1. Toksokaroza to choroba wywołana przez larwy glisty psiej lub kociej, które są naturalnymi pasożytami psów, kotów oraz innych zwierząt.

2. Człowiek może zarazić się poprzez spożycie inwazyjnych jaj glisty, które mogą być obecne na ziemi, w piaskownicach, parkach miejskich, czy też na warzywach i owocach.

3. Jaja inwazyjne dostają się do przewodu pokarmowego człowieka, gdzie larwy migrują z krwią do różnych narządów i tkanek wywołując reakcję zapalno-alergiczną.

4. Chorzy ludzie nie zakażają innych osób.

Toksokaroza to jedna z najbardziej powszechnych chorób odzwierzęcych na całym świecie, jednak najwięcej przypadków zachorowań obserwuje się w krajach o klimacie wilgotnym i niskim poziomie sanitarnym.

Nie jest do końca znane, jak często ludzie są zarażani glistami z rodzaju Toxocara. Według niektórych badań, nawet 30% badanych ma wykryte w swojej krwi specyficzne przeciwciała, które mogą wskazywać na obecne lub przebyte zakażenie. Ze względu na sposób zarażenia (poprzez brudne ręce), wydaje się, że dzieci częściej chorują na toksokarozę niż dorośli. Kontakt z ziemią zanieczyszczoną jajami Toxocara nie jest trudny, ponieważ badania epidemiologiczne wykazały obecność jaj w od kilkunastu do kilkudziesięciu procent pobranych próbek, głównie ze wsi i przedmieść.

Objawy toksokarozy zależą od ilości larw, reakcji alergiczno-zapalnej oraz lokalizacji larw/ziarniniaków.

Zarażenie może przebiegać bezobjawowo, jedynym dowodem może być obecność swoistych przeciwciał.

Niekiedy pomimo braku objawów stwierdza się odchylenia w badaniach sugerujące toksokarozę.

Zespołowi larwy trzewnej wędrującej towarzyszą objawy takie jak stany podgorączkowe, bóle brzucha, bóle głowy, kaszel, bóle mięśniowe i stawowe.

U niektórych dzieci dominują przewlekłe bóle brzucha, osłabione łaknienie, a u alergików infekcje mogą nasilić objawy alergii.

Toksokaroza oczna jest rzadką formą zarażenia, dotyczy zazwyczaj jednego oka i może wywołać różne zmiany zapalne.

Postać mózgowa toksokarozy może objawiać się bólami głowy, zmianami zachowania i drgawkami.

Objawy zarażenia toksokarozą są niecharakterystyczne, dlatego często diagnoza opiera się na wynikach testów laboratoryjnych. Można podejrzewać toksokarozę, gdy obserwuje się zwiększoną liczbę leukocytów, eozynofilię, hipergammaglobulinemię oraz wysoki poziom immunoglobuliny E. Jednak te odchylenia nie są jednoznaczne z zarażeniem Toxocara, dlatego konieczne jest wykluczenie innych przyczyn.

U dzieci obserwuje się często niedokrwistość, zwiększoną aktywność enzymów wątrobowych oraz powiększenie wątroby. Badanie ultrasonograficzne może również wykazać powiększenie śledziony. Charakterystyczne zmiany na RTG klatki piersiowej mogą wskazywać na zajęcie płuc. Postać oczna toksokarozy wymaga badania dna oka przeprowadzanego przez specjalistę. Natomiast podejrzenie postaci mózgowej wymaga diagnostyki neurologicznej. Diagnostyka zarażenia Toxocara obejmuje testy serologiczne wykrywające przeciwciała klasy IgG.

Wynik dodatni potwierdza rozpoznanie, jednak interpretacja wyników wymaga doświadczenia. Badanie kału na pasożyty nie jest skuteczne w diagnozie zarażenia Toxocara. W przypadku toksokarozy ocznej lub mózgowej możliwe jest badanie płynu z komory przedniej oka lub mózgowo-rdzeniowego, a także wykonanie biopsji wątroby lub płuc.

Osoby zarażone , które nie wykazują żadnych objawów, nie wymagają leczenia. Natomiast w przypadku pacjentów z objawami klinicznymi i potwierdzonym zarażeniem zaleca się stosowanie leków przeciwpasożytniczych (takich jak albendazol). W przypadku toksokarozy ocznej, dodatkowo stosuje się glikokortykosteroidy ogólnie lub miejscowo oraz leczenie zabiegowe jak witrektomia i fotokoagulacja laserowa. Warto pamiętać, że leczenie toksokarozy powinno być prowadzone przez specjalistę chorób zakaźnych, a w przypadku zmian w obrębie oczu - w ścisłej współpracy z okulistą.

Prawidłowe leczenie zwykle prowadzi do ustępowania objawów toksokarozy. Nie ma jednak możliwości stwierdzenia, czy wszystkie larwy zostały skutecznie zniszczone. Eozynofilia może utrzymywać się nawet kilka miesięcy po zakończeniu terapii. Badania serologiczne nie są pomocne w monitorowaniu skuteczności leczenia, ponieważ miano specyficznych przeciwciał IgG zazwyczaj obniża się po około 1–2 latach. Osoby z potwierdzonym zarażeniem, bez względu na fakt czy otrzymały leczenie czy nie, powinny regularnie poddawać się badaniom okulistycznym (badanie dna oka co 6–12 miesięcy).

Profilaktyka toksokarozy polega na unikaniu zakażenia jajami Toxocara. Aby temu zapobiec, należy regularnie myć ręce po kontakcie z ziemią lub zwierzętami, zwłaszcza szczeniętami i kociętami. Ważne jest również mycie rąk po powrocie ze spaceru i przed jedzeniem. Należy uczyć dzieci przestrzegania tych zasad. Nie zaleca się karmienia dzieci na miejscach publicznych takich jak place zabaw czy piaskownice. Istotne jest zabezpieczenie miejsc zabaw przed dostępem psów i kotów oraz regularne przysypywanie piaskownic nowym piaskiem. Pamiętaj, że psy i koty powinny być regularnie odrobaczane, jednak odchody zwierząt po podaniu środków przeciwpasożytniczych należy odpowiednio utylizować, aby uniknąć rozprzestrzeniania jaj Toxocara.