Swędzenie i pieczenie w okolicach intymnych to częsty problem, który dotyka wiele kobiet. Może to utrudniać codzienne funkcjonowanie i powodować ogólny dyskomfort. W większości przypadków przyczyna świądu nie jest poważna i można ją łatwo złagodzić przyjmując pewne codzienne nawyki. Najczęstszą przyczyną swędzenia pochwy i sromu jest reakcja na środki higieny osobistej (płyny, mydła, kremy), detergenty do prania bielizny lub podrażnienia mechaniczne. Może to również być spowodowane infekcjami intymnymi, takimi jak grzybica, infekcje bakteryjne lub choroby przenoszone drogą płciową. Inne przyczyny to choroby dermatologiczne, takie jak łuszczyca i liszaj twardzinowy.

Dolegliwości mogą być nasilone w okresie okołomenopauzalnym i po menopauzie z powodu zmniejszonego stężenia estrogenów. W mniejszym stopniu przyczyną świądu może być nowotwór sromu lub zaburzenia psychiczne. Istnieje również kilka czynników sprzyjających pojawieniu się swędzenia, takich jak cukrzyca, brak odpowiedniej higieny intymnej, ryzykowne zachowania seksualne i skłonność do podrażnień.

Swędzenie i pieczenie pochwy i sromu mogą być jedynym objawem, chociaż w wielu przypadkach towarzyszą im inne dolegliwości, na które warto zwrócić uwagę i zasygnalizować lekarzowi podczas wizyty.

Objawy, które mogą towarzyszyć swędzeniu pochwy i sromu obejmują:

• zaczerwienienie okolicy warg sromowych, krocza, wejścia do pochwy,
• ból i obrzęk podczas dotyku okolic intymnych,
• upławy – m.in. serowate/o nieprzyjemnym zapachu/zielono-żółte/pieniące się,
• problemy z oddawaniem moczu,
• dyskomfort podczas współżycia,
• zmiany na skórze i błonach śluzowych sromu i pochwy,
• pieczenie podczas oddawania moczu, częstsze oddawanie moczu, parcie na pęcherz w nocy.

Większość przypadków swędzenia pochwy i sromu ustępuje po zmianie używanych środków higienicznych, które potencjalnie mogły spowodować dolegliwości. Ważne jest, aby powstrzymać się od drapania, ponieważ może to prowadzić do uszkodzenia skóry i błon śluzowych, co z kolei stwarza ryzyko infekcji.

Jeśli dyskomfort utrzymuje się przez długi czas lub pojawiają się jakiekolwiek wątpliwości, należy skonsultować się z lekarzem ginekologiem. Lekarz przeprowadzi badanie narządów płciowych i dobierze odpowiednie leczenie w zależności od przyczyny dolegliwości. Wizytę należy umówić jak najszybciej, zwłaszcza jeśli dolegliwości są bardzo dokuczliwe, uniemożliwiają sen, towarzyszą im inne objawy lub nie ustępują po zmianie higieny osobistej.

Podczas wizyty u ginekologa, lekarz przeprowadza wywiad z pacjentką, pytając o okoliczności wystąpienia dolegliwości, ich nasilenie, czas trwania, dodatkowe objawy oraz życie intymne. Następnie przeprowadza badanie na fotelu ginekologicznym, dokładnie oceniając okolicę sromu i pochwy w wziernikach, zwracając uwagę na wszelkie nieprawidłowości. Może także wykonać badanie dwuręczne, oceniając narządy rodne. W razie potrzeby, lekarz może zaproponować wykonanie badania ultrasonograficznego (USG TV).

Podczas badania lekarz może pobrać wymaz z pochwy, cytologię oraz skierować pacjentkę na badania krwi lub moczu. W przypadku widocznych zmian na sromie, które nie reagują na leczenie, lekarz może pobrać fragment zmienionych tkanek celem dalszej oceny przez patomorfologa.

Kobiety, które odczuwają swędzenie w okolicach intymnych po użyciu powszechnie dostępnych środków do prania lub higieny osobistej, powinny zmienić je na produkty hipoalergiczne, co powinno pomóc w złagodzeniu objawów. Można również skorzystać z nasiadówek z rumianku i liści kory dębu.

Swędzenie pochwy i sromu, które występuje z powodu infekcji intymnej, można leczyć za pomocą chemioterapeutyków, środków przeciwgrzybiczych lub antybiotyków, w zależności od rodzaju drobnoustroju. Najczęściej stosuje się globulki dopochwowe oraz kremy na zewnętrzne narządy płciowe. Ważne jest dokładne przestrzeganie zaleceń lekarza i kontynuowanie leczenia, nawet jeśli objawy złagodnieją po kilku dawkach leków, aby uniknąć szybkiego powrotu dolegliwości. Swędzenie spowodowane atrofią sromu, wynikającą ze zmniejszonego stężenia estrogenów w okresie okołomenopauzalnym, może być łagodzone kremami, tabletkami lub krążkami dopochwowymi zawierającymi estrogen. Inne przyczyny podrażnienia i swędzenia, jak np. liszaj, mogą wymagać miejscowej terapii sterydami.

Czasami, aby złagodzić dolegliwości, wystarczy zmienić używane kosmetyki i detergenty do prania ubrań. Zmiana środków może pomóc w zniknięciu swędzenia pochwy i sromu wywołanego przez chorobę, wymagającą leczenia. Przestrzeganie zaleceń terapeutycznych zwykle pozwala pozbyć się problemu.

Dolegliwości polegające na swędzeniu sromu i pochwy mogą powracać. Na szczęście istnieje kilka metod, które pomogą zmniejszyć ryzyko ponownego pojawienia się objawu, takich jak:

• używanie delikatnych, nie drażniących, hipoalergicznych środków do higieny intymnej,
• unikanie płukania pochwy,
• unikanie zapachowych kosmetyków, papieru toaletowego i podpasek,
• korzystanie z ciepłej wody do mycia krocza (zawsze w kierunku od strony przedsionka pochwy do odbytu),
• noszenie przewiewnej, oddychającej, najlepiej z bawełny bielizny,
• używanie prezerwatyw podczas stosunku,
• stosowanie probiotyków wspomagających odbudowę flory bakteryjnej pochwy.