Kaszel jest najczęstszym objawem chorób układu oddechowego. Jest to reakcja obronna, która służy do usuwania nadmiaru wydzieliny lub ciał obcych z dróg oddechowych. Podczas kaszlu po głębokim wdechu następuje wydech, podczas którego wysokie ciśnienie w klatce piersiowej i płucach powoduje wyrzucenie powietrza z napotkanymi cząstkami.

Kaszel suchy, to rodzaj kaszlu, podczas którego nie towarzyszy mu wydzielina, która byłaby usuwana z dróg oddechowych.

Najczęstszymi przyczynami kaszlu bez wydzieliny są leki obniżające ciśnienie, zakażenia wirusowe, astma, choroby śródmiąższowe płuc oraz niewydolność serca.

W diagnozie pomocne jest określenie czasu trwania kaszlu.

Kaszel ostry, czyli trwający krócej niż 3 tygodnie, najczęściej wynika z zakażenia górnych dróg oddechowych lub alergii. Może być również reakcją na ciało obce w drogach oddechowych.

Kaszel podostry, trwający 3-8 tygodni, zazwyczaj jest spowodowany przebytym zakażeniem wirusowym, jak po przeziębieniu, COVID-19, czy zapaleniu oskrzeli.

Kaszel przewlekły, trwający dłużej niż 8 tygodni, często jest związany z zespołem przewlekłego kaszlu związanego z górnymi drogami oddechowymi. Może być także efektem nieżytu nosa, refluksu żołądkowo-przełykowego, a nawet poważnych chorób takich jak zapalenie płuc, ropień płuca, gruźlica czy nowotwory.

Należy pamiętać, że zmiana charakteru kaszlu może wskazywać na obecność nowotworu płuca.

W nocy, suchy kaszel najczęściej występuje podczas zakażenia dróg oddechowych, np. w przypadku przeziębienia. U niektórych osób, ten rodzaj kaszlu może się utrzymywać przez wiele tygodni po wyzdrowieniu (tzw. kaszel poinfekcyjny). Zwykle jest uciążliwy i wiąże się z uczuciem "drapania w gardle".

Suchy kaszel w nocy może również być spowodowany bardzo suchym powietrzem w sypialni.

Nagły kaszel nasilający się w nocy, przypominający napady piania koguta, może być objawem krztuśca. Jest to ostre zakażenie dróg oddechowych wywołane przez pałeczkę krztuśca Bordetella pertussis. W trakcie okresu napadowego kaszlu występują duszące napady kaszlu, zakończone głębokim wdechem z głośnym świstem krtaniowym, przypominającym "pianie". Pod koniec napadu chory odkrztusza gęstą, lepką wydzielinę.

Suchy kaszel pojawiający się w nocy może także wskazywać na obecność astmy, zwłaszcza jeśli towarzyszą mu inne objawy, takie jak świsty.

• korzystać z nawilżacza powietrza w sypialni, jeśli kaszel jest spowodowany przez przeziębienie lub suche powietrze
• sorpcjonować tabletki przeciwkaszlowe lub twarde cukierki
• pić ciepłe napoje, takie jak herbata
• unikać kontaktu z dymem tytoniowym oraz miejsc, gdzie palą inne osoby
• w przypadku kaszlu alergicznego, unikać alergenów, takich jak pyłki, kurz, zwierzęta lub pleśń

W przypadku kaszlu suchego, który towarzyszy infekcji dróg oddechowych lub utrzymuje się po takiej infekcji, można sięgnąć po syropy zawierające składniki, które łagodzą drogi oddechowe: wyciągi roślinne z prawoślazu, babki lancetowatej i porostu islandzkiego.

Jeśli te rozwiązania nie przynoszą efektów, można sięgnąć po syropy przeciwkaszlowe, takie jak lewodropropizyna. Należy pamiętać, że należy je używać przez ograniczony czas.

Kaszel może towarzyszyć różnym schorzeniom, również poważnym. Objawy i sytuacje związane z kaszlem, które wymagają natychmiastowego zgłoszenia się do lekarza:

• krwioplucie
• kaszel u osób palących lub zmiana charakteru kaszlu u palaczy
• kaszel u osób w wieku 55-80 lat, które paliły lub przestały palić tytoń
• nasilona duszność, zwłaszcza w spoczynku lub w nocy
• chrypka
• gorączka
• utrata masy ciała
• obrzęki
• zaburzenia połykania
• wymioty