Zapalenie mieszków włosowych jest częstym problemem dermatologicznym związanym z stanem zapalnym mieszka włosowego i jego otoczenia. Może być spowodowane zakażeniem, takim jak bakteryjne (np. gronkowiec złocisty - Staphylococcus aureus), grzybicze czy wirusowe.

Do innych czynników prowadzących do zapalenia mieszków włosowych należą przewlekłe drażnienie i urazy mechaniczne, takie jak pocieranie, które mogą objawiać się klinicznie jako zespół niebieskich dżinsów lub zespół kierowców ciężarówek. Inne możliwe przyczyny to stosowane leki, oleje, smoły oraz opatrunki okluzyjne. Kąpiel w podgrzewanych basenach o zamkniętym obiegu może także sprzyjać infekcji mieszków włosowych przez pałeczkę ropy błękitnej (Pseudomonas aeruginosa).

Nadwaga i nadmierna potliwość predysponują do zapalenia mieszków włosowych. Większe ryzyko zachorowania mają również pacjenci zakażeni HIV, chorzy na AIDS oraz osoby z cukrzycą.

Specyficzną formą przewlekłego ropnego zapalenia mieszków włosowych jest figówka, występująca u mężczyzn na owłosionej skórze twarzy charakteryzująca się długotrwałym przebiegiem. Najczęściej dotyka okolic zarostu i wąsów u mężczyzn, wykazując obecność nasilonych zmian skórnych i objawiając się rozmiękającymi guzami oraz możliwością powstawania blizn.

Zapalenie mieszków włosowych może pojawić się w różnych miejscach na skórze, z wyjątkiem dłoni i stóp, gdzie brak jest mieszków włosowych. Najczęściej dotyczy to twarzy, tułowia, kończyn oraz miejsc intymnych.

Niezależnie od lokalizacji, kliniczny obraz choroby charakteryzuje się obecnością zapalnych grudek i krost otoczonych rumieniowym obrzeżem. Czynniki związane z goleniem mogą być przyczyną zapalenia mieszków włosowych, zarówno infekcyjnego, jak i bakteryjnego.

Choroba występuje częściej u mężczyzn i polega na zapaleniu mieszków włosowych.

Przymieszkowe zmiany skórne w postaci grudek i krost w zapaleniu mieszków włosowych.

Zapalenie mieszków włosowych.

Zapalenie mieszków włosowych na udach, spowodowane goleniem.

Typową manifestacją zapalenia mieszków włosowych jest mała krosta o żółtawym zabarwieniu, często z włosem w środku i otoczona czerwonawą obwódką, niezależnie od przyczyny.

Zmiany na skórze mogą być pojedyncze lub występować grupami. Przy powierzchownych zmianach nie występują specyficzne dolegliwości. Świąd i ból mogą pojawić się tylko w przypadku głębszych zmian (tzw. zwykłe zapalenie mieszków włosowych), które często współistnieją z występowaniem czyraków lub czyraków mnogich. W przypadku figówki zmiany skórne są nasilone i mogą przybrać postać grudek, krostek, a nawet guzów skórnych. Takie zmiany mogą pozostawić blizny w miejscu ich gojenia.

W przypadku wystąpienia objawów zapalenia mieszków włosowych warto skonsultować się z dermatologiem.

Diagnoza zapalenia mieszków włosowych jest ustalana na podstawie obserwacji charakterystycznych zmian związanych z mieszkami włosowymi. Dodatkowe badania laboratoryjne nie są konieczne. W przypadku zmian skórnych na twarzy może być konieczne przeprowadzenie badania mykologicznego w celu rozróżnienia pomiędzy zapaleniem bakteryjnym a zakażeniem grzybiczym. W przypadku zmian przewlekłych i nawracających zaleca się badanie nosicielstwa gronkowca złocistego (wymaz z nosa).

Leczenie infekcji mieszków włosowych spowodowanych przez bakterie obejmuje stosowanie antybiotyków miejscowo, takich jak mupirocyna, kwas fusydowy lub retapamulina. W przypadku bardziej zaawansowanych zmian skórnych może być konieczna antybiotykoterapia ogólna, zgodna z wynikami antybiogramu. Leczenie figówki jest z reguły wymagające długotrwałego podawania antybiotyków doustnie.

Typowe postaci gronkowcowego zapalenia mieszków włosowych reagują korzystnie na leczenie miejscowe antybiotykami. W przypadku przewlekłych postaci może być niezbędne przeprowadzenie dodatkowych badań bakteriologicznych. Figówka może pozostawić bliznowacenie i wymagać nawet kilkumiesięcznego leczenia.

Zapalenie mieszków włosowych, które może wystąpić po goleniu, najlepiej jest leczyć poprzez dezynfekcję narzędzi do golenia i unikanie używania maszynki elektrycznej. Wskazane jest korzystanie z maszynek jednorazowych lub rozważenie laserowego usunięcia zbędnego owłosienia.

Należy dbać o higienę osobistą, unikać noszenia ubrań które są zbyt ciasne oraz korzystać z jednorazowych maszynek do golenia. Ważne jest także utrzymanie właściwej masy ciała oraz monitorowanie poziomu glukozy we krwi.