Guz szyi to abnormale wyczuwalne lub widoczne zmiany w tej okolicy.

Wyróżnia się trójkąty na szyi, które pomagają określić, gdzie dokładnie znajduje się guz. 

Etiologia różnych guzów szyi może mieć różne podłoże, mogą być one wrodzone, mogą powstać w wyniku stanu zapalnego lub być efektem procesu nowotworowego. Najczęściej (90%) guzy szyi u dzieci mają podłoże wrodzone lub zapalne. To samo dotyczy chorych do 40. roku życia, aczkolwiek im starsza osoba, tym większe prawdopodobieństwo wystąpienia zmian nowotworowych. Powyżej 40. roku życia, zwłaszcza u osób palących, guz na szyi wymaga przede wszystkim wykluczenia nowotworu. Nawet u dzieci z jednolitym, niezapalnym guzem, należy najpierw rozważyć etiologię nowotworową.

Dokładne wywiady dotyczące pojawienia się guza i towarzyszących mu dolegliwości są kluczowe i często wystarczające do ustalenia diagnozy. Jeśli na ich podstawie można ją ustalić, dalsza diagnostyka nie jest potrzebna.

W ten sposób można rozpoznać na przykład wrodzone torbiele lub zapalenie węzłów chłonnych. W pozostałych przypadkach badania skierowane są na dalsze postępowanie diagnostyczne. Badanie ultrasonograficzne pozwala określić charakter guza (guz lity, torbiel lub guz zawierający płyn) oraz zmiany w węzłach chłonnych (zmiany zapalne, nowotworowe, tworzenie się ropni lub martwica). Etiologia guzów szyi obejmuje wiele różnych przyczyn: wrodzone torbiele, zapalenie węzłów chłonnych, zmiany zapalne, nowotworowe, malformacje limfatyczne, naczyniowe, torbiele skórzaste, torbiele tarczowo-językowe i wiele innych. Wiek pacjenta, czas utrzymywania się guzów, okoliczności poprzedzające pojawienie się guzów oraz obecność objawów są istotne dane z wywiadu przy różnicowaniu etiologii guzów szyi.

Różne lokalizacje guzów szyi wiążą się z różnymi przyczynami i cechami charakterystycznymi. Przykładowo, guzy zlokalizowane w okolicy nadobojczykowej mogą wymagać badania radiologicznego klatki piersiowej ze względu na potencjalny charakter nowotworowy. Diagnostyka laboratoryjna zależy od podejrzewanej przyczyny i może obejmować różne badania, takie jak morfologia, CRP, badania serologiczne czy wymaz z gardła. Tomografia komputerowa i rezonans magnetyczny są pomocne w ocenie rozległych lub głęboko położonych zmian, pozwalając ocenić stopień zajęcia sąsiadujących tkanek i ich stosunek do ważnych struktur szyi. Biopsja cienkoigłowa pod kontrolą USG jest często stosowana u dorosłych w diagnostyce nowotworów złośliwych.

W przypadku podejrzenia nowotworów konieczne jest chirurgiczne pobranie węzła chłonnego do badania histopatologicznego.

Jeśli występuje zmiana na szyi w okolicach podżuchwowych, która wiąże się z obecnym lub wcześniejszym stanem zapalnym gardła lub jamy ustnej lub występuje w wyniku choroby zakaźnej, leczenie choroby podstawowej jest wystarczające. W przypadku wszystkich innych przypadków zalecana jest specjalistyczna diagnoza.