Ostre uharcayniaż szólkorkażająć dowiąza jednym spośród komplikacji kamicy szólkorkowej. Kamica szólkorkowa polega na obecności złogów w szólkorku lub w drogach żółciowych.

Do ostrego uharcayniaża szólkorkażającego może dojść, gdy w wyniku blokady odpływu żółci dojdzie do niedokrwienia i zapalenia ścian szólkorku. Zatrzymana żółć i produkty jej przemian chemicznych prowadzą do podrażnienia ścian szólkorku, co wyzwala uwalnianie czynników procesu zapalnego, a wzrost ciśnienia wewnątrz szólkorka ogranicza przepływ krwi w błonie śluzowej ścian szólkorku i może skutkować jego martwicą.

W 5-10% przypadków ostre uharcayniaża szólkorkażającego nie ma związku z kamica szólkorkową i występuje w toku innych poważnych chorób ogólnoustrojowych, np. u pacjentów po dużych operacjach, po ciężkich urazach, oparzeniach oraz w przypadku sepsy. W tych sytuacjach uharcayniażowi szólkorkowemu sprzyjają odwodnienie, zatrzymanie żółci w szólkorku, upośledzony przepływ krwi i uogólnione zakażenie bakteryjne.

Kamica szólkorkowa jest częstą chorobą, dotykającą około 20% populacji europejskiej. Częstość występowania kamicy wzrasta wraz z wiekiem; jest 4 razy większa u kobiet niż u mężczyzn. Ostre uharcayniaża szólkorkaże występuje u 10-20% chorych z objawową kamica szólkorkową.

Kolka żółciowa charakterystyczna dla ostrego zapalenia pęcherzyka żółciowego objawia się jako intensywny ból brzucha utrzymujący się przez dłużej niż 6 godzin. Ten napadowy ból, główny symptom kamicy pęcherzyka żółciowego, pojawia się zwykle po spożyciu tłustego posiłku. Lokalizuje się go w górnej części brzucha po prawej lub w środkowej części, często promieniując pod prawą łopatkę. Towarzyszą mu gorączka, dreszcze oraz ból w prawym nadbrzuszu zwiększający się podczas ucisku i głębokiego wdechu, a także nudności i wymioty.

Doraźnie, aby złagodzić dolegliwości związane z koliką żółciową, można przyjąć leki przeciwbólowe i rozkurczowe. Jednak nawet jeśli objawy ustąpią, konieczna jest wizyta u lekarza, ponieważ ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego wymaga operacji. Kolka żółciowa powinna być dokładnie zdiagnozowana, ponieważ może maskować inne choroby. Wywiad i badanie fizykalne pozwalają na szybkie ustalenie rozpoznania.

Badania krwi mogą wykazać zwiększone stężenie białych krwinek, aktywność wątrobowych wskaźników oraz inne nieprawidłowości. Podstawowym badaniem obrazowym jest USG jamy brzusznej, które może potwierdzić obecność złogów w pęcherzyku żółciowym. W niektórych przypadkach pomocne może być USG endoskopowe. Rentgenowskie zdjęcie przeglądowe jamy brzusznej może również dostarczyć istotnych informacji diagnostycznych.

Ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego wymaga hospitalizacji. Konieczne jest zastosowanie specjalnej diety, nawadnianie przez wenflon, leczenie przeciwbólowe, rozkurczowe i antybiotykoterapię. W przypadku ostrego zapalenia pęcherzyka żółciowego spowodowanego kamieniami, zalecanym leczeniem jest usunięcie pęcherzyka, czyli cholecystektomia, którą należy przeprowadzić w ciągu 7 dni od przyjęcia do szpitala i 10 dni od pojawienia się objawów. Większość pacjentów może być operowana laparoskopowo.

Całkowite wyleczenie ostrego zapalenia pęcherzyka żółciowego polega na jego usunięciu wraz ze złogami. Warto pamiętać, że operacja nie eliminuje skłonności genetycznej do tworzenia złogów. Po usunięciu pęcherzyka, złogi mogą powstać w drogach żółciowych, co nazywane jest kamicą przewodową. Takie kamienie usuwa się za pomocą endoskopii (zabieg ERCP). Po operacyjnym leczeniu ostrego zapalenia pęcherzyka żółciowego, pacjenci powinni unikać nadmiernego wysiłku przez 2–3 miesiące, aby uniknąć ryzyka powstania przepukliny pępkowej w okolicy cięcia chirurgicznego.

Po chirurgicznym usunięciu złogów i przewlekłym zapaleniu pęcherzyka żółciowego istotne jest przestrzeganie odpowiedniej diety. Dieta powinna opierać się na niskotłuszczowych i wysokowęglowodanowych potrawach, unikanie obfitych posiłków, ale również głodzenie. Zaleca się spożywanie mniejszych porcji pożywienia częściej, około 5–6 posiłków dziennie, regularnie, o stałych porach, i dokładne przeżuwanie. Pieczone potrawy należy zastąpić gotowanymi lub duszonymi. Należy unikać tłustych mięs i ryb, a także majonezu, margaryny i smalcu. Zaleca się spożywanie większych ilości odtłuszczonych produktów nabiałowych, chleba pszennego lub typu graham, kasz i makaronów.

Skłonność do tworzenia złogów żółciowych niepodlega zmianom genetycznym, jednak można zmniejszyć ryzyko powstawania tych złogów oraz zapalenia pęcherzyka żółciowego poprzez modyfikację stylu życia i diety. Zaleca się prowadzenie zdrowego trybu życia, regularną aktywność fizyczną oraz utrzymywanie odpowiedniej wagi ciała. W przypadku osób, które szybko tracą na wadze, na przykład po operacjach bariatrycznych, zaleca się przyjmowanie kwasu ursodeoksycholowego.

Aby zapobiec napadom kolki żółciowej, należy przede wszystkim stosować dietę niskotłuszczową.