Kurzajka to popularna nazwa brodawki wirusowej. Powstaje ona w wyniku infekcji wirusem brodawczaka ludzkiego, znanym jako HPV. Wirus ten przedostaje się do skóry poprzez uszkodzenia lub mikrouszkodzenia naskórka i namnaża się w komórkach nabłonka, co skutkuje powstaniem grudki o rogowaciejącej powierzchni. Brodawka pojawia się zazwyczaj po około 2 miesiącach do pół roku od zakażenia HPV, a tempo jej wzrostu jest uzależnione od danej osoby. Ma charakterystyczny owalny kształt oraz chropowatą powierzchnię, przybierając kolory cielisty, żółtawy lub brązowy. Może występować pojedynczo lub w grupach.

Istnieje ponad stu różnych typów wirusów brodawczaka ludzkiego, które powodują zmiany na skórze, błonach śluzowych oraz narządach płciowych. Wśród różnych rodzajów brodawek na skórze można wyróżnić brodawki zwykłe, brodawki podeszwowe, brodawki mozaikowe oraz brodawki młodocianych, znane również jako brodawki płaskie. Brodawki powstające na błonach śluzowych są określane jako kłykciny kończyste.

Mogą one przybierać formę miękkich narośli o różowawym lub szarym kolorze, często przypominających kalafior. Kłykciny te występują w okolicach narządów płciowych u mężczyzn i kobiet oraz w okolicy odbytu. Kontakt oralny może przyczynić się do rozprzestrzenienia zakażenia na błony śluzowe jamy ustnej i gardła. Wirusy brodawczaka ludzkiego mogą być klasyfikowane jako niskoonkogenne lub wysokoonkogenne. Brodawki zwykłe należą do grupy wirusów niskoonkogennych, co oznacza, że zazwyczaj nie prowadzą do rozwoju nowotworów.

Zarażenie wirusem brodawczaka ludzkiego może mieć miejsce poprzez bezpośredni kontakt z zakażoną osobą lub materiałem biologicznym pochodzącym od niej. Miejsca o największym ryzyku zakażenia to baseny, sauny i siłownie. Zarażenie HPV zależy od kontaktu z wirusem, odporności i higieny. Aby zapobiec zakażeniu, należy często myć ręce, używać własnego ręcznika, zabezpieczać rany i zadrapania, nosić klapki na basenie, stosować prezerwatywy i dbać o odporność organizmu.

Kurzajki są powszechnym problemem dermatologicznym, który dotyczy większości populacji. Szczególnie narażone na zakażenie HPV są dzieci, osoby starsze i pacjenci z obniżoną odpornością. Brodawki mogą zanikać samoistnie, ale wirus może powodować powstawanie nowych zmian w innych miejscach.

Brodawkę można mylić z odciskiem ze względu na inne przyczyny powstawania oraz brak bolesności. Odciski przeważnie są bolesne, wynikają z długotrwałego ucisku lub tarcia, charakteryzują się grubsza skórą i bladożółtym kolorem z rdzeniem wewnątrz. Dermatolog, oprócz zbierania wywiadu i oglądania zmiany, może przeprowadzić badanie dermatoskopowe. Obraz brodawki pod mikroskopem ujawnia liczne naczynia krwionośne, które umożliwiają jej rozrost.

Samodzielne usuwanie brodawek powinno być przeprowadzane ostrożnie, zwłaszcza jeśli znajdują się na twarzy lub błonach śluzowych. W aptekach można bez recepty zakupić różne produkty, takie jak płyny, żele, kremy, plastry oparte na kwasie salicylowym, mlekowym, które działają złuszczająco, oraz zestawy do samodzielnego wymrażania. Skuteczną tradycyjną metodą usuwania brodawek jest stosowanie soku z glistnika (jaskółcze ziele), jednak należy pamiętać o potencjalnych właściwościach alergizujących rośliny.

Jeśli podejrzewasz obecność brodawek, zaleca się skonsultowanie się z dermatologiem lub lekarzem rodzinnym, pediatrą, ginekologiem lub urologiem, którzy postawią diagnozę i zalecą odpowiednie preparaty. Preparaty mogą być dostępne bez recepty lub na receptę. W terapii brodawek stosuje się na przykład imikwimod lub preparaty zawierające 5-fluorouracyl. Leczenie zazwyczaj trwa od kilku do kilkunastu miesięcy.

Inwazyjne metody usuwania brodawek obejmują krioterapię, laseroterapię, elektrokoagulację i leczenie chirurgiczne.

Krioterapia, czyli usuwanie kurzajek poprzez działanie bardzo niską temperaturą ciekłego azotu, powoduje uszkodzenie brodawki i pojawienie się bolesnego pęcherza. Laser ablacyjny jest skuteczną metodą, niszczącą brodawkę w kilkanaście sekund. Metoda chirurgiczna polegająca na łyżeczkowaniu brodawki wymaga znieczulenia i długiego czasu gojenia rany, jednak odsetek nawrotów jest stosunkowo wysoki. Elektrokoagulacja to kolejna metoda usuwania brodawek, polegająca na wypalaniu ich za pomocą prądu elektrycznego.

Sok z glistnika, znany również jako jaskółcze ziele, to tradycyjna metoda usuwania kurzajek, której skuteczność została potwierdzona. Można stosować świeży sok lub ekstrakt dostępny w aptekach, nakładając go punktowo. Należy jednak pamiętać, że sok ten ma silne właściwości barwiące. Konieczne jest także uwzględnienie potencjalnych właściwości alergizujących tej rośliny.

Okłady z octu, zarówno czystego jak i zmieszanego z solą, to metoda usuwania kurzajek, której skuteczność nie została potwierdzona. Nie zaleca się stosowania tej metody.

Nacieranie kurzajek obranym i rozgniecionym czosnkiem oraz ich zaklejanie plastrem to kolejna metoda, której skuteczność nie została potwierdzona. Nie zaleca się również stosowania tej metody.

Metoda ścierania kurzajek pumeksem, opisana w literaturze anglosaskiej, polega na zaklejeniu brodawki taśmą klejącą przez 6 dni. Po tym okresie taśmę usuwa się i ściera pumeksem zrogowaciały naskórek. Proces ten powtarza się przez około 2 miesiące, co może spowodować zniknięcie 85% kurzajek. Należy jednak pamiętać o dużym ryzyku uszkodzenia skóry podczas tej metody.

Pomysł stosowania lakieru do paznokci na kurzajki może być spowodowany podobieństwem preparatów zawierających fluorouracyl z kwasem salicylowym do lakieru. Warto jednak pamiętać, że są to środki wymagające recepty i nie można porównywać ich skuteczności do zwykłego lakieru do paznokci.

To jest typ brodawki na stopie. Gdy występuje w grupach, może dochodzić do złączenia pojedynczych zmian i tworzenia mozaikowych brodawek.

Brodawki zwyczajne, a także brodawki młodociane, mogą występować nie tylko na skórze dłoni, ale również w okolicach paznokci lub pod płytką paznokcia.

Brodawki młodocianych na twarzy mogą być często mylone z włókniakami miękkimi. Są to pojedyncze narośla w różnych kolorach, usuwane inwazyjnie przez elektrokoagulację, laserem, krioterapią lub chirurgicznie.

Brodawki, w przeciwieństwie do odcisków, zazwyczaj nie są bolesne, z wyjątkiem brodawek podeszwowych, które mogą sprawiać trudności podczas chodzenia.

W porównaniu do odcisku, brodawka nie posiada rdzenia. Czarne kropki na jej powierzchni to naczynia krwionośne. Korzeń kurzajki, czyli obszar łączący ją ze skórą, zawiera naczynia krwionośne, które odżywiają zmianę.

Proces leczenia brodawek za pomocą farmakoterapii i alternatywnych metod jest z reguły długi i czasochłonny. Końcowym efektem jest całkowite zniknięcie zmiany skórnej, która zazwyczaj znika bez śladu. Jednak wiele zależy od wielkości brodawki, jej lokalizacji oraz zastosowanej metody, na przykład po usunięciu jej pumeksem może pozostać przebarwienie.