Objawy skórne to zmiany na powierzchni skóry będące wynikiem jej choroby. Podstawą diagnostyki dermatologicznej jest umiejętność oceny i różnicowania tych zmian.

Skórne objawy dzieli się na pierwotne i wtórne. Pierwotne objawy są efektem rozwoju choroby w skórze, podczas gdy objawy wtórne są zazwyczaj efektem rozwoju pierwotnych.

Nie zawsze udaje się zidentyfikować pierwotne objawy, zwłaszcza we wczesnych stadiach choroby. Wyróżnia się różne rodzaje pierwotnych objawów, takie jak plamy, guzki, pęcherzyki czy krosty. Wtórne objawy to między innymi nadżerki, łuski, strupy czy blizny.

Plama

Plama to zmiana koloru skóry na małej powierzchni, leżąca poziomo na skórze. Może mieć różne rozmiary, kolory i położenie. Plamy mogą towarzyszyć różne objawy, takie jak świąd, pieczenie, łuszczenie się skóry lub nadmierna ciepłota wokół plamy. Wystąpienie plam na całym ciele nazywane jest wysypką, a charakteryzują się one cechami typowymi dla każdej różnej choroby. Plamy mogą zlewać się w większe ogniska i zmieniać się wraz z czasem.

1. Plamy związane z zaburzeniami krążenia

Plamy z przekrwieniem. Plamy te są związane z poszerzeniem naczyń krwionośnych, najczęściej towarzyszą im objawy zapalne. Plamy rumieniowe mogą być obserwowane przy różnych chorobach zakaźnych, takich jak róża czy szkarlatyna. Rumienie mogą być większe od plam rumieniowych i mogą mieć charakter przelotny lub trwały. Erytrodermia to stan zapalny skóry, który charakteryzuje się zaczerwienieniem skóry na większej powierzchni.

Plamy związane z niedokrwieniem pojawiają się w wyniku zmniejszonego dopływu krwi tętniczej, utrudnionego odpływu krwi żylnej lub schorzeń hematologicznych.

2. Plamy spowodowane zaburzeniami unaczynienia

Są to zmiany związane z rozszerzeniem się naczyń włosowatych, takie jak naczyniaki czy teleangiektazje.

3. Plamy wybroczynowe

Te plamy powstają w wyniku krwotoków do skóry i nie bledną pod wpływem ucisku.

Grudka

Grudka to zmiana wypukła na skórze, odczuwalna w dotyku. Mogą mieć one różną wielkość i mogą dotyczyć różnych warstw skóry.

Wyróżniamy różne rodzaje grudek, na przykład grudki naskórkowe, skórno-naskórkowe i skórne.

Guzek

Guzek to wykwit wyniosły ponad skórę, dobrze odgraniczony od otoczenia. Mogą one występować w wyniku różnych schorzeń, takich jak gruźlica czy sarkoidoza.

Guz

Guz to wyniosła zmiana skórna pochodząca z głębszych warstw skóry i tkanki podskórnej. Mogą one być związane z różnymi schorzeniami, w tym chorobami nowotworowymi.

Pęcherzyk

Pęcherzyk to mały wykwit napełniony płynem, często występujący przy poparzeniach skóry.

Pęcherz

Pęcherz to wykwit wypełniony płynem, którego średnica przekracza 1 cm. Mogą one występować w różnych chorobach skórnych.

Krosta

Krosta jest małym wykwitem napełnionym treścią ropną. Są one częste w trądziku.

Bąbel

Bąbel to wyniosły wykwit skórny, który powstaje i zanika szybko i nie pozostawia śladów. Może towarzyszyć mu świąd i może wystąpić przy różnych stanach chorobowych skóry.

Nadżerka to powierzchowny defekt skóry, który zanika bez pozostawiania blizny. Powstaje w miejscu pierwszych zmian skórnych: pęcherzyków, pęcherzy, krost, sączących grudek.

Przeczos to linearny ubytek skóry powstały na skutek drapania. W przeciwieństwie do nadżerek, przeczosy występują w niezmienionej skórze w wyniku mechanicznych urazów.

Pęknięcie, szczelina to powierzchowny linearny ubytek skóry głównie dotykający naskórka. Pojawia się w miejscach, gdzie skóra jest narażona na rozciąganie (np. w okolicach otworów naturalnych, brodawek sutkowych, dużych stawów). Czynnikami predysponującymi do pęknięć są: suchość skóry, wzmożone rogowacenie (np. rogowiec dłoni i stóp), obrzęk i stan zapalny.

Rozpadlina różni się od pęknięcia głębszym zasięgiem, sięgającym do skóry właściwej. Te zmiany łatwiej ulegają wtórnemu zakażeniu i goją się pozostawiając blizny.

Łuska to zmiana skórna powstająca w wyniku niepełnego oddzielania się warstw naskórka. Wyróżniamy złuszczanie otrębiaste i złuszczanie płatowe, w zależności od wielkości łusek.

Strup to zmiana skórna tworząca się na powierzchni skóry w wyniku zasychania różnych płynów oraz resztek komórek, krwinek i bakterii. Strupy powodują przejściowe przebarwienia lub pozostawiają blizny.

Owrzodzenie to ubytek skóry i skóry właściwej, który zanika z pozostawieniem blizny. Owrzodzenia mogą powstawać na skutek różnych czynników.

Blizna to tkanka łączna wypełniająca miejsce uszkodzenia skóry właściwej. Wyróżnia się różne odmiany blizn, takie jak blizny przerosłe, bliznowce i blizny zanikowe.