U większości osób nużeńce nie wywołują żadnych symptomów. Przyczyny pojawienia się objawów u niewielkiej liczby osób związanych z obecnością tych pasożytów nie są w pełni zrozumiałe. Prawdopodobnie decyduje o tym zwiększona ilość nużeńców na skórze (>5 osobników w jednym gruczołku łojowym) oraz indywidualne cechy reakcji układu odpornościowego danej jednostki.

Pacjenci cierpiący na zapalenie brzegów powiek spowodowane nużeńcem zazwyczaj doświadczają przewlekłych i nawracających objawów, które mogą ewoluować w czasie i dotyczyć obu oczu. Choroba częściej występuje u dorosłych niż u dzieci, a ryzyko zachorowania wzrasta wraz z wiekiem.

Objawami mogą być między innymi:

• zaczerwienione, obrzęknięte lub swędzące powieki
• uczucie szczypania lub pieczenia
• czerwone oczy
• nadmierne łzawienie (które paradoksalnie może wskazywać na suchego oka)
• sklejanie rzęs po przebudzeniu
• łuszcząca się skóra powiek
• łupieżowate łuski na rzęsach.

W bardziej zaawansowanych przypadkach mogą pojawić się również:

• wrażliwość na światło
• rozmyte widzenie o przejściowym charakterze, które zwykle poprawia się po mrugnięciu.

Zespół suchego oka jest powszechnym powikłaniem zapalenia brzegów powiek, występującym u 25-40% pacjentów.

Przy zapaleniu brzegów powiek mogą występować także zauważalne objawy przewlekłego stanu zapalnego skóry (np. zaczerwienienie twarzy lub rumień, sugerujący trądzik różowaty; swędząca i łuszcząca się skóra na skórze głowy, uchu zewnętrznym, środkowej części twarzy lub tułowiu, wskazująca na łojotokowe zapalenie skóry).

Lekarz zobaczy zmiany skórne, a potem zleci dodatkowe badania. Diagnozę stawia się na podstawie uwidocznienia nużeńca w badaniu mikroskopowym oraz wykluczenia innych chorób, które mogą wywoływać podobne objawy. Materiał do analizy pobiera się np. poprzez metodę cyjanoakrylową (nakłada się kroplę szybko schnącego kleju na skórę i nakłada szkiełko podstawowe, które potem odrywa się po wyschnięciu) lub za pomocą ekstraktora zaskórników, taśmy klejącej, zeskrobin bądź biopsji. Ponieważ nużeńce są powszechne i rzadko objawowe, sam fakt wykrycia nużeńców nie wystarcza do postawienia diagnozy, konieczne jest także stwierdzenie ich zwiększonej gęstości.

Potrzeba leczenia nużycy budzi spory. Należy unikać leczenia bezobjawowych przypadków. Można usunąć pasożyta mechanicznie, zwłaszcza z rzęs.

W przypadku pacjentów z łagodnymi lub umiarkowanymi objawami przewlekłego zapalenia brzegów powiek, postępowanie polega na stosowaniu ciepłych okładów, masażu powiek, płukania powiek i stosowania preparatów sztucznych łez. Istnieją specjalne płyny i chusteczki do codziennej higieny powiek w przypadku zakażenia nużeńcem. Należy pamiętać, że zapalenie brzegów powiek jest stanem przewlekłym, który wymaga długotrwałego leczenia. Należy pamiętać, że stosowanie preparatów nieprzeznaczonych do higieny powiek na okolice oczu może być szkodliwe. Przy wszelkich zabiegach pielęgnacyjnych należy koniecznie zadbać o higienę (umyć ręce wodą z mydłem, nie używać wielokrotnie jednorazowych chusteczek do higieny powiek itp.).

Przy zakażeniach skóry stosuje się leki zewnętrznie:

1. krotamiton
2. permetryna (można stosować na powieki)
3. maść siarkowa 5–10%
4. u pacjentów z objawami typu trądziku różowatego lub zapalenia okołoustnego lekarz może zalecić 1–2% metronidazol w kremie.

Wszystkie te leki wykazują działanie drażniące, zwłaszcza jeśli są stosowane na twarz. Dlatego zawsze należy rozważyć potencjalne korzyści z podjęcia terapii. W razie podrażnienia należy przerwać leczenie. W przypadku wystąpienia jakichkolwiek niepokojących objawów podczas leczenia należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza.

Niektórzy sugerują stosowanie iwermektyny.

Nużyca - zapobieganie

• Codzienne mycie twarzy.
• Unikanie stosowania tłustych maści i olejów na twarz.
• Regularne przeprowadzanie zabiegów złuszczających skórę twarzy.