Artroskopia kolana to metoda chirurgiczna polegająca na naprawie struktur wewnątrz stawu bez konieczności otwarcia go – wykorzystuje się małe nacięcia pozwalające na wprowadzenie kamery (artroskopu) i narzędzi do zabiegu. Dzięki temu, że jest małoinwazyjna, operacja ta jest mniej ryzykowna i coraz częściej stosowana do leczenia różnych uszkodzeń w stawie.

Aktualnie artroskopia kolana pozwala na:

• rekonstrukcję więzadeł krzyżowych (przedniego i tylnego)
• leczenie uszkodzeń w łąkotkach
• naprawę powierzchni chrzęstnej
• usunięcie ciał obcych z kolana
• usunięcie zapalnej błony maziowej
• oczyszczenie kolana w przypadku infekcji.

Nawet podczas otwartej operacji kolana, artroskopia może być pomocna do częściowego zabiegu lub jako badanie kontrolne. (np. kontrola powierzchni stawowych podczas operacji zespolenia złamania).

Po podaniu znieczulenia, pacjent poddawany artroskopii jest ustawiany na stole operacyjnym – standardowo leżąc na plecach, z operowaną kończyną zwisającą poza stołem lub podpartą na specjalnej podpórce (według preferencji ortopedy). Obszar kolana jest dokładnie myty specjalnym środkiem odkażającym, często barwiącym skórę na pomarańczowo, aby potwierdzić stałą higienę obszaru operacyjnego. Obszar dookoła operacyjnego pola jest zabezpieczany jałowymi serwetami.

W celu przeprowadzenia artroskopii kolana, ortopeda wykonuje co najmniej dwa (czasem więcej) nacięcia o długości około 1 cm, przez które wstawia kamerę i narzędzia do wnętrza stawu. Manipulując nimi odpowiednio, przeprowadza planowane procedury w kolanie. Podczas operacji, do stawu stale przepływa fizjologiczny roztwór NaCl, aby polepszyć widoczność naprawianych struktur.

Z uwagi na zróżnicowany charakter operacji wykonywanych za pomocą artroskopii, konieczne może być wykonanie dodatkowych nacięć w okolicach kolana (np. do pobrania materiału do przeszczepu w celu rekonstrukcji więzadła krzyżowego przedniego). W niektórych przypadkach przeprowadzenie konkretnej naprawy (np. replantacja fragmentu chrząstki) może być niemożliwe jedynie poprzez małe nacięcia, i może wymagać otwarcia stawu w trakcie operacji – o tym pacjent powinien być poinformowany przed zabiegiem.

Długość zabiegów artroskopowych może być różna, zależnie od rozległości, trwając od kilkudziesięciu minut do 2–3 godzin. Zamknięcie dostępu artroskopowego po operacji wymaga szycia. Czasem może być konieczne umieszczenie drenu w stawie w okresie pooperacyjnym – usuwany jest on przed wypisem ze szpitala.

Po artroskopii kolana zazwyczaj pacjent pozostaje hospitalizowany przez 1–2 dni. W większości przypadków, już w ciągu 24 godzin od operacji pacjent może zacząć rehabilitację pod opieką fizjoterapeuty i otrzymać instrukcje dotyczące ćwiczeń.

W zależności od rodzaju przeprowadzonego zabiegu w obrębie kolana, może być potrzebne zabezpieczenie kolana w ortezie oraz chodzenie o kulach – z częściowym obciążeniem kończyny lub bez obciążania nogi. Decyzję o zastosowaniu dodatkowego opatrunku ortopedycznego oraz o rozpoczęciu rehabilitacji oraz jej zakresie podejmuje lekarz przeprowadzający zabieg.

O powikłaniach po artroskopii kolana oraz o ryzyku ich wystąpienia pacjent jest informowany przez ortopedę zarówno ustnie, jak i na piśmie przed zabiegiem. Wystąpienie powikłań jest zależne od wielu czynników, takich jak złożoność operacji, cechy pacjenta oraz przestrzeganie zaleceń lekarskich, pielęgniarskich i fizjoterapeutycznych.

Zwiększone ryzyko powikłań po artroskopii występuje u osób z nadwagą, zaburzeniami metabolicznymi, palących, nadużywających alkoholu, obciążonych niektórymi chorobami, stosujących niektóre leki, w starszym wieku oraz u osób po innych operacjach kolana.

Po artroskopii kolana pacjent może odczuwać dolegliwości bólowe, które są największe w pierwszych dniach po operacji. Stopniowo ból zmniejsza się, a stosowanie środków przeciwbólowych jest rzadko konieczne dłużej niż 1-2 tygodnie.

Ryzyko zakrzepowo-zatorowe, krwawienie, zakażenie miejsca operowanego oraz uszkodzenie struktur kolana są potencjalnymi powikłaniami artroskopii. Istotne jest przestrzeganie zaleceń personelu medycznego przed i po operacji, aby zminimalizować ryzyko powikłań i osiągnąć zamierzony cel operacji.

Pamiętaj, że istnieje zawsze ryzyko powikłań po operacji, dlatego ważne jest przestrzeganie zaleceń lekarskich i monitorowanie ewentualnych dolegliwości po zabiegu operacyjnym.

Rehabilitacja po artroskopii kolana jest kluczowa dla osiągnięcia dobrych efektów operacji. Zalecenia dotyczące fizjoterapii pooperacyjnej są ustalane indywidualnie przez ortopedę, który przeprowadził zabieg. Rehabilitacja obejmuje zazwyczaj ćwiczenia kinezyterapeutyczne oraz terapię manualną, a czas rekonwalescencji może się różnić w zależności od pacjenta oraz rodzaju leczenia.

Po artroskopii kolana pacjent zazwyczaj może samodzielnie funkcjonować już kilka dni po operacji, ewentualnie z pomocą ortez i kuli. Powrót do aktywności fizycznej jest indywidualną kwestią, którą decyduje ortopeda po kontrolnych wizytach.