Co to jest i jakie są przyczyny?
Chlamydioza to infekcja bakteryjna przenoszona drogą płciową, która stanowi najczęstszą przyczynę niegonorycznego zapalenia cewki moczowej u mężczyzn. U kobiet może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak zapalenie narządów miednicy mniejszej, niepłodność oraz przewlekły ból w miednicy mniejszej. Chlamydia trachomatis jest odpowiedzialna za wywołanie tej choroby.
Chlamydia zakaża błony śluzowe, które są w bezpośrednim kontakcie z zakaźną wydzieliną – najczęstsze miejsca infekcji to: cewka moczowa, kanał szyjki macicy, odbyt, gardło i spojówki. Źródłem zakażenia jest zakażona osoba. Przenosi się głównie przez bezpośredni kontakt błony śluzowej z wydzieliną zakaźną podczas kontaktów seksualnych lub podczas porodu. Istnieje również możliwość zakażenia pośredniego, na przykład poprzez przedmioty.
Okres inkubacji wynosi 7–21 dni (zazwyczaj 10–12 dni). Zakaźność podczas kontaktów seksualnych jest wysoka, a ryzyko przeniesienia infekcji między partnerami seksualnymi może sięgać 75%.
Czynniki ryzyka zakażenia:
- młody wiek (15–29 lat)
- duża aktywność seksualna
- częste zmiany partnerów seksualnych
- promiskuityzm
- zamieszkiwanie w dużych skupiskach miejskich
- niski status społeczno-ekonomiczny
- uzależnienie od środków odurzających
- nieużywanie prezerwatyw
- obecność napletka
- inne infekcje przenoszone drogą kontaktów seksualnych.
Jak często występuje chlamydioza?
W krajach rozwiniętych infekcja dróg moczowo-płciowych jest najczęstszą bakteryjną chorobą przenoszoną drogą płciową.
U mężczyzn zachorowania na infekcję drogami moczowo-płciowymi występują zazwyczaj po osiągnięciu dojrzałości płciowej, a szczyt zachorowań przypada między 21. a 25. rokiem życia. Blisko 3/4 zakażeń dotyczy osób poniżej 30. roku życia.
U kobiet najwięcej zakażeń występuje przed 25. rokiem życia. Na podstawie przeprowadzanych badań przesiewowych w różnych krajach, częstość infekcji chlamydią szyjki macicy szacuje się na 8–37%.
Chlamydioza - objawy
Zakażenia bakteryjne u mężczyzn
Zapalenie cewki moczowej - najczęściej występuje wyciek z cewki moczowej (może to być: wodnisty, śluzowy, śluzowo-ropny lub ropny), pieczenie podczas oddawania moczu, świąd lub zaczerwienienie w okolicy ujścia zewnętrznego cewki moczowej. W około połowie przypadków infekcja przebiega bezobjawowo.
Zakażenia bakteryjne u kobiet
Zapalenie szyjki macicy - najczęściej występująca forma infekcji bakteryjnej u kobiet, w ponad 90% przypadków przebiegająca bezobjawowo. Objawami mogą być: upławy, zazwyczaj śluzowe lub śluzowo-ropne, plamienia międzymiesiączkowe. W blisko połowie przypadków dochodzi do dalszego zakażenia cewki moczowej.
Zakażenia bakteryjne u obu płci
Zapalenie odbytu - przede wszystkim u kobiet i mężczyzn utrzymujących kontakty seksualne z mężczyznami. Objawy mogą być różnego stopnia nasilenia - od braku objawów do ciężkiego zapalenia odbytu. Objawy obejmują: śluzowo-ropną wydzielinę, często z domieszką krwi, pieczenie w okolicy odbytu, krwawienie podczas defekacji.
Zapalenie gardła - rzadko występujący, zazwyczaj bezobjawowy, zakażenie zwykle następuje podczas stosunków oralno-genitalnych.
Zakażenie u noworodków i niemowląt
Zazwyczaj do zakażenia dochodzi podczas porodu od chorej matki. Może powodować:
Zapalenie spojówek - w większości przypadków objawy są lekkie lub brak objawów. Objawy, jeśli się pojawią, zazwyczaj występują 5-14 dni po porodzie. Objawy obejmują podrażnienie spojówek lub w cięższych przypadkach zaczerwienienie i obrzęk powiek z śluzowo-ropną wydzieliną. Zakażenie może się samoistnie zagoić w ciągu kilku miesięcy. Powikłania są rzadkie.
Zapalenie płuc - jest jedną z częstszych przyczyn zapalenia płuc u niemowląt. Objawy zazwyczaj pojawiają się między 4. a 11. tygodniem życia i obejmują: nieżyt błony śluzowej gardła, kaszel, trudności w oddychaniu, szybki oddech. Często u niemowląt obserwuje się także (lub obserwowano wcześniej) zapalenie spojówek.
Co robić w razie wystąpienia objawów?
Jeśli pojawią się symptomy wymienione wcześniej, należy udać się do specjalisty, takiego jak dermatolog, ginekolog lub urolog w przypadku mężczyzn.
Chlamydioza - rozpoznanie
Rozpoznanie chlamydiozy opiera się na analizie:
- informacji zdobytych podczas wywiadu oraz objawów klinicznych
- wykluczeniu innych infekcji jako potencjalnej przyczyny dolegliwości - rzeżączki i rzęsistkowicy (badanie mikroskopowe wydzieliny)
- testach przesiewowych w kierunku chlamydii (próbki do badań: u dorosłych - mocz [poranna próbka], wydzielina z kanału szyjki macicy lub z pochwy, wymaz z cewki moczowej; u dzieci [w przypadku zakażeń okołoporodowych] - łzy [wymaz ze spojówek oka], popłuczyny oskrzelowe).
W przypadku pozytywnego wyniku testów na obecność chlamydii, lekarz zaleci badania w kierunku innych chorób przenoszonych drogą płciową.
Chlamydioza – leczenie
Czy możliwe jest całkowite wyleczenie chlamydiozy?
Po poddaniu terapii niektórym pacjentom konieczna jest kontrola mikrobiologiczna. Osoby współżyjące powinny zostać przebadane i poddane leczeniu w zależności od wyników testów bakteriologicznych.
Chlamydioza – powikłania
Objawy powikłań chlamydiozy u mężczyzn obejmują zapalenie najądrza, gruczołu krokowego oraz zwężenie cewki moczowej. U kobiet mogą pojawić się zapalenie narządów miednicy mniejszej oraz zapalenie gruczołów przedsionkowych większych i Skenego. W obu płci mogą wystąpić powikłania, takie jak zespół Reitera oraz zespół Fitz-Hugha i Curtisa.
Co trzeba robić, aby uniknąć zakażenia?
Ważnym czynnikiem ryzyka jest angażowanie się w relacje seksualne z kilkoma partnerami lub z osobą, która ma wielu partnerów. Należy unikać niebezpiecznych zachowań seksualnych. Regularne i poprawne stosowanie prezerwatyw przez mężczyzn również przyczynia się do zapobiegania chlamydiozie.