Norma stężenia białka C-reaktywnego we krwi to 0,08–3,1 mg/l

Białko C-reaktywne w ilości powyżej 10 mg/l zazwyczaj wskazuje na obecność procesu zapalnego w organizmie

Normy CRP u dzieci są identyczne jak u dorosłych i jest często wykorzystywane w diagnostyce infekcji do różnicowania infekcji bakteryjnych i wirusowych.

Białko C-reaktywne jest również oznaczane u noworodków. Normy CRP u noworodków są podobne jak u reszty populacji. Ocena CRP może być pomocna w diagnozie zakażeń, ale wyniki należy interpretować ostrożnie ze względu na specyfikę chorób u najmłodszych dzieci. Prawidłowy wynik CRP nie musi wykluczać infekcji, zwłaszcza we wczesnym stadium, dlatego każde niepokojące objawy u noworodka powinny być skonsultowane z lekarzem.

Białko C-reaktywne (CRP) to substancja, która wzrasta w odpowiedzi na stany zapalne, jest to zaliczane do białek ostrej fazy. Jest produkowane przez wątrobę.

Typowe stężenie CRP u zdrowej osoby wynosi do 3,1 mg/l, jednak u kobiet i osób starszych może być nieco wyższe, do 10 mg/l. Poziom CRP może szybko zmieniać się, nawet o 1000-krotnie w ciągu 24-48 godzin.

Badanie CRP polega na pobraniu krwi obwodowej, podobnie jak w przypadku badania morfologii krwi. Nie ma potrzeby specjalnego przygotowania do tego badania.

W laboratorium CRP jest oznaczane ilościowo, co oznacza, że wynik będzie zawierał wartość liczbową stężenia CRP we krwi.

Parafrazując, można stwierdzić, że badanie to ma na celu sprawdzenie obecności stanu zapalnego, ocenę efektywności leczenia choroby z nasiloną reakcją zapalną oraz określenie ryzyka sercowo-naczyniowego.

Pobranie niewielkiej ilości krwi jest wystarczające do określenia poziomu CRP, dlatego nie ma żadnych przeciwwskazań do przeprowadzenia tego testu.

Zwiększenie stężenia białka C-reaktywnego informuje o obecności procesów zapalnych, zakażeń oraz uszkodzeń i martwicy tkanek. Nie wskazuje jednak dokładnej lokalizacji (np. narządu) ani przyczyny. Najwyższe stężenia białka C-reaktywnego (>500 mg/l) obserwuje się w przypadku zakażeń bakteryjnych Gram-ujemnych, szczególnie związanych z sepsą, oraz po dużych urazach lub operacjach. Zakażenia bakteryjne Gram-dodatnie powodują mniejszy wzrost stężenia białka C-reaktywnego, do około 100 mg/l, a zakażenia wirusowe - zazwyczaj do 50 mg/l (rzadziej do 100 mg/l).

Niewielkie podwyższenie stężenia białka C-reaktywnego może być związane z paleniem tytoniu, nadwagą i otyłością, nieprawidłowym stężeniem cholesterolu i lipidów, cukrzycą typu 2, nadciśnieniem tętniczym, hormonalną terapią zastępczą, przewlekłą chorobą nerek, zapaleniem dziąseł i przyzębia, a także występowaniem u osób starszych.

Przyczyny znacznego wzrostu stężenia białka C-reaktywnego to: zakażenia bakteryjne, wirusowe, grzybicze oraz pasożytnicze, choroby układowe tkanki łącznej, zwłaszcza w okresach zaostrzeń, zapalenia jelit, ostre zapalenie trzustki, zawał serca, okres pooperacyjny, nowotwory złośliwe.

Oprócz samej wartości stężenia białka C-reaktywnego we krwi istotna jest również dynamika jego zmian, czyli wzrost lub spadek w czasie. Stężenie białka C-reaktywnego najczęściej koreluje z aktywnością i rozległością procesu zapalnego. Zmiany stężenia białka C-reaktywnego zazwyczaj odzwierciedlają przebieg procesu zapalnego, a jego powrót do normy wskazuje na ustąpienie stanu zapalnego. Badanie białka C-reaktywnego jest użyteczne w monitorowaniu przebiegu choroby i leczenia w chorobach reumatycznych.

Oznaczenie stężenia białka C-reaktywnego za pomocą metody wysokiej czułości (hsCRP) stosuje się także do oceny ryzyka wystąpienia chorób układu sercowo-naczyniowego. Jego stężenie odzwierciedla stan zapalny o małym nasileniu, który przypisuje się udział w rozwoju chorób układu sercowo-naczyniowego.

Badanie hsCRP należy wykonać dwukrotnie, w odstępie dwóch tygodni, przyjmując wynik średni. Nie przeprowadza się badania hsCRP u osób z ostrymi chorobami, urazami lub zaostrzeniem choroby przewlekłej w dniach bezpośrednio poprzedzających badanie.

Stężenie białka C-reaktywnego zmniejsza się podczas stosowania leków takich jak statyny, fibraty, blokery receptora angiotensynowego oraz diety ubogowęglowodanowej lub bogatej w oleje roślinne, błonnik i orzechy. Umierzone spożycie alkoholu oraz zwiększona aktywność fizyczna również obniżają stężenie białka C-reaktywnego.