HFMS to infekcja, która często występuje u dzieci poniżej 10. roku życia, ale także u osób starszych i dorosłych. Poza gorączką, objawia się pęcherzykową lub grudkową wysypką na błonie śluzowej jamy ustnej oraz skórze dłoni i stóp. Wysypka może pojawić się także na innych częściach ciała, takich jak pośladki czy tułów. Mogą wystąpić łagodne objawy związane z układem pokarmowym lub oddechowym, czasem towarzyszy temu zapalenie gardła. Choroba jest bardzo zaraźliwa i nazywana również "bostonką".

HMFS wynika z infekcji różnymi enterowirusami, w tym najczęściej wirusami Coxsackie A5, A9, A10, A16, B1, B3 oraz enterowirusem 71 (EV 71). Czasami podejrzewa się związek z innymi przypadkami zachorowań, na przykład w przedszkolu lub szkole. Przeważająca większość przypadków ustępuje samoistnie w ciągu 7–21 dni bez powikłań.

Poważniejsze postaci choroby występują głównie w krajach Azji Południowo-Wschodniej, szczególnie u najmłodszych dzieci (93%, <4. rż.; 75%, <1. rż.), gdzie głównymi przyczynami są zakażenia EV 71 i Coxackie A16.

Zarażenie przenosi się poprzez bezpośredni kontakt z wydzielinami lub odchodami – jest to choroba przenoszona brudnymi rękami. Okres inkubacji wynosi od 3 do 5 dni. Objawy pęcherzykowej wysypki (osutki) pojawiają się w 2–3 dniu choroby. Zakaźność utrzymuje się do momentu ustąpienia wysypki, ale wirusy mogą być wydalane nawet przez kilka tygodni.

Dzieci w okresie objawowym i gorączkowym choroby nie powinny uczęszczać do żłobków, przedszkoli ani szkół. Przebycie choroby dłoni, stóp i jamy ustnej nie daje odporności, ponieważ jest ona wywoływana przez różne wirusy. Zarażenie jednym z nich powoduje jedynie specyficzną odporność na ten konkretny wirus. Kontakt z osobą chorą nie stanowi znanego ryzyka dla kobiety w ciąży, ale zachorowanie kobiety w ciąży jest powodem do skonsultowania się z lekarzem.

Przestrzeganie zasad higieny (mycie rąk i dezynfekcja wspólnie używanych powierzchni) oraz izolacja chorych osób są jedynym sposobem na uniknięcie zakażenia.

Choroba, która najczęściej ustępuje samoistnie, nosi nazwę HFMD.

Do symptomów należą gorączka, złe samopoczucie, bolesne owrzodzenia w gardle oraz w jamie ustnej, oraz pęcherzykowa wysypka na dłoniach i stopach.

Początkowo pojawia się gorączka, złe samopoczucie, zmniejszenie łaknienia oraz ból gardła. Gorączka zazwyczaj nie jest wysoka i ustępuje w ciągu 48 godzin. Bolesne zmiany w jamie ustnej pojawiają się później i obejmują język, podniebienie oraz błonę śluzową policzków. Później pojawia się pęcherzykowa wysypka, zazwyczaj na dłoniach, stopach, pośladkach oraz okolicach narządów płciowych. Te zmiany skórne są bolesne, ale zazwyczaj ustępują w ciągu 7-10 dni.

Może się zdarzyć, że pacjent ma tylko jeden lub dwa z wymienionych objawów, bez pozostałych.

Większość osób chora na wirusowe zapalenie jamy ustnej i dłoni stóp powinna wyzdrowieć w ciągu 7-14 dni. W leczeniu stosuje się terapię objawową, na przykład leki przeciwbólowe mogą być zalecone w przypadku bólu. Obecnie nie ma skutecznych leków antywirusowych. Kluczowym celem jest zapewnienie odpowiedniego nawodnienia i odżywienia.

Objawy w jamie ustnej mogą sprawić, że jedzenie i picie będą bolesne, dlatego niektóre dzieci mogą odmawiać spożywania posiłków. Ważne jest, aby upewnić się, że dzieci piją wystarczającą ilość płynów, aby uniknąć odwodnienia. Zimne przekąski, takie jak sorbety i lody, mogą pomóc złagodzić dyskomfort w jamie ustnej. Miękkie potrawy, takie jak budyń czy kisiel, mogą być łatwiejsze do połknięcia. Podawanie zimnych płynów lub karmienie strzykawką może być również pomocne.

Obecnie najskuteczniejszymi metodami zapobiegania chorobie dłoni, stóp i jamy ustnej są przestrzeganie zasad higieny, takich jak mycie rąk i dezynfekcja wspólnie użytkowanych miejsc, oraz ograniczenie ekspozycji poprzez nieposyłanie chorych dzieci do szkół i przedszkoli.

Jeśli dziecko choruje, kluczowym krokiem w zapobieganiu rozprzestrzenianiu się choroby dłoni, stóp i jamy ustnej jest regularne mycie rąk wodą z mydłem, nawet gdy dziecko czuje się lepiej. Ważne jest także uczenie dzieci o regularnym myciu rąk, zwłaszcza po skorzystaniu z łazienki. Dodatkowo, należy dbać o czystość w domu i dezynfekować zabawki, blaty i inne przedmioty, z którymi dziecko może mieć kontakt.