W groźnych stanach życiowych nie ma przeciwwskazań, szczególnie gdy lekarz planuje krótkotrwałe stosowanie leku. W innych sytuacjach, nawet jeśli istnieje wskazanie do stosowania preparatu, nie zawsze jest to możliwe.

Należy unikać preparatu, jeśli jesteś uczulony na którykolwiek ze składników preparatu lub inne kortykosteroidy. Przeciwwskazaniem do stosowania preparatu są infekcje ogólne, chyba że stosuje się konkretne leczenie przeciwdrobnoustrojowe. Nie stosować domięśniowo u pacjentów z idiopatyczną małopłytkowością plamiczą.

Wstrzyknięcie do stawu jest niewskazane w przypadku: infekcji stawu lub jego otoczenia wymagającej leczenia, bakteryjnego zapalenia stawów, niestabilności stawów wymagającej leczenia, skazy krwotocznej (idiopatycznej lub spowodowanej lekami przeciwzakrzepowymi), zwapnienia okołostawowego, martwicy kości poza naczyniowej, zerwania ścięgna, stawu Charcota. Podanie do tkanek jest niedozwolone, jeśli w miejscu podania występuje zakażenie i nie stosuje się leczenia przyczynowego.

Niektóre schorzenia i różne warunki mogą stanowić przeciwwskazania do stosowania lub wskazywać na konieczność zmiany dawkowania preparatu. W niektórych sytuacjach może być konieczne przeprowadzenie określonych badań kontrolnych.

W czasie stosowania glikokortykosteroidów nie należy poddawać się szczepieniom, ponieważ mogą one być nieefektywne. Glikokortykosteroidy osłabiają odpowiedź immunologiczną i mogą upośledzić produkcję przeciwciał. Nie należy przyjmować szczepionek zawierających żywe drobnoustroje, ponieważ może to spowodować zakażenie.

Aby ograniczyć skutki uboczne kortykosteroidów zawsze należy dążyć do stosowania jak najmniejszej skutecznej dawki przez jak najkrótszy okres czasu.

Stosowanie glikokortykosteroidów może prowadzić do wystąpienia lub pogorszenia się istniejących zaburzeń psychicznych (takich jak zmiany nastroju, depresja lub euforia, zaburzenia snu, psychozy, myśli samobójcze). Objawy mogą pojawić się w ciągu kilku dni lub tygodni od rozpoczęcia leczenia, mogą być nasilone i mogą wymagać specjalistycznego leczenia psychiatrycznego. W przypadku wystąpienia objawów zaburzeń psychicznych, zwłaszcza obniżenia nastroju lub myśli samobójczych, należy natychmiast skonsultować się z lekarzem. Większość objawów ustępuje po zmniejszeniu dawki lub zaprzestaniu stosowania preparatu. Objawy psychiczne mogą również pojawić się podczas odstawiania kortykosteroidu lub zaraz po jego odstawieniu.

Podawanie pozajelitowe glikokortykosteroidów może wiązać się z wystąpieniem ciężkich reakcji nadwrażliwości i reakcji anafilaktycznych, takich jak obrzęk głośni, pokrzywka, czy skurcz oskrzeli, które mogą stanowić bezpośrednie zagrożenie życia. Ryzyko ich wystąpienia może być zwiększone u pacjentów z alergią w wywiadzie. Stany te wymagają natychmiastowego leczenia objawowego.

Stosowanie kortykosteroidów u pacjentów z urazem głowy lub udarem jest niewskazane, ponieważ zazwyczaj nie przynosi korzyści, a może być szkodliwe.

Nie należy przerywać podawania ogólnoustrojowych kortykosteroidów u pacjentów, którzy są już leczeni doustnymi kortykosteroidami z innych powodów (np. pacjenci z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc), ale nie potrzebują suplementacji tlenem.

Nie należy stosować deksametazonu u pacjentów z Covid-19, którzy nie potrzebują tlenoterapii ani wentylacji mechanicznej.

Długotrwałe ogólne stosowanie kortykosteroidów hamuje naturalne wytwarzanie hormonów sterydowych przez korę nadnerczy. Niedoczynność kory nadnerczy może utrzymywać się przez wiele miesięcy po zakończeniu leczenia. Jeśli stosowałeś długotrwale leki sterydowe i jesteś szczególnie narażony na stres, miałeś uraz lub planujesz zabieg chirurgiczny, poinformuj o tym lekarza, który może ocenić stopień niedoczynności kory nadnerczy i zalecić Ci dodatkowe doustne kortykosteroidy.

W przypadku długotrwałego stosowania preparatu, wystąpienie urazu, współistniejących chorób lub zabiegu chirurgicznego może wymagać tymczasowego zwiększenia dawki.

Jeśli preparat był stosowany długotrwale, nie można nagle go przerywać; dawkę należy stopniowo zmniejszać, przez kilka tygodni lub miesięcy, zgodnie z zaleceniami lekarza. Zbyt szybkie zmniejszenie dawki może spowodować objawy niedoczynności kory nadnerczy.

Sposób zmniejszania dawki kortykosteroidów zależy również od prawdopodobieństwa nawrotu choroby. W trakcie odstawiania leku konieczna jest ocena kliniczna stanu pacjenta. Jeśli nawrót choroby jest mało prawdopodobny, a leczenie trwało nie dłużej niż 3 tygodnie, w większości przypadków lekarz może zdecydować o nagłym przerwaniu leczenia. Jednak w szczególnych grupach pacjentów, nawet jeśli stosowanie deksametazonu trwało krócej niż 3 tygodnie, lekarz może zalecić stopniowe odstawienie preparatu. Dotyczy to szczególnie:

• osób, które wcześniej stosowały glikokortykosteroidy przez okres dłuższy niż 3 tygodnie

• osób, którym zalecono krótkotrwałe leczenie w ciągu roku od zakończenia długotrwałego leczenia

• osób ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia niewydolności kory nadnerczy

• stosowania dawek deksametazonu większych niż 6 mg na dobę

• osób przyjmujących wieczorne dawki preparatu wielokrotnie.

Kortykosteroidy zmniejszają odpowiedź immunologiczną i nasilenie reakcji zapalnej. Mogą maskować objawy zakażeń i stanów zapalnych, pogłębiać istniejące zakażenia i zwiększać podatność na zakażenia (zmniejszając odporność). Ciężkie zakażenia, takie jak posocznica i gruźlica, mogą rozwijać się do zaawansowanego stadium zanim zostaną zdiagnozowane. Stosowanie kortykosteroidów, jeśli konieczne, powinno być towarzyszone odpowiednim leczeniem przeciwzakaźeniowym (np. w przypadku gruźlicy, zakażenia oczu wirusowym lub grzybiczym).

Osoby leczone kortykosteroidami są bardziej podatne na zakażenia. Zakażenia i choroby zakaźne, takie jak ospa wietrzna i odra, mogą przebiegać poważniej, a nawet prowadzić do zgonu u osób z obniżoną odpornością. Osoby te powinny unikać narażenia na zakażenie tymi chorobami. Ryzyko rozwoju ogólnoustrojowego zakażenia może zależeć od dawki, drogi podania, czasu stosowania kortykosteroidów, choroby podstawowej oraz cech indywidualnych organizmu.

Osoby stosujące kortykosteroidy, narażone na zakażenie ospą wietrzną lub odrą oraz osoby stosujące kortykosteroidy w ciągu ostatnich 3 miesięcy przed narażeniem, powinny być profilaktycznie leczone specyficzną immunoglobuliną. W przypadku wystąpienia ospy wietrznej konieczne jest właściwe specjalistyczne leczenie pacjenta. W takiej sytuacji nie należy przerywać stosowania glikokortykosteroidów.

Kortykosteroidy mogą pogłębiać przebieg niektórych schorzeń. Dlatego należy zachować szczególną ostrożność u pacjentów, u których występują:

• ropnie lub zakażenia ropne

• choroby układu pokarmowego, takie jak choroba wrzodowa, owrzodzenia błony śluzowej przewodu pokarmowego, przetoka jelitowa, uchyłkowatość jelit, wrzodziejące zapalenie jelita grubego i choroby zapalne jelit (zwiększone ryzyko krwawienia i perforacji)

• osteoporoza (szczególnie u kobiet w okresie menopauzy)

• nadciśnienie tętnicze

• zastoinowa niewydolność serca

• cukrzyca (również w przypadku występowania choroby u innych członków rodziny)

• zaburzenia psychiczne, zwłaszcza trwająca lub przebyta ciężka psychoza maniakalno-depresyjna (zwłaszcza z psychozą po sterydach)

• jaskra (również w przypadku występowania choroby u innych członków rodziny)

• przebyta gruźlica (zwiększone ryzyko nawrotu)

• zaburzenia czynności wątroby, marskość wątroby

• niewydolność nerek

• padaczka

• czynniki ryzyka zakrzepowego zapalenia żył

• miastenia

• opryszczka oka z ryzykiem perforacji rogówki

• niedoczynność tarczycy.

W wszystkich powyższych przypadkach konieczna jest częsta kontrola kliniczna, a lekarz może zalecić odpowiednie badania oraz środki ostrożności.

Wielokrotne i przedłużone stosowanie kortykosteroidów w obszarze obciążonych stawów może prowadzić do pogłębienia zmian zwyrodnieniowych stawów i martwicy kości.

Stosowanie kortykosteroidów może powodować zaburzenia widzenia. Jeśli wystąpi nieostra wizja lub inne problemy ze wzrokiem, należy skonsultować się z lekarzem.

U pacjentów z nowotworami układu krwiotwórczego, stosujących deksametazon, może wystąpić zespół rozpadu guza. Osoby zwiększonym ryzykiem zespołu rozpadu guza powinny być ściśle monitorowane.

Stosowanie kortykosteroidów u niemowląt, dzieci i młodzieży może spowodować spowolnienie wzrostu, a ten wpływ może być nieodwracalny. Jeśli stosowanie kortykosteroidów jest konieczne, w tej grupie wiekowej należy ograniczyć leczenie do minimalnej skutecznej dawki stosowanej przez jak najkrótszy okres czasu.

Stosowanie deksametazonu u wcześniaków może powodować długotrwałe działania niepożądane.

Informacje dodatkowe o innych składnikach preparatu:

• preparat zawiera siarczan sodu, który rzadko może powodować ciężkie reakcje alergiczne i skurcz oskrzeli.

Czy ten preparat wpływa na zdolność prowadzenia pojazdów?

Nie stwierdzono wpływu preparatu na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania urządzeń/maszyn.

Preparat w postaci roztworu do wstrzykiwań można podać dożylnie lub domięśniowo. Konieczne jest powolne wstrzyknięcie dożylne, aby uniknąć zapaści sercowo-naczyniowej. Lekarz dostosuje dawkowanie do stanu pacjenta. Można podać od 4 do 16 mg na dobę, a w przypadku stanów nagłych większe dawki. Preparat może być także stosowany w leczeniu obrzęku mózgu, profilaktyce nudności i wymiotów indukowanych chemio- lub radioterapią oraz innych działań niepożądanych związanych z terapią przeciwnowotworową.

Po uzyskaniu pożądanego efektu, dążymy do stosowania najmniejszej skutecznej dawki lub całkowitego zaprzestania stosowania preparatu. Osoby w podeszłym wieku oraz dzieci i młodzież wymagają indywidualnego dostosowania dawki. Leczenie Covid-19 u dorosłych i młodzieży jest również możliwe przy użyciu tego preparatu.

W przypadku ostrożne, zagrożone życie, stany interakcji z innymi lekami nie są brane pod uwagę, szczególnie jeśli lekarz przewiduje krótkotrwałe stosowanie leku. W innych przypadkach należy poinformować lekarza o wszystkich ostatnio przyjmowanych lekach, również tych bez recepty. Interakcje mogą wystąpić przy stosowaniu różnych leków, takich jak leki przeciwdrgawkowe, doustne środki antykoncepcyjne, leki przeciwcukrzycowe, glikozydy nasercowe, leki moczopędne, steroidy, leki przeciwzakrzepowe, salicylany, leki hamujące cytochrom P450, niesteroidowe leki przeciwzapalne, protyrelina, prazykwantel, fluorochinolony i inne postaci kortykosteroidów.

Podczas stosowania glikokortykosteroidów nie należy przyjmować szczepionek zawierających żywe drobnoustroje, ponieważ może to zwiększyć ryzyko zachorowania. Ponadto, stosowanie tych leków może wpłynąć na skuteczność szczepionek inaktywowanych i anatoksyny. Dodatkowo, może to wpłynąć na wyniki testów alergicznych i niektórych badań diagnostycznych.

Dexaven jest lekiem, który może wywoływać różne skutki uboczne, ale oczekiwane korzyści z jego stosowania zazwyczaj przewyższają ewentualne szkody wynikające z tych działań niepożądanych. Krótkotrwałe stosowanie preparatu rzadko powoduje skutki uboczne, jednak terapia długotrwała może prowadzić do wielu niepożądanych działań kortykosteroidów, takich jak: inhibicja kory nadnerczy, objawy zespołu Cushinga, spowolnienie wzrostu u dzieci, problemy z tolerancją węglowodanów, hiperglikemia, zwiększone zapotrzebowanie na insulinę lub doustne leki przeciwcukrzycowe u chorych na cukrzycę, pojawienie się cukrzycy, zmiany masy ciała, nudności, wymioty, utrata apetytu, biegunka, zaparcia, wzdęcia, stany zapalne błon śluzowych, wrzód żołądka, perforacja wrzodu z krwawieniem, perforacja jelit, zapalenie trzustki, problemy z rytmem serca, omdlenia, nadciśnienie tętnicze, zastoinowa niewydolność serca, nagłe zatrzymanie akcji serca, wzrost stężenia sodu we krwi, zatrzymywanie wody, obrzęki, zaburzenia elektrolitowe, ubytek azotu w organizmie, problemy z miesiączkowaniem, zaćma, jaskra, zwiększenie ciśnienia wewnątrzgałkowego, problemy ze wzrokiem, nadciśnienie wewnątrzkranialne, zwiększone ryzyko zakrzepicy, hipercholesterolemia, przyspieszona miażdżyca, martwicze zapalenie naczyń, zakrzepowe zapalenie żył, zmiany w ilości krwinek białych, małopłytkowość właściwa, zanik skóry, zmiany barwnikowe, rozstępy, zmiany trądzikopodobne, hirsutyzm, opóźnione gojenie ran, osłabienie mięśni, miopatie, zanik i włóknienie mięśni, martwica głowy kości udowej i ramiennej, złamania długich kości, złamania kręgosłupa, osteoporoza. Możliwe są także reakcje alergiczne i anafilaktyczne, takie jak pokrzywka, alergiczne zapalenie skóry, obrzęk naczynioruchowy, obrzęk głośni, skurcz oskrzeli, które mogą stanowić poważne zagrożenie życia.

Istnieje zwiększone ryzyko krwawień z przewodu pokarmowego, owrzodzeń i perforacji, szczególnie jeśli istnieją już stany zapalne i choroby przewodu pokarmowego. Kortykosteroidy mogą nasilać obecne infekcje, maskować objawy zakażeń oraz zwiększać podatność na infekcje. Nagłe przerwanie długotrwałego leczenia może prowadzić do objawów takich jak bóle mięśniowe, bóle stawów, gorączka, złe samopoczucie, zapalenie spojówek, zapalenie błony śluzowej nosa, bolesne guzki skórne, utrata masy ciała, nudności, wymioty lub inne podobne objawy. W ciężkich przypadkach możliwe są zaburzenia psychiczne, nadciśnienie wewnątrzczaszkowe, a rzadko nawet zgon.