Gdzie znajduje się wątroba?
Wątroba jest największym organem wewnętrznym, znajduje się po prawej stronie brzucha pod żebrami. Prawidłowo u dorosłych jest schowana pod łukiem żebrowym. Powiększona wątroba może wystawać spod łuku żebrowego. Wątroba składa się z czterech płatów: prawego, lewego, czworobocznego i ogoniastego. Pokryta jest otrzewną, a miąższ przez torebkę wątrobową.
Unaczynienie wątroby
Wątroba otrzymuje krew głównie z dwóch układów naczyniowych: żyły wrotnej i tętnicy wątrobowej. Żyła wrotna dostarcza ubogą w tlen krew z narządów jamy brzusznej, natomiast tętnica wątrobowa przesyła krew bogatą w tlen. Wątroba otrzymuje większość tlenu przez żyłę wrotną, co sprawia, że jest to główne źródło tlenu dla tego narządu. Wątroba została podzielona na osiem segmentów naczyniowych, co ma kluczowe znaczenie w zabiegach chirurgicznych wymagających częściowego wycięcia fragmentów tego narządu.
Naczynia główne i przewód żółciowy wnikają do wątroby przez jej wnękę, dzieląc się następnie na naczynia międzypłacikowe, takie jak tętnica, żyła i przewód żółciowy, a następnie na naczynia śródpłacikowe. Komórki wątrobowe, hepatocyty, stanowią większość komórek w wątrobie. Te komórki tworzą układ beleczek otoczonych naczyniami zatokowymi i mają dwa bieguny – naczyniowy i żółciowy. Komórki Browicza i Kupffera oraz komórki Ito są obecne w wątrobie, a zwiększające się komórki miofibroblastów mogą prowadzić do niewłaściwej proliferacji tkanki łącznej.
Wątroba ma znaczne zdolności regeneracyjne, co pozwala jej na odbudowę po uszkodzeniach spowodowanych czynnikami takimi jak alkohol czy wirusy. Badanie mikroskopowe pokazuje zraziki wątrobowe, skupiające się wokół żyły środkowej, a także gronka wątrobowe, które składają się z dwóch sąsiadujących zrazików wątrobowych, posiadających wspólne naczynia krwionośne.
Funkcje wątroby
Wątroba spełnia wiele różnorodnych funkcji. W związku z różnorodnością zarówno ilościową, jak i jakościową, można uznać, że jest narządem o uniwersalnych właściwościach zarówno w zdrowiu, jak i w chorobach występujących poza nią. Wątroba stanowi centralne laboratorium ustroju, ponieważ zachodzi w niej przemiana licznych substancji takich jak lipidy, węglowodany i białka.
W skrócie, główne funkcje wątroby to:
- gospodarka węglowodanami,
- gospodarka tłuszczowa,
- gospodarka białkowa,
- gromadzenie zapasów witamin i żelaza,
- funkcje odtruwające,
- przemiana hemu,
- wytwarzanie żółci,
- funkcje immunologiczne.
Współczesna immunologia określa funkcje immunologiczne wątroby jako działanie immunosupresyjne, co oznacza zdolność narządu do tłumienia nadmiernych reakcji odpornościowych. Wątroba odgrywa także istotną rolę w regulacji napływu produktów bakteryjnej flory jelitowej oraz drobnoustrojów.
Ostatnie badania na temat składu flory jelitowej (mikrobiomu) dowodzą jej znaczenia dla funkcjonowania układu odpornościowego oraz wpływu na wiele narządów, w tym mózg. Znaczenie wątroby w regulacji tego procesu jest kluczowe.