Bronchoskopia to metoda diagnostyczna wykonywana przy użyciu cienkiego, elastycznego bronchoskopu, nazywanego bronchofiberoskopem. Pozwala na wizualną ocenę wyglądu błony śluzowej tchawicy, oskrzeli oraz strun głosowych.

Podczas bronchoskopii można pobrać próbki do badań bakteriologicznych w celu identyfikacji patogenów powodujących chorobę, na przykład zapalenie płuc. Można również pobrać fragmenty błony śluzowej do analizy histopatologicznej. W trakcie badania możliwe jest przeprowadzenie biopsji węzła chłonnego przez ścianę oskrzela oraz pobranie małego fragmentu miąższu płuc za pomocą transbronchialnej biopsji płuc. Najczęściej współcześnie bronchoskopię wykonuje się z wykorzystaniem bronchofiberoskopu, chociaż czasem stosuje się tradycyjną metodę z użyciem metalowego bronchoskopu, szczególnie u pacjentów z zaawansowanym rakiem płuc, w celu odblokowania zatkanych oskrzeli.

Bronchoskopia odgrywa istotną rolę w diagnozowaniu różnych objawów związanych z układem oddechowym, takich jak krwioplucie, duszność, przewlekły kaszel i nawracające zapalenia płuc. Decyzja o konieczności wykonania bronchoskopii zależy od sytuacji klinicznej i powinna być podjęta przez lekarza. Badanie to jest również wykonywane w celu potwierdzenia zmian obrazowych stwierdzanych w płucach, takich jak guzy, zmiany naciekowe lub zmiany śródmiąższowe. Nawet w przypadku prawidłowych wyników innych badań, bronchoskopia może być konieczna.

Ponadto, bronchoskopia może być przeprowadzana w celach leczniczych, na przykład w celu usunięcia wydzieliny z oskrzeli u pacjentów z trudnościami w odkrztuszaniu, podejrzeniem zachłyśnięcia lub koniecznością usunięcia ciała obcego, a także w celu udrożnienia zwężonego oskrzela. W ramach badań naukowych wykorzystuje się także eksperymentalne metody leczenia podczas bronchoskopii, takie jak termoplastyka mięśni oskrzeli w leczeniu ciężkiej astmy i wszczepianie zastawek przy niedodmie u pacjentów z rozedmą.

Podczas badania endoskopowego dróg oddechowych można przeprowadzić szereg dodatkowych badań diagnostycznych. Jednym z nich jest badanie popłuczyn oskrzelowo-pęcherzykowych (BAL), które polega na podaniu do oskrzeli roztworu fizjologicznego NaCl i odessaniu go wraz z komórkami. Analiza komórek oraz substancji odessanych pomaga w diagnostyce niektórych chorób płuc.

Innym badaniem jest biopsja błony śluzowej, która polega na pobraniu fragmentów błony śluzowej do badania histopatologicznego. Biopsja węzłów chłonnych wykorzystuje się w diagnostyce powiększenia węzłów chłonnych śródpiersia oraz przerzutów w węzłach chłonnych u chorych na raka płuc. Natomiast biopsja płuca polega na pobraniu fragmentu miąższu płuc do badania histopatologicznego.

Przed wykonaniem bronchoskopii pacjent powinien być na czczo. W dniu badania nie wolno spożywać żadnych pokarmów ani płynów. Pierwszy posiłek można zjeść najwcześniej po upływie 2 godzin od badania (podczas bronchoskopii krtań jest znieczulana, dlatego jedzenie lub picie bezpośrednio po zabiegu może prowadzić do zachłyśnięcia!).

Przed przeprowadzeniem bronchoskopii konieczne jest założenie dostępu do żyły oraz podanie leków uspokajających i przeciwbólowych. Następnie znieczula się gardło oraz przewody nosowe roztworem lidokainy. Lekarz wprowadza bronchofiberoskop przez nos lub usta pacjenta, a cała procedura trwa od kilku do kilkunastu minut. Pomimo znieczulenia pacjent może odczuwać nieprzyjemność.

Po wykonaniu badania pacjent może odczuwać ból gardła, chrypkę lub niewielkie krwioplucie w razie wykonania biopsji.

Bronchoskopia to procedura stosunkowo bezpieczna, a poważne powikłania występują rzadko. Ryzyko ich wystąpienia zależy od rodzaju wykonywanych zabiegów podczas bronchoskopii oraz ogólnego stanu pacjenta. Możliwe powikłania to krwawienie z nosa, uszkodzenie strun głosowych (bardzo rzadko), nasilenie niewydolności oddechowej u pacjentów w ciężkim stanie, odma opłucnowa (często związana z biopsją płuca), krwawienie z dróg oddechowych (częste po biopsji płuca lub błony śluzowej), skurcz oskrzeli (u chorych na astmę) oraz przeniesienie zakażenia (rzadko występujące w praktyce).