Bezdech to zatrzymanie oddechu u noworodka, które trwa co najmniej 20 sekund lub krótsze, ale z towarzyszącymi dodatkowymi objawami, takimi jak zwolnienie czynności serca i zmniejszenie utlenowania krwi. Bezdechy u noworodków są związane z dojrzałością dziecka, najczęściej występują u bardzo niedojrzałych noworodków urodzonych przedwcześnie. Wyróżnia się trzy mechanizmy zatrzymania oddechu: centralny, obturacyjny i mieszany. Większość bezdechów ma pochodzenie centralne, rzadziej mieszane. Przyczynami bezdechów u noworodków mogą być niedojrzałość dziecka, zakażenia, niedotlenienie okołoporodowe, wrodzone choroby metaboliczne, niewłaściwa temperatura otoczenia, podawanie matce leków z grupy opioidów lub dużych dawek preparatów magnezu bezpośrednio przed porodem, stosowanie leków powodujących ograniczenie czynności ośrodka oddechowego w mózgu, krwawienia wewnątrzczaszkowe i martwicze zapalenie jelit.

Bezdechy są obecne u około 1% wszystkich noworodków. Częstość bezdechów jest najniższa u dzieci urodzonych o czasie i wzrasta wraz z stopniem niedojrzałości dziecka. Szacuje się, że bezdechy występują u 5-7% dzieci urodzonych między 34. a 35. tygodniem ciąży, u 10-14% noworodków urodzonych w 32.-33. tygodniu ciąży, u 50% dzieci urodzonych w 30.-31. tygodniu ciąży oraz u prawie wszystkich noworodków urodzonych przed 28. tygodniem ciąży.

U noworodka dochodzi do zatrzymania ruchów oddechowych (brak ruchu klatki piersiowej). Bezdechy u niemowląt oddychających samodzielnie zazwyczaj występują w pierwszych 2–3 dniach życia. U dzieci, które są poddawane sztucznemu oddychaniu, bezdechy nie są rejestrowane, ponieważ respirator zajmuje się oddychaniem za nie. U przypadku tych chorych bezdechy najczęściej pojawiają się w ciągu pierwszego tygodnia po zaprzestaniu sztucznej wentylacji. Jeśli u dziecka, u którego wcześniej nie występowały epizody bezdechów, zaczynają się one pojawiać, najczęstszą przyczyną jest ogólnoustrojowa infekcja (sepsa).

Przy zatrzymaniu oddychania u noworodka często towarzyszy zwolnienie akcji serca (bradykardia) oraz obniżone nasycenie hemoglobiny. W przypadku długotrwałego bezdechu można zauważyć zmiany w kolorze skóry i błon śluzowych – sinica.

Rozpoznanie opiera się głównie na dokładnym zebraniu informacji. Istotnym elementem diagnozy bezdechów u wcześniaków jest wykluczenie innych przyczyn bezdechów, zwłaszcza tych, które wymagają specjalnego leczenia (takie jak infekcje, niedotlenienie, krwawienia wewnątrzczaszkowe). Ważne jest także rozróżnienie między bezdechem a epizodami obniżenia nasycenia hemoglobiną tlenem („spadkami saturacji”, sinicą) lub spowolnieniem czynności serca (bradykardią) związanymi z karmieniem doustnym wcześniaków. Epizody sinicy i/lub bradykardii podczas karmienia są typowe przede wszystkim u dzieci, które dopiero uczą się tego typu karmienia. Wynikają one z braku koordynacji między ssaniem, przełykaniem i oddychaniem.

Aktualnie zalecane jest monitorowanie bezdechów u wszystkich wcześniaków urodzonych przed 35. tygodniem ciąży. Leczenie jest konieczne u dzieci, u których występują częste epizody bezdechu, zwolnienie czynności serca lub niskie nasycenie tlenem we krwi.

Pierwszym krokiem jest eliminacja czynników prowokujących bezdechy, takich jak odpowiednia temperatura otoczenia czy właściwa pozycja ciała. U dzieci z podejrzeniem bezdechów obturacyjnych stosuje się dodatnie ciśnienie w drogach oddechowych, a leczeniem z wyboru jest kofeina. W przypadku braku poprawy, konieczna może być intubacja dotchawicza. Niedokrwistość może również przyczyniać się do bezdechów.

U większości dzieci zanik bezdechów ustępuje wraz z rozwojem układu nerwowego. Szacuje się, że ośrodek oddechowy w mózgu jest już w pełni dojrzały w wieku 44 tygodni, licząc od daty ostatniej miesiączki, dlatego nie powinno się już obserwować bezdechów u noworodka.

Ważnym problemem dotyczącym dzieci, u których wystąpiły bezdechy, jest decyzja o wypisaniu ich do domu z oddziału noworodkowego. Jeśli u dziecka, które nie otrzymuje kofeiny, nie stwierdzono żadnych epizodów bezdechu przez 7 dni, ryzyko nawrotu jest minimalne, co pozwala na bezpieczne wypisanie go do domu. Po wypisie dziecko nie wymaga specjalnego monitorowania ani leczenia.

Jeśli lekarz decyduje się na wypisanie do domu wcześniaka, który dalej przyjmuje kofeinę lub nadal występują u niego łagodne epizody zwolnienia oddechu, należy rozważyć monitorowanie oddechu dziecka w domu.

Dzieci, u których nadal występują bezdechy w połączeniu ze spadkiem czynności serca lub obniżeniem saturacji krwi (<90%), nie powinny być wypisywane do domu nawet z zaleceniem leczenia i monitorowania.

Dzieci, które miały momenty bezdechu po urodzeniu, nie potrzebują żadnego leczenia ani specjalistycznej opieki w przyszłości. Aktualne badania nie sugerują, że bezdechy noworodkowe są związane z ryzykiem powikłań w przyszłości, w tym nie są czynnikiem ryzyka zespołu nagłej śmierci łóżeczkowej niemowląt (SIDS).

Ponieważ większość dzieci doświadczających bezdechów to wcześniaki, dalsza opieka po zakończeniu leczenia zależy od innych istniejących problemów zdrowotnych.