Badanie ultrasonograficzne jamy brzusznej pozwala na wizualizację wewnętrznych narządów. Wykorzystuje się w nim fale ultradźwiękowe, które odbijają się od granic różnych tkanek. Obraz jest generowany na bieżąco na ekranie.

Nie ma jednoznacznych wskazówek co do sposobu przygotowania do badania USG jamy brzusznej. Lekarz może zalecić określone kroki, jeśli badanie ma na celu rozwianie konkretnej diagnozy. W pewnych przypadkach pacjent otrzymuje zalecenia od pracowni USG odnośnie tego, jak się przygotować. Obecność dużej ilości gazów w jelitach (objawiająca się jako wzdęcie) jest niekorzystna, ponieważ może sprawić, że jelita będą powiększone i mogą zakłócić obraz innych narządów podczas badania. W takiej sytuacji wynik badania USG może być ograniczony. Dlatego zaleca się unikanie pokarmów powodujących wzdęcia (jak na przykład rośliny strączkowe, napoje gazowane), a czasem lekarz może zalecić przyjęcie leków zmniejszających ilość gazów w jelitach przed badaniem. Dobre wypełnienie pęcherza moczowego również jest zwykle korzystne, dlatego warto przed badaniem wypić wodę niegazowaną oraz powstrzymać się od oddania moczu.

Przed badaniem jest wskazane ubranie luźne, które będzie można łatwo zdjąć do badania (brzuch musi być odsłonięty) oraz przyniesienie poprzednich wyników badań USG jamy brzusznej w celu porównania ich przez lekarza.

Badanie ultrasonograficzne jamy brzusznej umożliwia lekarzowi obejrzenie różnych narządów, takich jak:

• wątroba
• pęcherzyk żółciowy i drogi żółciowe
• trzustka
• śledziona
• nerki
• pęcherz moczowy (jeśli jest wypełniony)
• duże naczynia krwionośne znajdujące się w jamie brzusznej – aorta, żyła główna dolna
• narządy rodne u kobiet (głównie macica)
• gruczoł krokowy u mężczyzn.

Wykonujący badanie lekarz może ocenić wielkość, budowę i strukturę wymienionych narządów, sprawdzić, czy występują jakiekolwiek zmiany (np. guzy, torbiele, złogi), czy ich unaczynienie i położenie jest prawidłowe.

Żołądek oraz jelita nie są dobrze widoczne w badaniu USG brzucha, dlatego nie można ocenić obecności wrzodów dwunastnicy ani polipów jelita grubego.

Tak, przed badaniem USG brzucha zaleca się picie wody, najlepiej niegazowanej. Dobra hydratacja pomaga w lepszej wizualizacji pęcherza moczowego oraz umożliwia lepsze zobaczenie narządów znajdujących się w jego otoczeniu (np. macicy u kobiet). Zaleca się spożycie odpowiedniej ilości wody przed badaniem, aby osiągnąć uczucie parcia na mocz.

Przed badaniem USG brzucha (2–3 dni) zalecane jest spożywanie lekkich i łatwostrawnych posiłków, unikanie wzdęć. Zalecane jest również unikanie picia napojów gazowanych.

Badanie ultrasonograficzne jamy brzusznej służy do diagnozowania schorzeń układu pokarmowego i moczowego. Objawy, które mogą skłonić lekarza do skierowania pacjenta na USG jamy brzusznej, to m.in.:

• bóle brzucha
• nudności, wymioty
• niezamierzone zmniejszenie masy ciała
• biegunka lub zaparcia
• nieprawidłowości dotyczące stolca, takie jak krew widoczna w stolcu, stolec smolisty lub o nietypowym kolorze (np. jasny stolec)
• powiększenie obwodu brzucha
• wyczuwalne guzy podczas badania palpacyjnego brzucha
• trudności z oddawaniem moczu (ból, pieczenie), krew w moczu
• żółtaczka.

USG jamy brzusznej może być również wykonywane po urazach brzucha, u pacjentów z nowotworami złośliwymi podejrzanymi o przerzuty do wątroby oraz w innych sytuacjach.

W trakcie ultrasonografii jamy brzusznej pacjent pozostaje leżący na plecach, a na skórę brzucha nakłada się przezroczysty żel. Lekarz przesuwa głowicę ultrasonograficzną po brzuchu, obserwując obraz na ekranie. Podczas badania lekarz może poprosić pacjenta o zmianę pozycji lub zatrzymanie oddechu. Procedura jest bezbolesna, ale nacisk głowicy może wywołać pewien dyskomfort. Badanie zazwyczaj trwa około 20 minut, a wynik jest dostępny natychmiast.

Tak, badanie USG jest bezpieczne i nie wiąże się z ryzykiem narażenia na promieniowanie jonizujące.