Dyskinezy to przypadłości charakteryzujące się chaotycznymi, nagłymi ruchami obejmującymi głównie kończyny oraz głowę, pojawiającymi się bez kontroli woli. Wśród zaburzeń ruchowych tego typu można wymienić między innymi tiki, drżenie oraz dystonię. Objawy tego rodzaju mogą manifestować się w różnych chorobach układu nerwowego, często związanych z uszkodzeniami struktur podkorowych mózgu, zwłaszcza jąder podstawy. Pewne dysfunkcje ruchowe zaliczane do kategorii dyskinez mogą mieć podłoże genetyczne, tak jak na przykład drżenie samoistne czy dystonia uogólniona.

Częstość występowania różnych rodzajów dyskinez jest zróżnicowana. Na przykład drżenie samoistne jest dość często spotykane, nawet u 5% populacji. Natomiast ciężkie choroby neurologiczne, które mogą powodować dyskinezy, takie jak pląsawica Huntingtona, są bardzo rzadkie (1:15000 osób).

Objawy dyskinez różnią się w zależności od typu.

Drżenia manifestują się rytmicznymi ruchami, widocznymi głównie w dłoniach.

Dystonia objawia się powolnym, przetrwałym skurczem mięśni, prowadzącym do nietypowej pozycji ciała. W pląsawicy zaburzenia ruchowe przejawiają się krótkimi zrywami mięśniowymi przypominającymi taniec.

Do grupy dyskinez zaliczane są również różnego rodzaju tiki - krótkotrwałe mimowolne ruchy lub dźwięki, które chory powtarza wielokrotnie w ciągu doby.

Jeśli zaobserwujesz nienaturalne ruchy ciała, warto skonsultować się z lekarzem rodzinnym, który może skierować Cię na dalsze badania u neurologa. To tylko lekarz, po dokładnym zbadaniu i zebraniu informacji, jest w stanie postawić diagnozę i zaplanować dalsze kroki w celu zrozumienia przyczyny występowania dyskinetyków.

Najważniejszym elementem diagnostyki w przypadku dyskinez jest uważne obserwowanie prezentowanych objawów. Następnie specjalista przeprowadza szczegółowy wywiad, pytając o okoliczności pojawienia się objawów, czynniki je wywołujące lub łagodzące oraz o podobne problemy u członków rodziny. W zależności od wyniku, lekarz może zlecić dodatkowe badania. Zazwyczaj to badania obrazowe głowy albo elektromiografia (badanie mięśni). Ponieważ dyskinezy mogą mieć podłoże psychogenne, u pacjentów z niekontrolowanymi ruchami często zalecana jest ocena psychologiczna.

W terapii zaburzeń ruchowych kluczowe jest zidentyfikowanie rodzaju dyskinezy, ponieważ lekarz dobiera odpowiednie leczenie w zależności od charakteru dolegliwości. Na przykład, w łagodnym drżeniu samoistnym skuteczne mogą być leki beta-blokery, powszechnie stosowane w kardiologii. Dla dystonii mogą być konieczne leki antycholinergiczne, lewodopa lub miejscowe zastrzyki toksyny botulinowej. Tiki, typowe dla zespołu Gillesa de la Touretta, mogą zmniejszyć swoją intensywność po podaniu leków uspokajających lub terapii psychologicznej.

Warto zaznaczyć, że tego rodzaju terapię może zastosować jedynie lekarz po dokładnej analizie objawów i przeprowadzeniu badania pacjenta.

Wyleczenie dyskinez zależy głównie od ich przyczyny. Jeśli są spowodowane uszkodzeniem układu nerwowego, całkowite wyleczenie jest zazwyczaj niemożliwe, ale można kontrolować objawy ruchowe za pomocą leków.

W przypadku chorób, jak drżenie samoistne, po właściwym leczeniu objawy mogą ustąpić u połowy chorych. Rokowanie co do wyleczenia zależy od wielu czynników.

Po zakończeniu leczenia dyskinez nie ma konkretnych wytycznych co do dalszego postępowania. Proces rekonwalescencji jest zazwyczaj długotrwały i skutki jego wdrożenia mogą się różnić, w zależności od rodzaju i przyczyny dyskinezy.

Sposoby zapobiegania dyskinezom nie są znane.