Polip endometrialny, zwany także polipem trzonu macicy, to łagodny przerost błony śluzowej w jamie macicy. W skrócie, przerośnięty fragment błony śluzowej tworzy guzek o maczugowatym kształcie w jamie macicy. Zazwyczaj zmiany te nie są uznawane za stan przedrakowy - tylko w około 1% przypadków po usunięciu polipa trzonu macicy, podczas badania histopatologicznego, wykrywa się w polipie komórki raka trzonu macicy.

Polipy endometrialne mogą występować pojedynczo lub w grupach, osiągając różne rozmiary od kilku milimetrów do kilku centymetrów. Te zmiany rosną wewnątrz jamy macicy na szypułce lub szerokiej podstawie, czasem nawet tak długiej, że polip może wystawać z ujścia szyjki macicy i zostać pomylony z polipem szyjki macicy. Ważne jest jednak zauważyć, że polip endometrialny rośnie wewnątrz macicy, a nie w szyjce.

Według szacunków, polipy endometrialne występują u znacznej liczby kobiet w wieku rozrodczym, a ich częstość występowania wzrasta wraz z wiekiem.

Głównym symptomem, który może wskazywać na obecność polipa endometrialnego w jamie macicy, jest nieprawidłowe krwawienie z dróg rodnych, takie jak przedłużone krwawienia miesiączkowe, długotrwałe plamienia, czy krwawienia pojawiające się przed miesiączką, między cyklami miesiączkowymi lub nawet po menopauzie. Rzadsze objawy mogące być związane z obecnością polipa to upławy. Bóle brzucha występują sporadycznie i zazwyczaj tylko przy dużych polipach. W przypadku wystąpienia tych objawów zaleca się przeprowadzenie szeregu badań w celu wykluczenia innych chorób ginekologicznych, ponieważ nie są one specyficzne tylko dla polipów endometrialnych.

Niekiedy zdarza się, że polip trzonu macicy jest przypadkowo wykrywany podczas rutynowego badania ultrasonograficznego przezpochwowego, bez obecności innych dolegliwości. Podczas rutynowego badania ginekologicznego lekarz może także sporadycznie zauważyć polipa endometrialnego w ujściu szyjki macicy.

Najpierw lekarz przeprowadza wywiad z pacjentką, pytając o wszelkie nieprawidłowości związane z krwawieniem, miesiączkowaniem, upławami i bólem podbrzusza. Następnie wykonuje badanie ginekologiczne, a także przezpochwowe badanie ultrasonograficzne, aby sprawdzić jamę macicy i ewentualne polipy. Najlepiej jest zgłosić się na badanie między 5. a 10. dniem cyklu, zaraz po miesiączce, gdy błona śluzowa macicy jest najcieńsza, co ułatwia wykrycie polipów.

W razie wątpliwości co do diagnozy, lekarz może zalecić inne badania, takie jak histeroskopia. Ostateczną diagnozę potwierdza badanie histopatologiczne, które pozwala na dokładne zbadanie zmiany pod mikroskopem po jej usunięciu, co umożliwia również wykluczenie raka.

O konieczności leczenia decyduje lekarz prowadzący. Każdą zmianę dającą dolegliwości należy usunąć.

Główną metodą leczenia polipa endometrialnego jest usunięcie zmiany podczas zabiegu zwanego histeroskopią operacyjną. Wykonuje się go na sali operacyjnej, w znieczuleniu ogólnym. Histeroskopia operacyjna polega na wprowadzeniu specjalnie do tego celu przeznaczonej malutkiej kamery (histeroskopu), umożliwiającej zobrazowanie wnętrza macicy, a także mikronarzędzi chirurgicznych przez pochwę i kanał szyjki macicy do jamy macicy. Po odszukaniu zmiany usuwa się ją za pomocą pętli elektrycznej, małych nożyczek lub kleszczyków. Usunięty polip zostaje utrwalony i przesłany do badania histopatologicznego.

Inną stosowaną metodą usunięcia polipa endometrialnego jest wyłyżeczkowanie jamy macicy po stwierdzeniu zmiany podczas histeroskopii diagnostycznej. Po pobraniu materiału ocenia się ponownie wnętrze macicy, sprawdzając, czy zmiana została usunięta. W niektórych przypadkach łyżeczkowanie macicy przeprowadza się bez użycia histeroskopu w warunkach gabinetu zabiegowego.

W większości przypadków po wykonaniu zabiegu udaje się doprowadzić do całkowitego wyleczenia, a ewentualne dolegliwości ustępują. Zdarza się jednak, że zmiana odrasta lub w jamie macicy pojawia się nowa, co może się wiązać z nawrotem objawów.

Po zakończonym leczeniu polipa endometrialnego konieczne jest oczekiwanie na wyniki badania histopatologicznego, po których otrzymaniu należy się umówić na wizytę do swojego lekarza prowadzącego. Po ich ocenie lekarz zaplanuje ewentualne dalsze leczenie lub badania kontrolne.