Jaki jest skład Victoza, jakie substancje zawiera?
Substancją czynną leku Victoza jest liraglutyd zaliczany do grupy związków inkretynowych, hormonów wytwarzanych w komórkach jelit, które wspomagają produkcję insuliny przez komórki beta wysp Langerhansa w trzustce. 1 ml roztworu przeznaczonego do wstrzykiwania zawiera 6 mg liraglutydu. 1 wstrzykiwacz o pojemności 3 ml zawiera 18 mg liraglutydu.

Pozostałe składniki leku Victoza to: disodu fosforan dwuwodny, glikol propylenowy, fenol oraz woda do wstrzykiwania.

Zobacz listę produktów zawierających substancje: Liraglutyd.
Dawkowanie preparatu Victoza – jak stosować ten lek?
Lek Victoza jest przeznaczony do stosowania podskórnego. Preparat należy stosować zgodnie z zaleceniami wydanymi przez lekarza. Zazwyczaj dawka początkowa wynosi 0,6 mg jeden raz dziennie, przez przynajmniej siedem dni. W razie konieczności lekarz może zalecić zwiększenie dawki do 1,8 mg na dobę, o ile nie zostanie uzyskana odpowiednia kontrola stężenia cukru we krwi po zastosowaniu dawki wynoszącej 1,2 mg. Ustalonej przez lekarza ilości nie należy zmieniać samodzielnie.

Lek Victoza należy podawać poprzez wstrzyknięcie pod skórę. Nie należy podawać go do mięśni oraz żył. Najlepsze miejsca do wstrzyknięcia roztworu to ramię, brzuch lub przednia część ud. Środek przeciwcukrzycowy może być aplikowany samodzielnie o dowolnej porze dnia, bez względu na przyjmowane pokarmy. Szczegółowa instrukcja stosowania leku znajduje się na odwrocie ulotki. Przed pierwszym wstrzyknięciem lekarz lub pielęgniarka powinni poinstruować, w jaki sposób należy go prawidłowo podawać.

 
Przedawkowanie – zastosowanie zbyt dużej dawki
W przypadku nieumyślnego przyjęcia większej niż zalecana dawka leku Victoza należy bezzwłocznie skontaktować się z najbliższym punktem medycznym, ponieważ pacjent może wymagać natychmiastowego leczenia. Objawy, które mogą wystąpić na skutek przedawkowania to: biegunka, wymioty oraz nudności.

Co mogę jeść i pić podczas stosowania Victoza – czy mogę spożywać alkohol?
Nie dotyczy.

Łączenie alkoholu z niektórymi lekami może być groźne dla zdrowia, a nawet życia. Dowiedz się więcej na temat interakcji leków z alkoholem.
Czy można stosować Victoza w okresie ciąży i karmienia piersią?
W sytuacji, gdy pacjentka przypuszcza, że mogła zajść w ciążę lub planuje potomstwo w najbliższym czasie, powinna ten fakt zgłosić lekarzowi. Lek Victoza nie jest przeznaczony do stosowania w okresie ciąży, ponieważ nie wiadomo, czy środek nie ma szkodliwego oddziaływania na rozwijający się w łonie matki płód.

Nie ma informacji, czy środek przeciwcukrzycowy Victoza przenika do pokarmu matki, dlatego odradza się jego podawanie w okresie karmienia piersią.

1
ANEKS I
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
2
1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO
Victoza, 6 mg/ml, roztwór do wstrzykiwań w fabrycznie napełnionym wstrzykiwaczu
2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY
1 ml roztworu zawiera 6 mg liraglutydu*. Jeden fabrycznie napełniony wstrzykiwacz zawiera 18 mg
liraglutydu w 3 ml roztworu.
* analog ludzkiego glukagonopodobnego peptydu-1 (GLP-1) otrzymywany w Saccharomyces
cerevisiae w wyniku rekombinacji DNA.
Pełny wykaz substancji pomocniczych, patrz punkt 6.1.
3. POSTAĆ FARMACEUTYCZNA
Roztwór do wstrzykiwań.
Przezroczysty i bezbarwny lub prawie bezbarwny izotoniczny roztwór; pH=8,15.
4. SZCZEGÓŁOWE DANE KLINICZNE
4.1 Wskazania do stosowania
Produkt leczniczy Victoza jest wskazany do stosowania u dorosłych, młodzieży i dzieci w wieku
10 lat i powyżej z niedostatecznie kontrolowaną cukrzycą typu 2 jako uzupełnienie odpowiedniej diety
i wysiłku fizycznego
• w monoterapii, u pacjentów, u których stosowanie metforminy jest niewskazane ze względu na
nietolerancję lub istniejące przeciwwskazania,
• jako leczenie dodane do terapii cukrzycy innymi produktami leczniczymi.
Wyniki badań uwzględniające leczenie skojarzone, wpływ na kontrolę glikemii oraz incydenty
sercowo-naczyniowe oraz badane populacje, patrz punkty 4.4, 4.5 oraz 5.1.
4.2 Dawkowanie i sposób podawania
Dawkowanie
Aby zwiększyć tolerancję w żołądku i jelitach dawka początkowa wynosi 0,6 mg liraglutydu na dobę.
Po upływie co najmniej tygodnia dawkę należy zwiększyć do 1,2 mg. Dla części pacjentów korzystne
może okazać się zwiększenie dawki z 1,2 mg do 1,8 mg i w zależności od odpowiedzi klinicznej,
po upływie minimum jednego tygodnia dawkę można zwiększyć do 1,8 mg w celu dodatkowej
poprawy kontroli glikemii. Dobowe dawki większe niż 1,8 mg nie są zalecane.
W celu zmniejszenia ryzyka hipoglikemii (patrz punkt 4.4) należy rozważyć zmniejszenie dawki
pochodnej sulfonylomocznika lub insuliny w przypadku dołączenia produktu leczniczego Victoza do
pochodnej sulfonylomocznika lub insuliny. Leczenie skojarzone z pochodną sulfonylomocznika
dotyczy jedynie pacjentów dorosłych.
Nie jest konieczne samodzielne kontrolowanie stężenia glukozy we krwi w celu skorygowania dawki
produktu leczniczego Victoza. Samodzielne kontrolowanie stężenia glukozy we krwi jest konieczne
w celu skorygowania dawki pochodnej sulfonylomocznika i insuliny, zwłaszcza gdy rozpoczęto
leczenie produktem Victoza i zmniejszono dawkę insuliny. Zaleca się stopniowe zmniejszanie dawki
insuliny.
Szczególne grupy pacjentów
3
Pacjenci w podeszłym wieku (powyżej 65 lat)
Nie ma konieczności dostosowywania dawki w związku z wiekiem pacjenta (patrz punkt 5.2).
Zaburzenia czynności nerek
Nie ma konieczności dostosowywania dawki u pacjentów z łagodnymi, umiarkowanymi lub ciężkimi
zaburzeniami czynności nerek. Nie ma doświadczenia w stosowaniu produktu u pacjentów z chorobą
nerek w stadium końcowym i dlatego produkt leczniczy Victoza nie jest zalecany do stosowania w tej
grupie pacjentów (patrz punkty 5.1 i 5.2).
Zaburzenia czynności wątroby
Nie ma konieczności dostosowywania dawki u pacjentów z łagodnymi lub umiarkowanymi
zaburzeniami czynności wątroby. Produkt leczniczy Victoza nie jest zalecany do stosowania
u pacjentów z ciężkimi zaburzeniami wątroby (patrz punkt 5.2).
Dzieci i młodzież
Nie ma konieczności dostosowywania dawki u młodzieży i dzieci w wieku 10 lat i powyżej. Nie ma
dostępnych danych na temat stosowania u dzieci w wieku poniżej 10 lat (patrz punkty 5.1 i 5.2).
Sposób podawania
Produktu leczniczego Victoza nie wolno podawać dożylnie ani domięśniowo.
Produkt leczniczy Victoza podawany jest raz na dobę o dowolnej porze, niezależnie od posiłków
i może być wstrzykiwany podskórnie w okolicę brzucha, udo lub ramię. Miejsce wstrzyknięcia i porę
podania można zmienić bez dostosowywania dawki. Lepiej jest jednak wstrzykiwać produkt leczniczy
Victoza w przybliżeniu o tej samej porze dnia, po wybraniu najbardziej dogodnej pory. Dalsze
wskazówki dotyczące podawania znajdują się w punkcie 6.6.
4.3 Przeciwwskazania
Nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą wymienioną
w punkcie 6.1.
4.4 Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania
Liraglutydu nie należy stosować u chorych na cukrzycę typu 1 ani w leczeniu cukrzycowej kwasicy
ketonowej.
Liraglutyd nie jest zamiennikiem insuliny. U pacjentów zależnych od insuliny notowano
występowanie cukrzycowej kwasicy ketonowej po gwałtownym przerwaniu podawania lub
zmniejszeniu dawki insuliny (patrz punkt 4.2).
Nie ma doświadczenia w leczeniu pacjentów z zastoinową niewydolnością serca klasy IV według
NYHA (New York Heart Association), dlatego też nie zaleca się stosowania liraglutydu w tej grupie
pacjentów.
Doświadczenie w stosowaniu u pacjentów z nieswoistym zapaleniem jelit oraz gastroparezą
cukrzycową jest ograniczone. Stosowanie liraglutydu nie jest zalecane u tych pacjentów, gdyż wiąże
się z wystąpieniem przejściowych działań niepożądanych ze strony układu pokarmowego, w tym
nudności, wymiotów i biegunki.
Ostre zapalenie trzustki
Podczas stosowania agonistów receptora GLP-1 zaobserwowano wystąpienie ostrego zapalenia
trzustki. Pacjentów należy poinformować o charakterystycznych objawach ostrego zapalenia trzustki.
W przypadku podejrzenia zapalenia trzustki, należy zaprzestać stosowania liraglutydu; po
4
potwierdzeniu ostrego zapalenia trzustki, leczenie liraglutydem nie powinno być wznawiane (patrz
punkty 4.8 i 5.1).
Choroba tarczycy
W badaniach klinicznych, szczególnie u pacjentów z istniejącymi wcześniej chorobami tarczycy,
odnotowane były działania niepożądane dotyczące tarczycy, takie jak powiększenie tarczycy. Dlatego
w tej grupie pacjentów należy zachować ostrożność podczas stosowania liraglutydu.
Hipoglikemia
U pacjentów przyjmujących liraglutyd w skojarzeniu z pochodną sulfonylomocznika lub insuliną
może wystąpić zwiększone ryzyko hipoglikemii (patrz punkt 4.8). Ryzyko hipoglikemii można
zmniejszyć, zmniejszając dawkę pochodnej sulfonylomocznika lub insuliny.
Odwodnienie
U pacjentów leczonych liraglutydem zaobserwowano przedmiotowe i podmiotowe objawy
odwodnienia, w tym zaburzenia czynności nerek i ostrą niewydolność nerek. Pacjenci leczeni
liraglutydem powinni zostać poinformowani o ryzyku odwodnienia w związku z działaniami
niepożądanymi ze strony żołądka i jelit i o konieczności zapobiegania odwodnieniu.
Substancje pomocnicze
Victoza zawiera mniej niż 1 mmol sodu (23 mg) na dawkę, to znaczy, że lek uznaje się za „wolny od
sodu”.
Identyfikowalność
W celu poprawienia identyfikowalności biologicznych produktów leczniczych należy czytelnie
zapisać nazwę i numer serii podawanego produktu.
4.5 Interakcje z innymi produktami leczniczymi i inne rodzaje interakcji
W warunkach in vitro liraglutyd wykazał bardzo mały potencjał wejścia w interakcje
farmakokinetyczne z innymi substancjami aktywnymi związanymi z cytochromem P450
oraz wiązania z białkami osocza.
Niewielkie opóźnienie w opróżnianiu żołądka wywołane działaniem liraglutydu może wpływać
na wchłanianie jednocześnie podawanych doustnych produktów leczniczych. Badania interakcji
nie wykazały żadnego klinicznie istotnego opóźnienia wchłaniania i dlatego też nie ma konieczności
dostosowywania dawki. U niewielkiej liczby pacjentów leczonych liraglutydem odnotowano
przynajmniej jeden przypadek ostrej biegunki. Biegunka może wpłynąć na wchłanianie jednocześnie
podawanych doustnych produktów leczniczych.
Warfaryna i inne pochodne kumaryny
Nie przeprowadzono badań dotyczących interakcji. Nie można wykluczyć klinicznie istotnej interakcji
z substancjami czynnymi o słabej rozpuszczalności lub wąskim indeksie terapeutycznym, takimi jak
warfaryna. Po rozpoczęciu leczenia produktem Victoza u pacjentów przyjmujących warfarynę
lub inne pochodne kumaryny zaleca się częstsze monitorowanie międzynarodowego współczynnika
znormalizowanego (ang. INR–International Normalised Ratio).
Paracetamol
Liraglutyd nie zmienił całkowitej ekspozycji na paracetamol po podaniu pojedynczej dawki 1000 mg.
Wartość Cmax paracetamolu zmniejszyła się o 31%, natomiast średnia wartość tmax zwiększyła się
5
o 15 minut. Nie ma konieczności dostosowywania dawki w przypadku jednoczesnego stosowania
paracetamolu.
Atorwastatyna
Liraglutyd nie zmienił całkowitej ekspozycji na atorwastatynę po podaniu pojedynczej dawki 40 mg
atorwastatyny do klinicznie istotnego poziomu. W związku z tym, nie ma konieczności
dostosowywania dawki atorwastatyny podczas podawania jej razem z liraglutydem. Po zastosowaniu
liraglutydu wartość Cmax atorwastatyny zmniejszyła się o 38%, natomiast średnia wartość tmax
zwiększyła się z 1 do 3 godzin.
Gryzeofulwina
Liraglutyd nie zmienił całkowitej ekspozycji na gryzeofulwinę po podaniu pojedynczej dawki 500 mg
gryzeofulwiny. Wartość Cmax gryzeofulwiny zwiększyła się o 37%, podczas gdy średnia wartość tmax
nie uległa zmianie. Nie ma konieczności dostosowywania dawki gryzeofulwiny i innych związków
o małej rozpuszczalności i dużej przenikalności.
Digoksyna
Podanie pojedynczej dawki 1 mg digoksyny jednocześnie z liraglutydem skutkowało zmniejszeniem
wartości AUC digoksyny o 16%; wartość Cmax zmniejszyła się o 31%. Średnia wartość tmax digoksyny
zwiększyła się z 1 do 1,5 godziny. Wyniki te nie wskazują na konieczność dostosowywania dawki
digoksyny.
Lizynopryl
Podanie pojedynczej dawki 20 mg lizynoprylu jednocześnie z liraglutydem skutkowało zmniejszeniem
wartości AUC dla lizynoprylu o 15%; wartość Cmax zmniejszyła się o 27%. Po zastosowaniu
liraglutydu średnia wartość tmax lizynoprylu zwiększyła się z 6 do 8 godzin. Wyniki te nie wskazują
na konieczność dostosowywania dawki lizynoprylu.
Doustne środki antykoncepcyjne
Liraglutyd zmniejszył wartość Cmax etynyloestradiolu i lewonorgestrelu odpowiednio o 12% i 13%
po podaniu pojedynczej dawki doustnego środka antykoncepcyjnego. Wartość tmax zwiększyła się
o 1,5 godziny po zastosowaniu z liraglutydem w przypadku obu związków. Nie stwierdzono klinicznie
istotnego wpływu na całkowitą ekspozycję zarówno na etynyloestradiol, jak i lewonorgestrel.
W związku z tym działanie antykoncepcyjne podczas jednoczesnego ich stosowania z liraglutydem
nie powinno ulec zmniejszeniu.
Insulina
Nie zaobserwowano farmakokinetycznych lub farmakodynamicznych interakcji pomiędzy
liraglutydem i insuliną detemir po podawaniu pojedynczej dawki insuliny detemir 0,5 j./kg mc.
w skojarzeniu z liraglutydem 1,8 mg u pacjentów z cukrzycą typu 2 w stanie wyrównania.
Dzieci i młodzież
Badania dotyczące interakcji zostały przeprowadzone tylko u dorosłych.
4.6 Wpływ na płodność, ciążę i laktację
Ciąża
Brak wystarczających danych dotyczących stosowania liraglutydu u kobiet w ciąży. Badania
na zwierzętach wykazały szkodliwy wpływ na rozrodczość (patrz punkt 5.3). Zagrożenie
6
dla człowieka nie jest znane.
Liraglutydu nie należy stosować w okresie ciąży, a zastępczo zaleca się stosowanie insuliny. Jeśli
pacjentka planuje zajść w ciążę lub jest w ciąży, należy zaprzestać stosowania produktu leczniczego
Victoza.
Karmienie piersią
Nie wiadomo czy liraglutyd jest wydzielany do mleka ludzkiego. Badania na zwierzętach wykazały
małe przenikanie do mleka liraglutydu i metabolitów o dużym podobieństwie strukturalnym. Badania
niekliniczne wykazały zmniejszenie wzrostu u osesków szczurzych pod wpływem leczenia (patrz
punkt 5.3). Z powodu braku doświadczenia w stosowaniu, produktu leczniczego Victoza nie należy
stosować w okresie karmienia piersią.
Płodność
Oprócz nieznacznego zmniejszenia liczby zagnieżdżonych zarodków, badania na zwierzętach
nie wykazały szkodliwego wpływu na płodność.
4.7 Wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn
Victoza nie ma wpływu lub wywiera nieistotny wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów
i obsługiwania maszyn.
Pacjenci powinni zostać poinformowani o konieczności zapobiegania hipoglikemii podczas
prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn zwłaszcza, jeśli produkt leczniczy Victoza stosuje się
w skojarzeniu z pochodną sulfonylomocznika lub insuliną.
4.8 Działania niepożądane
Podsumowanie profilu bezpieczeństwa
W pięciu dużych długoterminowych badaniach klinicznych fazy IIIa ponad 2500 dorosłych pacjentów
otrzymało leczenie produktem leczniczym Victoza – w monoterapii lub w skojarzeniu z metforminą,
pochodną sulfonylomocznika (z metforminą lub bez niej) lub metforminą i rozyglitazonem.
Najczęściej zgłaszanymi działaniami niepożądanymi w czasie badań klinicznych były zaburzenia
ze strony układu pokarmowego: nudności i biegunka występowały bardzo często, natomiast wymioty,
zaparcie, ból brzucha i dyspepsja występowały często. Na początku leczenia wymienione działania
niepożądane dotyczące układu pokarmowego mogą występować częściej. Reakcje te zwykle ustają
w ciągu kilku dni lub tygodni kontynuowania leczenia. Ból głowy oraz zapalenie nosa i gardła
również były częste. Ponadto, hipoglikemia występowała często, a podczas stosowania liraglutydu
w skojarzeniu z pochodną sulfonylomocznika – bardzo często. Ciężką hipoglikemię obserwowano
głównie w leczeniu skojarzonym z pochodną sulfonylomocznika.
Tabelaryczne zestawienie działań niepożądanych
W tabeli 1 wymieniono działania niepożądane zgłoszone w długoterminowych kontrolowanych
badaniach fazy IIIa, w badaniu LEADER (długoterminowym badaniu oceniającym incydenty
sercowo-naczyniowe) i zgłoszenia spontaniczne (po wprowadzeniu produktu do obrotu). Częstość
wszystkich działań niepożądanych została obliczona na podstawie ich częstości w trakcie badań
klinicznych fazy IIIa.
Częstość definiuje się w następujący sposób: bardzo często (≥1/10); często (≥1/100 do <1/10); niezbyt
często (≥1/1 000 do <1/100); rzadko (≥1/10 000 do <1/1 000); bardzo rzadko (<1/10 000); nieznana
(częstość nie może być określona na podstawie dostępnych danych). W obrębie każdej grupy
częstości, działania niepożądane są przedstawione według zmniejszającej się ciężkości tych zdarzeń.
Tabela 1 Działania niepożądane pochodzące z długoterminowych kontrolowanych badań fazy
7
IIIa, długoterminowego badania oceniającego incydenty sercowo-naczyniowe
(LEADER) i zgłoszeń spontanicznych (po wprowadzeniu produktu do obrotu).
Klasyfikacja
układów
i narządów
MedDRA
Bardzo
często Często Niezbyt często Rzadko Bardzo
rzadko
Zakażenia
i zarażenia
pasożytnicze
zapalenie nosa
i gardła,
zapalenie
oskrzeli
Zaburzenia układu
immunologicznego
reakcje
anafilaktyczn
e
Zaburzenia
metabolizmu
i odżywiania
hipoglikemia,
brak łaknienia,
zmniejszenie
apetytu
odwodnienie
Zaburzenia układu
nerwowego
ból głowy,
zawroty głowy
Zaburzenia serca przyspieszenie
częstości akcji
serca
Zaburzenia
żołądka i jelit
nudności,
biegunka
wymioty,
dyspepsja,
ból w górnej
części brzucha,
zaparcie,
zapalenie
żołądka,
nadmierna
produkcja gazów
jelitowych,
wzdęcie brzucha,
refluks
żołądkowoprzełykowy,
dolegliwości
brzuszne,
ból zęba
opóźnione
opróżnianie
żołądka
niedrożność
jelit
zapalenie
trzustki
(w tym
martwicze
zapalenie
trzustki)
Zaburzenia
wątroby i dróg
żółciowych
kamica
żółciowa,
zapalenie
pęcherzyka
żółciowego
Zaburzenia skóry
i tkanki podskórnej
wysypka pokrzywka,
świąd
Zaburzenia nerek
i dróg moczowych
zaburzenia
czynności
nerek,
ostra
niewydolność
nerek
Zaburzenia ogólne
i stany w miejscu
podania
zmęczenie,
reakcje
w miejscu
wstrzyknięcia
złe
samopoczucie
Badania
diagnostyczne
zwiększone
stężenie lipazy*
zwiększone
stężenie
amylazy*
8
*Działania niepożądane pochodzące z kontrolowanych badań klinicznych fazy IIIb oraz IV, tylko wtedy, gdy
były one oceniane.
Opis wybranych działań niepożądanych
W badaniu klinicznym z liraglutydem w monoterapii częstość występowania hipoglikemii
po zastosowaniu liraglutydu była mniejsza niż częstość odnotowana w przypadku pacjentów
leczonych aktywnym lekiem porównawczym (glimepiryd). Najczęściej zgłaszanymi działaniami
niepożądanymi były zaburzenia żołądka i jelit, zakażenia i zarażenia pasożytnicze.
Hipoglikemia
Większość przypadków potwierdzonej hipoglikemii w badaniach klinicznych należała do łagodnych.
Nie zaobserwowano przypadków ciężkiej hipoglikemii w badaniu z zastosowaniem liraglutydu
w monoterapii. Ciężka hipoglikemia może wystąpić niezbyt często i głównie obserwowano ją podczas
leczenia skojarzonego liraglutydem z pochodną sulfonylomocznika (0,02 zdarzenia na pacjenta
na rok). Bardzo niewiele przypadków (0,001 zdarzenia na pacjenta na rok) zaobserwowano
w przypadku podawania liraglutydu w skojarzeniu z doustnymi lekami przeciwcukrzycowymi innymi
niż pochodna sulfonylomocznika. Ryzyko hipoglikemii jest niewielkie w przypadku skojarzonego
stosowania insuliny bazowej z liraglutydem (1,0 zdarzenie na pacjenta na rok, patrz punkt 5.1).
W badaniu LEADER przypadki ciężkiej hipoglikemii były zgłaszane rzadziej podczas leczenia
liraglutydem w porównaniu do placebo (1,0 w porównaniu do 1,5 przypadków na 100 pacjento-lat;
szacowany współczynnik występowania 0,69 [0,51 do 0,93]) (patrz punkt 5.1). Wskaźnik
występowania przypadków ciężkiej hipoglikemii u pacjentów leczonych wyjściowo mieszanką
insuliny, a następnie, przez co najmniej 26 kolejnych tygodni, wynosił dla leczenia liraglutydem oraz
placebo 2,2 przypadki na 100 pacjento-lat.
Działania niepożądane ze strony układu pokarmowego
W skojarzonym leczeniu liraglutydem i metforminą 20,7% pacjentów zgłosiło przynajmniej jeden
przypadek nudności, a 12,6% pacjentów zgłosiło przynajmniej jeden przypadek biegunki.
W skojarzonym leczeniu liraglutydem i pochodną sulfonylomocznika 9,1% pacjentów zgłosiło
przynajmniej jeden przypadek nudności, a 7,9% pacjentów zgłosiło przynajmniej jeden przypadek
biegunki. Większość stanowiły przypadki łagodne do umiarkowanych i występowały one w sposób
zależny od dawki. Podczas kontynuowania leczenia, częstość i ciężkość reakcji zmniejszały się
u większości pacjentów, u których początkowo występowały nudności.
U pacjentów w wieku powyżej 70 lat może wystąpić więcej dolegliwości ze strony układu
pokarmowego w przypadku leczenia liraglutydem. U pacjentów z łagodnymi lub umiarkowanymi
zaburzeniami czynności nerek (klirens kreatyniny odpowiednio 60–90 ml/min oraz 30–59 ml/min)
może wystąpić więcej dolegliwości ze strony układu pokarmowego w przypadku leczenia
liraglutydem.
Kamica żółciowa i zapalenie pęcherzyka żółciowego
Podczas długoterminowych, kontrolowanych badań klinicznych fazy IIIa prowadzonych
z zastosowaniem liraglutydu zaobserwowano nieliczne przypadki kamicy żółciowej (0,4%) i zapalenia
pęcherzyka żółciowego (0,1%). W badaniu LEADER, częstość kamicy żółciowej i zapalenia
pęcherzyka żółciowego wynosiła odpowiednio: 1,5% i 1,1% dla liraglutydu oraz 1,1% i 0,7% dla
placebo (patrz punkt 5.1).
Odstawienie leku
W długoterminowych kontrolowanych badaniach (trwających co najmniej 26 tygodni) częstość
odstawienia leku z powodu działań niepożądanych wynosiła 7,8% w przypadku pacjentów stosujących
liraglutyd i 3,4% w przypadku pacjentów stosujących leczenie porównawcze. Do najczęstszych
działań niepożądanych prowadzących do odstawienia leku u pacjentów stosujących liraglutyd były
nudności (2,8% pacjentów) oraz wymioty (1,5%).
Reakcje w miejscu wstrzyknięcia
Reakcje w miejscu wstrzyknięcia odnotowano u około 2% pacjentów otrzymujących produkt
9
leczniczy Victoza w długoterminowych (trwających co najmniej 26 tygodni), kontrolowanych
badaniach. Reakcje te były zwykle łagodne.
Zapalenie trzustki
W czasie długoterminowych, kontrolowanych badań klinicznych III fazy z zastosowaniem produktu
leczniczego Victoza odnotowano nieliczne przypadki (<0,2%) ostrego zapalenia trzustki. Zapalenie
trzustki odnotowano również po wprowadzeniu produktu do obrotu. W badaniu LEADER, częstość
potwierdzonego rozpoznania ostrego zapalenia trzustki wynosiła odpowiednio 0,4% dla liraglutydu
i 0,5% dla placebo (patrz punkty 4.4 i 5.1).
Reakcje alergiczne
Reakcje alergiczne, w tym pokrzywka, wysypka i świąd były zgłaszane po wprowadzeniu produktu
Victoza do obrotu.
Kilka przypadków reakcji anafilaktycznych obejmujących dodatkowe objawy jak: niedociśnienie,
kołatanie serca, duszność i obrzęk zostały zgłoszone po wprowadzeniu produktu Victoza do obrotu.
W czasie wszystkich długoterminowych badań klinicznych z zastosowaniem produktu leczniczego
Victoza odnotowano niewiele (0,05%) przypadków obrzęku naczynioruchowego.
Dzieci i młodzież
W ogólnym podsumowaniu, częstość, rodzaj i ciężkość działań niepożądanych u młodzieży i dzieci
w wieku 10 lat i powyżej były porównywalne z tymi, które obserwowano u osób dorosłych.
Współczynnik występowania potwierdzonej hipoglikemii był wyższy w grupie stosującej liraglutyd
(0,58 zdarzenia/pacjento-rok) w porównaniu do grupy stosującej placebo (0,29 zdarzenia/pacjentorok). U pacjentów leczonych insuliną przed wystąpieniem potwierdzonej hipoglikemii, współczynnik
ten był wyższy w grupie stosującej liraglutyd (1,82 zdarzenia/pacjento-rok) w porównaniu do grupy
stosującej placebo (0,91 zdarzenia/pacjento-rok). Nie obserwowano przypadków ciężkiej hipoglikemii
w grupie stosującej liraglutyd.
Zgłaszanie podejrzewanych działań niepożądanych
Po dopuszczeniu produktu leczniczego do obrotu istotne jest zgłaszanie podejrzewanych działań
niepożądanych. Umożliwia to nieprzerwane monitorowanie stosunku korzyści do ryzyka stosowania
produktu leczniczego. Osoby należące do fachowego personelu medycznego powinny zgłaszać
wszelkie podejrzewane działania niepożądane za pośrednictwem „krajowego systemu zgłaszania”
wymienionego w załączniku V.
4.9 Przedawkowanie
W badaniach klinicznych i po wprowadzeniu produktu do obrotu zgłoszono przypadki przyjęcia dawki
do 40 razy większej (72 mg) niż zalecana dawka podtrzymująca. Zgłaszane zdarzenia obejmowały
silne nudności, wymioty, biegunkę oraz ciężką hipoglikemię.
W przypadku przedawkowania należy podjąć odpowiednie leczenie wspomagające w zależności
od przedmiotowych i podmiotowych objawów klinicznych. Należy obserwować czy u pacjentów nie
występują kliniczne objawy odwodnienia oraz monitorować stężenie glukozy we krwi.
5. WŁAŚCIWOŚCI FARMAKOLOGICZNE
5.1 Właściwości farmakodynamiczne
Grupa farmakoterapeutyczna: leki stosowane w cukrzycy, analogi glukagonopodobnego peptydu-1
(GLP-1). Kod ATC: A10BJ02.
Mechanizm działania
Liraglutyd to analog GLP-1 wykazujący 97% homologii sekwencji z ludzkim GLP-1, który wiąże
się z receptorem GLP-1, aktywując go. Na receptor GLP-1 działa natywny GLP-1, endogenny hormon
10
należący do inkretyn, który wzmacnia glukozozależne wydzielanie insuliny w komórkach beta
trzustki. W przeciwieństwie do natywnego GLP-1, liraglutyd ma profil farmakokinetyczny
i farmakodynamiczny odpowiedni do podawania raz na dobę. Po podaniu podskórnym, profil
wydłużonego działania leku opiera się na trzech mechanizmach: wiązaniu pomiędzy własnymi
cząsteczkami, które spowalnia wchłanianie; wiązaniu z albuminą oraz większą stabilnością
enzymatyczną wobec peptydazy dipeptydylowej-4 (DPP-4) i neutralnej endopeptydazy (NEP), co
powoduje długi okres półtrwania w osoczu.
Działanie liraglutydu jest związane ze specyficzną interakcją z receptorami GLP-1, w wyniku której
następuje wzrost cyklicznego adenozynomonofosforanu (cAMP). Liraglutyd stymuluje wydzielanie
insuliny w sposób zależny od stężenia glukozy. Jednocześnie zmniejsza nadmierne wydzielanie
glukagonu, również w sposób zależny od stężenia glukozy. Tym samym, kiedy stężenie glukozy
we krwi jest duże, następuje stymulacja wydzielania insuliny i hamowanie wydzielania glukagonu.
W odwrotnej sytuacji, podczas hipoglikemii, liraglutyd zmniejsza wydzielanie insuliny, nie zaburzając
wydzielania glukagonu. Mechanizm zmniejszenia stężenia glukozy we krwi obejmuje również
niewielkie opóźnienie w opróżnianiu żołądka. Liraglutyd zmniejsza masę ciała i masę tłuszczową
w wyniku zmniejszenia łaknienia i podaży kalorii. GLP-1 jest fizjologicznym regulatorem apetytu
i spożywania pokarmu, ale dokładny mechanizm działania nie został do końca wyjaśniony.
W badaniach na zwierzętach stwierdzono, że podawanie obwodowe liraglutydu prowadzi do jego
wychwytu w określonych obszarach mózgu biorących udział w regulacji apetytu, gdzie liraglutyd
poprzez specyficzną aktywację receptora GLP-1 (GLP-1R), zwiększa kluczowe sygnały sytości
i zmniejsza kluczowe sygnały głodu, co prowadzi do zmniejszenia masy ciała.
Receptory GLP-1 występują również w określonych miejscach w sercu, naczyniach układu krążenia,
układzie immunologicznym i nerkach. W badaniach nad miażdżycą tętnic prowadzonych z udziałem
myszy liraglutyd zapobiegał rozwojowi blaszki miażdżycowej oraz zmniejszał stan zapalny blaszki.
Dodatkowo liraglutyd wywierał korzystny wpływ na lipidy w osoczu. Liraglutyd nie zmniejszał
rozmiaru blaszki w przypadku stabilnej miażdżycy.
Działanie farmakodynamiczne
Liraglutyd działa 24 godziny i poprawia kontrolę glikemii poprzez zmniejszenie stężenia glukozy
we krwi na czczo i po posiłku u chorych na cukrzycę typu 2.
Skuteczność kliniczna i bezpieczeństwo stosowania
Celem leczenia cukrzycy typu 2 jest zarówno poprawa kontroli glikemii, jak i zmniejszenie
zachorowalności i śmiertelności z przyczyn sercowo-naczyniowych.
Przeprowadzono pięć randomizowanych, podwójnie zaślepionych, kontrolowanych badań klinicznych
fazy IIIa z udziałem osób dorosłych w celu oceny wpływu liraglutydu na kontrolę glikemii (Tabela 2).
Leczenie liraglutydem dało klinicznie i statystycznie istotną poprawę stężenia hemoglobiny
glikowanej A1c (HbA1c) oraz stężenia glukozy w osoczu na czczo i po posiłku, w porównaniu
z placebo.
Badania te obejmowały 3978 chorych na cukrzycę typu 2 (2501 pacjentów poddanych leczeniu
liraglutydem), 53,7% mężczyzn i 46,3% kobiet, 797 pacjentów (508 poddanych leczeniu
liraglutydem) było w wieku 65 lat i starszych, a 113 pacjentów (66 poddanych leczeniu liraglutydem)
było w wieku 75 lat i starszych.
Przeprowadzono cztery dodatkowe niezaślepione, randomizowane, kontrolowane badania kliniczne
z liraglutydem z udziałem 1901 pacjentów (464, 658, 323 oraz 177 pacjentów odpowiednio) oraz
jedno podwójnie zaślepione, randomizowane, kontrolowane badanie kliniczne u pacjentów z cukrzycą
typu 2 i umiarkowanym zaburzeniem czynności nerek (279 pacjentów w badaniu).
Liraglutyd był także badany w dużym badaniu klinicznym oceniającym incydenty sercowo-
11
naczyniowe (LEADER) prowadzonym z udziałem 9340 pacjentów z cukrzycą typu 2 obciążonych
wysokim ryzykiem sercowo-naczyniowym.
• Kontrola glikemii
Monoterapia
Monoterapia liraglutydem, trwająca 52 tygodnie, powodowała statystycznie istotne i długo
utrzymujące się zmniejszenie stężenia HbA1c, w porównaniu z leczeniem glimepirydem w dawce 8 mg
(-0,84% dla dawki 1,2 mg, -1,14% dla dawki 1,8 mg, w porównaniu do -0,51% dla leku
porównawczego), u pacjentów leczonych wcześniej za pomocą odpowiedniej diety i wysiłku
fizycznego bądź doustnych leków przeciwcukrzycowych w monoterapii, przy przyjmowaniu dawki
nie większej niż połowa dawki maksymalnej (tabela 2).
Leczenie skojarzone z doustnymi lekami przeciwcukrzycowymi
Liraglutyd w leczeniu skojarzonym, trwającym 26 tygodni, z metforminą, z glimepirydem
lub z metforminą i rozyglitazonem lub z SGLT2i i metforminą lub bez metforminy powodował
statystycznie istotne i długo utrzymujące się zmniejszenie stężenia HbA1c w porównaniu z placebo
(tabela 2).
Tabela 2 Liraglutyd stosowany w badaniach klinicznych fazy III w monoterapii (52 tygodnie)
oraz w skojarzeniu z doustnymi lekami przeciwcukrzycowymi (26 tygodni)
N Średnia
wartości
wyjściow
ych
HbA1c
(%)
Średnia
zmiana
HbA1c (%)
w stosunku
do wartości
wyjściowej
Pacjenci
(%) z
HbA1c
<7%
Średnia
wartość
wyjściow
a masy
ciała (kg)
Średnia
zmiana
masy ciała
w stosunku
do wartości
wyjściowej
(kg)
Monoterapia
Liraglutyd 1,2 mg 251 8,18 -0,84* 42,81
; 58,33 92,1 -2,05**
Liraglutyd 1,8 mg 246 8,19 -1,14** 50,91
; 62,03 92,6 -2,45**
Glimepiryd 8
mg/dobę
248 8,23 -0,51 27,81
; 30,83 93,3 1,12
Leczenie skojarzone z metforminą (2000 mg/dobę)
Liraglutyd 1,2 mg 240 8,3 -0,97† 35,31
; 52,82 88,5 -2,58**
Liraglutyd 1,8 mg 242 8,4 -1,00† 42,41
; 66,32 88,0 -2,79**
Placebo 121 8,4 0,09 10,81
; 22,52 91,0 -1,51
Glimepiryd 4
mg/dobę
242 8,4 -0,98 36,31
; 56,02 89,0 0,95
Leczenie skojarzone z glimepirydem (4 mg/dobę)
Liraglutyd 1,2 mg 228 8,5 -1,08** 34,51
; 57,42 80,0 0,32**
Liraglutyd 1,8 mg 234 8,5 -1,13** 41,61
; 55,92 83,0 -0,23**
Placebo 114 8,4 0,23 7,51
; 11,82 81,9 -0,10
Rozyglitazon
4 mg/dobę
231 8,4 -0,44 21,91
; 36,12 80,6 2,11
Leczenie skojarzone z metforminą (2000 mg/dobę) i rozyglitazonem (4 mg dwa razy na dobę)
Liraglutyd 1,2 mg 177 8,48 -1,48 57,51 95,3 -1,02
Liraglutyd 1,8 mg 178 8,56 -1,48 53,71 94,9 -2,02
Placebo 175 8,42 -0,54 28,11 98,5 0,60
Leczenie skojarzone z metforminą (2000 mg/dobę) i glimepirydem (4 mg/dobę)
Liraglutyd 1,8 mg 230 8,3 -1,33* 53,11 85,8 -1,81**
Placebo 114 8,3 -0,24 15,31 85,4 -0,42
Insulina glargine4 232 8,1 -1,09 45,81 85,2 1,62
Leczenie skojarzone z SGLT2i5 i metforminą lub bez metforminy (≥1500 mg/dobę)
Liraglutyd 1,8 mg 203 8,00 -1,02*** 54,8*** 91,0 -2,92
Placebo 100 7,96 -0,28 13,9 91,4 -2,06 *
Przewaga (p<0,01) w porównaniu do leku porównawczego; **Przewaga (p<0,0001) w porównaniu do leku
12
porównawczego; ***Przewaga (p<0,001) w porównaniu do leku porównawczego, †
Nie mniejsza skuteczność
(p<0,0001) w porównaniu do leku porównawczego 1
wszyscy pacjenci; 2
wcześniejsza monoterapia doustnym lekiem przeciwcukrzycowym; 3
pacjenci leczeni
wcześniej za pomocą odpowiedniej diety, 5
Victoza w leczeniu skojarzonym z SGLT2i została przebadana ze wszystkimi dopuszczonymi do obrotu
dawkami SGLT2i 4
dawkowanie insuliny glargine było przeprowadzane metodą otwartą i zgodnie z wytycznymi dotyczącymi
dostosowywania dawki. Dostosowywanie dawki insuliny glargine było przeprowadzane przez pacjenta po
poinstruowaniu go przez badacza:
Wytyczne dotyczące dostosowywania dawki insuliny glargine
Samodzielny pomiar stężenia glukozy na czczo Zwiększenie dawki insuliny glargine (IU)
≤ 5,5 mmol/l (≤100 mg/dl) cel bez dostosowywania
> 5,5 i < 6,7 mmol/l (>100 i <120 mg/dl) 0 – 2 IUa
≥ 6,7 mmol/l (≥120 mg/dl) 2 IU a
W zależności od indywidualnych zaleceń badacza na poprzedniej wizycie, na przykład w zależności od tego czy
u pacjenta występowała hipoglikemia.
Leczenie skojarzone z insuliną
W 104-tygodniowym badaniu klinicznym, 57% pacjentów z cukrzycą typu 2 leczonych insuliną
degludec w skojarzeniu z metforminą osiągnęło docelową wartość HbA1c <7%. Pozostali pacjenci
zostali włączeni do 26-tygodniowego, otwartego, randomizowanego badania oceniającego skojarzone
leczenie z liraglutydem lub pojedynczą dawką insuliny aspart (przyjmowanej z największym
posiłkiem). W grupie otrzymującej insulinę degludec w skojarzeniu z liraglutydem, dawka insuliny
została zmniejszona o 20% w celu zminimalizowania ryzyka hipoglikemii. Dodanie liraglutydu
spowodowało statystycznie istotne zmniejszenie stężenia HbA1c (-0,73% dla liraglutydu w porównaniu
do -0,40% dla leku porównawczego) oraz masy ciała (-3,03 w porównaniu do 0,72 kg). Częstość
występowania hipoglikemii (na pacjento-rok ekspozycji) była statystycznie istotnie niższa po dodaniu
liraglutydu niż po dodaniu pojedynczej dawki insuliny aspart (1,0 w porównaniu do 8,15;
współczynnik: 0,13; 95% CI: od 0,08 do 0,21).
W 52-tygodniowym badaniu klinicznym, dodanie insuliny detemir do leczenia liraglutydem 1,8 mg
z metforminą u pacjentów, którzy nie uzyskali kontroli glikemii po zastosowaniu osobno liraglutydu
i metforminy spowodowało zmniejszenie HbA1c o 0,54% od wartości wyjściowej, w porównaniu
do 0,20% dla grupy kontrolnej przyjmującej liraglutyd 1,8 mg i metforminę. Utrzymano zmniejszenie
masy ciała. Wystąpił niewielki wzrost częstości łagodnych hipoglikemii (0,23 w porównaniu
do 0,03 zdarzenia na pacjenta na rok).
W badaniu LEADER (patrz podpunkt Ocena parametrów układu sercowo-naczyniowego)
873 pacjentów stosowało wyjściowo i przez kolejnych 26 tygodni mieszankę insulin (z doustnym/ymi
lekiem/ami przeciwcukrzycowym/ymi (DLP) lub bez nich). Średnia początkowa wartość HbA1c,
wynosiła 8,7% dla liraglutydu i placebo. Szacowana w 26 tygodniu średnia zmiana wartości HbA1c
wynosiła odpowiednio -1,4% i -0,5% dla liraglutydu i placebo, z szacunkową różnicą
-0,9 [-1,00; -0,70]95% CI. Ogólny profil bezpieczeństwa liraglutydu był porównywalny do
obserwowanego dla placebo, oba podawane w leczeniu skojarzonym z mieszanką insulin (patrz punkt
4.8).
Stosowanie u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek
Przeprowadzono podwójnie zaślepione badanie kliniczne, porównujące skuteczność i bezpieczeństwo
stosowania liraglutydu 1,8 mg z placebo, gdy stanowiły one dodatek do insuliny i/lub doustnych
leków przeciwcukrzycowych, w grupach pacjentów z cukrzycą typu 2 i z umiarkowanymi
zaburzeniami czynności nerek. Po 26 tygodniach badania, liraglutyd wykazał się przewagą w zakresie
obniżania HbA1c (-1,05% w porównaniu do -0,38% dla placebo). U znacząco większej liczby
pacjentów stosujących liraglutyd, osiągnięto stężenie HbA1c poniżej 7% (52,8% w porównaniu
do 19,5% dla placebo). W obu grupach odnotowano spadek masy ciała: -2,4 kg w grupie stosującej
liraglutyd oraz -1,09 kg w grupie stosującej placebo. Ryzyko wystąpienia hipoglikemii w obu
badanych grupach było zbliżone. Profil bezpieczeństwa stosowania liraglutydu był podobny
do obserwowanego w innych badaniach, w których stosowano ten lek.
13
• Odsetek pacjentów osiągających zmniejszenie wartości HbA1c
Podawanie liraglutydu w monoterapii spowodowało uzyskanie HbA1c ≤6,5% u statystycznie istotnie
większego odsetka pacjentów po 52 tygodniach, w porównaniu z pacjentami otrzymującymi
glimepiryd (37,6% dla dawki 1,8 mg oraz 28,0% dla dawki 1,2 mg, w porównaniu do 16,2% dla leku
porównawczego).
Liraglutyd skojarzony z metforminą, z glimepirydem, z metforminą i rozyglitazonem lub z SGLT2i
i metforminą lub bez metforminy dał w rezultacie statystycznie istotnie większy odsetek pacjentów,
u których HbA1c wyniosło ≤6,5% po upływie 26 tygodni, w porównaniu z pacjentami otrzymującymi
te same leki w monoterapii.
• Stężenie glukozy w osoczu na czczo
Podawanie liraglutydu w monoterapii oraz w skojarzeniu z jednym lub dwoma doustnymi lekami
przeciwcukrzycowymi, spowodowało zmniejszenie stężenia glukozy w osoczu na czczo o 13–
43,5 mg/dl (0,72–2,42 mmol/l). Spadek ten zaobserwowano w ciągu pierwszych dwóch tygodni
leczenia.
• Stężenie glukozy w osoczu po posiłku
Liraglutyd powodował zmniejszenie stężenia glukozy w osoczu po posiłku dla wszystkich trzech
dziennych posiłków o 31–49 mg/dl (1,68–2,71 mmol/l).
• Czynność komórek beta
Badania kliniczne liraglutydu wskazują na poprawę czynności komórek beta, na podstawie takich
badań jak homeostatyczny model oceny funkcji komórek beta (HOMA-B) oraz stosunek proinsuliny
do insuliny. W podgrupie chorych na cukrzycę typu 2 (n=29) wykazano poprawę w wydzielaniu
insuliny w pierwszej i w drugiej fazie po 52 tygodniach podawania liraglutydu.
• Masa ciała
Stosowanie liraglutydu w leczeniu skojarzonym z metforminą, z metforminą i glimepirydem,
z metforminą i rozyglitazonem lub z SGLT2i i metforminą lub bez metforminy, wiązało się
z utrzymującym się zmniejszeniem masy ciała w zakresie od 0,86 kg do 2,62 kg w porównaniu do
placebo.
Większa redukcja masy ciała była obserwowana u pacjentów z wyższym indeksem masy ciała (BMI)
na początku badań.
• Ocena parametrów układu sercowo-naczyniowego
Analiza post-hoc (po fakcie) poważnych zdarzeń sercowo-naczyniowych (zgon z przyczyn sercowonaczyniowych, zawał mięśnia sercowego, udar mózgu), które wystąpiły we wszystkich badaniach
II i III fazy o średnim i długim czasie trwania (od 26 do 100 tygodni) z udziałem 5607 pacjentów
(3651 stosujących liraglutyd), wykazała brak zwiększonego ryzyka sercowo-naczyniowego
(współczynnik występowania: 0,75 (95% CI 0,35; 1,63) po zastosowaniu liraglutydu w porównaniu do
wszystkich komparatorów).
Badanie LEADER: Skuteczność i działanie liraglutydu w cukrzycy: Ocena incydentów sercowonaczyniowych to wieloośrodkowe, kontrolowane placebo, podwójnie zaślepione badanie kliniczne.
9340 pacjentów zrandomizowano do grupy leczonej liraglutydem (4668) lub placebo (4672), w obu
przypadkach leczenie prowadzono jako uzupełnienie standardowego leczenia z uwzględnieniem
HbA1c oraz sercowo-naczyniowych (CV) czynników ryzyka. Główny punkt końcowy oraz stan
zdrowia w punkcie końcowym badania zostały ocenione u odpowiednio 99,7% i 99,6% uczestników
zrandomizowanych do grupy z liraglutydem i placebo. Czas obserwacji wynosił od minimum 3,5 roku
do maksymalnie 5 lat. W skład badanej populacji wchodzili pacjenci ≥65 lat (N=4329) i ≥75 lat
(N=836) oraz pacjenci z łagodną (N=3907), umiarkowaną (N=1934) lub ciężką (N=224)
niewydolnością nerek. Średni wiek pacjenta wynosił 64 lata, a średni współczynnik BMI 32,5 kg/m².
Średni czas trwania cukrzycy wynosił 12,8 lat.
14
Głównym punktem końcowym był czas od randomizacji do wystąpienia jakiegokolwiek z poważnych
niepożądanych incydentów sercowo-naczyniowych (MACE): zgon sercowo-naczyniowy,
niezakończony zgonem zawał serca, niezakończony zgonem udar mózgu. Liraglutyd wykazał
przewagę w zapobieganiu MACE w porównaniu do placebo (Rysunek 1). Szacowany współczynnik
ryzyka był stale poniżej 1 dla wszystkich 3 składowych MACE.
Liraglutyd zmniejszył również znacząco ryzyko wystąpienia rozszerzonego MACE (podstawowy
MACE, niestabilna dławica piersiowa prowadząca do hospitalizacji, rewaskularyzacja tętnic
wieńcowych lub hospitalizacja z powodu niewydolności serca) oraz innych dodatkowych punktów
końcowych (Rysunek 2). Pacjenci u których wystąpił incydent (%)
Czas od randomizacji (miesiące) Narażeni pacjenci
Ogół pacjentów w populacji badanej (ang. full analysis set - FAS).
Placebo
Victoza
Współczynnik ryzyka (ang. hazard ratio – HR): 0,87
95% CI [0,78; 0,97]
p<0,001 dla nie mniejszej skuteczności
p=0,005 dla przewagi
Placebo
Victoza
4672
4668
4587
4593
4473
4496
4352
4400
4237
4280
4123
4172
4010
4072
3914
3982
1543
1562
407
424
Rysunek 1: Wykres Kaplana-Meiera uwzględniający czas do wystąpienia pierwszego incydentu
MACE – populacja FAS
Współczynnik
ryzyka (95% CI)
Victoza N
(%)
Placebo N
(%)
FAS: ogół pacjentów w populacji badanej
CI: przedział ufności
MACE: poważny niepożądany incydent sercowo-naczyniowy
%: procentowa proporcja pacjentów, u których wystąpił incydent
N: liczba pacjentów
Przewaga produktu
leczniczego Victoza
Przewaga placebo
0,7 0,8 0,9 1,1 1,2
Główny punkt końcowy – MACE
Składowe MACE:
FAS
Zgon sercowo-naczyniowy
Niezakończony zgonem zawał serca
Niezakończony zgonem udar mózgu
Rozszerzone MACE
Dodatkowe składowe w rozszerzonym MACE:
Niestabilna dławica piersiowa (hospitalizacja)
Rewaskularyzacja tętnic wieńcowych
Niewydolność serca (hospitalizacja)
Inne dodatkowe punkty końcowe:
Wszystkie incydenty powodujące śmierć
Śmierć z innych powodów niż sercowonaczyniowe
1
0,87
(0,78-0,97)
0,78
(0,66-0,93)
0.89
(0,72-1,11)
0,88
(0,75-1,03)
0,88
(0,81-0,96)
0,98
(0,76-1,26)
0,91
(0,80-1,04)
0,87
(0,73-1,05)
0,85
(0,74-0,97)
0,95
(0,77-1,18)
608
(13,0)
219
(4,7)
159
(3,4)
281
(6,0)
948
(20,3)
122
(2,6)
405
(8,7)
218
(4,7)
381
(8,2)
162
(3,5)
694
(14,9)
278
(6,0)
177
(3,8)
317
(6,8)
1062
(22,7)
124
(2,7)
441
(9,4)
248
(5,3)
447
(9,6)
169
(3,6)
4668
(100)
4672
(100)
Rysunek 2: Wykres drzewkowy uwzględniający analizę poszczególnych typów incydentów
sercowo-naczyniowych – populacja FAS
Od początku badania do 36 miesiąca terapii liraglutydem obserwowane było znaczące i trwałe
15
zmniejszenie wartości HbA1c w porównaniu do placebo, podawanych jako uzupełnienie
standardowego leczenia (-1,16% w porównaniu do -0,77%; szacowana różnica pomiędzy terapiami
(ang. estimated treatment difference [ETD]) -0,40% [-0,45; -0,34]). Potrzeba intensyfikacji leczenia
insuliną u pacjentów niestosujących wyjściowo insulinoterapii była o 48% niższa podczas leczenia
liraglutydem w porównaniu do placebo (współczynnik ryzyka (HR) 0,52 [0,48; 0,57]).
• Ciśnienie krwi i rytm serca
Podczas prowadzonych badań fazy IIIa, liraglutyd obniżał skurczowe ciśnienie krwi o średnio od 2,3
do 6,7 mmHg w odniesieniu do wartości wyjściowej oraz w porównaniu do aktywnego komparatora,
dla którego obniżenie wynosiło od 1,9 do 4,5 mmHg. W długoterminowych badaniach klinicznych,
także w badaniu LEADER, podczas leczenia liraglutydem obserwowano przyspieszenie rytmu serca
średnio o 2 do 3 uderzeń na minutę w porównaniu do wartości wyjściowej. W badaniu LEADER nie
zaobserwowano żadnego długoterminowego klinicznego wpływu przyspieszonego rytmu serca na
ryzyko incydentów sercowo-naczyniowych.
• Efekty mikronaczyniowe
W badaniu LEADER do incydentów związanych z mikrokrążeniem zaliczano przypadki nefropatii
i retinopatii. Analiza czasu do wystąpienia pierwszego incydentu mikronaczyniowego podczas
leczenia liraglutydem w porównaniu do placebo wykazała wartość HR 0,84 [0,73; 0,97]. Wartość HR
podczas leczenia liraglutydem w porównaniu do placebo wynosiła 0,78 [0,67; 0,92] dla czasu do
wystąpienia pierwszego incydentu nefropatii oraz 1,15 [0,87; 1,52] dla czasu do wystąpienia
pierwszego incydentu retinopatii.
• Immunogenność
W związku z potencjalnymi właściwościami immunogennymi produktów leczniczych zawierających
białka lub peptydy, u osób stosujących liraglutyd może dojść do wytworzenia przeciwciał przeciwko
liraglutydowi. Przeciętnie do wytworzenia przeciwciał dochodziło u 8,6% pacjentów. Nie powiązano
wytworzenia przeciwciał ze zmniejszoną skutecznością liraglutydu.
Dzieci i młodzież
W podwójnie zaślepionym badaniu klinicznym porównującym skuteczność i bezpieczeństwo produktu
Victoza 1,8 mg z placebo podawanych w skojarzeniu z metforminą i insuliną lub bez insuliny
u młodzieży i dzieci z cukrzycą typu 2 w wieku 10 lat i powyżej, wykazano wyższą skuteczność
produktu Victoza w porównaniu z placebo w obniżeniu HbA1c po 26 tygodniach leczenia (-1,06, [-
1,65, 0,46]). Zmniejszenie stężenia HbA1c wyniosło 1,3% po dodatkowych 26 tygodniach badania
prowadzonego w trybie otwartym, potwierdzając tym samym, że stosowanie produktu Victoza
zapewnia długotrwałą kontrolę glikemii.
Skuteczność i bezpieczeństwo stosowania produktu leczniczego Victoza było porównywalne do
obserwowanego u osób dorosłych leczonych produktem Victoza.
Biorąc pod uwagę odpowiednią kontrolę glikemii lub tolerancję, 30% uczestników badania stosowało
dawkę 0,6 mg, u 17% dawkę zwiększono do 1,2 mg, a u 53% dawkę zwiększono do 1,8 mg.
Inne dane kliniczne
W otwartym badaniu porównującym skuteczność i bezpieczeństwo stosowania liraglutydu (1,2 mg
i 1,8 mg) i sitagliptyny (inhibitora DDP-4, 100 mg) u pacjentów niewystarczająco kontrolowanych
za pomocą leczenia metforminą (średni odsetek HbA1c 8,5%), terapia liraglutydem w obu dawkach
była skuteczniejsza pod względem obniżenia HbA1c niż leczenie sitagliptyną po 26 tygodniach terapii
(-1,24%, -1,50% w porównaniu do -0,90%, p<0,0001). U pacjentów leczonych liraglutydem
zaobserwowano znaczące zmniejszenie masy ciała w porównaniu z pacjentami leczonymi sitagliptyną
(-2,9 kg i -3,4 kg w porównaniu do -1,0 kg, p<0,0001). U większego odsetka pacjentów leczonych
liraglutydem występowały przemijające nudności w porównaniu z pacjentami leczonymi sitagliptyną
(20,8% i 27,1% dla liraglutydu w porównaniu z 4,6% dla sitagliptyny). Obniżenie poziomu HbA1c
i przewaga leczenia liraglutydem (1,2 mg i 1,8 mg) nad sitagliptyną po 26 tygodniach, utrzymała
się również po 52 tygodniach leczenia (-1,29% i -1,51% w porównaniu z -0,88%, p<0,0001). Zmiana
16
leczenia z sitagliptyny na liraglutyd po 52 tygodniach powodowała dodatkowe i statystycznie istotne
obniżenie poziomu HbA1c (-0,24% i -0,45%, 95% CI: -0,41 do -0,07 oraz -0,67 do -0.23)
w 78 tygodniu, ale odpowiednia grupa kontrolna nie była dostępna.
W otwartym badaniu porównującym skuteczność i bezpieczeństwo stosowania liraglutydu 1,8 mg
podawanego raz na dobę i eksenatydu 10 μg podawanego dwa razy na dobę u pacjentów
niewystarczająco kontrolowanych za pomocą leczenia metforminą i (lub) pochodną
sulfonylomocznika (średni odsetek HbA1c 8,3%), terapia liraglutydem bardziej zmniejszyła poziom
HbA1c po 26 tygodniach niż leczenie eksenatydem (-1,12% w porównaniu do -0,79%, szacunkowa
różnica leczenia: -0,33; 95% CI: -0,47 do -0,18). Znacząco więcej pacjentów osiągnęło poziom HbA1c
poniżej 7% stosując liraglutyd w porównaniu z pacjentami stosującymi eksenatyd (54,2%
w porównaniu z 43,4%, p=0,0015). Masa ciała pacjentów leczonych tymi lekami uległa obniżeniu
o około 3 kg. Zmiana leczenia z eksenatydu na liraglutyd po 26 tygodniach skutkowała dodatkowym
i statystycznie istotnym zmniejszeniem poziomu HbA1c (-0,32%, 95% CI: -0,41 do -0,24)
w 40 tygodniu, ale odpowiednia grupa kontrolna nie była dostępna. W ciągu 26 tygodni odnotowano
12 ciężkich zdarzeń niepożądanych wśród 235 pacjentów stosujących liraglutyd (5,1%), natomiast
u pacjentów stosujących eksenatyd odnotowano 6 ciężkich zdarzeń niepożądanych wśród
232 pacjentów (2,6%). Nie wykazano stałego wzorca występowania zdarzeń w odniesieniu
do poszczególnych układów i narządów.
W otwartym badaniu porównującym skuteczność i bezpieczeństwo stosowania liraglutydu 1,8 mg
i liksysenatydu 20 μg podawanych 404 pacjentom niewystarczająco kontrolowanym za pomocą
leczenia metforminą (średni odsetek HbA1c 8,4%), terapia liraglutydem była bardziej skuteczna pod
względem zmniejszenia HbA1c po 26 tygodniach leczenia niż terapia liksysenatydem (-1,83%
w porównaniu do -1,21%, p<0,0001). Znacząco więcej pacjentów osiągnęło wartość HbA1c poniżej
7% przyjmując liraglutyd w porównaniu z pacjentami stosującymi liksysenatyd (74,2% w porównaniu
z 45,5%, p<0,0001), podobnie jak wartość HbA1c mniejszą lub równą 6,5% (54,6% w porównaniu
z 26,2%, p<0,0001). Zmniejszenie masy ciała obserwowano u pacjentów leczonych obydwoma lekami
(-4,3 kg w grupie leczonej liraglutydem i -3,7 kg w grupie leczonej liksysenatydem). Zdarzenia
niepożądane dotyczące żołądka i jelit były zgłaszane częściej w związku z leczeniem liraglutydem
(43,6% w porównaniu z 37,1%).
5.2 Właściwości farmakokinetyczne
Wchłanianie
Liraglutyd po podaniu podskórnym wchłania się powoli, stężenie maksymalne jest osiągane po 8–
12 godzinach od podania. Szacowane maksymalne stężenie liraglutydu wynosiło 9,4 nmol/l (średnia
masa ciała około 73 kg) dla pojedynczej dawki 0,6 mg liraglutydu podanej podskórnie. Przy dawce
1,8 mg liraglutydu, średnie stężenie liraglutydu po osiągnięciu stanu równowagi (AUCτ/24) osiągnęło
w przybliżeniu 34 nmol/l (średnia masa ciała około 76 kg). Ekspozycja na liraglutyd zmniejsza się
wraz ze wzrostem masy ciała. Ekspozycja na liraglutyd rosła proporcjonalnie do dawki.
Wewnątrzosobniczy współczynnik zmienności dla AUC liraglutydu wynosił 11% po podaniu
pojedynczej dawki.
Całkowita biodostępność liraglutydu po podaniu podskórnym wynosi około 55%.
Dystrybucja
Pozorna objętość dystrybucji po podaniu podskórnym wynosi 11–17 l. Średnia objętość dystrybucji
po dożylnym podaniu liraglutydu wynosi 0,07 l/kg. Liraglutyd jest w znacznym stopniu wiązany przez
białka osocza (>98%).
Metabolizm
W ciągu 24 godzin po podaniu pojedynczej dawki znakowanego radioaktywnie [3
H]-liraglutydu
zdrowym osobom, liraglutyd występował w osoczu głównie w postaci niezmienionej. Wykryto
również w osoczu dwa mniej istotne metabolity (≤9% i ≤5% całkowitej radioaktywności osocza).
17
Liraglutyd jest metabolizowany w podobny sposób jak duże białka i nie zidentyfikowano konkretnego
organu stanowiącego główną drogę eliminacji.
Eliminacja
Po podaniu dawki [3
H]-liraglutydu nie wykryto w moczu lub kale liraglutydu w niezmienionej postaci.
Tylko niewielka część radioaktywnego związku została wydalona jako metabolity w moczu lub kale
(odpowiednio 6% i 5%). Radioaktywny związek w moczu i kale został wydalony głównie w ciągu
pierwszych 6–8 dni i odpowiada trzem mniej istotnym metabolitom.
Średni klirens po podaniu podskórnym pojedynczej dawki liraglutydu wynosi w przybliżeniu 1,2 l/h
z okresem półtrwania w fazie eliminacji wynoszącym około 13 godzin.
Szczególne grupy pacjentów
Osoby w podeszłym wieku
Z wyników badań farmakokinetycznych u zdrowych osób oraz analizy danych farmakokinetycznych
zdrowych pacjentów (w wieku od 18 do 80 lat) wynika, że wiek nie ma klinicznie istotnego wpływu
na farmakokinetykę liraglutydu.
Płeć
Z analizy danych farmakokinetycznych pacjentów obu płci oraz wyników badań farmakokinetycznych
u zdrowych osób wynika, że płeć nie ma klinicznie istotnego wpływu na farmakokinetykę liraglutydu.
Pochodzenie etniczne
Z populacyjnej analizy danych farmakokinetycznych pacjentów, wśród których były osoby rasy białej,
czarnej, Azjaci i Latynosi, wynika, że pochodzenie etniczne nie ma klinicznie istotnego wpływu
na farmakokinetykę liraglutydu.
Otyłość
Analiza farmakokinetyczna wskazuje, że indeks masy ciała (BMI) nie ma istotnego wpływu
na farmakokinetykę liraglutydu.
Zaburzenia czynności wątroby
Dokonano oceny farmakokinetyki liraglutydu u pacjentów z różnym stopniem zaburzeń czynności
wątroby w badaniu z użyciem pojedynczej dawki. Ekspozycja na liraglutyd zmniejszyła się o 13–23%
u pacjentów z łagodnymi do umiarkowanych zaburzeń czynności wątroby, w porównaniu
do zdrowych osób.
Ekspozycja była istotnie mniejsza (44%) u pacjentów z ciężkimi zaburzeniami czynności wątroby
(>9 według skali Child-Pugh).
Zaburzenia czynności nerek
Ekspozycja na liraglutyd była mniejsza u pacjentów z niewydolnością nerek niż u osób z normalną
czynnością nerek. Ekspozycja na liraglutyd zmniejszyła się odpowiednio o 33%, 14%, 27% i 26%
u pacjentów z łagodną (klirens kreatyniny, CrCl 50–80 ml/min), umiarkowaną (CrCl 30–50 ml/min),
ciężką (CrCl <30 ml/min) niewydolnością nerek oraz w końcowym stadium choroby nerek
wymagającym dializy.
Podobnie, w 26 tygodniowym badaniu klinicznym u pacjentów z cukrzycą typu 2 oraz
umiarkowanymi zaburzeniami czynności nerek (CrCl 30–59 ml/min, patrz punkt 5.1) zaobserwowano
o 26% mniejszą ekspozycję na liraglutyd w porównaniu do oddzielnego badania z udziałem pacjentów
z cukrzycą typu 2 i prawidłową czynnością nerek lub łagodnymi zaburzeniami ich czynności.
Dzieci i młodzież
Oceny właściwości farmakokinetycznych dokonano w badaniach klinicznych przeprowadzonych
z udziałem młodzieży i dzieci z cukrzycą typu 2 w wieku 10 lat i powyżej. Ekspozycja na liraglutyd
u młodzieży i dzieci była porównywalna do obserwowanej u osób dorosłych.
18
5.3 Przedkliniczne dane o bezpieczeństwie
Dane niekliniczne, wynikające z konwencjonalnych badań farmakologicznych dotyczących
bezpieczeństwa, toksyczności po podaniu wielokrotnym lub genotoksyczności, nie ujawniają
szczególnego zagrożenia dla człowieka.
W dwuletnich badaniach nad rakotwórczością u szczurów i myszy wykryto niestanowiące zagrożenia
dla życia guzy tarczycy wywodzące się z komórek C. U szczurów nie określono największej dawki
niewywołującej szkodliwych objawów (ang. NOAEL – No Observed Adverse Effect Level). Guzów
tych nie zaobserwowano u małp, którym podawano lek przez 20 miesięcy. Wyniki otrzymane
u gryzoni są skutkiem niegenotoksycznego, specyficznego mechanizmu, w którym pośredniczy
receptor GLP-1, a na który gryzonie są szczególnie wrażliwe. Znaczenie tego związku w stosunku
do ludzi jest niewielkie, ale nie można wykluczyć go całkowicie. Nie wykryto żadnych innych guzów
związanych z leczeniem.
Badania na zwierzętach nie wykazały bezpośredniego szkodliwego wpływu na płodność, choć
ujawniły nieco zwiększoną śmiertelność na wczesnym etapie życia płodowego przy podawaniu
największej dawki. Podawanie produktu leczniczego Victoza w środkowym etapie ciąży powodowało
zmniejszenie masy ciała matki i spowalniało wzrost płodu z niejednoznacznym wpływem na żebra
u szczurów i zmienność kośćca u królików. Ekspozycja na produkt leczniczy Victoza powodowała
spowolnienie wzrostu szczurów w okresie noworodkowym, a w grupie, której podano dużą dawkę,
efekt ten utrzymywał się po zakończeniu okresu karmienia mlekiem. Nie wiadomo, czy spowolnienie
wzrostu u młodych szczurów wynika ze zmniejszonego spożycia mleka związanego z bezpośrednim
wpływem GLP-1, czy ze zmniejszonego wytwarzania mleka przez matkę, spowodowanego mniejszą
podażą kalorii.
6. DANE FARMACEUTYCZNE
6.1 Wykaz substancji pomocniczych
Disodu fosforan dwuwodny
Glikol propylenowy
Fenol
Woda do wstrzykiwań
6.2 Niezgodności farmaceutyczne
Substancje dodawane do produktu leczniczego Victoza mogą spowodować degradację liraglutydu.
Nie mieszać tego produktu leczniczego z innymi produktami leczniczymi, ponieważ nie wykonywano
badań dotyczących zgodności.
6.3 Okres ważności
30 miesięcy.
Po pierwszym użyciu: 1 miesiąc.
6.4 Specjalne środki ostrożności podczas przechowywania
Przechowywać w lodówce (2°C–8°C).
Nie zamrażać.
Przechowywać z dala od zamrażalnika.
Po pierwszym użyciu: przechowywać w temperaturze poniżej 30°C lub przechowywać w lodówce
(2°C–8°C). Nie zamrażać.
19
W celu ochrony przed światłem nakładać nasadkę na wstrzykiwacz.
6.5 Rodzaj i zawartość opakowania
Wkład (szkło typu I) wyposażony w tłok (bromobutyl) i laminowany gumowy element
(bromobutyl/poliizopren) w fabrycznie napełnionym, wielodawkowym, jednorazowym
wstrzykiwaczu, wykonanym z poliolefiny i poliacetalu.
Każdy wstrzykiwacz zawiera 3 ml roztworu wystarczającego na 30 dawek po 0,6 mg, 15 dawek
po 1,2 mg lub 10 dawek po 1,8 mg.
Wielkość opakowań to 1, 2, 3, 5 lub 10 fabrycznie napełnionych wstrzykiwaczy.
Nie wszystkie wielkości opakowań muszą znajdować się w obrocie.
6.6 Specjalne środki ostrożności dotyczące usuwania i przygotowania produktu leczniczego do
stosowania
Produkt leczniczy Victoza nie powinien być stosowany, jeśli nie jest przezroczysty i bezbarwny
lub prawie bezbarwny.
Produktu leczniczego Victoza nie należy stosować, jeśli był on zamrożony.
Produkt leczniczy Victoza można podać stosując igły o długości do 8 mm i grubości od 32G.
Wstrzykiwacz jest przeznaczony do stosowania z igłami jednorazowymi typu NovoFine
lub NovoTwist.
Opakowanie nie zawiera igieł.
Pacjenta należy poinformować, aby usuwał igłę do wstrzykiwań zgodnie z lokalnymi wymaganiami
po każdym wstrzyknięciu i przechowywał wstrzykiwacz bez nałożonej igły. Zapobiega
to zanieczyszczeniu, zakażeniu i wyciekowi produktu leczniczego. Zapewnia to precyzyjne
dawkowanie.
7. PODMIOT ODPOWIEDZIALNY POSIADAJĄCY POZWOLENIE NA
DOPUSZCZENIE DO OBROTU
Novo Nordisk A/S
Novo Allé
DK-2880 Bagsværd
Dania
8. NUMERY POZWOLEŃ NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU
EU/1/09/529/001-005
9. DATA WYDANIA PIERWSZEGO POZWOLENIA NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU
I DATA PRZEDŁUŻENIA POZWOLENIA
Data wydania pierwszego pozwolenia na dopuszczenie do obrotu: 30 czerwca 2009
Data ostatniego przedłużenia pozwolenia: 11 kwietnia 2014
10. DATA ZATWIERDZENIA LUB CZĘŚCIOWEJ ZMIANY TEKSTU
CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO
20
Szczegółowe informacje o tym produkcie leczniczym są dostępne na stronie internetowej Europejskiej
Agencji Leków http://www.ema.europa.eu.
21
ANEKS II
A. WYTWÓRCA BIOLOGICZNEJ SUBSTANCJI CZYNNEJ
ORAZ WYTWÓRCA ODPOWIEDZIALNY ZA ZWOLNIENIE
SERII
B. WARUNKI LUB OGRANICZENIA DOTYCZĄCE
ZAOPATRZENIA I STOSOWANIA
C. INNE WARUNKI I WYMAGANIA DOTYCZĄCE
DOPUSZCZENIA DO OBROTU
D. WARUNKI LUB OGRANICZENIA DOTYCZĄCE
BEZPIECZNEGO I SKUTECZNEGO STOSOWANIA
PRODUKTU LECZNICZEGO
22
A. WYTWÓRCA BIOLOGICZNEJ SUBSTANCJI CZYNNEJ ORAZ WYTWÓRCA
ODPOWIEDZIALNY ZA ZWOLNIENIE SERII
Nazwa i adres wytwórcy biologicznej substancji czynnej
Novo Nordisk A/S
Hallas Allé
DK-4400 Kalundborg
Dania
Nazwa i adres wytwórcy odpowiedzialnego za zwolnienie serii
Novo Nordisk A/S
Novo Allé
DK-2880 Bagsværd
Dania
B. WARUNKI LUB OGRANICZENIA DOTYCZĄCE ZAOPATRZENIA I STOSOWANIA
Produkt leczniczy wydawany na receptę.
C. INNE WARUNKI I WYMAGANIA DOTYCZĄCE DOPUSZCZENIA DO OBROTU
• Okresowe raporty o bezpieczeństwie stosowania (ang. Periodic safety update reports,
PSURs)
Wymagania do przedłożenia okresowych raportów o bezpieczeństwie stosowania tego produktu
leczniczego są określone w wykazie unijnych dat referencyjnych (wykaz EURD), o którym mowa
w art. 107c ust.7 dyrektywy 2001/83/WE i jego kolejnych aktualizacjach ogłaszanych na europejskiej
stronie internetowej dotyczącej leków.
D. WARUNKI LUB OGRANICZENIA DOTYCZĄCE BEZPIECZNEGO
I SKUTECZNEGO STOSOWANIA PRODUKTU LECZNICZEGO
• Plan zarządzania ryzykiem (ang. Risk Management Plan, RMP)
Podmiot odpowiedzialny podejmie wymagane działania i interwencje z zakresu nadzoru nad
bezpieczeństwem farmakoterapii wyszczególnione w RMP, przedstawionym w module 1.8.2
dokumentacji do pozwolenia na dopuszczenie do obrotu, i wszelkich jego kolejnych aktualizacjach.
Uaktualniony RMP należy przedstawiać:
• na żądanie Europejskiej Agencji Leków;
• w razie zmiany systemu zarządzania ryzykiem, zwłaszcza w wyniku uzyskania nowych
informacji, które mogą istotnie wpłynąć na stosunek ryzyka do korzyści, lub w wyniku
uzyskania istotnych informacji, dotyczących bezpieczeństwa stosowania produktu leczniczego
lub odnoszących się do minimalizacji ryzyka.
23
ANEKS III
OZNAKOWANIE OPAKOWAŃ I ULOTKA DLA PACJENTA
24
A. OZNAKOWANIE OPAKOWAŃ
25
INFORMACJE ZAMIESZCZANE NA OPAKOWANIACH ZEWNĘTRZNYCH
OPAKOWANIE ZEWNĘTRZNE
1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO
Victoza 6 mg/ml roztwór do wstrzykiwań w fabrycznie napełnionym wstrzykiwaczu
liraglutyd
2. ZAWARTOŚĆ SUBSTANCJI CZYNNEJ
1 ml zawiera 6 mg liraglutydu. Jeden fabrycznie napełniony wstrzykiwacz zawiera 18 mg liraglutydu,
3. WYKAZ SUBSTANCJI POMOCNICZYCH
disodu fosforan dwuwodny, glikol propylenowy, fenol, wodę do wstrzykiwań.
4. POSTAĆ FARMACEUTYCZNA I ZAWARTOŚĆ OPAKOWANIA
Roztwór do wstrzykiwań.
1 wstrzykiwacz
2 wstrzykiwacze
3 wstrzykiwacze
5 wstrzykiwaczy
10 wstrzykiwaczy
Każdy wstrzykiwacz zawiera 3 ml roztworu wystarczającego na 30 dawek po 0,6 mg, 15 dawek po
1,2 mg lub 10 dawek po 1,8 mg.
5. SPOSÓB I DROGA PODANIA
Należy zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku.
Podanie podskórne.
Wstrzykiwacz Victoza jest przeznaczony do stosowania z jednorazowymi igłami NovoFine lub
NovoTwist.
Opakowanie nie zawiera igieł.
6. OSTRZEŻENIE DOTYCZĄCE PRZECHOWYWANIA PRODUKTU LECZNICZEGO
W MIEJSCU NIEWIDOCZNYM I NIEDOSTĘPNYM DLA DZIECI
Lek przechowywać w miejscu niewidocznym i niedostępnym dla dzieci.
7. INNE OSTRZEŻENIA SPECJALNE, JEŚLI KONIECZNE
Nie przechowywać wstrzykiwacza z nałożoną igłą.
Do stosowania tylko przez jedną osobę.
26
8. TERMIN WAŻNOŚCI
Termin ważności
Zaprzestać używania wstrzykiwacza po miesiącu od pierwszego użycia.
9. WARUNKI PRZECHOWYWANIA
Przechowywać w lodówce. Nie zamrażać.
Po pierwszym użyciu wstrzykiwacz przechowywać w temperaturze poniżej 30°C lub w lodówce. Nie
zamrażać.
W celu ochrony przed światłem nakładać nasadkę na wstrzykiwacz.
10. SPECJALNE ŚRODKI OSTROŻNOŚCI DOTYCZĄCE USUWANIA NIEZUŻYTEGO
PRODUKTU LECZNICZEGO LUB POCHODZĄCYCH Z NIEGO ODPADÓW, JEŚLI
WŁAŚCIWE
11. NAZWA I ADRES PODMIOTU ODPOWIEDZIALNEGO
Novo Nordisk A/S
Novo Allé
DK-2880 Bagsværd
Dania
12. NUMERY POZWOLEŃ NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU
EU/1/09/529/001 1 x 3 ml
EU/1/09/529/002 2 x 3 ml
EU/1/09/529/003 3 x 3 ml
EU/1/09/529/004 5 x 3 ml
EU/1/09/529/005 10 x 3 ml
13. NUMER SERII
Nr serii
14. OGÓLNA KATEGORIA DOSTĘPNOŚCI
15. INSTRUKCJA UŻYCIA
16. INFORMACJA PODANA SYSTEMEM BRAILLE’A
Victoza
27
17. NIEPOWTARZALNY IDENTYFIKATOR – KOD 2D
Obejmuje kod 2D będący nośnikiem niepowtarzalnego identyfikatora.
18. NIEPOWTARZALNY IDENTYFIKATOR – DANE CZYTELNE DLA CZŁOWIEKA
PC
SN
NN
28
MINIMUM INFORMACJI ZAMIESZCZANYCH NA MAŁYCH OPAKOWANIACH
BEZPOŚREDNICH
ETYKIETA FABRYCZNIE NAPEŁNIONEGO WSTRZYKIWACZA
1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO I DROGA PODANIA
Victoza 6 mg/ml roztwór do wstrzykiwań
liraglutyd
Podanie podskórne
2. SPOSÓB PODAWANIA
3. TERMIN WAŻNOŚCI
Termin ważności
4. NUMER SERII
Nr serii
5. ZAWARTOŚĆ OPAKOWANIA Z PODANIEM MASY, OBJĘTOŚCI LUB LICZBY
JEDNOSTEK
3 ml
6. INNE
Novo Nordisk A/S
29
B. ULOTKA DLA PACJENTA
30
Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika
Victoza, 6 mg/ml, roztwór do wstrzykiwań w fabrycznie napełnionym wstrzykiwaczu
liraglutyd
Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku, ponieważ zawiera ona
informacje ważne dla pacjenta.
– Należy zachować tę ulotkę, aby w razie potrzeby móc ją ponownie przeczytać.
– W razie jakichkolwiek wątpliwości należy zwrócić się do lekarza, farmaceuty lub pielęgniarki.
– Lek ten przepisano ściśle określonej osobie. Nie należy go przekazywać innym. Lek może
zaszkodzić innej osobie nawet, jeśli objawy jej choroby są takie same.
– Jeśli u pacjenta wystąpią jakiekolwiek objawy niepożądane, w tym wszelkie objawy
niepożądane niewymienione w tej ulotce, należy powiedzieć o tym lekarzowi, farmaceucie
lub pielęgniarce. Patrz punkt 4.
Spis treści ulotki:
1. Co to jest lek Victoza i w jakim celu się go stosuje
2. Informacje ważne przed zastosowaniem leku Victoza
3. Jak stosować lek Victoza
4. Możliwe działania niepożądane
5. Jak przechowywać lek Victoza
6. Zawartość opakowania i inne informacje
1. Co to jest lek Victoza i w jakim celu się go stosuje
Lek Victoza zawiera substancję czynną liraglutyd. Pomaga on zmniejszyć stężenie cukru we krwi, gdy
jest ono zbyt duże. Spowalnia również przejście pokarmu przez żołądek, a także może pomóc
w zapobieganiu chorobom serca.
Lek Victoza jest stosowany jako samodzielny lek przeciwcukrzycowy w przypadku, gdy stosowanie
tylko diety i wysiłku fizycznego nie wystarcza do uzyskania kontroli stężenia glukozy we krwi
u pacjentów, którzy nie mogą stosować metforminy (innego leku przeciwcukrzycowego).
Lek Victoza jest stosowany z innymi lekami przeciwcukrzycowymi w przypadku, gdy leki te nie
wystarczają do uzyskania kontroli stężenia glukozy we krwi. Należą do nich:
• doustne leki przeciwcukrzycowe (takie jak metformina, pioglitazon, pochodne
sulfonylomocznika, inhibitor kotransportera sodowo-glukozowego 2 (SGLT2i)) i (lub) insulina.
2. Informacje ważne przed zastosowaniem leku Victoza
Kiedy nie stosować leku Victoza
– Jeśli pacjent ma uczulenie na liraglutyd lub którykolwiek z pozostałych składników tego leku
(wymienionych w punkcie 6).
Ostrzeżenia i środki ostrożności
Należy skonsultować się z lekarzem, farmaceutą lub pielęgniarką:
• przed rozpoczęciem stosowania leku Victoza,
• w przypadku rozpoznania lub występowania w przeszłości choroby trzustki.
Tego leku nie należy stosować w przypadku cukrzycy typu 1 (tzn. gdy organizm w ogóle nie
wytwarza insuliny) lub cukrzycowej kwasicy ketonowej (powikłanie cukrzycy związane z dużym
stężeniem cukru we krwi i zwiększeniem wysiłku oddechowego). Lek ten nie jest insuliną i w związku
z tym nie należy stosować go jako zamiennika insuliny.
31
Stosowanie leku Victoza nie jest zalecane u pacjentów poddawanych dializie.
Stosowanie leku Victoza nie jest zalecane u pacjentów z ciężką chorobą wątroby.
Nie zaleca się stosowania leku Victoza u pacjentów z ciężką niewydolnością serca.
Nie zaleca się stosowania tego leku u pacjentów z ciężkimi zaburzeniami czynności żołądka lub jelit,
skutkującymi opóźnieniem opróżniania żołądka (tzw. gastropareza) lub nieswoistym zapaleniem jelit.
W przypadku występowania objawów ostrego zapalenia trzustki, takich jak utrzymujący się silny ból
brzucha, należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem (patrz punkt 4).
W przypadku choroby tarczycy, w tym guzków tarczycy i powiększenia tarczycy, należy zwrócić się
do lekarza.
W początkowym okresie stosowania leku Victoza można niekiedy doświadczyć utraty płynów
(odwodnienia), np. w przypadku wymiotów, nudności lub biegunki. Należy pić dużo płynów, aby
uniknąć odwodnienia. W przypadku jakichkolwiek pytań lub wątpliwości należy zwrócić się do
lekarza.
Dzieci i młodzież
Lek Victoza może być stosowany u młodzieży i dzieci w wieku 10 lat i powyżej. Brak danych
dotyczących stosowania tego leku u dzieci w wieku poniżej 10 lat.
Lek Victoza a inne leki
Należy powiedzieć lekarzowi, farmaceucie lub pielęgniarce o wszystkich lekach przyjmowanych
przez pacjenta obecnie lub ostatnio, a także o lekach, które pacjent planuje przyjmować.
W szczególności należy powiedzieć lekarzowi, farmaceucie lub pielęgniarce, jeśli pacjent przyjmuje
leki zawierające którąkolwiek z następujących substancji czynnych:
• pochodne sulfonylomocznika (takie jak glimepiryd lub glibenklamid) lub insulina. Możliwe jest
wystąpienie hipoglikemii (małego stężenia cukru we krwi) w przypadku stosowania leku
Victoza razem z pochodną sulfonylomocznika lub insuliną, gdyż pochodne sulfonylomocznika
i insulina zwiększają ryzyko hipoglikemii. W przypadku rozpoczęcia stosowania tych leków
jednocześnie po raz pierwszy, lekarz może zalecić zmniejszenie dawki pochodnej
sulfonylomocznika lub insuliny. Objawy zapowiadające małe stężenie cukru we krwi – patrz
punkt 4. Jeśli pacjent stosuje pochodną sulfonylomocznika (taką jak glimepiryd lub
glibenklamid) lub insulinę, lekarz może zalecić badanie stężenia cukru we krwi. Pomoże mu to
stwierdzić, czy należy zmienić dawkę pochodnej sulfonylomocznika lub insuliny;
• jeśli pacjent stosuje insulinę; lekarz prowadzący powie, jak zmniejszyć dawkę insuliny i zaleci
częstsze kontrolowanie stężenia glukozy we krwi, aby uniknąć hiperglikemii (duże stężenie
glukozy we krwi) i cukrzycowej kwasicy ketonowej (powikłanie cukrzycy występujące, gdy
organizm nie może rozkładać glukozy z powodu niedostatecznej ilości insuliny);
• warfaryna lub inne doustne leki przeciwzakrzepowe – może być konieczne częstsze
wykonywanie badań oceniających krzepliwość krwi.
Ciąża i karmienie piersią
Jeśli pacjentka jest w ciąży, przypuszcza, że może być w ciąży lub gdy planuje mieć dziecko, powinna
poinformować lekarza. Leku Victoza nie powinno się stosować w okresie ciąży, gdyż nie wiadomo,
czy może mieć on szkodliwy wpływ na płód.
Nie wiadomo, czy lek Victoza przenika do mleka matki, dlatego nie należy stosować tego leku
podczas karmienia piersią.
Prowadzenie pojazdów i obsługiwanie maszyn
Małe stężenie cukru we krwi (hipoglikemia) może zmniejszyć zdolność koncentracji. Należy unikać
prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn, kiedy pojawią się oznaki hipoglikemii. Patrz punkt 4 –
32
Objawy zapowiadające małe stężenie cukru we krwi. W celu uzyskania dalszych informacji należy
skonsultować się z lekarzem.
Ważne informacje na temat niektórych składników leku Victoza
Ten lek zawiera mniej niż 1 mmol sodu (23 mg) na dawkę, to znaczy, że lek uznaje się za „wolny od
sodu”.
3. Jak stosować lek Victoza
Ten lek należy zawsze stosować zgodnie z zaleceniami lekarza. W razie wątpliwości należy zwrócić
się do lekarza, farmaceuty lub pielęgniarki.
• Dawka początkowa wynosi 0,6 mg raz na dobę, przez co najmniej tydzień.
• Lekarz poinformuje, kiedy należy zwiększyć dawkę do 1,2 mg raz na dobę.
• Lekarz może później zalecić zwiększenie dawki do 1,8 mg raz na dobę, jeśli nie osiągnie się
odpowiedniej kontroli stężenia cukru we krwi po zastosowaniu dawki 1,2 mg.
Nie należy zmieniać dawki bez zalecenia lekarza.
Lek Victoza jest podawany we wstrzyknięciu pod skórę (podskórnie). Nie wolno wstrzykiwać
go do żyły ani do mięśnia. Najlepsze miejsca do samodzielnego wykonania wstrzyknięcia to przednia
część ud, brzucha lub ramię.
Można samodzielnie wykonać wstrzyknięcie o dowolnej porze dnia, niezależnie od posiłków.
Po wybraniu najbardziej dogodnej pory dnia zaleca się wstrzykiwanie leku Victoza w przybliżeniu
o tej samej porze dnia.
Przed pierwszym użyciem wstrzykiwacza lekarz lub pielęgniarka pokażą, jak należy go używać.
Szczegółowa instrukcja obsługi znajduje się na odwrocie niniejszej ulotki.
Zastosowanie większej niż zalecana dawki leku Victoza
W przypadku zastosowania większej niż zalecana dawki leku Victoza należy natychmiast
skontaktować się z lekarzem. Pacjent może wymagać leczenia. Możliwe jest wystąpienie nudności,
wymiotów, biegunki lub małego stężenia cukru we krwi (hipoglikemii). Objawy zapowiadające małe
stężenie cukru we krwi – patrz punkt 4.
Pominięcie zastosowania leku Victoza
W przypadku pominięcia dawki, lek Victoza należy zastosować natychmiast, gdy się o tym sobie
przypomni.
Jeśli jednak minęło ponad 12 godzin od momentu, kiedy powinno się zastosować lek Victoza, należy
pominąć dawkę, o której się zapomniało. Następnego dnia, tak jak zwykle, zastosować kolejną dawkę.
Nie należy następnego dnia przyjmować dodatkowej dawki lub zwiększać dawki w celu uzupełnienia
dawki pominiętej.
Przerwanie stosowania leku Victoza
Nie należy przerywać stosowania leku Victoza bez konsultacji z lekarzem. W przypadku przerwania
stosowania leku, stężenie cukru we krwi może się zwiększyć.
W razie wątpliwości związanych ze stosowaniem tego leku należy zwrócić się do lekarza, farmaceuty
lub pielęgniarki.
4. Możliwe działania niepożądane
Jak każdy lek, lek ten może powodować działania niepożądane, choć nie u każdego one wystąpią.
Ciężkie działania niepożądane
33
Często: mogą wystąpić rzadziej niż u 1 na 10 pacjentów
• Hipoglikemia (małe stężenie cukru we krwi). Objawy zapowiadające małe stężenie cukru
we krwi mogą się pojawić nagle i mogą zaliczać się do nich: zimne poty, chłodna blada skóra,
ból głowy, kołatanie serca, nudności, uczucie silnego głodu, zaburzenia widzenia, senność,
uczucie osłabienia, nerwowość, niepokój, stan splątania, zaburzenie koncentracji, drżenie.
Lekarz udzieli informacji na temat, jak leczyć objawy spowodowane małym stężeniem cukru
we krwi i jak się zachować w przypadku pojawiania się objawów zapowiadających ten stan.
Wystąpienie powyższych objawów jest bardziej prawdopodobne, jeżeli stosowana jest
równocześnie pochodna sulfonylomocznika lub insulina. Lekarz może zmniejszyć dawkę tych
leków przed zastosowaniem leku Victoza.
Rzadko: mogą wystąpić rzadziej niż u 1 na 1 000 pacjentów
• Ciężka reakcja uczuleniowa (reakcja anafilaktyczna), w tym dodatkowe objawy, takie jak:
trudności z oddychaniem, obrzęk gardła i twarzy, przyspieszone bicie serca, itd. Jeśli wystąpią
jakiekolwiek z tych objawów, natychmiast należy zwrócić się o pomoc medyczną
i niezwłocznie skontaktować się z lekarzem.
• Niedrożność jelita – ciężka postać zaparcia, któremu towarzyszą takie objawy jak ból brzucha,
wzdęcia, wymioty, itd.
Bardzo rzadko: mogą wystąpić rzadziej niż u 1 na 10 000 pacjentów
• Stany zapalne trzustki (zapalenie trzustki). Zapalenie trzustki może mieć poważny przebieg,
potencjalnie zagrażający życiu. Należy zaprzestać stosowania leku Victoza i natychmiast
skontaktować się z lekarzem w przypadku wystąpienia któregokolwiek z poniżej wymienionych
ciężkich działań niepożądanych:
silne i uporczywe bóle brzucha (w okolicy żołądka) mogące promieniować do pleców, a także
nudności i wymioty, ponieważ mogą to być objawy zapalenia trzustki.
Inne działania niepożądane
Bardzo często: mogą wystąpić częściej niż u 1 na 10 pacjentów
• Nudności. Zwykle przemijające.
• Biegunka. Zwykle przemijająca.
Często
• Wymioty.
W początkowym okresie stosowania leku Victoza można niekiedy doświadczyć utraty płynów
(odwodnienia), np. w przypadku wymiotów, nudności i biegunki. Należy pić dużo płynów,
aby uniknąć odwodnienia.
• Ból głowy
• Niestrawność
• Zapalenie żołądka (nieżyt żołądka). Do objawów należą: ból brzucha, nudności i wymioty.
• Refluks żołądkowo-przełykowy. Do objawów należy zgaga.
• Bolesny lub wzdęty brzuch
• Uczucie dyskomfortu w jamie brzusznej
• Zaparcie
• Wzdęcia z oddawaniem wiatrów
• Zmniejszenie apetytu
• Zapalenie oskrzeli
• Przeziębienie
• Zawroty głowy
• Przyspieszenie tętna
• Zmęczenie
• Ból zęba
• Reakcje w miejscu wstrzyknięcia (takie jak zasinienie, ból, podrażnienie, swędzenie i wysypka)
• Zwiększone stężenie enzymów trzustkowych (takich jak lipaza i amylaza).
34
Niezbyt często: mogą wystąpić rzadziej niż u 1 na 100 pacjentów
• Reakcje uczuleniowe takie jak świąd (swędzenie) i pokrzywka (rodzaj skórnej wysypki)
• Odwodnienie, niekiedy z zaburzeniami czynności nerek
• Złe samopoczucie
• Kamienie żółciowe
• Zapalenie pęcherzyka żółciowego
• Opóźnienie opróżniania żołądka.
Zgłaszanie działań niepożądanych
Jeśli wystąpią jakiekolwiek objawy niepożądane, w tym wszelkie objawy niepożądane niewymienione
w tej ulotce, należy powiedzieć o tym lekarzowi, farmaceucie lub pielęgniarce. Działania niepożądane
można zgłaszać bezpośrednio do „krajowego systemu zgłaszania” wymienionego w załączniku V.
Dzięki zgłaszaniu działań niepożądanych można będzie zgromadzić więcej informacji na temat
bezpieczeństwa stosowania leku.
5. Jak przechowywać lek Victoza
Lek należy przechowywać w miejscu niewidocznym i niedostępnym dla dzieci.
Nie stosować tego leku po upływie terminu ważności zamieszczonego na etykiecie wstrzykiwacza
i opakowaniu zewnętrznym po „Termin ważności”. Termin ważności oznacza ostatni dzień podanego
miesiąca.
Przed otwarciem
Przechowywać w lodówce (2˚C–8˚C). Nie zamrażać. Przechowywać z dala od zamrażalnika.
Podczas stosowania
Wstrzykiwacz można przechowywać do jednego miesiąca w temperaturze poniżej 30˚C
lub w lodówce (2˚C–8˚C), z dala od zamrażalnika. Nie zamrażać.
Jeśli wstrzykiwacz nie jest używany, w celu ochrony przed światłem nakładać nasadkę
na wstrzykiwacz.
Nie stosować tego leku, jeśli roztwór nie jest przezroczysty i bezbarwny lub prawie bezbarwny.
Leków nie należy wyrzucać do kanalizacji ani domowych pojemników na odpadki. Należy zapytać
farmaceutę, jak usunąć leki, których się już nie używa. Takie postępowanie pomoże chronić
środowisko.
6. Zawartość opakowania i inne informacje
Co zawiera lek Victoza
– Substancją czynną leku jest liraglutyd. 1 ml roztworu do wstrzykiwań zawiera 6 mg liraglutydu.
Jeden fabrycznie napełniony wstrzykiwacz zawiera 18 mg liraglutydu.
– Pozostałe składniki leku to disodu fosforan dwuwodny, glikol propylenowy, fenol oraz woda
do wstrzykiwań.
Jak wygląda lek Victoza i co zawiera opakowanie
Lek Victoza jest dostarczany jako przezroczysty i bezbarwny lub prawie bezbarwny roztwór
do wstrzykiwań w fabrycznie napełnionym wstrzykiwaczu. Każdy wstrzykiwacz zawiera 3 ml
roztworu wystarczającego na 30 dawek po 0,6 mg, 15 dawek po 1,2 mg lub 10 dawek po 1,8 mg.
Lek Victoza jest dostępny w opakowaniach zawierających 1, 2, 3, 5 lub 10 wstrzykiwaczy.
Nie wszystkie wielkości opakowań muszą znajdować się w obrocie.
Opakowanie nie zawiera igieł.
35
Podmiot odpowiedzialny i wytwórca
Novo Nordisk A/S
Novo Allé
DK-2880 Bagsværd
Dania
Data ostatniej aktualizacji ulotki:
Inne źródła informacji
Szczegółowe informacje o tym leku znajdują się na stronie internetowej Europejskiej Agencji Leków
http://www.ema.europa.eu/
36
INSTRUKCJA OBSŁUGI WSTRZYKIWACZA
Z LEKIEM VICTOZA
Przed użyciem wstrzykiwacza należy uważnie
zapoznać się z treścią poniższej instrukcji.
Wstrzykiwacz zawiera 18 mg liraglutydu. Można wybrać
dawki 0,6 mg, 1,2 mg oraz 1,8 mg.
Wstrzykiwacz jest przeznaczony do stosowania
z jednorazowymi igłami do wstrzykiwań NovoFine lub
NovoTwist o długości do 8 mm i grubości od 32G
(0,25/0,23 mm).
Przygotowanie wstrzykiwacza
Sprawdzić nazwę oraz kolorową etykietę, by upewnić
się, że wstrzykiwacz zawiera liraglutyd. Stosowanie
niewłaściwego leku może wyrządzić poważne szkody.
Zdjąć nasadkę wstrzykiwacza.
Zdjąć papierową nalepkę z nowej jednorazowej igły.
Mocno i starannie przykręcić igłę do wstrzykiwacza.
Zdjąć zewnętrzną osłonkę igły i zachować ją na później.
Zdjąć wewnętrzną osłonkę igły i wyrzucić ją.
Zawsze do każdego wstrzyknięcia należy użyć nowej igły. Zmniejsza to ryzyko
zanieczyszczenia, zakażenia, wyciekania liraglutydu, zablokowania igieł oraz niedokładnego
dawkowania.
Należy uważać, by nie zgiąć ani nie uszkodzić igły.
Nigdy nie należy nakładać ponownie wewnętrznej osłonki igły. Można ukłuć się igłą.
Dbanie o wstrzykiwacz
• Nie należy próbować naprawiać ani rozmontowywać wstrzykiwacza.
37
• Przechowywać wstrzykiwacz z dala od kurzu, brudu i wszelkiego rodzaju płynów.
• Czyścić wstrzykiwacz szmatką zwilżoną łagodnym detergentem.
• Nie należy próbować myć, moczyć ani smarować wstrzykiwacza, ponieważ można
go w ten sposób uszkodzić.
Ważne informacje
• Nie udostępniać wstrzykiwacza ani igieł innym osobom.
• Wstrzykiwacz przechowywać w miejscu niedostępnym dla innych osób, zwłaszcza dzieci.
Sprawdzanie przepływu w przypadku każdego
nowego wstrzykiwacza
W przypadku każdego nowego wstrzykiwacza należy
sprawdzić przepływ przed pierwszym wstrzyknięciem.
Jeśli wstrzykiwacz jest już stosowany, należy przejść
do punktu H „Nastawienie dawki”.
Obracać pokrętłem nastawiania dawki, aż symbol
sprawdzania przepływu ustawi się w jednej linii ze
wskaźnikiem.
Trzymając wstrzykiwacz igłą skierowaną do góry kilka
razy delikatnie popukać palcem we wkład, aby
pęcherzyki powietrza zebrały się w górnej części wkładu.
Trzymając wstrzykiwacz igłą skierowaną do góry,
wcisnąć przycisk podania dawki, aż oznaczenie 0 mg
ustawi się w jednej linii ze wskaźnikiem.
Na końcu igły powinna pojawić się kropla liraglutydu.
Jeśli kropla liraglutydu nie pojawi się, należy powtarzać
etapy od E do G do czterech razy.
Jeśli kropla liraglutydu nadal się nie pojawi, należy
zmienić igłę i jeszcze raz powtórzyć etapy od E do G.
Nie stosować wstrzykiwacza, jeśli kropla liraglutydu
nadal się nie pojawia. Oznacza to, że wstrzykiwacz jest
wadliwy i należy użyć nowego.
W przypadku upuszczenia wstrzykiwacza na twardą powierzchnię lub podejrzeń, że
wstrzykiwacz nie działa prawidłowo, zawsze należy nałożyć nową jednorazową igłę
i sprawdzić przepływ przed wstrzyknięciem.
38
Nastawienie dawki
Należy zawsze upewnić się, że wskaźnik znajduje się
w jednej linii z oznaczeniem 0 mg.
Obrócić pokrętło nastawiania dawki, aż oznaczenie
odpowiedniej dawki (0,6 mg, 1,2 mg lub 1,8 mg) ustawi
się w jednej linii ze wskaźnikiem.
Jeżeli przez pomyłkę wybrano złą dawkę, należy obrócić
pokrętło nastawiania dawki w tył lub w przód, aż
oznaczenie odpowiedniej dawki ustawi się w jednej linii
ze wskaźnikiem.
W czasie cofania pokrętła nastawiania dawki należy
uważać, aby nie wcisnąć przycisku podania dawki, gdyż
może to spowodować wyciekanie liraglutydu.
Jeśli pokrętło nastawiania dawki zatrzyma się zanim
pożądana dawka ustawi się w jednej linii ze wskaźnikiem,
oznacza to, że nie ma wystarczającej objętości liraglutydu
do podania pełnej dawki. Można wtedy:
podzielić dawkę na dwa wstrzyknięcia:
obrócić pokrętło nastawiania dawki w dowolnym
kierunku, aż oznaczenie 0,6 mg lub 1,2 mg ustawi się
w jednej linii ze wskaźnikiem. Wstrzyknąć dawkę.
Następnie przygotować nowy wstrzykiwacz i wstrzyknąć
pozostałą ilość miligramów potrzebnych do uzupełnienia
dawki.
Dawkę można podzielić pomiędzy obecnym
wstrzykiwaczem, a nowym, tylko wówczas, jeśli zostało
przeprowadzone szkolenie przez pracownika służby
zdrowia. Należy użyć kalkulatora, aby zaplanować
dawkę. Jeśli dawka zostanie źle podzielona, może zostać
podane za dużo lub za mało liraglutydu.
wstrzyknąć pełną dawkę nowym wstrzykiwaczem:
jeśli pokrętło nastawiania dawki zatrzyma się, zanim
oznaczenie 0,6 mg ustawi się w jednej linii ze
wskaźnikiem, należy przygotować nowy wstrzykiwacz
i wstrzyknąć nim pełną dawkę.
Nie należy próbować nastawiać dawek innych niż 0,6 mg, 1,2 mg lub 1,8 mg. Cyfry w okienku
muszą znajdować się dokładnie w jednej linii ze wskaźnikiem, aby zapewnić podanie
odpowiedniej dawki.
W czasie obracania pokrętłem nastawiania dawki słychać kliknięcia. Nie wolno się nimi
posługiwać w celu nastawienia dawki.
Nie należy korzystać z podziałki wkładu w celu odmierzenia ilości liraglutydu potrzebnej
do wstrzyknięcia, gdyż nie jest ona wystarczająco dokładna.
39
Wykonanie wstrzyknięcia
Wbić igłę w skórę stosując się do zaleceń lekarza lub
pielęgniarki. Następnie postępować zgodnie z poniższą
instrukcją.
W celu wykonania wstrzyknięcia wcisnąć przycisk
podania dawki, aż oznaczenie 0 mg ustawi się w jednej
linii ze wskaźnikiem. Należy uważać, aby w trakcie
wstrzyknięcia nie dotknąć okienka palcami ani nie
nacisnąć z boku pokrętła nastawiania dawki. Może to
zablokować wstrzyknięcie.
Trzymać przycisk podania dawki wciśnięty i pozostawić
igłę wbitą w skórę przez co najmniej 6 sekund, aby
upewnić się, że została podana pełna dawka.
Wyjąć igłę.
Na końcu igły może pojawić się kropla liraglutydu.
Jest to typowe i nie ma wpływu na podaną dawkę.
Wprowadzić końcówkę igły do zewnętrznej osłonki igły
bez dotykania igły lub zewnętrznej osłonki igły.
Gdy igła jest schowana, ostrożnie docisnąć zewnętrzną
osłonkę igły do oporu. Następnie odkręcić igłę. Ostrożnie
wyrzucić igłę i z powrotem nałożyć nasadkę na
wstrzykiwacz.
Jeśli wstrzykiwacz jest pusty, należy go ostrożnie
wyrzucić bez przymocowanej igły. Należy wyrzucić
wstrzykiwacz i igłę zgodnie z lokalnymi przepisami.
Po każdym wstrzyknięciu należy zdjąć igłę i przechowywać wstrzykiwacz bez nałożonej igły.
Zmniejsza to ryzyko zanieczyszczenia, zakażenia lub wyciekania liraglutydu, zablokowania
igieł i niedokładnego dawkowania.
Opiekunowie muszą bardzo ostrożnie obchodzić się z zużytymi igłami, aby uniknąć ukłucia
się igłą i przeniesienia zakażenia.
40
ANEKS IV
WNIOSKI NAUKOWE I PODSTAWY ZMIANY WARUNKÓW POZWOLENIA NA
DOPUSZCZENIE DO OBROTU
41
Wnioski naukowe
Uwzględniając raport oceniający komitetu PRAC w sprawie okresowych raportów o bezpieczeństwie
(PSUR) dotyczących substancji liraglutyd, wnioski naukowe przyjęte przez komitet CHMP są
następujące:
W świetle dostępnych danych uzyskanych z badań klinicznych, doniesień literaturowych oraz
zgłoszeń uzyskanych po wprowadzeniu produktu do obrotu, dotyczących hipoglikemii po
przedawkowaniu liraglutydu, komitet PRAC uznał związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy
przedawkowaniem liraglutydu a wystąpieniem hipoglikemii za uzasadnioną możliwość. Istniejące
sformułowania w punkcie 4.9 ChPL i w odpowiadających punktach Ulotki dla pacjenta dotyczące
liraglutydu stosowanego w cukrzycy typu 2 i do kontrolowania masy ciała powinny zostać zmienione,
by poinformować fachowy personel medyczny o występowaniu hipoglikemii w przypadku
przedawkowania liraglutydu.
Komitet CHMP zgadza się z wnioskami naukowymi komitetu PRAC.
Podstawy zmiany warunków pozwolenia na dopuszczenie do obrotu
Na podstawie wniosków naukowych dotyczących substancji liraglutyd komitet CHMP uznał, że bilans
korzyści i ryzyka stosowania produktu leczniczego zawierającego (produktów leczniczych
zawierających) substancję czynną liraglutyd pozostaje niezmieniony, pod warunkiem wprowadzenia
proponowanych zmian do druków informacyjnych.
Komitet CHMP zaleca zmianę warunków pozwolenia na dopuszczenie do obrotu.