Hipermagnezemia to sytuacja, kiedy stężenie magnezu we krwi przekracza prawidłowy poziom, czyli 1,2 mmol/l.

Magnez odgrywa kluczową rolę w organizmie, ponieważ wpływa na funkcjonowanie enzymów, regulację procesów w komórkach oraz poprawne działanie układu nerwowego, mięśni i serca. Większość magnezu (99%) znajduje się w komórkach, a tylko 1% w płynach pozakomórkowych, takich jak krew.

Magnez jest pobierany z pokarmów i płynów, przechodzi przez przewód pokarmowy, a następnie jest wydalany z moczem przez nerki.

Prawidłowy poziom magnezu we krwi wynosi 0,7–1,2 mmol/l, chociaż może nieco się różnić w zależności od laboratorium.

Hipermagnezemia oznacza stężenie magnezu powyżej 1,2 mmol/l.

Najczęstsze przyczyny podwyższonego poziomu magnezu we krwi to:

• przewlekła niewydolność nerek lub ostra niewydolność nerek,
• nadużywanie preparatów magnezu do uzupełniania magnezu w organizmie lub jako środków przeczyszczających,
• leczenie solami litu,
• niedoczynność tarczycy, niedoczynność nadnerczy,
• choroby zapalne żołądka i jelit,
• u pacjentów z chorobą nowotworową zespół rozpadu nowotworu.

Podwyższony poziom magnezu we krwi (hipermagnezemia) jest rzadkim zaburzeniem. W większości przypadków występuje u osób z niewydolnością nerek, które nadużywają preparatów magnezu. U osób zdrowych, normalnie odżywiających się i nieprzyjmujących preparatów magnezu hipermagnezemia jest rzadkością.

Delikatna hipermaagnerzenemia zazwyczaj nie wywołuje żadnych dolegliwości.

Symptomy pojawiają się najczęściej dopiero przy stężeniu magnezu we krwi przekraczającym 2 mmol/l.

Najczęstsze oznaki hipermaaagnerzemii to: uczucie mrowienia i zaczerwienienie twarzy, osłabienie mięśni, nudności, wymioty, zaparcia, zatrzymanie moczu.

Przy bardzo wysokim stężeniu magnezu (5-7 mmol/l) mogą pojawić się: całkowite porażenie mięśni z zaburzeniami oddychania, niedrożność jelit, blok serca, a nawet zatrzymanie pracy serca.

Objawy ciężkiej nadmiaru magnezu są na tyle poważne, że konieczne jest natychmiastowe wezwanie pogotowia ratunkowego.

Frustrowujące symptomy hipermagnezemii, takie jak osłabienie mięśni, wymioty itp., zazwyczaj są znakiem poważnej choroby, ale nie są charakterystyczne tylko dla hiperkalcemii i mogą występować również w innych schorzeniach. W przypadku zauważenia tych objawów należy skonsultować się z lekarzem rodzinnym, który oceni sytuację i zaleci odpowiednie badania oraz terapię.

Hipermagnezemię można zdiagnozować poprzez zmierzenie stężenia magnezu we krwi i zauważenie, że jest ono powyżej normy.

Dodatkowe testy, które zazwyczaj są wykonywane po wykryciu hipermagnezemii to EKG, poziom kreatyniny we krwi (aby ocenić funkcjonowanie nerek), stężenie wapnia, potasu, fosforu oraz gazometria.

Zmiany w EKG mogą być widoczne w przypadku zbyt wysokiego stężenia magnezu.

Po zdiagnozowaniu hipermagnezemii lekarz próbuje ustalić jej przyczynę, analizując przyjmowane przez pacjenta leki oraz obecne problemy zdrowotne, zwłaszcza problemy z nerkami. Sprawdza także, czy hipermagnezemia stanowi zagrożenie dla pacjenta i czy wymaga natychmiastowego leczenia szpitalnego.

Terapia nadmiaru magnezu polega na wyeliminowaniu przyczyny, która spowodowała wzrost jego stężenia we krwi. Zazwyczaj jest to związane z nadmiernym spożywaniem preparatów magnezowych, dlatego należy zaprzestać ich stosowania.

Zastosowanie leków moczopędnych (na przykład furosemid) może przyspieszyć wydalanie magnezu z organizmu.

W przypadku zagrożenia dla pacjenta (na przykład wystąpienie porażenia mięśni czy zaburzeń pracy serca) można podać dożylnie wapń.

W najbardziej ciężkich przypadkach, gdy konieczne jest natychmiastowe obniżenie bardzo wysokiego stężenia magnezu, możliwa jest dializa. Jest to najskuteczniejsza i najszybsza metoda usunięcia nadmiaru magnezu z organizmu. Często preferuje się hemodializę, zwłaszcza u pacjentów z niewydolnością nerek.

Przy ciężkiej hipermagnezemii lub jej potencjalnym zagrożeniu dla pacjenta konieczne jest leczenie szpitalne.

Podczas terapii nadmiaru magnezu regularnie monitoruje się jego stężenie we krwi. Decyduje o tym lekarz, zlecając odpowiednie badania kontrolne w ustalonych terminach.

Usunięcie przyczyny nadmiaru magnezu prowadzi do całkowitego wyleczenia.

Jeśli potencjalna przyczyna hipermagnezemii nadal istnieje (na przykład osoba z niewydolnością nerek stosuje środki przeczyszczające zawierające magnez), konieczne jest regularne kontrolowanie stężenia magnezu we krwi zgodnie z zaleceniami lekarza, aby szybko wykryć ewentualne ponowne podwyższenie i rozpocząć odpowiednie leczenie.

Pacjenci z ryzykiem wystąpienia hipermagnezemii powinni regularnie kontrolować poziom magnezu we krwi. Częstotliwość takich kontroli ustala lekarz prowadzący pacjenta.

Niebezpieczne jest długotrwałe przyjmowanie dużych ilości magnezu na własną rękę, gdyż może to prowadzić do hipermagnezemii, zwłaszcza u osób z nierozpoznaną chorobą nerek, co może stanowić zagrożenie dla życia.