Nowotwory złośliwe oka to guzy rosnące wewnątrz gałki ocznej, oczodołu i sąsiednich struktur. Mogą pojawić się nowotwory pierwotne, rosnące od początku wewnątrz oka, oraz nowotwory wtórne, przerzuty pochodzące od guzów złośliwych rozwijających się pierwotnie w innych narządach.

Nowotwory oka mogą rozwijać się w różnych częściach gałki ocznej:

• tęczówce, czyli części oka odpowiadającej za kolor (źrenica);
• naczyniówce, czyli warstwie tkanki otaczającej gałkę oczną i dostarczającej krew;
• ciele rzęskowym, czyli strukturze odpowiedzialnej za produkcję płynu i umożliwiającej ostre widzenie;
• siatkówce, czyli warstwie zaocznej odpowiadającej za obraz przekazywany do mózgu;
• oczodole, czyli przestrzeni anatomicznej, gdzie znajduje się gałka oczna;
• powiekach;
• gruczołach łzowych;
• przewodach łzowych.

Objawy nowotworów oka mogą się różnić w zależności od rodzaju, wielkości i lokalizacji guza w oku. Typowe objawy nowotworów oka obejmują:

• utrata wzroku,
• nieostre widzenie,
• zaburzenia widzenia,
• zmiana koloru części tęczówki,
• guzek na powiece,
• owrzodzenie powieki,
• utrata rzęs,
• zmiana koloru powiek,
• zmiana rozmiaru lub kształtu źrenicy,
• zaburzenia w położeniu gałki ocznej lub ruchach oka,
• wytrzeszcz gałki ocznej,
• podwójne widzenie,
• ból oka,
• nadmierne łzawienie lub krwawe łzy.

Warto pamiętać, że nie zawsze wystąpienie tych objawów oznacza obecność nowotworu oka, ale zawsze w takich sytuacjach konieczna jest konsultacja okulistyczna.

Jeśli doświadczasz któregokolwiek z wymienionych wyżej objawów, powinieneś skonsultować się z lekarzem ogólnym. Po przeprowadzeniu odpowiednich badań i ustaleniu diagnozy, lekarz zaproponuje dalsze postępowanie. Ważne jest, aby pamiętać, że wystąpienie tych objawów niekoniecznie oznacza obecność nowotworu, ale zawsze należy skonsultować się z lekarzem.

Diagnostyką zalecaną do ustalenia diagnozy nowotworu oka jest dokładne badanie okulistyczne. W niektórych przypadkach mogą być potrzebne dodatkowe badania, takie jak USG gałki ocznej, tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny lub biopsja chirurgiczna, czyli pobranie fragmentu guza w celu dokładnego badania mikroskopowego tkanki nowotworowej.

Leczenie guzów oka wymaga specjalistycznego podejścia i powinno być realizowane w doświadczonych ośrodkach okulistycznych. Wybór metody leczenia zależy od wielu czynników, takich jak rodzaj nowotworu, lokalizacja guza, obecność przerzutów, wiek i ogólny stan zdrowia pacjenta.

W terapii nowotworów złośliwych oka stosuje się różne metody, m.in. operacje pozwalające na zachowanie oka lub całkowite usunięcie gałki ocznej, terapię laserową, radioterapię, krioterapię, chemioterapię oraz terapię przeciwciałami monoklonalnymi.

Operacje polegające na usunięciu guza z zachowaniem zdolności widzenia mogą być stosowane, jednak w niektórych przypadkach konieczne jest usunięcie całej gałki ocznej. Leczenie laserowe może być pomocne w niektórych przypadkach czerniaków tęczówki.

Radioterapia guzów oka może być przeprowadzana za pomocą różnych technik, takich jak brachyterapia, radioterapia konformalna czy technika gamma-knife. Terapia protonowa jest jedną z najnowszych metod radioterapii, pozwalającą na zniszczenie komórek nowotworowych.

Chemioterapia i terapia ukierunkowana molekularnie mogą być stosowane w niektórych przypadkach nowotworów oka. Niektórzy pacjenci mają również możliwość udziału w badaniach klinicznych oceniających nowe metody leczenia.

Ryzyko zachorowania na nowotwory złośliwe oka może być zwiększone przez czynniki takie jak jasna karnacja skóry, niebieskie oczy, ekspozycja na słońce, korzystanie z solariów, zakażenie HPV oraz zespół znamion atypowych.

Obecność tych czynników nie jest gwarancją zachorowania, jednak ich obecność w połączeniu z podejrzanymi objawami powinna skłonić do konsultacji lekarskiej. Należy też starać się ograniczać ekspozycję na czynniki ryzyka, zwłaszcza na promieniowanie słoneczne.