Co to jest i jakie są jego przyczyny?
Ostry ból oka może manifestować się na różne sposoby. Bóle powierzchowne oka mogą mieć swoje źródło np. w powiekach, spojówce, rogówce lub nadtwardówce.
Jeśli ból pochodzi od powiek, może być spowodowany przez różne czynniki, takie jak jęczmień, zapalenie lub ropień powiek, czy też zapalenie woreczka łzowego.
Jeśli ból dotyczy spojówek, możliwe przyczyny obejmują zapalenie spojówek, zespoły alergiczne lub zespół suchego oka.
Jeśli ból ma związek z rogówką, możliwe przyczyny to np. zapalenie rogówki lub niezakaźne keratopatie.
Jeśli natomiast ból pochodzi od nadtwardówki, może być spowodowany przez zapalenie nadtwardówki.
Głębokie bóle oka mogą swoje źródło mieć w twardówce, błonie naczyniowej lub oczodole. Mogą być również wynikiem chorób takich jak ostre zamknięcie kąta przesączania (jaskra) lub niewyrównane wady wzroku (astenopia).
Jeśli problem tkwi w twardówce, przyczyną może być zapalenie twardówki.
Jeśli ból ma związek z przednim odcinkiem błony naczyniowej, możliwe przyczyny to zapalenie tęczówki i ciała rzęskowego.
Bóle związane z oczodołem mogą mieć swoje źródło w różnych problemach, takich jak zapalenie tkanek oczodołu, zatoki oboczne nosa czy procesy zapalne zębów.
Częstym powodem trudnego do zlokalizowania bólu oczu jest astenopia, spowodowana niewyrównaniem wady wzroku lub napięciem mięśni odpowiedzialnych za wyraźne widzenie.
Ostre bóle oka mogą być również wynikiem ostrego zamknięcia kąta przesączania (atak jaskry).
Ponadto, bóle oka mogą towarzyszyć migrenie lub klasterowym bólom głowy.
Jak często występuje?
Więcej szczegółowych informacji można znaleźć w opisie konkretnych schorzeń.
Jak się objawia?
Powieki
Objawy bólu związane z powiekami są łatwe do zidentyfikowania, gdy towarzyszą im widoczne zmiany z zaczerwienieniem, obrzękiem i guzkiem, na przykład:
- jeczmeń - wykwit, zaczerwienienie, obrzęk powieki
- zapalenie lub ropień powiek - rozlanie obrzęk powieki
- zapalenie lub ropień woreczka łzowego - silny obrzęk i ból w okolicy kąta wewnętrznego oka.
Spojówka
Bóle oka związane z chorobami spojówek objawiają się pieczeniem, swędzeniem, uczuciem dyskomfortu oraz zaczerwienieniem gałki ocznej. Choroby spojówek są najczęstszą przyczyną zespołu czerwonego oka.
Rogówka
Ból oka związany z rogówką odczuwany jest jako uczucie ciała obcego, piasku w oczach lub kłucie, często nasilające się przy mruganiu, a także objawiający się światłowstrętem.
Nadtwardówka
Ból oka w przypadku nadtwardówki występuje rzadko i jest zazwyczaj łagodny.
Twardówka
Zapalenie twardówki objawia się umiarkowanym lub silnym bólem promieniującym poza oko oraz głębokim zaczerwienieniem gałki ocznej.
Tęczówka i/lub ciało rzęskowe
Zapalenie przedniego odcinka błony naczyniowej powoduje głęboki ból oka, zaczerwienienie gałki ocznej, oraz obniżenie ostrości wzroku. Występuje również wysięk zapalny.
Oczodół
Ból w obrębie oczodołu ma charakter tępy i może wskazywać na konkretne schorzenia, takie jak zapalenie gruczołu łzowego lub zapalenie nerwu wzrokowego.
Ostre zamknięcie kąta przesączania
Wzrost ciśnienia wewnątrzgałkowego, charakterystyczny dla ostrego zamknięcia kąta przesączania, powoduje silny ból oka, promieniujący do czoła i innych okolic głowy, towarzyszący także spadkowi ostrości wzroku, światłowstrętowi, oraz złemu samopoczuciu.
Ból oka wynikający z astenopii często wiąże się z bólem głowy, natomiast oczna postać migreny charakteryzuje się jednostronnym bólem głowy oraz bólem gałki ocznej.
Diagnostyka różnicowa bólu połączonego z zaczerwienieniem oka
Co robić w razie wystąpienia objawów?
Jeśli występuje ból w oku spowodowany urazem mechanicznym lub chemicznym, konieczna jest wizyta u okulisty.
Ból oka, który wymaga pilnej konsultacji, to taki, który wiąże się z pogorszeniem lub utratą widzenia, zaburzeniami ruchomości gałki ocznej, nagłym podwójnym widzeniem, nagłym wystąpieniem wytrzeszczu lub silnym bólem głowy.
Lekarz pierwszego kontaktu może leczyć sam jęczmień, ropień powieki lub woreczka łzowego, a także zapalenie spojówek, takie jak pospolite zakażenia, alergiczne zapalenie spojówek, zapalenie spojówek na tle zespołu suchego oka i zapalenie nadtwardówki.
Do leczenia specjalistycznego należą zapalenie rogówki, zapalenie twardówki, zapalenie przedniego odcinka błony naczyniowej (tęczówki i ciała rzęskowego), urazy mechaniczne i oparzenia oraz ostre zamknięcie kąta przesączania (jaskra).
Jak lekarz stawia diagnozę?
Podczas przeprowadzania wywiadu, lekarz pyta o charakter bólu oraz konkretne miejsce jego występowania, czy jest związany z oczami, czy pochodzi z okolic oka, czy może jest zlokalizowany za gałką oczną w głębi oczodołu. Ponadto, lekarz zwraca uwagę na objawy towarzyszące takie jak: zmiana jakości widzenia, nadwrażliwość na światło, zaczerwienienie oka, ból głowy, pojawienie się halo wokół źródeł światła, podwójne widzenie oraz ograniczenie ruchomości gałki ocznej.
Badanie obejmuje ocenę ostrości wzroku obu oczu, sprawdzenie ruchomości gałek ocznych we wszystkich kierunkach, badanie przedniej części oka z uwzględnieniem spojówek, rogówki, komory przedniej, tęczówki, źrenic oraz reakcji źrenic na światło. Dodatkowo, lekarz sprawdza ciśnienie wewnątrz gałki ocznej oraz wykonuje badanie dna oka, jeśli to możliwe.
Jakie są sposoby leczenia?
Informacje dotyczące konkretnych schorzeń znajdziesz w analizie ich objawów i przyczyn.
Czy możliwe jest całkowite wyleczenie?
Więcej szczegółowych informacji można znaleźć w analizie konkretnych przypadłości.
Co trzeba robić po zakończeniu leczenia?
Szczegółowe informacje dotyczące poszczególnych schorzeń można znaleźć w dedykowanym artykule.
Co robić, aby uniknąć zachorowania?
Szczegółowe informacje można znaleźć w analizie różnych schorzeń.