Nadwrażliwość zębów jest dość często występującym problemem, szacuje się, że dotyka on nawet do 57% populacji. Najczęściej jednak mówi się, że dotyka on około 10-20% osób. Różnice w szacunkach wynikają prawdopodobnie z różnych metod oceny nadwrażliwości, a także z indywidualnych doświadczeń pacjentów. Choroba ta może występować w każdym wieku, jednak najczęściej pojawia się między 30. a 39. rokiem życia. Przeważająca większość pacjentów z nadwrażliwością mieści się w przedziale wiekowym od 20. do 50. roku życia.

Zazwyczaj objawia się ona w kłach i pierwszych zębach przedtrzonowych, następnie w siekaczach, drugich zębach przedtrzonowych i na końcu w zębach trzonowych. Bardzo często można ją zaobserwować w okolicach szyjki zęba, czyli na stronie przedsionkowej dziąsła.

Nadwrażliwość zębów może być związana ze starciem szkliwa, które jest częstsze u mężczyzn. Wywoływać ją mogą także pewne procedury stomatologiczne, zwłaszcza zabiegi periodontologiczne. Wiele stomatologów zauważyło, że po takich zabiegach dolegliwości są zazwyczaj łagodne i ustępują w ciągu 4 tygodni po zakończeniu leczenia.

Ból spowodowany napojami i pokarmami o różnej temperaturze lub smaku, a także dotykiem, może prowadzić do nadwrażliwości. Reakcje na tę dolegliwość mogą być różne, a w niektórych przypadkach może to ograniczać codzienne czynności, jak jedzenie czy mycie zębów. Nadwrażliwość zębów może znacząco wpływać na jakość życia pacjentów.

Pierwszym sposobem łagodzenia nadwrażliwości, który zaleci stomatolog, jest używanie specjalnej pasty zmniejszającej nadwrażliwość. Może to być pasta zamykająca kanaliki zębinowe lub preparat zmniejszający wrażliwość nerwów. Istnieją również pasty z dużą ilością fluoru, wapnia, kazeiną mleka (CPP-ACPF) oraz zawierające sole żelaza, glinu, cynku, strontu i potasu, aldehyd glutarowy oraz preparaty złożone. Kolejnym krokiem będzie stosowanie płukanki łagodzącej nadwrażliwość, zwłaszcza u pacjentów, którzy intensywnie szczotkują zęby (płukanie zamiast szczotkowania). Wskazane jest również dostosowanie diety poprzez eliminację kwaśnych potraw i napojów (np. cola, soki owocowe). W przypadku skuteczności tych metod, poprawę można zauważyć po około miesiącu.

Jeśli domowe sposoby nie przynoszą rezultatów, konieczna będzie wizyta u dentysty.

Rozpoznanie nadwrażliwości zębów można potwierdzić dopiero po wykluczeniu innych chorób zębów, które mogą powodować podobne objawy, takie jak próchnica, zapalenie miazgi, nieszczelność wypełnienia lub protezy, pęknięcie zęba, choroby stawu skroniowo-żuchwowego, zapalenie dziąseł lub nadwrażliwość po zabiegu.

Podczas diagnozowania nadwrażliwości zębów lekarz przeprowadza szczegółowy wywiad lekarski, skupiając się na subiektywnych odczuciach pacjenta. Pyta o występowanie wrażliwości zębów, dyskomfort oraz bodźce wywołujące ból. Wykorzystuje także preparaty umożliwiające obniżenie temperatury zęba i badanie mechaniczne. W przypadku utrzymującego się bólu pulsującego lub nieustępującego, konieczne może być dalsze badanie radiologiczne.

Zawsze warto zacząć od nauki właściwej techniki szczotkowania zębów.

W przypadku nadwrażliwości związanej ze szczotkowaniem z nadmierną gorliwością lub używaniem zbyt twardej szczoteczki, zaleca się zmianę częstotliwości szczotkowania na płukankę do jamy ustnej (dwa razy dziennie szczotkowanie, a oprócz tego płukanka łagodząca nadwrażliwość). Dzięki temu można zminimalizować ryzyko pogorszenia nadwrażliwości i usunąć bakterie z jamy ustnej, które mogą powodować zapalenie dziąseł, nasilając chorobę.

Podczas wizyty stomatolog zastosuje specjalne preparaty do profesjonalnego łagodzenia nadwrażliwości, zmniejszając reakcje nerwów i/lub zamykając otwarte kanaliki zębinowe.

W przypadkach bardziej zaawansowanych zaleca się wypełnienie ubytku szkliwa materiałem kompozytowym lub nawet dewitalizację zęba, jeśli ból jest intensywny i inne metody nie przynoszą poprawy.

Jeśli nadwrażliwość wynika z czynników ogólnoustrojowych lub środowiskowych, pacjent zostanie skierowany przez stomatologa na badania do lekarza pierwszego kontaktu.

Podstawową kwestią jest przestrzeganie zaleceń lekarza dentysty. Kluczowe jest utrzymywanie właściwej higieny jamy ustnej, korzystanie z odpowiedniej techniki szczotkowania zębów oraz unikanie kwaśnych napojów i potraw.

Jeśli leczenie polegało na stosowaniu środka łagodzącego nadwrażliwość, może się okazać, że konieczne będzie powtórzenie tego leczenia. W przypadku wypełnienia ubytku będzie prawdopodobnie potrzeba wymiany wypełnienia na nowe z powodu postępu choroby oraz wystąpienia próchnicy wtórnej (czyli wokół starego wypełnienia).

W przypadku leczenia nadwrażliwości zębów nie ma konieczności odwiedzania dentysty poza regularnymi wizytami co pół roku. Na każdej z tych wizyt warto powiedzieć lekarzowi, jak zachowują się wcześniej nadwrażliwe zęby, czy ból nadal występuje, czy może całkowicie ustąpił po leczeniu.

Potrzeba wcześniejszej wizyty może pojawić się tylko w przypadku pogorszenia się objawów. W takim przypadku dentysta może ponownie zastosować środek zmniejszający nadwrażliwość lub wymienić wypełnienie na nowe.

Zachowanie właściwej higieny jamy ustnej jest kluczowe, jak już wcześniej wspomniałam.