Fentanyl jest potężnym syntetycznym lekiem przeciwbólowym z grupy opioidów, który działa na receptory µ. Jego działanie jest znacznie silniejsze niż morfiny, dzięki lepszemu rozpuszczaniu się w tłuszczach i łatwiejszemu przenikaniu przez barierę krew-mózg. Główne skutki obejmują znieczulenie i uspokojenie.

Jednakże, fentanyl może również powodować depresję oddechową, bradykardię, zmniejszenie oporu naczyniowego, spowolnienie motoryki przewodu pokarmowego, zwężenie źrenic, hamowanie odruchu kaszlu, uzależnienie fizyczne i euforię.

Skuteczność działania fentanylu zależy od jego stężenia we krwi, które może ulegać zwiększeniu w miarę rosnącej tolerancji organizmu na opioidy. Występowanie depresji oddechowej jest również związane z dawką fentanylu, przy czym ryzyko tego zjawiska jest niższe u pacjentów przyjmujących lek przewlekle, ze względu na rozwiniętą tolerancję organizmu.

Niestety, mimo wskazań do zastosowania preparatu, nie zawsze jest to możliwe. Konieczne jest unikanie preparatu w przypadku występowania uczulenia na którykolwiek ze składników.

Przeciwwskazania obejmują również ostry ból lub stan pooperacyjny (z powodu ograniczenia możliwości dostosowania dawki) oraz ciężką depresję oddechową.

Niektóre schorzenia mogą być przeciwwskazaniem do stosowania preparatu i wymagać zmiany dawkowania. W przypadku ciężkich działań niepożądanych zaleca się ścisłą obserwację pacjenta przez 24 godziny po usunięciu plastra. Substancja czynna preparatu jest groźna dla życia, szczególnie dla dzieci, dlatego należy przechowywać go w bezpiecznym miejscu. Przy zmianie z jednego systemu przezskórnego na inny z fentanylem, konieczna jest ścisła kontrola lekarska.

Nawet niewielka dawka fentanylu może prowadzić do depresji oddechowej, dlatego zaleca się ostrożność. Preparat może także prowadzić do zaburzeń oddychania, dlatego lekarz powinien regularnie monitorować pacjenta pod kątem tych działań. równoległe stosowanie preparatu z innymi lekami sedatywnymi może prowadzić do śpiączki i zgonu.

W przypadku osób uzależnionych od opioidów, nagłe przerwanie stosowania preparatu może prowadzić do ciężkich objawów odstawiennych. Dodatkowo, preparat może powodować zaburzenia związane z opioidami i być szczególnie niebezpieczny dla osób z pewnymi schorzeniami. W przypadku niepokojących objawów, należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem.

Opioidowe leki przeciwbólowe mogą wpłynąć na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn, dlatego niezalecane jest wykonywanie tych czynności podczas ich stosowania.

Preparat w postaci plastrów jest przeznaczony do naklejania na skórę (system transdermalny). W przypadku braku pewności co do stosowania preparatu, zawsze skonsultuj się z lekarzem przed jego użyciem. Plaster należy nakleić na gładką i nieowłosioną powierzchnię skóry, unikając substancji mogących podrażnić skórę.

Zaleca się noszenie plastra przez 72 godziny bez przerwy, a przy wymianie należy wybrać inne miejsce na skórze. Dawkowanie preparatu jest dostosowywane indywidualnie, z uwzględnieniem historii choroby i ogólnego stanu zdrowia pacjenta. Konieczne jest stopniowe odstawienie leku pod kontrolą lekarza, zwłaszcza u osób z zaburzeniami czynności nerek lub wątroby.

W przypadku osób starszych lub z zaburzeniami wątroby/nerek, konieczne jest dokładne monitorowanie i dostosowanie dawki. Preparat może być stosowany u dzieci powyżej 2. roku życia, które tolerują opioidy.

Poinformuj lekarza o wszystkich ostatnio stosowanych lekach, w tym o tych, które są dostępne bez recepty. Stosowanie równoczesne innych leków hamujących działanie ośrodkowego układu nerwowego lub alkoholu może potęgować ich działanie, prowadząc do niebezpiecznych skutków, takich jak zmniejszenie częstotliwości oddechów, niskie ciśnienie, sedacja, śpiączka, a nawet zgon. Jeśli konieczne jest równoczesne stosowanie takich leków z fentanylem, pacjent powinien być regularnie obserwowany, a dawka powinna być możliwie najmniejsza, a czas stosowania jak najkrótszy.

Należy unikać współstosowania innych leków opioidowych, takich jak nalbufina, pentazocyna, buprenorfina, oraz inhibitorów MAO. Leczenie fentanylem można zacząć dopiero po 14 dniach od zaprzestania stosowania inhibitorów MAO. Stosowanie fentanylu równocześnie z lekami wpływającymi na przekaźnictwo nerwowe związane z serotonina może zwiększyć ryzyko wystąpienia zespołu serotoninowego. Fentanyl jest szybko metabolizowany przez izoenzym CYP3A4, dlatego równoczesne stosowanie go z inhibitorami tego izoenzymu może prowadzić do zwiększenia stężenia fentanylu we krwi, co z kolei może nasilać działanie terapeutyczne i niepożądane działania leku.

Również równoczesne stosowanie fentanylu z induktorami izoenzymu CYP3A4 może mieć wpływ na stężenie leku we krwi i osłabić jego działanie terapeutyczne. Należy zachować ostrożność i regularnie monitorować pacjenta podczas równoczesnego stosowania fentanylu z innymi lekami wpływającymi na te same enzymy.