Bielactwo, znane również jako vitiligo, to schorzenie polegające na pojawieniu się białych plam na skórze lub utracie naturalnego koloru. Szacuje się, że dotyka ono około 0,5-2% populacji. Mechanizm powstawania depigmentacji na skórze jest nadal nie do końca zrozumiany, ale istotną rolę odgrywają czynniki genetyczne, immunologiczne oraz zaburzenia unerwienia. Istnieje również związek pomiędzy bielactwem a stresem oksydacyjnym. Autoimmunologiczne czynniki oraz obecność autoprzeciwciał odgrywają kluczową rolę w rozwoju tej choroby. Może ona być również związana z obecnością limfocytów T cytotoksycznych skierowanych przeciwko komórkom pigmentowym.

Bielactwo jest rzadką chorobą dotykającą około 0,5–2% społeczeństwa, a liczba chorych jest zbliżona u obu płci. Objawy choroby zazwyczaj pojawiają się między 10. a 30. rokiem życia, przy czym u ponad połowy pacjentów do 20. roku życia. Istnieje także genetyczne predyspozycje do bielactwa u niektórych pacjentów.

Jeśli zauważysz jakiekolwiek zmiany w kolorze skóry, koniecznie skonsultuj się z lekarzem rodzinnym lub specjalistą dermatologiem.

Diagnoza bielactwa jest stawiana przez lekarza na podstawie charakterystycznego obrazu klinicznego, który objawia się plamami bielaczymi.

W terapii bielactwa stosuje się różnorodne metody leczenia, jednak żadna z nich nie zapewnia zadowalających rezultatów. Choć metody te mogą się różnić, repigmentacja najczęściej zaczyna się od mieszków włosowych, chociaż możliwe jest także przemieszczenie melanocytów z obrzeży odbarwień.

W leczeniu miejscowym najczęściej używane są glikokortykosteroidy, inhibitory kalcyneuryny oraz pochodne witaminy D₃. Choć glikokortykosteroidy były stosowane od dawna, to po ich odstawieniu często dochodzi do nawrotów. Inhibitory kalcyneuryny (pimekrolimus lub takrolimus) mogą spowodować repigmentację u niektórych pacjentów z bielactwem, zauważalną po 2-6 miesiącach stosowania. Są bezpieczne do stosowania na twarz, w tym na powieki, i nie powodują ubocznych efektów. Pochodne witaminy D₃ są stosunkowo nowe w leczeniu bielactwa, lecz ich skuteczność nie została jeszcze jednoznacznie potwierdzona.

Fototerapia odgrywa istotną rolę w terapii bielactwa. Fotochemioterapia (psoraleny w połączeniu z UVA) jest uważana za skuteczną. U pacjentów, u których nie zaleca się terapii PUVA, stosuje się naświetlanie UVB o długości fali 311 nm (metoda nie wymaga przyjmowania psoralenów). Według niektórych ekspertów, terapia UVB 311 jest leczeniem z wyboru, zwłaszcza przy rozległych ogniskach bielactwa.

Chirurgiczne metody leczenia bielactwa nabytego budzą obecnie duże nadzieje. Polegają one na przeszczepieniu melanocytów z zdrowej skóry do obszarów pozbawionych pigmentacji. Istnieje kilka metod chirurgicznych (przeszczep naskórka, miniprzeszczep autologiczny, transplantacja hodowanych melanocytów).

Najczęściej stosowana metoda przeszczepienia naskórka angażuje wytwarzanie pęcherzy za pomocą aparatu ssącego, który następnie jest nakładany na odbarwione miejsce. Po 1-3 miesiącach dochodzi do całkowitego zabarwienia zmiany.

Osoby cierpiące na bielactwo powinny przestrzegać zasad bezpiecznej ekspozycji na słońce, unikać opalania i stosować kremy z filtrem.

Trudno jest przewidzieć rozwój choroby. W niektórych przypadkach zmiany pozostają na stabilnym poziomie, podczas gdy u innych z wiekiem pojawia się coraz więcej plam bielaczych. W niektórych przypadkach obserwuje się spontaniczne ustępowanie zmian.

Nie istnieją żadne skuteczne sposoby zapobiegania bielactwu.