Specjalista od chorób układu moczowo-płciowego zajmuje się rozpoznawaniem i leczeniem różnorodnych schorzeń, takich jak zapalenie prostaty, zapalenie jądra, nietrzymanie moczu, nowotwory łagodne i złośliwe, rozrost stercza, kamica nerkowa, załupek oraz zaburzenia erekcji.

Mężczyźni powinni regularnie odwiedzać urologa po przekroczeniu 40. roku życia w celu przeprowadzenia corocznych badań profilaktycznych. Dzięki temu istnieje możliwość wczesnego wykrycia chorób, co z kolei zwiększa szanse na skuteczne leczenie.

Potencjalne objawy, które mogą wskazywać na konieczność konsultacji z urologiem to między innymi:

• krwiomocz
• zaburzenia częstotliwości oddawania moczu (częstomocz, bezmocz)
• wydalanie zbyt dużych ilości moczu (wielomocz)
• uczucie parcia na pęcherz
• ból lub pieczenie podczas oddawania moczu
• ból w podbrzuszu lub okolicach narządów moczowo-płciowych
• ból w okolicy lędźwiowej kręgosłupa
• nietrzymanie moczu
• ból, zmiana w wyglądzie, obrzęk narządów płciowych (najczęściej jąder)
• zaburzenia erekcji.

Zakres symptomów i przeprowadzanych badań urologicznych u dzieci jest podobny do dorosłych. Podczas konsultacji z urologiem dziecięcym, szczegółowo zbierany jest wywiad, w którym rodzic powinien opisać wszystkie objawy dziecka, przyjmowane leki, przynieść wyniki dotychczasowych badań, a w niektórych przypadkach także kartę ciąży. Jeśli wizyta wynika z problemów z oddawaniem moczu, zaleca się zmierzenie i zapisanie ilości przyjmowanych płynów przez kilka dni przed wizytą oraz ilości wydalanego moczu. U małych dzieci można to zrobić, np. ważąc suchą i mokrą pieluszkę.

Głównym wyzwaniem podczas wizyty u urologa z dzieckiem może być psychiczny dyskomfort związany z koniecznością badania okolic intymnych. Dlatego tak ważne jest odpowiednie przygotowanie dziecka przez rodziców poprzez wyjaśnienie, jak będzie przebiegała wizyta. Podstawowym badaniem przeprowadzanym w gabinecie urologa dziecięcego jest oglądanie i ocena palpacyjna podbrzusza i narządów płciowych. Dodatkowo może zostać wykonane USG układu moczowego oraz zlecone inne badania - badanie urodynamiczne, dodatkowe badania krwi i moczu.

Najczęściej leczone zaburzenia przez urologa dziecięcego to:

• wady wrodzone układu moczowo-płciowego, np. spodziectwo
• stulejka, czyli zwężenie napletka, które uniemożliwia jego prawidłowe zsuwanie z żołędzi prącia
• wnętrostwo (niezstąpione jądro)
• wodniak jądra i powrózka nasiennego.

Jednym z częstych objawów, którego nie należy ignorować, również u dzieci, jest nocne moczenie. Zazwyczaj ta dolegliwość ustępuje wraz z wiekiem, ale nie powinno się jej lekceważyć. Moczenie nocne może być spowodowane nie tylko stanem emocjonalnym, ale także wadami rozwojowymi lub niedostatecznym poziomem wazopresyny w organizmie (hormonu, który hamuje produkcję moczu w nocy). Nieleczone moczenie nocne może prowadzić do poważnych schorzeń, takich jak niewydolność nerek. Leczeniem moczenia nocnego zajmują się głównie nefrolodzy.

Spotkanie z urologiem refundowane przez NFZ wymaga posiadania skierowania. Osoba uprawniona do wystawiania skierowań w ramach specjalistycznej opieki ambulatoryjnej to lekarz rodziny lub inny lekarz mający umowę z NFZ.

Czas oczekiwania na konsultację urologiczną na NFZ jest zróżnicowany w zależności od regionu i konkretnego placówki, średnio wynosi od kilku tygodni do kilku miesięcy.

Według informacji udostępnionych przez Naczelną Izbę Lekarską w Polsce pracuje obecnie 1447 urologów. Spośród nich tylko 76 lekarzy ma specjalizację z zakresu urologii dziecięcej.

Konsultacja urologiczna w prywatnym gabinecie oscyluje w granicach 150–250 zł za wizytę, natomiast dodatkowe badania są płatne. Wizyty u lekarzy w prywatnych gabinetach są łatwo dostępne, a pacjenci najczęściej nie muszą czekać dłużej niż kilka dni na termin wizyty.