Nowotwór przełyku to złośliwa formacja rozwijająca się w tym narządzie. Może mieć różne typy budowy, zależnie od komórek, z których się wywodzi. Może być płaskonabłonkowy w górnej i środkowej części przełyku, lub gruczołowy w dolnej części.

W Polsce głównymi czynnikami ryzyka dla rozwoju raka są palenie papierosów oraz spożywanie alkoholu, szczególnie w przypadku raka płaskonabłonkowego. Natomiast w odniesieniu do raka gruczołowego dolnej części przełyku, istotną rolę odgrywa tzw. refluks żołądkowo-przełykowy, który może prowadzić do uszkodzenia prawidłowego nabłonka przełyku, jego zastąpienia przez inny typ nabłonka (zwany metaplazją jelitową lub przełykiem Barretta) i ostatecznie do rozwoju raka w obrębie tego zmienionego nabłonka.

Kiedy pacjent skarży się lekarzowi na symptomy sugerujące obecność raka przełyku, konieczne jest przeprowadzenie dodatkowych badań diagnostycznych w celu potwierdzenia lub wykluczenia diagnozy.

Najważniejszą metodą diagnostyczną umożliwiającą lekarzowi oglądanie wnętrza przełyku jest endoskopia. Procedura polega na wprowadzeniu przez usta do przełyku cienkiej, giętkiej rurki, która umożliwia lekarzowi oglądanie błony śluzowej przełyku oraz ewentualne pobranie materiałów do biopsji.

Podczas endoskopii często wykorzystuje się specjalne techniki, które ułatwiają wykrywanie wczesnych zmian nowotworowych w nabłonku wyścielającym wnętrze przełyku.

W diagnostyce guzów przełyku stosuje się również ultrasonografię endoskopową, która pozwala ocenić strukturę ściany przełyku, głębokość guza oraz ewentualne zajęcie sąsiednich narządów.

Ocenia się także jamę brzuszną (przy użyciu USG brzucha) oraz płuca (przy użyciu RTG klatki piersiowej) w celu wykrycia ewentualnych przerzutów odległych.

Wykonuje się również inne badania obrazowe, takie jak tomografia komputerowa klatki piersiowej i szyi, w zależności od potrzeb diagnostycznych.

Z powodu późnego rozpoznania choroby, większość pacjentów ma niewiele czasu do życia, gdyż zostaje ona zdiagnozowana dopiero w zaawansowanym stadium. Średnie przeżycie pięcioletnie oscyluje w granicach 5-10%.