Jama nosowa jest bardzo dobrze zaopatrzona w naczynia krwionośne, co jest niezbędne do prawidłowego funkcjonowania - oczyszczania, ogrzewania i nawilżania wdychanego powietrza. To sprawia, że krwawienie z nosa jest jednym z najczęstszych problemów. Około 60% populacji doświadcza krwawienia z nosa przynajmniej raz w życiu o różnym nasileniu, przy czym tylko w 10% przypadków konieczna jest interwencja lekarska. Mimo że zazwyczaj krwawienie z nosa jest nieszkodliwe i ma prostą przyczynę, czasami może być poważnym problemem, trudnym do leczenia, a nawet prowadzić do śmierci.

Bogata sieć naczyń tętniczych w jamie nosowej tworzy dwa sploty naczyniowe: splot Kiesselbacha w przednio-dolnej części przegrody oraz splot Woodruffa w tylnej części bocznej ściany jamy nosa. Ponad 90% przypadków krwawienia ma miejsce z przodu (najczęściej ze splotu Kiesselbacha), ponieważ ta okolica jest szczególnie wrażliwa na wysychanie i urazy. Krwawienia z tyłu jamy nosowej i części nosowej gardła są rzadsze, ale zazwyczaj bardziej poważne i dotyczą częściej osób starszych.

Za około 25–30% przypadków krwawienia z nosa odpowiadają przyczyny miejscowe, czyli pochodzące bezpośrednio z jamy nosowej. Należą do nich:

• urazy: nawet niewielkie, "dłubanie w nosie", uderzenia, wdychanie substancji toksycznych lub drażniących, urazy podczas zabiegów medycznych wykonywanych w jamie nosowej
• wysuszenie błony śluzowej (suche powietrze)
• stany zapalne: zapalenie zatok przynosowych, ostre stany zapalne górnych dróg oddechowych
• zanikowy nieżyt błony śluzowej nosa: najczęściej wynikający z nadużywania kropli do nosa zawierających substancje obkurczające błonę śluzową, przyjmowanie kokainy
• ubytki w przegrodzie nosa
• choroby prowadzące do tworzenia ziarniny: gruźlica, ziarniniakowatość Wegenera, kiła
• nowotwory w jamie nosa, zatokach, nosogardle.

Ok. 70–75% przypadków krwawienia z nosa ma podłoże w przyczynach ogólnoustrojowych (chorobach ogólnoustrojowych), takich jak:

• choroby układu krążenia: nadciśnienie tętnicze, miażdżyca naczyń, przewlekła niewydolność krążenia
• wrodzone zaburzenia krwotoczne: małopłytkowość, hemofilia i inne
• nabyte zaburzenia krzepnięcia krwi: wtórne do leków (heparyna, niesteroidowe leki przeciwzapalne, leki przeciwzakrzepowe), wyniszczenie
• choroby zakaźne: mononukleoza zakaźna, odrę, dur brzuszny
• choroby nerek i niewydolność wątroby.

Należy pamiętać, że krwawienia z nosa mogą być związane z różnymi specjalistami medycznymi, nie tylko z laryngologiem.

Jeśli osoba ma krwawienie z nosa, ważne jest, aby ją uspokoić i umieścić w pozycji siedzącej, nieco pochylonej do przodu. Warto lekko ucisnąć skrzydełka nosa przez co najmniej 10 minut, a krew, która spływa po tylnej ścianie gardła, wypluwać, a nie połykać. Ponadto, można zastosować zimne okłady na kark i nasadę nosa. Po zatrzymaniu krwawienia, dobrze jest nawilżyć błonę śluzową solą fizjologiczną lub wodą morską, aby zapobiec kolejnemu krwawieniu. Jeśli krwawienie nie ustąpi mimo podjętych działań, konieczne jest skonsultowanie się z lekarzem, najlepiej laryngologiem.

Ważne jest unikanie połykania krwi spływającej do gardła, ponieważ może to prowadzić do nudności i fizycznych wymiotów. Masywne krwawienia mogą również prowadzić do znacznej utraty krwi.

W przypadku krwawienia z nosa nie ma określonego schematu postępowania, ponieważ każdy przypadek jest inny i wymaga indywidualnego podejścia. Priorytetem jest zatamowanie obfitego krwawienia i ustabilizowanie stanu pacjenta.

Lekarz przeprowadzi wywiad, by dowiedzieć się o charakterze krwawienia, ilości utraconej krwi, przyjmowanych lekach i ewentualnych chorobach przewlekłych.

Następnie lekarz spróbuje zlokalizować źródło krwawienia i ustalić jego przyczynę, oczyszczając jamę nosową z krzepniętej krwi i podając leki miejscowo w celu znieczulenia lub obkurczenia naczyń krwionośnych. Czasem może być konieczne użycie endoskopu przez laryngologa w celu lepszego zobrazowania obszaru krwawienia.

Ponadto lekarz oceni stan ogólny pacjenta, zmierzy ciśnienie krwi i sprawdzi krążenie, a w razie potrzeby zleci dodatkowe badania krwi, takie jak morfologia i krzepliwość.

W przypadku konieczności możliwe jest dodatkowe badanie obrazowe, takie jak tomografia komputerowa lub rezonans magnetyczny.

Aby zatrzymać krwawienie z nosa, lekarz może zastosować leczenie nieinwazyjne, przechodząc do opcji inwazyjnych tylko w przypadku niepowodzenia poprzednich metod lub bardzo poważnego krwawienia.

Jeśli lekarz nie może zidentyfikować miejsca krwawienia lub koagulacja nie przynosi pożądanych efektów, może zdecydować się na tamponadę nosa. Podczas tej procedury, nos zostaje wypełniony tamponem lub gazowym setonem w celu zatrzymania krwawienia. Po prawidłowo wykonanym zabiegu i stabilnym stanie pacjenta, tamponada nosa może zostać usunięta po 2 dniach.

Jeśli krwawienie nadal się utrzymuje, lekarz może zdecydować się na tamponadę tylną. Jest to bardziej inwazyjna procedura, która wymaga znieczulenia ogólnego lub miejscowego. Tamponada tylna polega na umieszczeniu tamponu lub cewnika z balonem głęboko w nosogardle, aby zatrzymać krwawienie. W przypadku krwawień trudnych do zatrzymania, lekarz może zalecić inwazyjne metody leczenia.

Można zastosować różne metody interwencji w leczeniu krwawień z nosa, takie jak chirurgiczne zamknięcie naczyń (np. podwiązanie, koagulacja) lub embolizacja naczyń podczas angiografii subtrakcyjnej. Oba te sposoby są traktowane jako ostateczne rozwiązanie w przypadku krwawień z nosa.