Obecność krwi w stolcu to objaw krwawienia z odbytu. Ważne jest odróżnienie świeżej krwi na papierze toaletowym lub w wodzie obok stolca od skrzepów krwi czy krwi przemieszanej z masami kałowymi. Takie rozróżnienie pozwala określić źródło krwawienia - czy jest ono w samym odbycie czy może w jelicie, co zmienia wygląd krwi (np. w postaci skrzepów czy pasemek w kale).

Czasem krwi nie widać w kale, co oznacza obecność krwi utajonej.

Krwawienie z odbytu może mieć różne objawy:

• ostre krwawienie - gdzie krew jest widoczna, w stolcach jest krew, może być ciężkie,
• krwawienie przewlekłe - charakteryzujące się regularną lub okresową utratą małych ilości krwi, co może prowadzić do niedokrwistości (lub niedoboru żelaza), objawia się niewielką ilością świeżej krwi w kale lub może być bezobjawowe (krwi utajonej w kale).

Krwawienia ostre często wymagają hospitalizacji. Diagnostykę krwawienia przewlekłego i utajonego można przeprowadzić ambulatoryjnie.

Krwawienie z odbytu nie powinno być bagatelizowane, gdyż może być objawem różnych chorób, w tym hemoroidów lub raka jelita grubego. Zaleca się jak najszybsze skonsultowanie się z lekarzem w celu wykonania odpowiednich badań i postawienia trafnej diagnozy, co może zwiększyć szanse na wyleczenie choroby.

Jeśli wystąpi krwawienie z odbytu, konieczne jest jak najszybsze skonsultowanie się z lekarzem. Badanie jelita grubego będzie potrzebne do ustalenia przyczyny. Podstawowe badanie polega na ocenie odbytu (tzw. badanie per rectum), które pozwoli lekarzowi zidentyfikować m.in. guzki krwawnicze zewnętrzne. Warto pamiętać, że krwawienie może być spowodowane przez różne czynniki, np. guzki krwawnicze oraz raka jelita grubego.

Następnie lekarz może zalecić dodatkowe badania, takie jak anoskopia, kolonoskopia (lub endoskopia kapsułkowa) oraz tomografia komputerowa.

W przypadku podejrzenia obecności niezauważalnej gołym okiem krwi w stolcu, konieczne będzie wykonanie badania krwi utajonej. Pozytywny wynik testu wskazuje na utajone krwawienie z przewodu pokarmowego, jednak negatywny wynik nie jest wykluczeniem, dlatego ważne jest przeprowadzenie badań endoskopowych.

Dodatkowo, lekarz może zlecić badanie morfologii krwi i stężenia żelaza, aby ocenić ryzyko niedokrwistości w przypadku masywnych lub przewlekłych krwawień.

Zmiana powodująca krwawienie z odbytu najczęściej ma miejsce w jelicie grubym.

Typowe przyczyny to:

1. hemoroidy - najczęstsza przyczyna krwawień, objawiają się obecnością świeżej krwi na stolcu lub papierze toaletowym
2. stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NSLPZ) lub doustnie przyjmowanych preparatów potasu
3. zakaźne zapalenia jelit (Salmonella, Shigella, Campylobacter jejuni, Entamoeba histolytica)
4. polipy odbytnicy i okrężnicy oraz krwawienie po usunięciu polipa podczas kolonoskopii
5. u osób powyżej 50 roku życia
• uchyłki okrężnicy
• niedokrwienie (zator, zakrzep) i niedokrwienne zapalenie jelita grubego
• rak jelita grubego - zazwyczaj objawia się obecnością krwi utajonej w kale, czasami krwawieniem widocznym dla pacjenta
6. u osób w wieku 40-50 lat
• zakaźne zapalenie jelita grubego
• nieswoiste zapalenia jelit (np. wrzodziejące zapalenie jelita grubego lub choroba Leśniowskiego-Crohna)
• choroby odbytu i odbytnicy - hemoroidy, szczeliny odbytu, owrzodzenia odbytnicy.

Do rzadkich przyczyn należą: żylaki odbytu spowodowane nadciśnieniem wrotnym, uchyłek Meckla z ektopową błoną śluzową żołądka, endometrioza, przetoka aortalno-jelitowa po protezowaniu aortalno-udowym, powikłania po radioterapii raka prostaty u mężczyzn i nowotworach dróg rodnych u kobiet, zaburzenia krzepnięcia (w tym małopłytkowość i stosowanie leków przeciwzakrzepowych), zapalenia naczyń.

Chorobę hemoroidalną można leczyć za pomocą środków stosowanych miejscowo. W przypadku bardziej zaawansowanych zmian może być konieczne leczenie operacyjne. Krwawienie z uchyłków zazwyczaj jest okresowe i nie wymaga interwencji, chociaż czasami może być konieczna operacja. Choroby zapalne wymagają specjalnego leczenia farmakologicznego. Polipy, najczęściej gruczolaki, mogą być leczone endoskopowo, podobnie jak zmiany naczyniowe. W przypadku raka jelita grubego konieczne jest leczenie chirurgiczne.

Należy zwrócić uwagę na stosowanie leków, które mogą wpływać na intensywność krwawienia, na przykład kwasu acetylosalicylowego czy antywitamin K. Czasem konieczna jest modyfikacja takiego leczenia w celu zahamowania krwawienia.

Rzadko dochodzi do niedokrwistości wymagającej przetoczenia krwi czy suplementacji preparatami żelaza z powodu krwawień z łagodnych chorób jelita grubego.