Wodniakiem jądra jest nagromadzenie płynu w niezarośniętym wyrostku pochwowym otrzewnej bądź pomiędzy osłonkami własnymi jądra. W przypadku prawidłowego rozwoju, wyrostek pochwowy otrzewnej po zstąpieniu jądra do moszny traci połączenie z jamą otrzewnej i jako pusty worek leży na przedniej powierzchni jądra, najądrza i powrózka nasiennego. W przypadku braku obliteracji, płyn z jamy otrzewnowej może przedostawać się do przestrzeni, powodując powstanie wodniaka jądra lub powrózka nasiennego. Wodniaki pierwotne stanowią 90% przypadków u dzieci. Wodniaki wtórne występują przede wszystkim u dorosłych i związane są z chorobami takimi jak zapalenie jądra i najądrza. Mogą również być objawem procesu nowotworowego w jądrze.

U noworodków płci męskiej, wodniaki jądra są obserwowane u 60% przypadków, zazwyczaj po prawej stronie. Wodniaki obustronne są znacznie mniej częste.

W mosznie można zaobserwować obecność miękkiego, elastycznego guza, w którym wyczuwalne jest jądro. Aby dokładnie ocenić każdy przypadek, zaleca się wykonanie badania USG. Większość wodniaków samoistnie zanika w ciągu pierwszego roku życia i nie wymaga interwencji leczniczej. Wodniak jądra u starszych chłopców zazwyczaj pojawia się po urazie lub gwałtownym wysiłku fizycznym. Czasami jego rozmiar może się zwiększać z powodu działania mechanizmu zastawkowego w kanale łączącym się z otrzewną. Gdy drożność połączenia jest zachowana i płyn może swobodnie przemieszczać się w obie strony, mówimy o wodniaku komunikującym. Charakterystyczną cechą tego schorzenia jest zmieniający się w ciągu dnia rozmach - wodniak zwykle powiększa się wieczorem i zmniejsza po spokojnie przespanej nocy.

W przypadku wodniaka jądra i powrózka nasiennego należy odróżnić go od przepukliny pachwinowej. Jeśli pojawia się nagle, bez oczywistej przyczyny lub po urazie, konieczne jest różnicowanie go z uwięzioną przepukliną pachwinową, skrętem jądra lub jego przydatków.

Większość wodniaków obserwowanych u dzieci nie wymaga leczenia. Wodniaki nawet znacznych rozmiarów, u noworodków i niemowląt cofają się samodzielnie. U starszych chłopców pojawiają się nagle, czasami bez uchwytnej przyczyny, a po kilku tygodniach cofają się bez leczenia. Stosowane dawniej nakłuwanie i opróżnianie wodniaków lub podawanie środków obliterujących jest zdecydowanie przeciwwskazane.

Jeśli w czasie obserwacji wodniak się powiększa, a zwłaszcza jeśli powoduje dolegliwości, wymaga leczenia operacyjnego.