Specjalista endokrynolog zajmuje się diagnozowaniem i leczeniem chorób gruczołów wydzielania wewnętrznego, takich jak podwzgórze, przysadka mózgowa, tarczyca, przytarczyce, nadnercza, gonady, szyszynka i grasica. Niektóre funkcje gruczołu dokrewnego pełnią także komórki trzustki, jednak diabetolog zajmuje się zaburzeniami w tym obszarze.

Układ hormonalny, tworzony przez gruczoły dokrewne, dostosowuje organizm do warunków zewnętrznych. Zaburzenia w funkcjonowaniu gruczołów dokrewnych mogą prowadzić do problemów zdrowotnych i codziennych dolegliwości.

Rozpoznanie i leczenie zaburzeń endokrynologicznych opiera się na dokładnym wywiadzie z pacjentem oraz wynikach badań. Endokrynolog zazwyczaj zleca badania monitorujące funkcje tarczycy, takie jak badanie TSH, hormonów tarczycy FT3 i FT4, USG tarczycy oraz badanie anty-TPO.

Wśród często diagnozowanych przez specjalistę ds. endokrynologii schorzeń można wymienić:

• choroby tarczycy - niedoczynność tarczycy (często spowodowana chorobą Hashimoto) i nadczynność tarczycy (często związana z chorobą Gravesa i Basedowa)
• choroby przytarczyc - niedoczynność przytarczyc i nadczynność przytarczyc
• choroby nadnerczy - niedoczynność nadnerczy, zespół Cushinga, rak nadnercza, guz chromochłonny
• choroby przysadki mózgowej - niedoczynność przysadki, guz przysadki

Jeśli doświadczasz objawów chorób endokrynologicznych, które mogą być trudne do zidentyfikowania i często występują także w innych schorzeniach (np. sercowo-naczyniowych, czy psychicznych), powinieneś skonsultować się z lekarzem rodzinnym. Po zebraniu historii choroby i wykonaniu odpowiednich badań, lekarz może zalecić dalsze postępowanie: dalszą diagnostykę lub skierowanie do endokrynologa lub innego specjalisty.

Objawy, które mogą sugerować konieczność konsultacji endokrynologicznej to między innymi:

• przewlekłe uczucie zmęczenia
• silne osłabienie, omdlenia
• znaczne wahania w masie ciała
• uderzenia gorąca
• obrzęki
• trądzik na skórze
• zaburzenia cyklu menstruacyjnego
• obniżona odporność
• nadmierna potliwość
• zmiany w nastroju
• problemy ze snem
• zaburzenia widzenia barw
• wyciek pokarmu z piersi
• spadek libido, trudności z erekcją
• wzmożone pragnienie, częste oddawanie moczu
• wypadanie włosów, nadmierny owłosienie u kobiet.

Specjalista endokrynologii dziecięcej zajmuje się objawami chorób endokrynologicznych u dzieci. Przyjmuje pacjentów w wieku od 0 do 18 lat.

Objawy endokrynologiczne u dzieci mogą obejmować zaburzenia wzrostu (niskorosłość, zbyt duży wzrost), opóźnione lub przedwczesne dojrzewanie płciowe, obfity trądzik, zaburzenia nastroju, problemy z pamięcią oraz zaburzenia odżywiania (wzrost lub utrata masy ciała niewspółmierny do łaknienia).

Endokrynolog ginekologiczny specjalizuje się w diagnozowaniu i leczeniu chorób układu rozrodczego wynikających z zaburzeń funkcjonowania gruczołów wydzielania wewnętrznego.

Do najczęstszych obowiązków tego specjalisty należą między innymi:

• monitorowanie i terapia zaburzeń hormonalnych w okresie dojrzewania płciowego
• diagnozowanie zaburzeń miesiączkowania i dolegliwości okołomenopauzalnych
• leczenie niepłodności
• diagnozowanie objawów nadmiernego owłosienia takich jak łysienie androgenowe u kobiet
• leczenie endometriozy
• leczenie zespołu napięcia przedmiesiączkowego
• leczenie zespołu policystycznych jajników (PCOS).

Przed wizytą u endokrynologa ginekologicznego warto dokładnie monitorować i notować niepokojące objawy, ponieważ mogą się one zmieniać w zależności od dnia cyklu, pory dnia, stylu życia czy sytuacji życiowej (np. stresu).

Objawy, które mogą sugerować konieczność wizyty u endokrynologa ginekologicznego to między innymi:

• zaburzenia miesiączkowania – wzmożone napięcie emocjonalne, nieregularne cykle, bolesne skurcze, zbyt skąpe lub zbyt obfite krwawienie
• krwawienie między miesiączkami
• trudno leczący się trądzik
• zbyt wczesne lub zbyt późne dojrzewanie płciowe
• nadmierne owłosienie – szczególnie w nietypowych miejscach dla kobiet (broda, górna warga, klatka piersiowa, pośladki, plecy)
• trudności z utrzymaniem stałej masy ciała pomimo niezmienionego stylu życia (zarówno nagły wzrost, jak i utrata masy ciała)
• problemy z płodnością
• uciążliwe objawy menopauzy: zaburzenia nastroju, uderzenia gorąca, nocne poty.

Wizyta u lekarza specjalisty od chorób hormonalnych, który ma umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia, wymaga posiadania skierowania od lekarza pierwszego kontaktu lub innego lekarza współpracującego z NFZ.

Okres oczekiwania na konsultację u endokrynologa na NFZ może znacznie się różnić w zależności od regionu i konkretnego placówki, zazwyczaj wynosi od kilku dni do kilku lat. Dostępność specjalistów można sprawdzić za pomocą Informatora o Terminach Leczenia.