Wirusowe zapalenie wątroby typu B, znane również jako żółtaczka wirusowa typu B, jest najczęstszą wirusową chorobą wątroby spowodowaną wirusem HBV. Oprócz tego mogą również wywoływać zapalenie wątroby wirusy typu A (HAV) i typu C (HCV).

U dzieci wirusowe zapalenie wątroby typu B często przechodzi w przewlekłe zapalenie, które w długim okresie czasu może prowadzić do marskości lub raka wątroby.

Wirus WZW typu B przenosi się głównie poprzez krew podczas zabiegów medycznych, takich jak zastrzyk, pobieranie krwi, gastroskopia, szycie rany, operacja lub kontakt seksualny. W Polsce udało się znacząco zmniejszyć ryzyko zakażenia poprzez stosowanie sprzętu jednorazowego oraz szczepienia ochronne. Niemniej jednak, każdy pobyt w szpitalu oraz wymienione zabiegi nadal mogą wiązać się z ryzykiem infekcji dla osób niezaszczepionych. Czasami zarówno płód, jak i noworodek mogą zostać zakażeni przez matkę z wirusem.

W 2021 roku zarejestrowano w Polsce 2457 nowych przypadków przewlekłego WZW typu B, co stanowi zapadalność na poziomie 6,44/100 000. Szacuje się, że odsetek osób przewlekle zakażonych HBV w Polsce wynosi od 0,67% do 1,3% populacji. Dzięki obowiązkowym szczepieniom dla noworodków i niemowląt w latach 1994-1996, notuje się jedynie pojedyncze przypadki zakażenia u osób poniżej 20. roku życia.

Ważne dla kobiet w ciąży

Jeśli jesteś zakażona wirusem WZW typu B lub chorowałaś na żółtaczkę, pamiętaj o poinformowaniu lekarza przed porodem. Twój noworodek może potrzebować specjalnej ochrony przed zakażeniem tym wirusem po urodzeniu.

Aby uniknąć zakażenia wirusem WZW typu B, najlepszym rozwiązaniem jest szczepienie.

Zapewnij ochronę swojemu dziecku przed poważną chorobą wątroby poprzez zaszczepienie go zgodnie z programem szczepień ochronnych.

Wszystkie dostępne w Polsce szczepionki przeciwko WZW typu B zawierają jedynie sztucznie wytworzoną małą część wirusa - antygen powierzchniowy HBs, co oznacza, że nie mogą wywołać zakażenia, ale skutecznie stymulują odporność.

W Polsce dostępnych jest kilka szczepionek przeciwko WZW typu B - Engerix B, Euvax B - przeznaczonych do stosowania u dzieci i dorosłych (różnią się wielkością dawki). Szczepionka przeciwko WZW typu B jest także częścią szczepionek 6-składnikowych dla dzieci (Hexacima, Infanrix hexa) i szczepionki skojarzonej przeciwko WZW typu A i B dla dorosłych (Twinrix Adult).

Zgadza się, aż 80—100% dzieci zaszczepionych zgodnie z zalecanym harmonogramem nie zachoruje na wirusowe zapalenie wątroby typu B. Szczepienie jest także bardzo skuteczne u noworodków urodzonych przez matki zakażone wirusem WZW typu B – o 95% zmniejsza ryzyko zachorowania, a gdy noworodek po urodzeniu oprócz szczepienia otrzyma również specjalne przeciwciała (immunoglobulinę) przeciwko wirusowi WZW typu B, stopień ochrony jest jeszcze większy. Szczepienie dzieci przeciwko WZW typu B dodatkowo chroni przed zachorowaniem na raka wątroby.

U ogólnie zdrowych osób uważa się, że po pełnym podstawowym szczepieniu ochrona przed zachorowaniem pozostaje do końca życia. Dlatego nie zaleca się podawania dawek przypominających osobom, które otrzymały pełny cykl szczepienia podstawowego, chyba że są to osoby chore przewlekle, nawet jeśli po kilku latach od szczepienia stężenie przeciwciał anty-HBs wynosi poniżej 10 IU/l.

Szczepionka przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B nie zapewnia ochrony przed innymi typami wirusowych zapaleń wątroby, takimi jak wirusy typu C czy wirus typu A (tzw. żółtaczka pokarmowa).

Szczepienie jest bezpieczne i dobrze tolerowane, nawet u niemowląt. U około jednej trzeciej zaszczepionych osób występuje bolesność, zaczerwienienie lub stwardnienie w miejscu podania szczepionki. Czasami może pojawić się niewielka gorączka i ogólne złe samopoczucie (objawy przypominające grypę). Te dolegliwości głównie dotyczą starszych dzieci i dorosłych, mają łagodny przebieg i ustępują samoistnie w ciągu 24 godzin.

Szczepionki są konieczne dla wszystkich noworodków, niemowląt, dzieci, młodzieży i dorosłych.

Pierwsza dawka szczepionki jest podawana zarówno noworodkom, jak i wcześniakom w ciągu 24 godzin od urodzenia.

Pełny cykl szczepień składa się z 3 dawek: drugą dawkę należy podać po miesiącu od pierwszej dawki, a trzecią – po sześciu miesiącach od pierwszej dawki, co oznacza, że u niemowląt w 7. miesiącu życia (schemat 0, 1 i 6 mies.).

Schemat szczepień może również obejmować dodatkowe dawki szczepionki przeciwko wirusowi zapalenia wątroby typu B (nawet 5), gdy stosowany jest program szczepień oparty na 6-składnikowej szczepionce. Szczepionka jest podawana wstrzyknięciem domięśniowym.

Osoby zdrowe bez deficytów odporności nie potrzebują dodatkowych dawek przypominających po zakończeniu pełnego cyklu szczepienia.

Nie wolno podawać szczepionek, gdy istnieją ogólne przeciwwskazania do szczepień. To oznacza, że nie powinno się szczepić osób, które są nadwrażliwe na jakikolwiek składnik szczepionki lub jeśli wystąpiły objawy nadwrażliwości po wcześniejszej dawce. Lekarz może odroczyć szczepienie podczas ostrej choroby z gorączką lub bez gorączki. W razie wątpliwości należy skonsultować się z lekarzem kwalifikującym do szczepienia.