Ostre zapalenie błony śluzowej nosa, zwane popularnie przeziębieniem, jest często wywoływane przez wirusy. Wśród patogenów odpowiedzialnych za infekcje znajdują się adenowirusy, rhinowirusy, wirusy grypy i paragrypy oraz rzadziej inne rodzaje wirusów. Oczywiście nieżyt nosa może być także spowodowany przez bakterie, takie jak Streptococcus pneumoniae, Moraxella catarrhalis i Haemophilus influenzae, ale zazwyczaj występują one jako nadkażenie po wcześniejszym ataku wirusa.

Klasycznym, choć najczęstszym objawem ostrego nieżytu nosa jest katar – na początku wodnisty, później gęsty, co może sprawiać trudności w oddychaniu przez nos. Dodatkowo, obrzęk błony śluzowej może dodatkowo utrudniać prawidłową wentylację jamy nosowej. Czasami występuje też kaszel, wywołany drażniącym działaniem wydzieliny z nosa spływającej po tylnej ścianie gardła lub infekcją w gardle (zazwyczaj także spowodowaną przez wirusy). Pacjenci często skarżą się na bóle głowy lub objawy zapalenia spojówek, gdzie występuje zaczerwienienie, swędzenie oraz nadmierne łzawienie.

Alergia nosa objawia się katar, uczuciem blokady nosa, kichaniem, swędzeniem nosa i oczu, a czasem także objawami skórnymi. Nieprawidłowa reakcja układu odpornościowego na alergen powoduje stan zapalny błony śluzowej nosa.

Diagnoza wymaga wywiadu, badania otolaryngologicznego i testów alergicznych. Leczenie polega na unikaniu alergenów, stosowaniu leków przeciwalergicznych i glikokortykosteroidów. W przypadku nasilenia dolegliwości rozważana jest immunoterapia.

Niezapalne poszerzenie naczyń krwionośnych nosa może być przyczyną przewlekłego nieżytu nosa, który dokucza głównie kobietom powyżej 20 roku życia. Objawy, takie jak katar, pojawiają się pod wpływem różnych drażniących czynników, a diagnozę stawia się na podstawie wywiadu i badania otolaryngologicznego.

Leczenie polega głównie na unikaniu wyzwalających objawy czynników i stosowaniu leków łagodzących. Powikłania mogą obejmować zapalenie zatok przynosowych oraz polipy nosa, co prowadzi do problemów z oddychaniem i węchem. To poważny problem, który negatywnie wpływa na codzienne funkcjonowanie.