Choroba skóry związana z aparatem włosowo-łojowym, nazywana trądzikiem pospolitym, charakteryzuje się obecnością różnych zmian skórnych w okolicach zwiększonej produkcji łoju na twarzy, plecach, szyi, ramionach i górnej części pleców. Objawy to zaskórniki, grudki, krosty, guzki, pseudocysty i torbiele ropne.

Trądzik pospolity najczęściej występuje u młodych ludzi, ale może dotyczyć również innych grup wiekowych. Zmiany skórne mogą być łagodne lub nasilone, z towarzyszącym stanem zapalnym, co może prowadzić do powstawania plam i blizn, negatywnie wpływając na samopoczucie.

Mechanizm powstawania trądziku pospolitego obejmuje interakcję różnych czynników, które prowadzą do powstania zaskórników i rozwoju stanu zapalnego.

Istnieje wiele przyczyn trądziku, takich jak:

• zwiększona produkcja łoju
• blokada gruczołów łojowych przez zaczopy
• zakażenie drożdżakiem oraz
• stan zapalny
• reakcja immunologiczna.

Rolę grają również hormony płciowe, czyli androgeny – stymulują one produkcję sebum. Wysokie stężenie androgenów może prowadzić do trądziku, choć większość chorych na trądzik nie ma nadmiaru androgenów.

Podejrzewa się, że dieta może mieć wpływ na powstawanie trądziku. Szczególnie negatywnie mogą wpływać mleko oraz produkty o wysokim indeksie glikemicznym.

Więcej informacji na ten temat można znaleźć w artykule Dieta a trądzik

Mimo powszechnego przekonania, że spożywanie czekolady negatywnie wpływa na trądzik, nie ma na to dowodów naukowych.

Czynniki genetyczne odgrywają istotną rolę w rozwoju trądziku. Pacjenci z uporczywym trądzikiem często mają historię choroby w rodzinie.

Mechanizm powstawania trądziku wiąże się z kompleksowym oddziaływaniem różnych czynników, takich jak aktywacja gruczołów łojowych przez androgeny, obecność konkretnych bakterii w mieszku włosowym () oraz dziedziczna odpowiedź immunologiczna, a także genetyczne uwarunkowania i prawdopodobnie dieta.

Kolejność zdarzeń prowadząca do powstawania zmian trądzikowych nie jest w pełni poznana. Podejrzewa się, że początkowo tworzy się mikrozaskórnik, a następnie pojawiają się zaskórniki zamknięte i otwarte, grudki, krosty oraz guzki zapalne. Proces, w którym mikrozaskórnik ewoluuje w inne zmiany trądzikowe, nadal pozostaje niejasny, ale przypuszcza się, że wpływ na ten proces mają różne czynniki, takie jak nadmierna keratynizacja (zwiększenie się liczby komórek naskórka blokujących ujście mieszka włosowego) mieszków włosowych, zwiększona produkcja sebum przez gruczoły łojowe , bakterie będące naturalnym składnikiem flory bakteryjnej skóry.

Problemy z trądzikiem są powszechne i występują najczęściej u nastolatków i młodych dorosłych.

Według szacunków, odsetek osób cierpiących na trądzik wśród nastolatków wynosi od 35 do ponad 90%.

Trądzik zazwyczaj zaczyna się przed okresem dojrzewania (w wieku od 7 do 12 lat) i ustępuje w trzeciej dekadzie życia. Może jednak utrzymywać się również w wieku dorosłym albo pojawić się dopiero w późniejszym okresie życia. Trądzik młodzieńczy występuje częściej u mężczyzn, podczas gdy trądzik w wieku dorosłym dotyka częściej kobiet.

Przebieg trądziku jest długotrwały, zazwyczaj w upalnym okresie zmiany poprawiają się. Różne czynniki mogą przyczyniać się do nasilenia zmian trądzikowych, takie jak:

• nawracające uszkodzenia mechaniczne skóry spowodowane tarciem skóry środkami kosmetycznymi (np. mydłami, środkami ściągającymi)
• zwiększone spożycie mleka i żywności o wysokim indeksie glikemicznym
• napięcie
• insulinooporność
• niedowaga lub nadwaga (obliczana za pomocą wskaźnika BMI) – niektóre badania sugerują, że niedowaga może negatywnie wpływać na zmiany trądzikowe, podczas gdy inne wskazują, że może to mieć również nadwaga.

Wyróżnia się różne formy trądziku, takie jak trądzik młodzieńczy, trądzik ropowiczy, trądzik skupiony i trądzik bliznowcowy.

Rzadszymi postaciami trądziku są trądzik z objawami ogólnymi i ciężkim przebiegiem oraz trądzik z wydrapania.

Istnieje także podział trądziku ze względu na czynniki prowokujące, takie jak trądzik zawodowy, trądzik polekowy i trądzik kosmetyczny.

W przypadku wystąpienia zmian trądzikowych po wyeliminowaniu czynników prowokujących, zmiany zanikają.

Należy unikać wyciskania trądzikowych zmian skórnych, takich jak zaskórniki czy grudki zapalne, ponieważ może to prowadzić do powstania blizn i przebarwień, które są trudne do leczenia.

Po analizie objawów, historii choroby oraz wyników testów diagnostycznych lekarz diagnozuje trądzik.

W niektórych przypadkach konieczne może być przeprowadzenie dodatkowych badań, takich jak badania hormonalne.

Samodzielna pielęgnacja trądziku - ważne wskazówki do przestrzegania

Pielęgnacja skóry odgrywa istotną rolę w leczeniu trądziku. Istotna jest odpowiednia higiena skóry, stosowanie kremów nawilżających oraz ochrona przeciwsłoneczna.

Należy ograniczyć mycie twarzy do maksymalnie dwóch razy dziennie, używając łagodnego środka do oczyszczania skóry i ciepłej wody. Energiczne pocieranie skóry oraz korzystanie z agresywnych, wysuszających produktów mogą pogorszyć stan trądziku. Eksperci zalecają unikanie myjek i zamiast tego mycie skóry rękami.

Unikaj wyciskania zmian skórnych, aby uniknąć pogorszenia trądziku i powstania blizn.

Nawilżanie skóry jest kluczowe, nawet jeśli skóra trądzikowa jest przetłuszczona. Należy unikać preparatów wysuszających skórę oraz stosować kremy bez zawartości komedogennych składników. Ochrona przeciwsłoneczna jest również niezwykle istotna, zwłaszcza przy stosowaniu określonych leków przeciwtrądzikowych.

W przypadku łagodnego trądziku, możesz spróbować samodzielnego leczenia produktami bez recepty. Jeśli po trzech miesiącach nie zauważysz poprawy, warto skonsultować się z lekarzem.

Lekarz zaleci odpowiednie leczenie w zależności od rodzaju trądziku i stopnia jego nasilenia. Istnieją różne metody leczenia trądziku, w zależności od typu i stopnia zaawansowania choroby. Kombinacja różnych leków często daje najlepsze efekty.

Leczenie trądziku obejmuje zarówno leki stosowane miejscowo, jak i leki przyjmowane doustnie.

W leczeniu trądziku miejscowo stosuje się różne preparaty, takie jak retinoidy, nadtlenek benzoilu, antybiotyki czy kwas azelainowy. Włączenie leków hormonalnych może być również konieczne w niektórych przypadkach.

Leczenie trądziku doustne polega na stosowaniu antybiotyków, izotretynoiny i leków hormonalnych. To rozwiązanie przeważnie stosowane jest w przypadku średnich lub ciężkich postaci trądziku.

Antybiotykoterapia trądziku obejmuje stosowanie doustnych antybiotyków, które czasami łączone są z leczeniem miejscowym, aby uzyskać najlepsze efekty terapeutyczne. Po zakończeniu kuracji antybiotykami, zaleca się kontynuację leczenia miejscowego w celu zapobiegania nawrotom.

Izotretynoina jest silnym lekiem retinoidowym, skutecznym w leczeniu ciężkiego trądziku. Należy podkreślić, że stosowanie izotretynoiny wiąże się z ryzykiem działań niepożądanych i wymaga ścisłego nadzoru lekarza.

Leczenie hormonalne może być konieczne w przypadku niektórych osób z trądzikiem, zwłaszcza u kobiet. Stosowanie estrogenów może pomóc zrównoważyć działanie androgenów, co przyczynia się do poprawy stanu skóry.

W przypadku ciąży, konieczne jest omówienie z lekarzem dalszego postępowania, ponieważ wiele leków przeciwtrądzikowych nie może być stosowanych w tym okresie.

Leczenie trądziku jest procesem długotrwałym, ponieważ choroba jest przewlekła. Konieczne jest regularne stosowanie leków przez długi czas, aby osiągnąć pożądane efekty.

Całkowite wyleczenie z trądziku jest możliwe poprzez odpowiednie leczenie, które może doprowadzić do całkowitego ustąpienia objawów choroby.

Po zakończeniu terapii należy odpowiednio dbać o skórę. Ważne jest również regularne stosowanie nawilżających i łagodzących kosmetyków. Aby zapewnić sobie komfort, można używać kosmetyków matujących.

Należy unikać tłustych kremów, produktów zawierających alkohol, zasadowych mydeł, oraz nie należy nadmiernie wysuszać skóry, ponieważ może to prowadzić do podrażnień.

Trądzik najczęściej występuje u młodych osób w wieku dojrzewania, gdy dochodzi do zmian hormonalnych, natomiast u dorosłych stres psychiczny, używanie niektórych leków, kosmetyków oraz palenie papierosów mogą pogarszać ten problem. Nie da się zapobiec trądzikowi, ale można zmniejszyć jego objawy oraz ryzyko powstania blizn i przebarwień poprzez odpowiednie leczenie, najlepiej już we wczesnym stadium choroby. Regularna i właściwa pielęgnacja skóry odgrywa dużą rolę w zapobieganiu trądzikowi.

Trądzik to jedna z najczęstszych chorób skóry, dotykająca zarówno kobiet, jak i mężczyzn; jej etiologia i patogeneza są złożone. Objawy trądziku mogą obejmować różnorodne zmiany skórne, od zaskórników do krost, grudek, cyst i ropni. Nie ma potwierdzonych naukowo dowodów na to, że dieta wpływa na trądzik u większości pacjentów. Leczenie trądziku to długi proces, który wymaga systematycznego stosowania leków przepisanych przez lekarza. Każdy pacjent z trądzikiem potrzebuje wsparcia emocjonalnego i odpowiedniej farmakoterapii, a także właściwej pielęgnacji skóry i stosowania odpowiednich dermokosmetyków. Opalanie się nie jest sposobem na trądzik, a wręcz może go pogłębiać, dlatego należy unikać zbyt intensywnego opalania się podczas leczenia, ponieważ może to zwiększyć ryzyko podrażnień skóry.