Opuchlizna brzucha jest trudnym do zdefiniowania zjawiskiem. Osoby cierpiące na nią najczęściej opisują ją jako powiększenie obwodu brzucha i często mają wrażenie, że jest to spowodowane zwiększoną ilością gazów w ich przewodzie pokarmowym. Często towarzyszy temu uczucie dyskomfortu w jamie brzusznej.

Jednakże opuchlizna brzucha to głównie subiektywne doznanie, które nie znajduje potwierdzenia w rzeczywistej ocenie ilości gazów w jelitach. Problematyka ta wiąże się z zaburzeniami czucia trzewnego i motoryki jelit, co jest charakterystyczne dla zespołu zaburzeń czynnościowych.

Zaburzenia czucia trzewnego polegają na odczuwaniu dyskomfortu czy bólu w wyniku normalnej ilości gazów w jelitach, która jest dobrze tolerowana przez osoby zdrowe.

Po zjedzeniu posiłku obwód brzucha może szybko się powiększyć, co najprawdopodobniej jest objawem wzdęcia. Zazwyczaj problem szybko ustępuje i następnego dnia rano brzuch odzyskuje swoją pierwotną wielkość. Mogą również pojawić się długotrwałe wzdęcia, które charakteryzują się stale powiększonym obwodem brzucha. Często jest to efekt:

• wzrostu masy ciała
• wodobrzusza, zwykle związanego z marskością wątroby lub nowotworami
• powiększenia narządów wewnętrznych jamy brzusznej, takich jak wątroba, śledziona czy nerki, a także obecności guzów lub dużych torbieli.

Aby rozwiać wątpliwości, zaleca się wykonanie badania ultrasonograficznego jamy brzusznej.

Podczas pierwszego spotkania z pacjentem, który skarży się na wzdęcia, dyskomfort i/lub ból brzucha, lekarz przeprowadza podstawowe badania laboratoryjne oraz badanie radiologiczne w celu wykluczenia chorób organicznych. Rak jelita grubego, występujący głównie u osób starszych i w średnim wieku, może być przyczyną wzdęć i dyskomfortu. Natomiast młodsze osoby mogą doświadczać podobnych objawów z powodu chorób nieswoistych zapalnych jelit (jak wrzodziejące zapalenie jelita grubego, choroba Leśniowskiego i Crohna) oraz zespołu jelita drażliwego.

Po zbadaniu podłoża chorobowego, lekarz potwierdzi brak chorób zagrażających zdrowiu czy życiu. Wykorzystanie pomocy specjalistów od radzenia sobie ze stresem oraz ustalenie odpowiedniej diety może pomóc w redukcji dyskomfortu związanego z wzdęciami.

Leki poprawiające motorykę, adsorbujące gazy jelitowe czy ułatwiające ich usuwanie, mogą przynieść ulgę, choć ich zastosowanie jest ograniczone.

Chociaż w większości przypadków ilość gazów w jelicie nie jest zwiększona, zmniejszenie nawet normalnej objętości gazów może przynieść korzyści pacjentowi. Sytuacje sprzyjające obecności nadmiernych ilości gazów w jelicie mogą wynikać z różnych czynników, takich jak połykanie powietrza, spożywanie pokarmów powodujących gazy, skrobia i błonnik rozpuszczalny, nietolerancje pokarmowe oraz choroby przewodu pokarmowego.