Rodzaje urazów tkanek
Uszkodzenia można podzielić na obrażenia tkanek miękkich oraz obrażenia kości.
Ze względu na stopień ciężkości, możemy wyróżnić skręcenia, zwichnięcia oraz złamania.
Skręcenie występuje, gdy siła działająca na staw jest przenoszona nieprawidłowo. Siła ta może być na tyle duża, że torebka stawowa i więzadła stawowe ulegają rozciągnięciu, czasami nawet do częściowego przerwania, ale powierzchnie stawowe nie przemieszczają się całkowicie względem siebie.
Jeśli siła urazu jest jeszcze większa, dochodzi do całkowitego uszkodzenia tkanek miękkich (torebka stawowa, więzadła) i przemieszczenia powierzchni stawowych (końców kości) względem siebie, wtedy mówimy o zwichnięciu.
Przy dostatecznie silnym działaniu siły zewnętrznej na kość, może dojść do złamania, czyli przerwania ciągłości kości.
Skręcenie kostki – przyczyny i mechanizm urazu
Skręcenie to uraz tkanek miękkich, który obejmuje więzadła i torebkę stawową, zazwyczaj występujący w stawie skokowym. To zdarza się, gdy stopa zostaje nagłębnie zagięta do wewnątrz, na przykład podczas upadku ze schodów. W takich przypadkach dochodzi do rozciągnięcia więzadeł po stronie bocznej stawu skokowego, w okolicy kostki bocznej.
Skręcenie stawu skokowego można podzielić na trzy stopnie:
- skręcenie stopnia pierwszego – charakteryzujące się rozciągnięciem więzadeł oraz bólem i obrzękiem stawu
- skręcenie stopnia drugiego – związane z częściowym rozerwaniem więzadeł i torebki stawowej
- skręcenie stopnia trzeciego – objawiające się całkowitym rozerwaniem torebki stawowej oraz więzadeł, powodując niestabilność stawu i silne dolegliwości.
Skręcenie kostki – objawy
Objawy skręcenia stawu skokowego to ból po stronie bocznej stawu skokowego, obrzęk okolicy kostki bocznej oraz możliwe wystąpienie krwiaka. W przypadku całkowitego rozerwania więzadeł może pojawić się niestabilność stawu skokowego, jednak diagnoza ta jest ustalana po ustąpieniu fazy ostrej, gdy pacjent ma nawracające dolegliwości i problemy.
Skręcenie kostki – diagnostyka
Diagnozowanie tego rodzaju kontuzji zaleca się poprzez wykonanie prześwietlenia rentgenowskiego w celu wykluczenia ewentualnych złamań. Inne testy (np. rezonans magnetyczny – MR) mogą być również stosowane, jednak są one wykonywane w celu dalszej i bardziej szczegółowej diagnostyki potencjalnych innych uszkodzeń, w tym uszkodzeń więzadeł.
Skręcenie kostki - na czym polega leczenie i ile trwa?
Leczenie skręcenia kostki polega na unieruchomieniu gipsowym, terapii ruchowej oraz ewentualnych operacjach naprawczych. Opatrunek gipsowy redukuje dolegliwości bólowe i umożliwia właściwe gojenie się uszkodzonych tkanek.
Terapia ruchowa obejmuje odciążenie kończyny oraz zastosowanie zasady RICE:
- Odpoczynek (Rest) - odciążenie kończyny lub użycie kul łokciowych
- Lód (Ice) - chłodzenie, stosowane w początkowej fazie przez 2-3 dni
- Ucisk (Compression) - zastosowanie opaski elastycznej, ortezy lub stabilizatora
- Uniesienie kończyny (Elevation) - zmniejszenie obrzęku poprzez podniesienie kończyny
Zaleca się również stosowanie leków niesteroidowych przeciwzapalnych, które działają przeciwbólowo.
Leczenie zachowawcze skręcenia kostki powinno trwać do ustąpienia obrzęku i bólu, zazwyczaj około 3 tygodni, ale w bardziej poważnych przypadkach nawet do 5-6 tygodni. Czas ten pozwala na kompletną regenerację uszkodzonych tkanek.
Oprócz tego, stosuje się także inne formy leczenia, takie jak ortezy na staw skokowy, częściowe odciążanie kończyny oraz fizjoterapia. Mimo że często stosowane u sportowców, trudno jest przyspieszyć naturalny proces gojenia tkanek miękkich.
W rzadkich przypadkach skręcenia kostki może dojść do uszkodzenia więzadła, typowo więzadła strzałkowo-skokowego przedniego (AFTL). Jeśli u pacjenta występują dolegliwości podczas aktywności fizycznej, a badania potwierdzają uszkodzenie więzadła, wskazana jest operacja. Jedną z efektywnych metod rekonstrukcji jest rekonstrukcja więzadłowa metodą Brostroma, zazwyczaj przeprowadzana w późniejszym terminie.