Neurolog to ekspert zajmujący się funkcjonowaniem obwodowego i ośrodkowego układu nerwowego. Ośrodkowy układ nerwowy składa się z mózgu i rdzenia kręgowego, które odpowiadają za utrzymanie homeostazy oraz wykonywanie funkcji poznawczych i pamięciowych. Natomiast rdzeń kręgowy jest odpowiedzialny za przewodzenie impulsów nerwowych między mózgiem a resztą ciała.

Choroby w tym obszarze mogą być spowodowane różnymi czynnikami, takimi jak zaburzenia przepływu krwi, infekcje, urazy czy choroby neurodegeneracyjne. Obwodowy układ nerwowy składa się z nerwów i zwojów nerwowych, które przekazują informacje między ośrodkowym układem nerwowym a poszczególnymi narządami. Najczęstsze choroby obwodowego układu nerwowego są nabyte i mogą prowadzić do różnych zaburzeń, takich jak zaburzenia czucia, niedowłady, porażeń czy zanik mięśni. Połączenie wywiadu z pacjentem i badania neurologicznego są kluczowe dla postawienia diagnozy i leczenia zaburzeń neurologicznych.

Badania neurologiczne często obejmują proste polecenia wykonywane przez pacjenta oraz ocenę różnych funkcji neurologicznych. Dodatkowo, istotne są również specjalistyczne badania obrazowe i diagnostyczne, takie jak EEG, TK, MRI, EMG, punkcja lędźwiowa, angiografia czy RTG kręgosłupa i czaszki.

Neurolog analizuje przyczyny i konsekwencje procesów niszczących układ nerwowy człowieka, natomiast psychiatra zajmuje się leczeniem zaburzeń biochemicznych w funkcjonowaniu mózgu. Zarówno neurologia, jak i psychiatria są powiązane dziedzinowo, ponieważ wiele symptomów i dolegliwości może wynikać zarówno z problemów neurologicznych, jak i psychiatrycznych, dlatego neurolodzy i psychiatrzy często współpracują ze sobą.

Wybór odpowiedniego specjalisty lub specjalistów zaleca się poprzedzić wizytą u lekarza rodzinnego, który po zebraniu informacji i ewentualnym zleceniu badań, może określić dalsze postępowanie.

Wizyta u psychiatry w ramach systemu NFZ nie wymaga skierowania.

Wśród najczęstszych schorzeń, które lekarz neurolog może leczyć, znajdują się: - migrena - klasterowy ból głowy - hemikrania ciągła i napadowa - polekowe bóle głowy - bóle w odcinku lędźwiowym kręgosłupa - rwa kulszowa - wirusowe lub bakteryjne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych - kleszczowe zapalenie mózgu .

Również grzybice ośrodkowego układu nerwowego - udar mózgu: niedokrwienny lub krwotoczny, nazywany potocznie wylewem - przemijający napad niedokrwienny (TIA) - pląsawica Huntingtona - choroba Parkinsona - choroba Alzheimera - otępienie czołowo-skroniowe - stwardnienie rozsiane - zespół Guillaina i Barrégo - rdzeniowy zanik mięśni (SMA) - stwardnienie zanikowe boczne - dziedziczne neuropatie ruchowo-czuciowe - polineuropatie - padaczka - miastenia - zespół Tourette’a - wstrząśnienie mózgu

Niektóre dolegliwości neurologiczne mogą stanowić poważne zagrożenie dla życia, dlatego istotne jest rozpoznanie symptomów, które wymagają nagłej interwencji. Szczególną uwagę trzeba zwrócić na oznaki, które mogą świadczyć o zawałach mózgu, ponieważ szybkie podjęcie leczenia znacząco zwiększa szanse pacjenta na przeżycie i powrót do zdrowia.

Najczęstsze z nich to:

• osłabienie mięśni twarzy - opadanie kącika ust po jednej stronie, uniesienie się tylko jednego kącika podczas szerokiego uśmiechu
• osłabienie lub paraliż kończyn po jednej stronie ciała
• anomalie widzenia
• niewyraźna, bełkotliwa mowa
• trudności z równowagą i koordynacją ruchów
• nagły, silny ból głowy
• dezorientacja w czasie i przestrzeni, splątanie
• utrata świadomości.

Jeśli doświadczysz tych objawów, natychmiast wezwij pogotowie ratunkowe pod numerem 999 lub 112, lub - jeśli to możliwe - udaj się na SOR.

Objawy, które mogą sugerować konieczność konsultacji neurologicznej to m.in.:

• bóle (szczególnie głowy lub kręgosłupa)
• problemy z pamięcią i koncentracją
• zawroty głowy i zaburzenia równowagi
• drgawki, kurcze i sztywność mięśni, ataksja, ograniczenie zakresu ruchu lub osłabienie mięśni
• zaburzenia węchu, smaku, widzenia, mowy
• parestezje, czyli zaburzenia czucia (osłabienie lub nadwrażliwość na bodźce, mrowienie, drętwienie)

W pewnych przypadkach lekarz zajmujący się noworodkami lub dzieci, może zalecić wizytę u neurologa dziecięcego. Powinno się to rozważyć w sytuacjach takich jak ciąża bliźniacza, choroby wirusowe w czasie ciąży, poród przez cesarskie cięcie, dzieci o małej masie urodzeniowej i wcześniaki.

Ważne jest monitorowanie kamieni milowych u niemowląt, aby odpowiednio reagować na ewentualne opóźnienia w rozwoju. Jeśli zaobserwujemy jakiekolwiek niepokojące objawy, takie jak asymetria ciała, nieprawidłowe napięcie mięśniowe, utratę umiejętności, błądzenie wzrokiem czy drgawki, należy zgłosić się do lekarza. Objawy neurologiczne u starszych dzieci i młodzieży mogą przypominać te u dorosłych. Należy zwrócić uwagę na drgawki, omdlenia, zachowanie nerwicowe, problemy z mową, bóle głowy czy trudności z koncentracją. Konsultacja neurologiczna może być również wskazana w diagnostyce ADHD lub autyzmu. Badanie neurologiczne niemowląt różni się od tego u dorosłych, ponieważ małe dzieci nie są w stanie wykonać poleceń. Badania obrazowe, takie jak USG przezciemiączkowe, są bezpieczną alternatywą tomografii komputerowej czy rezonansu magnetycznego.

Trzeba pamiętać, że promieniowanie i pole magnetyczne mogą mieć negatywny wpływ na rozwijający się organizm, dlatego należy stosować je ostrożnie u dzieci. Dodatkowe badania diagnostyczne, takie jak EEG czy punkcja lędźwiowa, mogą być wykonywane u pacjentów w każdym wieku.

Spotkanie z neurologiem, który posiada umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia, wymaga zasięgnięcia skierowania. Skierowanie może wystawić lekarz rodziny lub inny lekarz objęty umową z NFZ, który udziela specjalistycznych porad.

Oczekiwanie na spotkanie z neurologiem, które jest refundowane przez NFZ, może trwać od kilku tygodni do kilkunastu miesięcy, w zależności od regionu i konkretnego ośrodka. Aby sprawdzić dostępność specjalistów, można skorzystać z Informatora o Terminach Leczenia.

Według informacji Naczelnej Izby Lekarskiej w Polsce praktykuje około 3713 neurologów i 467 neurologów dziecięcych.

Czas oczekiwania na prywatną wizytę u neurologa wynosi zazwyczaj kilka dni, a koszt konsultacji oscyluje w granicach 170-250 zł za wizytę, badania dodatkowo są płatne.