Choroba skóry zwana trądzikiem odwróconym to schorzenie zapalne charakteryzujące się pojawianiem się bolesnych guzków głównie w miejscach, gdzie skóra się ociera (np. pachy, pachwiny). Guzom towarzyszy silny ból, który może prowadzić do pęknięcia i wycieku ropy i krwi. Związek zapalny związany z tą chorobą może dotyczyć również innych organów.

Istnieje kilka czynników sprzyjających wystąpieniu tej choroby. Należą do nich: otyłość, płeć żeńska, uwarunkowania genetyczne, mechaniczne drażnienie skóry (np. zabiegi kosmetyczne, odzież) oraz palenie tytoniu. Większość chorych na trądzik odwrócony to osoby palące (nadal lub w przeszłości)!

Choroba rozpoczyna się stopniowo – pojawiają się bolesne, podskórne guzki (o średnicy 0,5–2 cm), które przypominają czyraki (wypełnione ropą). Przed pojawieniem się guzków niektórzy ludzie doświadczają dyskomfortu w tych samych miejscach – pieczenie, swędzenie, nadmierne pocenie się. Guzki rosną, łączą się ze sobą i wypełniają ropą. Mogą pękać, uwalniając ropę i krew o nieprzyjemnym zapachu. Mogą też występować zaskórniki otwarte, nazywane także wągrami.

Po pojawieniu się guzków, zaczynają tworzyć się przetoki, czyli niestandardowe kanały, przez które ropa wychodzi na zewnątrz, a także łączą się guzki. Po opróżnieniu z treści ropnej, guzki goją się pozostawiając blizny.

Guzki mogą być bardzo bolesne, co utrudnia poruszanie się, szczególnie gdy występują w okolicach pach i pachwin. Ból może mieć różne charakterystyki, takie jak pieczenie, palenie, kłucie, ściskanie, rozpieranie, tnące, pulsujące czy ostry. Intensywność bólu zależy od stopnia zmian skórnych.

Trądzikowi odwróconemu często towarzyszy również świąd, który zazwyczaj nasila się pod wpływem ciepła, wysiłku, stresu i pocenia się.

Do negatywnych objawów choroby należy także nieprzyjemny zapach związany z ropą w guzkach, który nie ma związku z higieną osobistą.

Wszystkie te symptomy mogą wpłynąć na codzienne funkcjonowanie, relacje społeczne oraz pracę.

Nasilenie choroby jest klasyfikowane według skali Hurleya:

• I stopień – powstawanie pojedynczych lub wielu ropni bez przetok i bliznowacenia
• II stopień – nawracające ropnie z przetokami i bliznowaceniem, pojedyncze lub liczne znacznie rozproszone zmiany
• III stopień – liczne rozproszone zmiany połączone przetokami, obejmujące cały obszar danej okolicy, z obecnym bliznowaceniem.

Zmiany w przebiegu trądziku odwróconego lokalizują się w obszarach, gdzie skóra styka się ze sobą. Trądzik odwrócony pojawia się najczęściej w pachach, pachwinach, wewnętrznej stronie ud, okolicy okołoodbytniczej i krocza, okolicach piersi i pod nimi, pośladkach, okolicy łonowej, mosznie, sromie, tułowiu, skórze głowy i okolicy zausznej.

Na miejsce pojawienia się zmian wpływa również płeć. U kobiet główne obszary trądziku odwróconego to pachwiny lub górna wewnętrzna część ud, pachy, klatka piersiowa (w tym piersi i okolice pod piersiami), pośladki i szpara pośladkowa. U mężczyzn główne obszary trądziku odwróconego to pachwiny, uda, pachy, okolice krocza lub odbytu oraz pośladki i szpara pośladkowa. Niezależnie od płci, trądzik odwrócony może pojawić się także w innych obszarach, zwłaszcza tam, gdzie skóra jest narażona na ucisk lub tarcie – na przykład przez pasek od spodni, fałdy na brzuchu, biustonosz.

Lekarz diagnozuje trądzik odwrócony na podstawie rozmowy z pacjentem i obserwacji zmian skórnych. Czasami może to być utrudnione, ponieważ initial objawy tej choroby mogą przypominać objawy innych schorzeń, takich jak czyraki lub czyraczność.

Trzy charakterystyczne cechy trądziku odwróconego pomagają w dokładnej diagnozie:

• typowe zmiany skórne - głęboko osadzone guzki zapalne, zaskórniki, przetoki, ropnie, blizny
• typowe miejsca występowania zmian - głównie pachy, pachwiny, okolice intymne, pośladki; zmiany często obustronne
• przewlekły i nawracający przebieg.

Dodatkowe testy, takie jak biopsja skóry czy badania mikrobiologiczne ropy z guzków, zazwyczaj nie są konieczne.

Podczas wywiadu lekarskiego pytania dotyczyć będą również palenia tytoniu, obliczenia BMI (wskaźnika masy ciała), oraz pomiaru obwodu talii i ciśnienia tętniczego, ponieważ trądzik odwrócony często współistnieje z innymi schorzeniami ogólnoustrojowymi.

Choroby towarzyszące trądzikowi odwróconemu mogą obejmować zespół metaboliczny, otyłość, cukrzycę, niedokrwistość, spondyloartropatie, choroby zapalne stawów z zajęciem stawów kręgosłupa, choroby zapalne jelit oraz niealkoholową stłuszczeniową chorobę wątroby.

Leczenie trądziku odwróconego obejmuje różnorodne podejścia, takie jak zmiany w stylu życia pacjenta, farmakologiczne terapie oraz zabiegi. Każdy przypadek jest różny, dlatego leczenie jest dostosowywane indywidualnie.

Jednym z kluczowych kroków jest rzucenie palenia tytoniu, co może być trudne, dlatego warto skorzystać z różnych form pomocy. Wskazane jest także dbanie o odpowiednią masę ciała, noszenie przewiewnych ubrań oraz unikanie nadmiernego pocenia się. Laserowe usunięcie owłosienia może być pomocne, ale najlepiej skonsultować się z lekarzem przed podjęciem decyzji.

W zależności od nasilenia objawów, leczenie farmakologiczne może obejmować odpowiednią higienę skóry, antybiotyki, leki przeciwzapalne, a nawet leczenie biologiczne lub hormonalne. Leczenie chirurgiczne, takie jak deroofing czy laseroterapia, również może być konieczne w niektórych przypadkach. Decyzja o rodzaju zabiegu zależy od konkretnego pacjenta.

Gdy pojawiają się poważne zmiany, warto skonsultować się z dermatologiem, który może zdecydować o konieczności leczenia chirurgicznego.

Odpowiednie pielęgnacja skóry może przynieść ulgę w leczeniu trądziku odwróconego. Może być pomocne:

• użycie środków antyseptycznych, takich jak 4% chlorheksydyna, jodopowidon, pirytionian cynku, triklosan
• unikanie substancji zapachowych, szczególnie w detergentach
• stosowanie delikatnych, bezzapachowych antyperspirantów i unikanie perfum w obszarach dotkniętych zmianami skórnymi.

Należy unikać samodzielnego wyciskania lub przekłuwania zmian skórnych.

Trądzik odwrócony nie jest chorobą zakaźną i nie może być przeniesiony z jednej osoby na drugą.

Trądzik odwrócony nie jest spowodowany brakiem dbałości o higienę.