Stolec powinien mieć odpowiedni kształt lub być miękkiej konsystencji, nie zawierać niestrawionych resztek pokarmu i nie zanieczyszczać muszli klozetowej po spuszczeniu wody.

Ocena jednolitości, koloru oraz wszelkich Dodatków w kale może stanowić istotny znak, sygnalizujący obecność różnorodnych schorzeń, opisanych poniżej. Zmiana wyglądu kału może być spowodowana różnymi czynnikami. Może być związana z dietą, przyjmowanymi lekami, a także schorzeniami układu pokarmowego.

Stolec luźny, lśniący, trudny do spłukania z muszli klozetowej, z kropelkami tłuszczu na powierzchni lub w wodzie, najprawdopodobniej jest stolcem tłuszczowym, charakteryzującym się charakterystycznym zapachem gnilnym. Biegunka tłuszczowa jest wynikiem zaburzeń trawienia lub wchłaniania tłuszczów w przewodzie pokarmowym.

Takie zjawisko jest obecne w ciężkiej niewydolności trzustki, raku trzustki, a także w chorobach jelita cienkiego, takich jak celiakia.

Stolec pienisty, strzelający, jest zazwyczaj objawem zakażenia jelit lub zaburzeń trawienia lub wchłaniania.

Stolec ołówkowaty to forma stolca uformowanego, ale o bardzo wąskiej średnicy, podobnej do średnicy ołówka. Taka zmiana może wynikać z zwężenia odbytnicy przez raka lub rzadziej przez zmiany zapalne. Jest to istotny sygnał, aby skonsultować się niezwłocznie z lekarzem!

Stolec o ciemnej barwie, przypominający smołę,

Wskazuje on na obecność krwi, która uległa przemianom chemicznym. Źródło krwawienia znajduje się zazwyczaj w żołądku, dwunastnicy lub początkowym odcinku jelita grubego. Aby potwierdzić obecność krwi, można wykonać test na krew utajoną.

Jeśli test potwierdzi występowanie krwi w stolcu, konieczna jest wizyta u lekarza. Zazwyczaj zleca on badania krwi oraz rutynowe badania endoskopowe przewodu pokarmowego. Ciemna barwa stolca może być także efektem leczenia preparatami zawierającymi żelazo, bizmut lub węgiel lekarski.

Więcej informacji na temat stolca smolistego można znaleźć tutaj: Smolisty, czarny stolec: przyczyny i leczenie.

Stolec o jasnej, żółtawej lub barwie gliny towarzyszy zwykle trudności w wydalaniu żółci wytwarzanej przez wątrobę. Przeszkody w odpływie żółci mogą występować na różnych poziomach przewodu pokarmowego, a cholestazie często towarzyszy żółtaczka, zmiana barwy moczu oraz świąd skóry.

Z kolei biały stolec pojawia się po badaniu kontrastowym przewodu pokarmowego, podanym doustnie. Natomiast luźny zielonkawy stolec może wskazywać na infekcję jelitową, szczególnie gdy towarzyszą mu biegunka i gorączka.

Obecność krwi na stolcu lub jej widoczność na papierze toaletowym może świadczyć o chorobie hemoroidalnej. Warto jednak skonsultować się z lekarzem, ponieważ przyczyną krwawienia może być także obecność guza jelita w odbytnicy.

Jeśli krew jest zmieszana ze stolcem lub widoczne są skrzepy, może to wskazywać na źródło krwawienia w jelicie.

W obu przypadkach konieczna jest wizyta u lekarza w celu zdiagnozowania przyczyny krwawienia jelitowego, a co najmniej - wykluczenia raka jelita grubego jako potencjalnego źródła.

Warto zapoznać się także z informacjami na temat krwawienia z odbytu.

Obecność śluzu pokrywającego stolec może być spowodowana zaburzeniami czynnościowymi (np. zespołem jelita drażliwego) lub łagodnym zapaleniem jelita, zwłaszcza jeśli dodatkowo występuje krew lub ropa.

Jeśli w stolcu widoczne są pasożyty lub ich fragmenty, konieczne jest wykonanie badania parazytologicznego stolca i podjęcie odpowiedniego leczenia.