Objawy skórne to zmiany na skórze będące symptomami jej choroby. Podstawą diagnozy dermatologicznej jest właściwa umiejętność oceny i różnicowania tych zmian.

Objawy skórne można podzielić na pierwotne i wtórne: pierwotne objawy są zazwyczaj wynikiem rozwoju procesu chorobowego w skórze, podczas gdy objawy wtórne rozwijają się z objawów pierwotnych.

Nie zawsze można ustalić objawy pierwotne, które mogą być krótkotrwałe nawet we wczesnej fazie choroby.

Do objawów pierwotnych należą: plama, grudka, guzek, guz, pęcherzyk, pęcherz, krosta, bąbel.

Objawy wtórne obejmują: nadżerkę, przeczos, pęknięcie i rozpadlinę, łuskę, strup, owrzodzenie oraz bliznę.

Plama

Plama to zmiana koloru skóry na ograniczonej powierzchni, leżąca na tym samym poziomie co otaczająca skóra. W zależności od wielkości, koloru i lokalizacji, plamy mogą towarzyszyć różne objawy jak świąd, pieczenie, łuszczenie się skóry czy nadmiernie ciepła skóra w okolicy plamy. Wysypka, czyli plamy na całym ciele, może mieć cechy charakterystyczne takie jak wysypka drobnoplamista. Plamy mogą się zlewać w większe obszary i ulegać zmianom, np. grudka pęcherzowa może przerodzić się w plamę.

1. Plamy z zaburzeń ukrwienia

Plamy związane z przekrwieniem to zmiany wynikające z poszerzenia naczyń krwionośnych, najczęściej występujące w chorobach zakaźnych oraz wysypkach polekowych. Podzielić je można na plamy rumieniowe, rumienie oraz erytrodermię, zależnie od charakteru i rozmiaru zmian.

Plamy związane z niedokrwieniem są efektem zmniejszonego przepływu krwi tętniczej, zmniejszonego odpływu krwi żylnej lub zmian w układzie hematologicznym.

2. Plamy spowodowane zaburzeniami unaczynienia

Te plamy powodowane są trwałym rozszerzeniem naczyń włosowatych, mogą być wrodzone (np. znamię ogniste), nabyte (np. teleangiektazje) lub związane z wiekiem (naczyniaki starcze).

3. Plamy wybroczynowe

Plamy te powstają w wyniku wylewu krwi do skóry i charakteryzują się brakiem pojawiającej się na nich bladości przy nacisku. Ich barwa zależy od głębokości, na której się znajdują, oraz czasu, jaki upłynął od ich powstania.

Grudka

Grudka to wyniosły wykwit nad powierzchnię skóry, dobrze odgraniczony, wyczuwalny dotykiem, który ustępuje bez blizn. Może mieć różne rozmiary i być jednym z trzech typów - naskórkowym, skórno-naskórkowym lub skórnym.

Guzek

Guzek to wyniosły ponad powierzchnię skóry wykwit, dobrze wyczuwalny dotykiem, który ustępuje pozostawiając bliznę. Mogą sugerować obecność chorób przewlekłych, zaburzeń metabolicznych lub nowotworów.

Guz

Guz to wykwit wyniosły ponad powierzchnię skóry, wywodzący się z głębokich warstw skóry i tkanki podskórnej, który również ustępuje z pozostawieniem blizny. Zwykle mają rozmiar przekraczający 1 cm.

Pęcherzyk

Pęcherzyk jest niewielkim wykwitem wypełnionym płynem, wyniosłym nad powierzchnię skóry, który może powstać na skutek oparzenia lub tarcia.

Pęcherz

Pęcherz to wyniosły wykwit ponad powierzchnię skóry, zawierający płyn, którego średnica zwykle przekracza 1 cm. Występuje w różnych typach, np. podrogowe czy podnaskórkowe.

Krosta

Krosta to niewielki wykwit z płynem ropnym, wyniosły ponad powierzchnię skóry, często występujący w trądziku.

Bąbel

Bąbel to wykwit wyniosły ponad powierzchnię skóry zawierający płyn, który szybko powstaje i ustępuje bez pozostawienia śladu. Występuje najczęściej w pokrzywce.

Nadżerka to powierzchowny defekt naskórka, który goi się bez pozostawiania blizny. Nadżerki pojawiają się tam, gdzie są wykwity pierwotne: pęcherzyki, krosty, grudki.

Przeczos to linijny ubytek naskórka wywołany drapaniem. W odróżnieniu od nadżerek, przeczosy nie zmieniają struktury skóry pod wpływem uszkodzeń mechanicznych.

Pęknięcie, szczelina to płytki linijny ubytek skóry głównie dotykający naskórka. Pojawia się w obszarach, gdzie skóra jest narażona na rozciąganie i napinanie (np. w okolicach otworów naturalnych, brodawek sutkowych, dużych stawów).

Rozpadlina różni się od pęknięcia głębszym umiejscowieniem docierającym do skóry właściwej. Te zmiany są bardziej podatne na wtórne zakażenia i goją się z pozostawieniem blizny.

Łuska to objaw powstający w wyniku niepełnego oddzielania się zrogowaciałych warstw naskórka.

Strup to efekt zasychania płynów na skórze zawierających resztki komórek, krwinek i bakterii. Strupy na nadżerkach mogą powodować przejściowe przebarwienia, a na owrzodzeniach - blizny.

Owrzodzenie to ubytek skóry gojący się z pozostawieniem blizny. Owrzodzenia mogą powstawać między innymi na skutek chorób naczyń, urazów mechanicznych, działania czynników chemicznych, infekcji oraz niektórych chorób tkanki łącznej.

Blizna to tkanka łączna wypełniająca miejsce uszkodzenia skóry. Istnieją różne odmiany blizn, takie jak blizny przerosłe, bliznowce i blizny zanikowe.