Kurzajka to potoczne określenie infekcji brodawczaka ludzkiego, który powstaje na skórze człowieka poprzez zakażenie wirusem HPV. Wirus ten dostaje się do naskórka poprzez uszkodzenia skóry i rozwija się, tworząc grudkę o rogowaciejącej powierzchni. Brodawka pojawia się zazwyczaj po 2 miesiącach do pół roku od zakażenia, jej tempo wzrostu jest różne w zależności od osoby. Ma ona charakterystyczny owalny kształt i chropowatą powierzchnię oraz może występować pojedynczo lub w grupach.

Zarażenie wirusem brodawczaka ludzkiego może wystąpić przez bezpośredni kontakt z osobą zakażoną HPV lub poprzez kontakt z materiałem biologicznym. Komórki zainfekowane HPV mogą znajdować się na różnych przedmiotach, takich jak ręczniki, podłogi czy inne przedmioty. Miejsca, w których ryzyko zakażenia HPV jest największe to baseny, sauny i siłownie.

Zarażenie wirusem HPV jest kwestią przypadkową, zależną od kontaktu z wirusem, naszej odporności oraz zachowania higieny.

Zasady zapobiegania zakażeniu HPV obejmują między innymi częste mycie rąk, używanie własnego ręcznika, zabezpieczanie ran i zadrapań, chodzenie w klapkach na basenie, stosowanie prezerwatyw oraz dbanie o zdrowy styl życia.

Kurzajki są częstym problemem medycznym i częstą przyczyną wizyt u dermatologa. Szacuje się, że przynajmniej raz w życiu 3 populacji miało do czynienia z brodawkami. Osoby szczególnie narażone na zakażenie HPV to dzieci, osoby starsze oraz pacjenci z obniżoną odpornością.

Drapanie brodawki może spowodować rozprzestrzenienie się zmiany. U osób z osłabioną odpornością może dojść do masowego rozwoju brodawek lub kłykcin, tworząc wrażenie wzrostu zmiany na zmianę.

Większość brodawek zanika samoistnie w ciągu 1-2 lat, ale wirus może powodować powstawanie nowych brodawek w innych miejscach.

Brodawka różni się od odcisku nie tylko przyczyną powstania, ale także brakiem typowej bolesności. Odciski zazwyczaj są bolesne, tworzą się na skutek długotrwałego ucisku lub tarcia, mają zgrubiałą skórę o bladożółtym kolorze, z widocznym rdzeniem. Dermatolog, po zebraniu wywiadu i zbadaniu zmiany, może wykonać badanie dermatoskopowe. Mikroskopowy obraz brodawki ukazuje liczne naczynia krwionośne, które wspomagają jej wzrost.

Usuwanie brodawek samodzielnie powinno być wykonywane ostrożnie, szczególnie jeśli znajdują się na twarzy lub błonach śluzowych. W aptekach można znaleźć różne produkty bez recepty, takie jak płyny, żele, kremy, plastry oparte głównie na kwasach złuszczających, oraz zestawy do samodzielnego zamrażania. Inną tradycyjną i skuteczną metodą usuwania brodawek jest stosowanie soku z glistnika (jaskółcze ziele), jednak należy pamiętać o potencjalnych właściwościach alergizujących rośliny.

Metody usuwania brodawek obejmują krioterapię, laseroterapię, elektrokoagulację, oraz leczenie chirurgiczne.

Krioterapia to proces wymrażania brodawek za pomocą ciekłego azotu. Po zabiegu może pojawić się bolesny pęcherz, a konieczne jest powtórzenie zabiegu kilka razy. Z kolei laser ablacyjny niszczy brodawkę w kilkanaście sekund, możliwa jest pozostawienie blizny. Natomiast chirurgiczna metoda usuwania brodawek polega na łyżeczkowaniu brodawki warstwa po warstwie, przy czym może pozostać blizna po zabiegu. Elektrokoagulacja polega na usuwaniu brodawek za pomocą prądu elektrycznego, co również może pozostawić blizny.

Jaskółcze ziele, czyli sok z glistnika, jest tradycyjnym sposobem na pozbycie się kurzajek, który ma potwierdzoną skuteczność. Jednak trzeba pamiętać, że ma on silne właściwości barwiące oraz może wywoływać reakcje alergiczne.

Okłady z octu lub octu zmieszanego z solą są metodą, która nie została potwierdzona jako skuteczna w usuwaniu kurzajek. Zaleca się ostrożność przy jej stosowaniu.

Nacieranie kurzajek czosnkiem i zaklejanie ich plastrem również nie jest potwierdzoną skuteczną metodą leczenia. Zaleca się unikanie tej metody.

Ścieranie kurzajek pumeksem to metoda opisana w piśmiennictwie anglosaskim. Jest ona skuteczna, ale istnieje duże ryzyko uszkodzenia skóry w trakcie leczenia.

Malowanie brodawek lakierem do paznokci może być inspirowane stosowaniem preparatów zawierających fluorouracyl z kwasem salicylowym, ale nie można porównać skuteczności tych preparatów ze skutecznością lakieru do paznokci.

To jest odmiana brodawki podeszwowej. Jeśli występuje w grupach, pojedyncze zmiany mogą się połączyć i utworzyć brodawki mozaikowe.

To zwyczajne brodawki, czasem nazywane brodawkami młodzieńczymi. Mogą występować nie tylko na skórze dłoni, ale także wokół paznokci lub pod paznokciem.

Występowanie kurzajek na twarzy najczęściej jest spowodowane brodawkami młodocianych, zwanych inaczej płaskimi. Istnieją także narośla, które można pomylić z kurzajkami, jak na przykład włókniaki miękkie. Są to z reguły pojedyncze, uszypułowane zmiany skórne o różnych odcieniach, które mogą osiągać rozmiar od 2 mm do nawet 5 cm, w zależności od rodzaju. Najczęstsze metody usuwania to elektrokoagulacja, laseroterapia, krioterapia oraz zabiegi chirurgiczne.

Brodawki zazwyczaj nie są bolesne, chociaż istnieje wyjątek w postaci brodawek podeszwowych, które mogą sprawiać ból podczas chodzenia.

Brodawka nie posiada jądra, co odróżnia ją od odcisku. Czarne punkciki na powierzchni brodawki to naczynia krwionośne. Korzeń kurzajki, czyli obszar łączący ją z skórą, zawiera naczynia krwionośne odżywiające zmianę.

Leczenie brodawek farmakologiczne oraz alternatywne zajmuje zazwyczaj dużo czasu. Efektem końcowym powinno być całkowite zniknięcie zmiany, która często znika bez śladu. Wiele zależy od wielkości brodawki, jej położenia oraz użytej metody, na przykład po usunięciu za pomocą pumeksu może pozostać przebarwienie.