Wzdęcia są trudne do zdefiniowania. Pacjenci najczęściej opisują je jako powiększenie obwodu brzucha i odczuwają dyskomfort w jamie brzusznej. Jednak wzdęcia to głównie subiektywne odczucie, niepotwierdzone obiektywnie. Problem wynika z zaburzeń czucia trzewnego i motoryki jelit, co jest częścią zespołu zaburzeń czynnościowych.

Zaburzenia czucia trzewnego polegają na odczuwaniu dyskomfortu lub bólu mimo prawidłowej objętości gazów w jelitach, która jest dobrze tolerowana przez zdrowych.

Powiększenie obwodu brzucha, które występuje szybko po posiłku, najprawdopodobniej jest spowodowane wzdęciem. Zazwyczaj szybko ustępuje, a brzuch odzyskuje swoją normalną wielkość przed następnym posiłkiem. Zanika też uczucie dyskomfortu, a waga ciała pozostaje stabilna. Jednak czasami pacjent może doświadczać chronicznego wzdęcia, które objawia się stałym powiększeniem obwodu brzucha. Często okazuje się, że to powiększenie jest wynikiem:

• przyrostu masy ciała
• wodobrzusza, często związanego z marskością wątroby lub nowotworami
• powiększenia narządów wewnętrznych jamy brzusznej, takich jak wątroba, śledziona, nerki, a także pojawienia się guzów lub dużej torbieli.

Aby rozwiać wątpliwości, można wykonać badanie ultrasonograficzne jamy brzusznej.

Pierwsze objawy wzdęć, dyskomfortu i bólu brzucha u pacjentów są z reguły badane przez lekarza. Nieprawidłowości mogą być spowodowane chorobami organicznymi. Rak jelita grubego, częstszy u osób starszych i w średnim wieku, może objawiać się wzdęciami i dyskomfortem. Osoby młodsze mogą natomiast cierpieć na podobne symptomy z powodu nieswoistych zapalnych chorób jelit (np. wrzodziejące zapalenie jelita grubego, choroba Leśniowskiego i Crohna) oraz zespołu jelita drażliwego.

Po zidentyfikowaniu przyczyny dolegliwości, lekarz potwierdzi brak chorób zagrażających zdrowiu lub życiu. W celu ulżenia pacjentowi, należy skonsultować się z specjalistami od radzenia sobie ze stresem oraz odżywiania, ponieważ spożywanie pokarmów gazotwórczych może nasilać dyskomfort związany z wzdęciami. Leki poprawiające motorykę, adsorbujące gazy jelitowe lub ułatwiające ich usuwanie mogą przynieść ulgę części pacjentów, ale ich zastosowanie jest ograniczone.

Istnieją sytuacje sprzyjające nadmiernemu gromadzeniu się gazów w jelicie, takie jak połykanie powietrza, spożywanie pokarmów powodujących wzdęcia, skrobia i błonnik rozpuszczalny, nietolerancje pokarmowe oraz choroby przewodu pokarmowego. Ważne jest więc zidentyfikowanie przyczyny w celu dobrania odpowiednich działań terapeutycznych. Dodatkowe informacje na temat dietetycznych zaleceń oraz sposobów redukcji gazów znajdziesz tutaj.