Kaszel jest najczęstszym symptomem chorób układu oddechowego. Jest to naturalny odruch, który pomaga oczyścić drogi oddechowe z zanieczyszczeń. Podczas kaszlu dochodzi do gwałtownego wydechu po głębokim wdechu, co pozwala usunąć nagromadzoną wydzielinę lub ciała obce. Podczas kaszlu w klatce piersiowej i płucach tworzy się wysokie ciśnienie, które w momencie otwarcia głośni powoduje wydalenie powietrza z napotkanymi cząstkami.

Kaszel suchy, to rodzaj kaszlu, który charakteryzuje się brakiem wydzieliny z dróg oddechowych.

Najczęstsze przyczyny suchego kaszlu to: - leki obniżające ciśnienie, tzw. ACEI, które wywołują kaszel w ciągu pierwszego tygodnia stosowania - zakażenia wirusowe, takie jak przeziębienie, COVID-19 - astma, czasem jako jedyny objaw astmy - choroby śródmiąższowe płuc - niewydolność serca W diagnostyce ważne jest określenie czasu trwania kaszlu.

Suchy kaszel ostry, czyli trwający krócej niż 3 tygodnie, najczęściej jest spowodowany zakażeniem wirusowym górnych dróg oddechowych lub alergią. Może także występować przy zatorowości płucnej, obrzęku płuc, zapaleniu płuc.

Suchy kaszel podostry, trwający 3–8 tygodni, jest zwykle efektem przebytego zakażenia wirusowego, np. po przeziębieniu, COVID-19, zapaleniu oskrzeli.

Przewlekły suchy kaszel, trwający dłużej niż 8 tygodni, najczęściej jest spowodowany zespołem przewlekłego kaszlu związanym z górnymi drogami oddechowymi. Może być również spowodowany refluks żołądkowo-przełykowy, alergiami, zapaleniem zatok przynosowych oraz poważnymi chorobami, takimi jak zapalenie płuc, ropień płuca, gruźlica, nowotwory. Kaszel przewlekły może być objawem nowotworu płuca.

Suchy kaszel w godzinach nocnych najczęściej pojawia się w czasie infekcji dróg oddechowych, jak na przykład podczas przeziębienia. W niektórych przypadkach może utrzymywać się nawet przez kilka tygodni po wyzdrowieniu (kaszel po infekcji). Zazwyczaj jest uciążliwy i wiąże się z uczuciem drapania w gardle.

Suchy kaszel w nocy może być również spowodowany przez bardzo suchą atmosferę w sypialni.

Wzmagający się w nocy napadowy kaszel, przypominający pisk koguta, może być oznaką krztuśca. Krztusiec to ostre zakażenie układu oddechowego wywoływane przez pałeczkę Bordetella pertussis. W czasie fazy choroby, zwanej okresem napadowego kaszlu, występują ataki duszącego kaszlu bez możliwości wzięcia oddechu (zanoszenie się), zakończone głębokim wdechem z charakterystycznym świstem krtaniowym przypominającym pisk (rzadziej u dorosłych i młodzieży). Ataki takie występują w seriach. Na końcu ataku chory kaszle gęstą, lepką wydzielinę (dzieci mogą ją połykać, a następnie wymiotować).

Suchy kaszel w nocy może również wskazywać na astmę, szczególnie jeśli towarzyszą mu inne objawy, na przykład świsty.

• Aby złagodzić kaszel, można zastosować kilka sposobów:
• postawienie nawilżacza powietrza w sypialni, szczególnie gdy kaszel jest spowodowany przeziębieniem lub suchym powietrzem
• ssanie pastylek na kaszel lub twardych cukierków
• spożywanie ciepłych płynów, takich jak herbata
• unikanie tytoniu i miejsc, gdzie palą inni
• w przypadku kaszlu alergicznego, ważne jest unikanie alergenów, takich jak pyłki, kurz, zwierzęta czy pleśnie.

W sytuacji kaszlu suchego, który towarzyszy infekcji dróg oddechowych lub utrzymuje się po takiej infekcji, można skorzystać z preparatów zawierających składniki łagodzące drogi oddechowe: wyciągi z prawoślazu, babki lancetowatej i porostu islandzkiego.

Jeśli te środki nie przynoszą efektów, można sięgnąć po syrop przeciwkaszlowy, na przykład lewodropropizynę. Należy pamiętać, aby przyjmować te leki przez krótki okres czasu.

Kaszel może towarzyszyć różnym chorobom, w tym także tym poważnym. Warto zwrócić uwagę na pewne objawy i sytuacje towarzyszące kaszlowi, które wymagają natychmiastowej konsultacji lekarskiej:

• krwioplucie
• kaszel u osoby palącej tytoń lub zmiana charakteru dotychczasowego kaszlu
• osoba w wieku 55–80 lat, paląca co najmniej 30 paczek rocznie, dalej pali lub zaprzestała palenia w ciągu ostatnich 15 lat
• nasilona duszność, szczególnie w spoczynku lub nocy
• chrypka
• gorączka
• utrata masy ciała
• obrzęki
• zaburzenia połykania
• wymioty