Zdrowe wypróżnienie ma odpowiednią formę lub jest miękkie, bez nieskażonych resztek jedzenia; nie powinno pozostawiać brudu po spuszczeniu wody.

Ocena jednolitości, koloru czy dodatków do kału może stanowić istotne wskazówki, które sugerują obecność różnych schorzeń, omówionych poniżej. Zmiana wyglądu kału może mieć różnorodne podłoże. Może być spowodowana przez dietę, stosowane leki, jak również przez choroby układu pokarmowego.

Luźny, błyszczący stolec, trudny do spłukania z muszli klozetowej, z widocznymi kropelkami tłuszczu na powierzchni lub w wodzie, najprawdopodobniej jest stolcem tłuszczowym o charakterystycznym gnilnym zapachu. Biegunka tłuszczowa wynika z zaburzeń trawienia lub wchłaniania tłuszczów w przewodzie pokarmowym.

Takie zjawisko występuje przy ciężkiej niewydolności trzustki, raku trzustki, a także w chorobach jelita cienkiego, jak np. celiakia.

Stolec pienisty i strzelający jest najczęściej objawem zakażenia jelit lub zaburzeń trawienia i wchłaniania.

Stolec ołówkowaty to stolec uformowany, ale o bardzo wąskiej średnicy, przypominającej ołówek, co może być spowodowane zwężeniem odbytnicy przez raka lub zmiany zapalne w okolicy odbytu. Jest to istotny sygnał, aby jak najszybciej skonsultować się z lekarzem!

Stolec czarny, smolisty

Barwa tego rodzaju stolca wynika z obecności zmienionej chemicznie krwi. Powszechne jest to, że źródło krwawienia, prowadzącego do powstania stolca smolistego, znajduje się w żołądku lub dwunastnicy. Inną możliwością jest, że krwawienia mogą pochodzić z początkowego odcinka jelita grubego, takiego jak kątnica.

Aby sprawdzić, czy czarna barwa stolca jest spowodowana obecnością krwi, można wykonać test na obecność krwi utajonej. Test taki jest dostępny w wielu aptekach.

Jeśli test potwierdzi obecność krwi w stolcu, należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem. Lekarze zazwyczaj zlecają dalsze badania, takie jak morfologia krwi, aby określić źródło krwawienia.

Czarna barwa stolca może także występować po zażyciu preparatów zawierających żelazo, bizmut lub węgiel. W takim przypadku test na krew utajoną w stolcu wykaże wynik negatywny.

Więcej informacji na temat stolca smolistego można znaleźć tutaj.

Stolec jasny, żółtawy lub barwy gliny

Jeśli stolec przybiera jasną, żółtawą lub barwę gliny, może to oznaczać problemy z wydalaniem żółci z wątroby. Takie zjawisko nazywane jest cholestazą. Towarzyszy jej często żółtaczka, ciemny mocz i świąd skóry.

Biały stolec

Biały stolec pojawia się po badaniu kontrastowym przewodu pokarmowego z użyciem barytu, który nadaje stolcowi białą barwę.

Luźny zielonkawy stolec

Luźny zielonkawy stolec może wskazywać na infekcję jelitową, szczególnie gdy towarzyszą mu biegunka i gorączka.

Świeża krew na stolcu lub papierze toaletowym może być objawem choroby hemoroidalnej lub guza jelita grubego. Konieczna wizyta u lekarza. Skrzepy krwi w kale wskazują na źródło krwawienia w jelicie. Może to być rak jelita grubego.

Domieszka śluzu na stolcu może świadczyć o zaburzeniach czynnościowych lub łagodnym zapaleniu jelita. Obecność pasożytów wymaga badania parazytologicznego stolca.