów, których związek ze stosowaniem COC nie jest przesądzony:
choroba Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego, padaczka, migrena, mięśniak
macicy, porfiria, toczeń rumieniowaty układowy, opryszczka ciężarnych, pląsawica Sydenhama, zespół
hemolityczno-mocznicowy, żółtaczka cholestatyczna.
 Ostuda.
 Ostre lub przewlekłe zaburzenia czynności wątroby mogą wymagać odstawienia COC aż do
normalizacji parametrów czynności wątroby.
 U kobiet z dziedzicznym obrzękiem naczynioruchowym egzogenne estrogeny mogą prowokować lub
zaostrzać objawy obrzęku naczynioruchowego.
Częstość rozpoznawania raka piersi u kobiet stosujących COC jest nieznacznie zwiększona. Ponieważ rak
piersi występuje rzadko u kobiet w wieku poniżej 40 lat, nadmierna liczba takich rozpoznań jest mała
w porównaniu z ogólnym ryzykiem raka piersi. Związek przyczynowy ze stosowaniem COC jest nieznany.
W celu uzyskania dalszych informacji, patrz punkt 4.3 i 4.4.
Zgłaszanie podejrzewanych działań niepożądanych
Po dopuszczeniu produktu leczniczego do obrotu istotne jest zgłaszanie podejrzewanych działań
niepożądanych. Umożliwia to nieprzerwane monitorowanie stosunku korzyści do ryzyka stosowania produktu
leczniczego. Osoby należące do fachowego personelu medycznego powinny zgłaszać wszelkie podejrzewane
działania niepożądane za pośrednictwem Departamentu Monitorowania Niepożądanych Działań Produktów
Leczniczych Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów
Biobójczych, Al. Jerozolimskie 181C, 02-222 Warszawa, Tel.: + 48 22 49 21 301, Fax: + 48 22 49
21 309, e-mail: ndl@urpl.gov.pl.
18/22
4.9 Przedawkowanie
Nie zgłoszono żadnego przypadku przedawkowania produktu Naraya. Na podstawie ogólnych
doświadczeń dotyczących przedawkowania złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych, objawy,
jakie mogą wówczas wystąpić są następujące: nudności, wymioty oraz, u młodych dziewcząt, niewielkie
krwawienie z pochwy. Nie istnieje antidotum i należy zastosować leczenie objawowe.
5. WŁAŚCIWOŚCI FARMAKOLOGICZNE
5.1 Właściwości farmakodynamiczne
Grupa farmakoterapeutyczna (ATC): progestageny i estrogeny, produkt złożony
kod ATC: G03AA12
Index Pearl’a dla niepowodzenia metody: 0,11 (górna wartość obustronnej granicy ufności 95%: 0,60).
Całkowity wskaźnik Pearl’a (niepowodzenie metody + błąd pacjenta): 0,31 (górna wartość obustronnej
granicy ufności 95%: 0,91).
Działanie antykoncepcyjne produktu Naraya jest oparte na interakcji kilku czynników, z których
najważniejszym jest hamowanie owulacji oraz zmiany w endometrium.
Naraya jest złożonym doustnym środkiem antykoncepcyjnym zawierającym etynyloestradiol i
progestagen: drospirenon. W dawkach terapeutycznych drospirenon wykazuje również działanie
antyandrogenne oraz niewielkie działanie antymineralokortykosteroidowe. Nie ma właściwości
estrogennych, glikokortykosteroidowych oraz antyglikokortykosteroidowych. Dzięki tym właściwościom,
profil farmakologiczny drospirenonu jest bardzo zbliżony do naturalnego progesteronu.
Wyniki badań klinicznych wskazują, że niewielkie właściwości przeciwmineralokortykosteroidowe
produktu Naraya powodują lekkie działanie przeciwmineralokortykosteroidowe.
5.2 Właściwości farmakokinetyczne
Drospirenon
Wchłanianie
Po podaniu doustnym drospirenon jest szybko i prawie całkowicie wchłaniany. Po pojedynczym podaniu
maksymalne stężenie substancji aktywnej w surowicy krwi występuje po upływie 1-2 godzin i wynosi
około 38 ng/ml. Biodostępność wynosi 76-85 %. Jednoczesne spożycie pokarmu nie wpływa na
biodostępność drospirenonu.
Dystrybucja
Po podaniu doustnym, stężenie drospirenonu w surowicy krwi zmniejsza się a końcowy, okres półtrwania
wynosi 31 godzin.
Drospirenon wiąże się albuminami surowicy krwi, ale nie wiąże się z globulinami wiążącymi hormony
płciowe (ang. Sex Hormone Binding Globulin, SGHB) i globulinami wiążącymi kortykoidy (ang.
Corticoid Binding Globulin, CBG). Tylko od 3 % do 5 % całkowitego stężenia substancji czynnej w
surowicy występuje w stanie wolnym. Zwiększenie stężenia SHGB w surowicy krwi, spowodowane
działaniem etynyloestradiolu, nie wpływa na wiązanie drospirenonu z białkami. Średnia pozorna objętość
dystrybucji drospirenonu wynosi 3,7 ± 1,2 l/kg.
19/22
Metabolizm
Po podaniu doustnym, drospirenon podlega szybkiemu metabolizmowi. Główne metabolity w osoczu krwi
to: postać kwasowa drospirenonu, powstająca na skutek otwarcia się pierścienia laktonowego i 3-siarczan
4,5-dihydro-drospirenonu; oba związki powstają bez udziału układu cytochromu P450. Drospirenon jest
w niewielkim stopniu metabolizowany przez cytochrom P450 3A4; w warunkach in vitro wykazano
zdolność drospirenonu do hamowania tego enzymu oraz następujących cytochromów: P450 1A1, P450
2C9 oraz P450 2C19.
Wydalanie
Klirens metaboliczny drospirenonu w surowicy wynosi 1,5 ± 0,2 ml/min/kg. Jedynie śladowe ilości
drospirenonu są wydalane w postaci niezmienionej. Metabolity drospirenonu są wydalane z kałem i
moczem w stosunku około 1,2 - 1,4. Okres półtrwania wydalania metabolitów z moczem i kałem wynosi
około 40 godzin.
Warunki stanu stacjonarnego
Podczas cyklu stosowania produktu, maksymalne stężenie drospirenonu w surowicy w stanie
stacjonarnym wynoszące około 70 ng/ml występuje po około 8 dniach od rozpoczęcia stosowania.
Stężenie drospirenonu w surowicy charakteryzuje się kumulacją przy współczynniku równym w
przybliżeniu 3 w wyniku końcowego okresu półtrwania i odstępu pomiędzy stosowaniem kolejnych
dawek.
Szczególne grupy pacjentów
Wpływ zaburzeń czynności nerek
W stanie stacjonarnym stężenie drospirenonu w surowicy u kobiet z łagodnymi zaburzeniami czynności
nerek (klirens kreatyniny CLcr, 50-80 mL/min) było porównywalne ze stężeniem u kobiet z prawidłową
czynnością nerek. Stężenie drospirenonu w surowicy było większe o około 37% u kobiet z
umiarkowanymi zaburzeniami czynności nerek (CLcr, 30 - 50 ml/min) niż u kobiet z prawidłową
czynnością nerek. Drospirenon był również dobrze tolerowany przez kobiety z łagodnymi lub
umiarkowanymi czynnościami nerek. Stosowanie drospirenonu nie wykazało żadnego wpływu na stężenie
potasu w surowicy.
Wpływ zaburzeń czynności wątroby
U ochotników z umiarkowanymi zaburzeniami czynności wątroby po jednorazowym podaniu doustnym
drospirenonu klirens został zmniejszony o 50 % w porównaniu z grupą osób z prawidłową czynnością
wątroby. Obserwowane zmniejszenie klirensu drospirenonu w grupie ochotników z umiarkowanymi
zaburzeniami czynności wątroby w porównaniu z grupą osób z prawidłową czynnością wątroby nie miało
wpływu na powstanie istotnych różnic w stężeniu potasu w surowicy. Również w przypadku występującej
jednocześnie cukrzycy oraz leczenia spironolaktonem (dwa czynniki zwiększające ryzyko hiperkaliemii)
nie zaobserwowano zwiększenia stężenia potasu w surowicy krwi ponad górną granicę normy.
Podsumowując, drospirenon jest dobrze tolerowany przez pacjentów z łagodnymi lub umiarkowanymi
zaburzeniami czynności wątroby (stopień B w skali Child-Pugh).
Grupy etniczne
Wykazano brak istotnych klinicznie różnic pod względem właściwości farmakokinetycznych
drospirenonu oraz etynyloestradiolu pomiędzy kobietami rasy kaukaskiej i pochodzącymi z Japonii.
20/22
Etynyloestradiol
Wchłanianie
Po podaniu doustnym etynyloestradiol jest szybko i całkowicie wchłaniany. Po podaniu pojedynczej
dawki, maksymalne stężenie leku w surowicy występuje po upływie 1-2 godzin od doustnego podania i
wynosi 33 pg/ml. Etynyloestradiol podlega efektowi pierwszego przejścia, który wykazuje dużą
zmienność indywidualną. Całkowita biodostępność wynosi około 60 %. U około 25 % badanych osób
wykazano, że równoczesne przyjęcie pokarmu zmniejsza biodostępność etynyloestradiolu.
Dystrybucja
Stężenie etynyloestradiolu w surowicy ulega zmniejszeniu w dwóch fazach; w fazie eliminacji okres
półtrwania wynosi około 24 godziny. Około 98,5% etynyloestradiolu podlega silnemu, nieswoistemu
wiązaniu przez albuminę i indukuje zwiększenie stężenia SHBG oraz CBG. Pozorna objętość dystrybucji
wynosi około 5 l/kg.
Metabolizm
Przed wniknięciem do krążenia ustrojowego etynyloestradiol ulega koniugacji w błonie śluzowej jelita
cienkiego i w wątrobie. Etynyloestradiol jest głównie metabolizowany na drodze hydroksylacji pierścienia
aromatycznego, jednak powstaje również wiele metabolitów hydroksylowanych i metylowanych,
występujących w postaci wolnej oraz związanej z kwasem glukuronowym i siarkowym. Klirens
etynyloestradiolu w surowicy wynosi około 5 ml/min/kg.
Wydalanie
Praktycznie nie stwierdza się wydalania etynyloestradiolu w postaci niezmienionej. Metabolity
etynyloestradiolu są wydalane z moczem i żółcią w stosunku 4:6. Okres półtrwania wydalania
metabolitów wynosi około 1 dzień.
Warunki stanu stacjonarnego
Stan równowagi dynamicznej ustala się w drugiej połowie cyklu stosowania produktu; kumulacja
etynyloestradiolu w surowicy charakteryzuje się współczynnikiem równym w przybliżeniu 2,0-2,3.
5.3 Przedkliniczne dane o bezpieczeństwie
W badaniach na zwierzętach laboratoryjnych stwierdzono, że działanie drospirenonu i etynyloestradiolu
nie wykraczało poza znane działania farmakologiczne. W szczególności, badania toksycznego wpływu na
reprodukcję wykazały embirotoksyczne i toksyczne działanie na płód, u zwierząt postrzeganych jako
gatunki swoiste. W przypadku zastosowania dawki drospirenonu przekraczającej dawkę stosowaną u osób
przyjmujących produkt Naraya odnotowano wpływ na różnicowanie płciowe płodów u szczurów
natomiast nie zaobserwowano tego działania u małp.
6. DANE FARMACEUTYCZNE
6.1 Wykaz substancji pomocniczych
21/22
Rdzeń tabletki
Laktoza jednowodna
Skrobia żelowana, kukurydziana
Powidon K 30
Kroskarmeloza sodowa
Polisorbat 80
Magnezu stearynian
Otoczka tabletki:
Otoczka Opadry II 85F34610 Pink o składzie:
Alkohol poliwinylowy częściowo hydrolizowany
Tytanu dwutlenek (E171)
Makrogol 3350
Talk
Żelaza tlenek żółty (E172)
Żelaza tlenek czerwony (E172)
Żelaza tlenek brunatny (E172)
6.2 Niezgodności farmaceutyczne
Nie dotyczy.
6.3 Okres ważności
3 lata.
6.4 Specjalne środki ostrożności przy przechowywaniu
Brak szczególnych środków ostrożności dotyczących przechowywania produktu leczniczego.
6.5 Rodzaj i zawartość opakowania
Blister PVC/PVDC/Aluminium w tekturowym pudełku.
Rodzaje opakowań:
1 x 21 tabletek powlekanych
2 x 21 tabletek powlekanych
3 x 21 tabletek powlekanych
6 x 21 tabletek powlekanych
13 x 21 tabletek powlekanych
Nie wszystkie rodzaje opakowań muszą znajdować się w obrocie.
6.6 Szczególne środki ostrożności dotyczące usuwania
Brak szczególnych wymagań.
7. PODMIOT ODPOWIEDZIALNY POSIADAJĄCY POZWOLENIE NA DOPUSZCZENIE
DO OBROTU
Temapharm Sp. z o.o.
22/22
ul. Żwirki i Wigury 81
02-091 Warszawa
8. NUMER(-Y) POZWOLENIA(Ń) NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU
Pozwolenie nr: 16627
9. DATA WYDANIA PIERWSZEGO POZWOLENIA NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU /
DATA PRZEDŁUŻENIA POZWOLENIA
17.03.2010
10. DATA ZATWIERDZENIA LUB CZĘŚCIOWEJ ZMIANY TEKSTU
CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO
19.12.2014








Zamów konsultację
Wypełnij formularz i uzyskaj receptę w 5 minut.
Lek:  Naraya
Cena konsultacji:  59,00 zł

Ilość opakowań
Tabletek w opakowaniu