Urologia to dziedzina medycyny, która zajmuje się schorzeniami układu moczowo-płciowego, odpowiedzialnego za usuwanie wody i zbędnych substancji z organizmu poprzez produkcję i wydalanie moczu. Podczas wizyty u urologa warto mieć ze sobą listę przyjmowanych leków oraz wyniki badań krwi i moczu. Lekarz przeprowadza szczegółowe wywiady dotyczące częstotliwości oraz objętości oddawanego moczu oraz wszelkich dolegliwości związanych z oddawaniem moczu.

Jeśli pacjent zauważy trudności z oddawaniem moczu, zaleca się prowadzenie dzienniczka mikcji przed wizytą. Dodatkowe badania, które może zlecić lub wykonać lekarz urolog to: oglądanie zewnętrznych narządów płciowych, badanie palpacyjne, badanie per rectum, badanie krwi i moczu, USG dróg moczowych, badanie urodynamiczne, urografia oraz cystoskopia.

Specjalista od chorób układu moczowo-płciowego zajmuje się rozpoznawaniem i leczeniem różnorodnych schorzeń, takich jak, na przykład, ostre lub przewlekłe zapalenie gruczołu krokowego, zapalenie jądra, nietrzymanie moczu, łagodne i złośliwe nowotwory (np. rak prostaty, rak pęcherza moczowego), rozrost stercza, kamica nerkowa, załupek oraz zaburzenia erekcji.

Zaleca się, że mężczyźni po 40. roku życia powinni regularnie uczęszczać na badania profilaktyczne u urologa raz w roku. Jest to istotne, aby wczesne wykrycie chorób zwiększyło szanse na skuteczne leczenie.

Objawami, które mogą wskazywać na konieczność konsultacji z urologiem są między innymi:

• krwiomocz
• zaburzenia częstotliwości oddawania moczu (częstomocz, bezmocz)
• wydalanie zbyt dużych objętości moczu (wielomocz)
• uczucie parcia na pęcherz
• ból lub pieczenie podczas oddawania moczu
• ból w podbrzuszu lub okolicach narządów moczowo-płciowych
• ból w okolicy lędźwiowej kręgosłupa
• nietrzymanie moczu
• ból, zmiana w wyglądzie, obrzęk narządów płciowych (najczęściej jąder)
• zaburzenia erekcji

Objawy i badania urologiczne u dzieci są podobne do tych u dorosłych. Podczas konsultacji z urologiem dziecięcym zbierany jest dokładny wywiad, rodzic powinien opisać objawy dziecka, przyjmowane leki i wyniki badań. Wizyta u urologa dziecka może być trudna ze względu na dyskomfort psychiczny. Badania wykonane przez urologa dziecięcego obejmują oglądanie i ocenę palpacyjną narządów płciowych.

Najczęstsze zaburzenia leczone przez urologa dziecięcego to wady wrodzone układu moczowo-płciowego, stulejka, wnętrostwo i wodniak jądra. Moczenie nocne u dzieci nie powinno być bagatelizowane, ponieważ może prowadzić do poważnych zaburzeń. Nieleczone może skutkować niewydolnością nerek.

Wizyta u specjalisty urologa opłacana przez NFZ wymaga skierowania od lekarza. Skierowania mogą wystawiać lekarze POZ oraz inni lekarze z umową z NFZ. Czas oczekiwania na konsultację urologiczną na NFZ jest zróżnicowany w zależności od regionu i konkretnego placówki, wynosząc średnio od kilku tygodni do kilku miesięcy.

Według danych Naczelnej Izby Lekarskiej aktualnych w dniu publikacji tego artykułu liczba lekarzy specjalizujących się w urologii w Polsce wynosi 1447, z czego 76 to lekarze urologii dziecięcej.

Prywatna konsultacja urologiczna może kosztować około 150–250 zł za wizytę, a dodatkowo płatne są badania. Lekarze przyjmujący pacjentów w prywatnych gabinetach są łatwo dostępni, zwykle nie trzeba czekać dłużej niż kilka dni na wizytę.