Najnowsze wpisy
Lekkie Zawroty Głowy, Uczucie Bycia Pijanym
Uchyłki
Bellergot
- Co to jest nadczynność tarczycy i jakie są jej przyczyny?
- Jak często występuje nadczynność tarczycy?
- Jak się objawia nadczynność tarczycy?
- Co zrobić w razie wystąpienia objawów?
- Jak lekarz ustala diagnozę?
- Jakie są sposoby leczenia?
- Czy możliwe jest całkowite wyleczenie?
- Co trzeba robić po zakończeniu leczenia?
- Co robić, aby uniknąć zachorowania?
Co to jest nadczynność tarczycy i jakie są jej przyczyny?
Nadmiar hormonów tarczycy może być szkodliwy dla organizmu, gdyż tarczyca produkuje zbyt dużo hormonów w stosunku do zapotrzebowania. Tarczyca jest odpowiedzialna za produkcję hormonów regulujących funkcje organizmu, a kontrolowana jest przez przysadkę mózgową. Przy nadczynności tarczycy stężenie hormonów może wpływać na produkcję TSH. Najczęstszymi przyczynami nadczynności tarczycy są choroba Gravesa i Basedowa oraz guzki tarczycy. Warto pamiętać, że nadczynność tarczycy może być szkodliwa dla zdrowia i wymaga regularnych kontroli lekarskich.
Jak często występuje nadczynność tarczycy?
Nadmierne funkcjonowanie tarczycy jest jednym z powszechnych schorzeń endokrynologicznych; dotyka około 1–2% dorosłych mieszkańców Polski. Najczęściej chorują kobiety między 20 a 40 rokiem życia, podczas gdy rzadkość jest u dzieci.
Jak się objawia nadczynność tarczycy?
Co zrobić w razie wystąpienia objawów?
Jeśli zauważysz u siebie symptomy sugerujące nadczynność tarczycy, powinieneś udać się do lekarza rodzinnego, który po dokładnym badaniu i wywiadzie może zdecydować o konieczności przeprowadzenia testu stężenia TSH we krwi. Nie zawsze konieczne jest wykonanie badania na czczo. W przypadku poważnej nadczynności tarczycy pacjent może zostać skierowany do szpitala w trybie pilnym.
Jak lekarz ustala diagnozę?
Aby potwierdzić nadczynność tarczycy, należy wykonać badania hormonalne. Pierwsze badanie oceniające funkcjonowanie tarczycy (TSH we krwi) może być zlecone przez lekarza rodzinnego. W przypadku nieprawidłowego wyniku konieczne jest zmierzenie poziomu wolnych hormonów tarczycy (FT4 i/lub FT3). Nadczynność tarczycy jest diagnozowana, gdy obniżony poziom TSH towarzyszy podwyższonemu poziomowi FT4 i/lub FT3 w surowicy.
Po zdiagnozowaniu nadczynności tarczycy lekarz będzie próbował ustalić jej przyczynę, co ma duże znaczenie przy wyborze metody leczenia. W tym celu przydatne są następujące badania:
- USG tarczycy: w przypadku wola guzkowego można zauważyć obecność zmian ogniskowych w tarczycy; natomiast w chorobie Gravesa i Basedowa obniżona echogeniczność
- przeciwciała przeciwtarczycowe w surowicy, zwłaszcza przeciwciała przeciwko receptorowi TSH (anty-TSHR): podwyższone stężenie anty-TSHR jest charakterystyczne dla choroby Gravesa i Basedowa
- biopsję aspiracyjną cienkoigłową (BACC) tarczycy - wykonywaną w przypadku wykrycia zmian ogniskowych w tarczycy (patrz guzki tarczycy)
- scyntygrafię tarczycy wykonywaną w wybranych przypadkach.
Jakie są sposoby leczenia?
Czy możliwe jest całkowite wyleczenie?
Możliwość pełnego wyleczenia (brak konieczności stosowania leków związanych z tarczycą) zależy głównie od przyczyny nadczynności tarczycy. Po terapii jodem promieniotwórczym lub po usunięciu tarczycy często występuje niedoczynność tarczycy, która wymaga ciągłego przyjmowania preparatów tyroksyny do końca życia.
Co trzeba robić po zakończeniu leczenia?
Po zakończeniu terapii nadczynności tarczycy, pacjent potrzebuje dalszej regularnej opieki medycznej. Należy regularnie monitorować poziom hormonów (TSH we krwi) oraz wykonywać badania ultrasonograficzne tarczycy. Istnieje ryzyko nawrotu nadczynności tarczycy, powrotu wola guzkowego lub rozwinięcia się niedoczynności tarczycy po zakończeniu leczenia, nawet po wielu miesiącach. Jeśli konieczne jest przyjmowanie doustnych preparatów hormonów tarczycy z powodu niedoczynności, należy regularnie brać leki i kontrolować skuteczność terapii.
Co robić, aby uniknąć zachorowania?
W celu promowania zdrowego stylu życia ważne jest, aby zadbać o odpowiednią podaż jodu w diecie. W Polsce jest obowiązek jodowania soli kuchennej, co przyczynia się do tego, że większość osób spożywa odpowiednią ilość jodu. Ponadto, zgodnie z programami profilaktycznymi, zaleca się spożywanie pokarmów bogatych w jod, takich jak ryby morskie, oraz stosowanie preparatów doustnych z jodem przez kobiety w ciąży i karmiące piersią. Odpowiednie spożycie jodu zmniejsza ryzyko wystąpienia problemów z tarczycą, takich jak wole miąższowe czy guzki tarczycy, a także ryzyko nadczynności tarczycy związanej z guzkami tarczycy.
Ważnym czynnikiem ryzyka, który można zmienić, jest zaprzestanie palenia papierosów. Istnieje bowiem związek między paleniem a występowaniem guzków tarczycy oraz nadczynności tarczycy.
Autoimmunologiczne choroby tarczycy, takie jak choroba Gravesa i Basedowa, oraz choroba Hashimoto, mają podłoże genetyczne. Nie mamy wpływu na dziedziczne predyspozycje osób obciążonych tymi chorobami. Osoby, u których w rodzinie występują tego typu schorzenia, powinny poinformować lekarzy o tym fakcie, aby unikać niektórych leków, które mogą zaostrzyć przebieg choroby.