Pałeczka okrężnicy występująca w jelitach ludzi i zwierząt, może powodować różne choroby, takie jak biegunka, infekcje układu moczowego lub opon mózgowo-rdzeniowych. Niestety, w niektórych warunkach może doprowadzić do zakażenia innych narządów. Bakteria ta jest także częstym czynnikiem zakażeń szpitalnych, szczególnie u osób z ciężkimi chorobami. Może być też markerem zanieczyszczenia wody pitnej. Szczepy mogą być przyczyną biegunki podróżnych. Istnieje kilka patogennych szczepów tej bakterii, które mogą wywoływać poważne infekcje.

Według danych Polskiego Zakładu Higieny, w Polsce rocznie stwierdza się kilkaset zakażeń biegunką wywołaną , oraz kilka przypadków innych infekcji. W Stanach Zjednoczonych liczba zakażeń enterokrwotoczną waha się w tysiącach przypadków, z częstymi powikłaniami. Szacuje się, że u wielu kobiet występuje zakażenie dróg moczowych spowodowane .

• Enterokrwotoczna E. coli - Okres inkubacji wynosi od 1 do 10 dni, zazwyczaj 3-4 dni. Pierwszym objawem jest biegunka, często z krwią, bóle brzucha, wymioty, umiarkowana gorączka. Objawy utrzymują się średnio 5-7 dni. U 5-10% pacjentów, przeważnie po 7 dniach, gdy biegunka ustępuje, może rozwinąć się zagrażające życiu powikłanie - zespół hemolityczno-mocznicowy, którego objawem jest uszkodzenie nerek, objawiające się zmniejszeniem lub zaprzestaniem oddawania moczu oraz rozpadem czerwonych krwinek prowadzącym do niedokrwistości.
• Enteroagregacyjna E. coli produkująca toksynę Shiga - szczep izolowany podczas epidemii w Niemczech w 2011 roku - objawy podobne do tych w zakażeniu enterokrwotocznym, ale częściej obserwowano rozwój zespołu hemolityczno-mocznicowego, z dodatkowymi objawami neurologicznymi.
• Czerwonka wywołana przez E. coli spowodowana przez enteroinwazyjną E. coli, prowadząca do krwawej biegunki. Objawia się również gorączką, bólami brzucha i bolesnymi parciami stolca.
• Biegunka podróżnych najczęściej spowodowana przez enterotoksynogenną lub enteroagregacyjną E. coli - okres inkubacji wynosi 1-2 dni; odchody są wodniste, zazwyczaj bez patologicznych domieszek, takich jak krew czy śluz, ale towarzyszy im ból brzucha; można zauważyć objawy odwodnienia, takie jak suchość błon śluzowych, osłabienie ogólne, wzmożone pragnienie. Objawy zwykle utrzymują się 3-4 dni i ustępują samoistnie.
• Biegunki wieku dziecięcego spowodowane przez EAggEC, EAEC, EPEC - wodniste, bez patologicznych domieszek, takich jak krew czy śluz. Mogą trwać nawet 2 tygodnie lub dłużej, czasem towarzyszy im gorączka.

• Zapalenie płuc zazwyczaj obejmuje dolne płaty i może skutkować powstaniem ropniaka. Objawami zapalenia płuc są: gorączka, duszność, przyspieszenie oddechu. W trakcie badania fizykalnego, podczas osłuchiwania płuc dochodzi do wykrycia rzężenia oraz stłumionego odgłosu przy opukiwaniu.
• Zapalenie otrzewnej z udziałem E. coli to typowe powikłanie po pęknięciu wyrostka robaczkowego lub uchyłka jelita grubego, którego głównymi objawami są gorączka, silny ból brzucha, zatrzymanie gazów i stolca. W badaniu fizykalnym można stwierdzić objawy otrzewnowe, takie jak objaw Blumberga, objawiający się nagłym bólem podczas gwałtownego uwolnienia ucisku na brzuch; pacjent często leży w charakterystycznej pozycji z podkurczonymi nogami, brzuch jest napięty jak deska.
• Objawy ostrego zapalenia dróg żółciowych i pęcherzyka żółciowego to: gorączka z dreszczami, ból w okolicach prawego podżebrza oraz żółtaczka - składające się na tzw. triadę Charcota.

Rozpoznanie zakażenia bakterią Escherichia coli można przeprowadzić poprzez badanie mikrobiologiczne lub bezpośrednie badanie próbek biologicznych, takich jak kał, mocz, krew, plwocina, płyn mózgowo-rdzeniowy czy aspirat z ropnia. Możliwe jest zidentyfikowanie szczepu bakterii odpowiedzialnego za infekcję oraz wykrycie toksyny Shiga. W zależności od szczepu i lokalizacji zakażenia dodatkowe badania mogą wykazać obecność leukocytów w kału, moczu, płynie mózgowo-rdzeniowym oraz wysokie wartości wskaźników zapalnych, np. białka C-reaktywnego, prokalcytoniny czy fibrynogenu. W przypadku podejrzenia zapalenia płuc przydatne jest wykonanie zdjęcia rentgenowskiego płuc, natomiast w przypadku infekcji wewnątrzbrzusznych może być konieczna tomografia komputerowa.

Podstawą terapii biegunki wywołanej zakażeniem bakterii jest utrzymanie odpowiedniego nawodnienia organizmu. Stosowanie antybiotyków zazwyczaj nie jest konieczne, jednakże może wiązać się z ryzykiem powikłań w przypadku leczenia szczepów produkujących toksynę Shiga. Leki przeciwbiegunkowe, takie jak loperamid, mogą również zwiększyć ryzyko powikłań. Infekcje wywołane innymi szczepami mogą wymagać zastosowania antybiotyków. W niektórych przypadkach może być konieczne leczenie chirurgiczne, drenaż ropnia lub stosowanie respiratora do sztucznej wentylacji.

Rokowanie w przypadku całkowitego wyleczenia zakażeń zależy od rozległości zakażenia, zajętych narządów i czasu, w którym rozpoczęto leczenie. Bakterie mogą być izolowane z kału nawet po ustąpieniu objawów, zwłaszcza u dzieci. Zespół hemolityczno-mocznicowy związany z zakażeniem szczepami produkującymi toksynę Shiga może prowadzić do powikłań ze śmiertelnością na poziomie kilku procent, natomiast posocznica u noworodków jest związana z ryzykiem zgonu na poziomie 8%.

Po zakończeniu leczenia zakażenia bakterią u pacjentów, którzy mieli zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, może być konieczna rehabilitacja i monitorowanie obecności ewentualnych deficytów neurologicznych. Postępowanie po zakażeniach innymi szczepami bakterii rozważane jest indywidualnie.

Zalecane środki zapobiegawcze przed zakażeniem enterokrwotoczną obejmują staranne mycie rąk po skorzystaniu z toalety, zmianie pieluch, przygotowaniu posiłków, kontakcie ze zwierzętami oraz konieczność całościowego dopieczenia mięsa. Należy unikać spożywania surowego, niepasteryzowanego mleka i produktów mlecznych, jak również surowych soków. Ponadto, sugerowane jest unikanie połykania wody podczas pływania w różnych zbiornikach wodnych.

Zalecenia dotyczące unikania "biegunek podróżnych" obejmują konieczność przestrzegania higieny, takich jak częste mycie rąk mydłem lub stosowanie środków dezynfekcyjnych. Należy pić wodę butelkowaną, przegotowaną lub oczyszczoną chemicznie, unikać spożycia wody z nieznanego źródła oraz lodu z takiej wody. Ponadto, zaleca się używanie wody butelkowanej do mycia, płukania jamy ustnej, owoców i warzyw, a także przygotowywania posiłków. Spożywanie żywności w oryginalnych opakowaniach lub ciepło podanej jest również wskazane. Unikaj surowego mięsa, owoców morza, a także nieobranych owoców i warzyw.